Ka Hoku o Hawaii, Volume XXI, Number 44, 10 April 1928 — No 'ka ninau' Homehooku onoono o Waiakea [ARTICLE]

No 'ka ninau' Homehooku onoono o Waiakea

Mr, Luoahooponopono, K* Hoku e Hawaii. M»mulj o ke kaualua a naaopopo oie i ua hoaaiua Huwaii i ka oaanao aao nui 0 ka aelike boo a na gioa i hoolala w i no na hoaaino houaehookuonoono o W«iakea, oiliili ko lakou aaanae no ke "kakan a kakau ole Ika aelike hou.

0 ta liapa nui o na houaiea haole, ua kakau laKou, a 0 ka i>»pa nui o na hoaaina Haweii aole i kak&u mamuli o ka maopppo o)o ia lako ka manao ano uui 0 ka ael : ke hoa.

Kiike no me i wehewehe aaua ai ika inamio 0 keia i»tlike, ipela uo au e heike huu aku nt' ia kakou hoaaina Ilawnii i n? uoea e piii ana i.keia aelike bou,

Ma ka'u uana aua a huahelu aun ika aelik-j 16 uuakahiki, ena hh huahelu e ike ia ai, aole wa e pan ai ka aie 6ia hoaaiua, he mea kein i ike maka ia> o ua loea e loaa *jqhī aua i ke 00 ko hookahi, ,*oie lawa uo ka übu aua i k& uku pr,uee, a i

08 pela iholn ka lawa ole o ki loaa ma ka aelike 16 makahik:, mea maikai uo e hoao i ka aelike h3U # a ao %a met, o k« kasau ana i keia aelike boa> be tuea uo ia a na hoaKiaa e hoike a<tu ai I oa poo aupaui' I ke koo o ua haa i ta aelike a un Koceisia i hoolal» t.i m na hoaaiua.

Ma!slo a ka aelike i oa i ka wa e pau ai o ka & ku «!e oe 1 ka hui aole wahi oka aelike e hooasaka ana, do ka hiki ole U lakuu fee pani ku i kon moīa'ki, a 0 ka malalo 0 keia aeīike hikl ka oaahiko « paaiku i koa ujorakl!' k» yau aoa o, ka mauawa.

, Ma ka aoao elua oka aelike ka nakolu makahiki, penei ua hoak»k<» aua, "m» ka la e pa» ai o ka aeii— ke. ke k«l«»uu i loa« i ka h«| maiiiko « hoohana i ua «ioe eo, i na he aie kekahi oia h»aaina i ka a hoopiii oi»i ka uia - hike i k« aioa hoaaiua ae ke kaa ol« 0 kekahi mau ale maluua eia hoaaio», laapahahe f2O(X>.OO dala ka aia olu ho**lua i ka ia e pau ai 0 ka •elike» • lawe ana ka i»*kiVo la aie uo lakou, aoli> no i« hoaaiuaMsifclo 0 ka aelike makahiki, aole i hookaawale ia a hoemaopopo ia uo ka hookaawale tuia i n* pa uai^, Malalo ka aeUke hoū, ke hoo— oaaopopo aei psnel. i &a he $400.00 dala a ka euah'ku i i koonee aku &i ia hoaaiua uo ke kukuiu aua i kou hale, « eku mua akq oe i kela aie I ka lE&hiko a heeao oi&i ka pa hale mai ka mor*ki mai, a 0 ka aiua ko waie uo e paa maiala o ka aelike.

No ka aie i ke «uouni no ka pa hale, a ; kou uku aou aku i ke >-uoaiii» loaa mai aaa ke kila o ka pa h«ie la oe. j .No k* aebau o ka niiin so> aole na ia hoaaioa e auaaio ia auhao, aka aa ka toahiko e auaaio, malalo; o ka aeiik 16 aaakahiki ua ka mahiko e ak» nj ia a kali ia aku ia hoaaina. O ūa hoolilo o kela aaie keia «no, e piii no ia me ka aiahiko aole mau hoolilo iz)a kou aoao, ma ka aelike »6 makahiki, oa na boa«iot e auaeoo na hoolilo apaw, a o k«® koeoa e koe mai aua oia ka tia hoaaina, a i ka ioaa ana oaai o kou m»hē*e, iiilii ioa aa mea e loaa enai-

O ka !oaa e !oaa U oe malalo o ka aelike hou. penei do Ma ka *©»© elua ok» a$UVe bc| aaati wehewehe e pit! ana i n» p* — kenata e loaa Gaai maloaa o la !oaa j tona kopaa, i o« o ke tona k<ipaaj fct $90.0<> o ke tona he $4.00 dil«> e, [hoolawa ia i»ai ke»a hniao o $96,00, e ko« iho aoa he $86.00 a o oa' p«k«Q«ta • ioaa ia op e iike me ka, booakaka <na ka aeao 6 o ka aelīk e b « ii yak«atto. i «oayi aka keii p*. lcen«tafD« $86 00 oa Jjke ia he ■o ka iōaa w«i k«ti iooa kopaa m#*.'

I n« h« 5 ton« kopat « loaa 1a oe 1 loai ka ek» w» f - t boonuf «ka ka lioaa ooe $9-4 6 i o» līk« )»! oa« $47.30 « lo«a ia oe t o ua hna— li«la «11« f loaa raal e»f o ka penel no i«. '

In« he 14,000 tona i loaa mai kekahi o© ko mai a kuhi ia keia maa tona kopaa no $90,00 eUla 0 ketOn», tii lik« ia m®5i,260,p00.00. do ka nka halihali ame ?nisua he $4.00 o ke toru|.|3oonni »k« me 14, 000 tooa Jla like ia n>« $56, 000.00 ka hoolilb halihali oae ini — Btio, hoolawe mai ka loaa hnina utji o $1,260.000.03 mal na hoolil°j haliuali 0 $56,000.00 leaa ke koena 0 $1,204,000.00, o ea p«ssdetH e ioa« la 0« ma ka papa kubikuhi ooa ka aoao 6 0 ka aelike he U pake— neta, oke koeaa e pauoaoe iaai| 1 iwaena o aa hoaai&a he $132,44 )-oo ] eiiae ee kft nui o kau maa tooa paa, peia e mahuahoa ai kon tr.&I heie.

Puunaoe ka 14,000 tona kepaa *ioko o|« koena pnunaue o $132, 440.00, loaa akula ka $9.4 6 o ke tooa kopaa kou kuleana ia, a maopopo ka nui o kau maa Wua kopaa o ka eka hoooai aku ia mau ioua ko paa iioko o $9.46, i na he 5 toua ka <oaa ia oe ka eta ua like Ja me £47. So.

Qea ukupanee e looa ia oe o 6, mahina e pan paha i lune 301 he «J,shoooai aka $.035 me $132. 449.00, ua like la me $4. 6 35.40, puunaue aeia huiaa me 14,000 tOua kopaa, uali*Q īa me $0.331 u ke ioua eepaa hoakahi, a he 35p ka uknpanee e ioaa mai ia oe ma ka uku mua maluua o $5.00.

Hoi koa Kakoa malana o ka loaa i koa eka hookani he 5 t ">na kopaa o ka eka hookahi, hoouai k& 5 $9.46 ioaa $47,30, hoouui heu ka 5 ooe $0.331 loaa $\,6Q t ueuoanee e ioaa la o« mti ka' $5.00 he 3sp aiaii» hoainaiu keia t maa huint f $47*30; $1.66; o ka inaa e ioaa 1* oe e ke oni 00 ko hookahi na like aoe $49. oka ek* hookahi eoai ioko mai ooa tona ko 5 0 ka eka.

| Oka loaa e loaa ia oe aka ōE3«— |bikd • b<wr>aa oel m« kela kei* I ooaaina malalo 0 keia *eliVe iou | paoei oo ia, pakeuH* e loaa t&a! »• |!oaa kual ton« ko p»«; a ia aoao 3 m$ 4 e hooakaka ot?; pakeopla 'mailoko mai o *"t»a tona iualikeke; *>akeneta mniloko roai 0 na polapu)a I*o maka: ppkeuel* mnHoko mai na akupaoee e loaa U oe olaaa 0 P*.oookaaka.

; Ka ukn jna i ka tie: I. ,Uka IH. uko pau«e maluua q aie iia mehiko. 2- Uka iie kumupaa aie i k* aj»h : kc. 3 Ukn panee i kae o'e ifi o ka laualaiai aaa i ko 1, Ni* data aka ai&hika i boafe mnl ai ia o<s. S, d*la ij ku k ulu ia ai koa hale. C\ Uku, P*oetj !ii#luua o ta hooli&iia aua | na aina i kaup ole la i ke ko.| 7, K'aaou oaa i huoh%u& ia uialu£:aj 0 ii* Aina ) kanu ole i* i ke ko uia'i S. Ufeu pauee lualuua o keia] os6U ImlUu. 9 Uku i>saee oa o ca dtla i heaie ta ma? al e ka ( i0 Uka pauee maluna o. da iala i kukulu ia ni k u ha « 11. Kumupaa o aa baU mai pihkinū. i2. Kuwupaa oua dtU i kakula i« ai kou hiie. A «aaahope o ka pau aua o kela mau aia oa i ka mahiko, uk® 1 ka jii& i ke aupuui uo ka aiu«» ine ka nko paoee, pau ia uku aau 1 na d&la oke aapuai! huiae ia inal ti |ia 06, me ka aku panee pe. Uku ; aku i k« kuuiu p&a o k» aiua uie u» kaaiu paa o u» dala i hoaie ia m«i ai ia q«, a i k* paa aua o uaia mt<q aie ap&u. pPi mai ka uku aua a ka («aahiko me oe pouoU

Na i»fk iDo nui keia a'u e ikw o»i maloko o ka aelike hou, a i kolike ai eue aa mea a ua Koui!sioa i wehewehe mai al.

0 k» pilikla a'u e ik« ne*. oia pq oaa ka aoai ona heaa'na a ku nei me ka maopopo ole, mt» ka o!e e hm ot« uiKoūulaina.'uinau aka ia lnkou, ka ka "kanoaU'o me Inkoa» a 5 />» be kanalua kekahi o>a kou ao»o tua fca i«ko« mao me « weheweh? mai a ; , kii «*a t anahi olelo ma koo aoao • !aa p«b« ka K»ho Senfttoa Ktwirtf, Wile Beera ame kekah} mau ho» Hawali aiie hilioal aL .

Ma ka'o mao koka kamalHo an« <u« u« Koaūa'ioe» u* io»4 or<al ka'u n?ea i m&kemake ai. hookaiiwule Tr hooVaawaT« io hooeahl eVa f!oko o k» aīna kf> o Kō'a lo*oī cūakuakßr)f Mie.hael Aona. uaaklo o ka ael>k* fC aaaki»b : ki aole hiki e loaa # ra<»7a !o o Iteft aelike e lo*a do la hoaaiii» * ijptL ko oHkon oaakeieakii n* '& t hdl»»*r9se h eka p& h<sk

hele e hai me aa komiilnaM acleji ks noho i keuhale, a hoolohe ,j oe oiea mawaho ooai/e loaa ai ia op ke , ike maopopo i ka aelike hou, aoJe , loa pela, o ka pipi ke hele oss kahi 0 ka «ai, aolae oee mai ia wai i k« pipi. E naua mai na hoaaioa i keia, a huahelu pa ®ai kakoo. | 0 na to*a kopaa i Jcaa ia Leioeoi Ahuek i ke 00 ko 0 ka mekahiki 1926 ua loaa iaia he 196 booa kopaa a 0 ua dala i loaa uiai he $930.000 malalp o ka aelike 10 makahiki. A ina malalo o ka aelike hon a oa Komiaina e manao oei no oa hoeaina, 196 toua kopaa hoooai ako aae $9*46 o ke tona hookahi, oa like ia me HOOKAHI TAUSANI bwalu haneri kanalima KUMAHA DALA ME UMIKU— MAONO KĒNKTA, pehea mai kakou e &a hoaaina i oa o kag ieaa ihola keia, tiola aole wai —'' wai elawe oaai i keia toau daia,, paa uomalalo o ka 16 maaahiki. O ke k«jan o ko'u kni ikaika ana 1 ko'u papa e kakau i ka aelikeliou penei no u. Ooa t:>oal ko i ioaa* oaai 00 ke eo '«o o'kanaakahiki ] 926 he 45 tona kopaa, a o kabi |loaa i lo«a mai he $192.27 malnlp c ka ael.ke hon 16 foak4hikl, a i n® maiaio o ka aelike bou 45 toaa kppaa hoooai oae $9 46 aa li*e me $428" 91, >236.74 ka oi lo.ia malalo o ka a*lue boc, hana uaauao auaaei 'ma k«'a ro«u e hoopia i papa oaalalo o <ta »el ; be 16 jcQakah"iki. SARI, NO SARI. Naoh iho i ka oukou m<»o hoiki, huaheln iho*i ka loaa malalo o ka aelike hoa Ine ka aelike 16 makahiki.

Me k* meba!o, A. 3£&lei Aoua Aj^ril a 3, 1953.