Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 1, 29 May 1928 — KA MOOLELO O KAELEMAKULE [ARTICLE]

KA MOOLELO O KAELEMAKULE

Kia makou ke hoopuka akli nei ma keia puka ana o "Ka Hoku" ka mooielo me niau olelo . ,hoafeaka o kekahi Kwe HaWaii. ai kakau pouai iajnai no hoi k» -wea piii ja iiiūolelo t keia mak«makā o aaakou. oka waiwai tmi o kaia hoopuka ana o mako* i keia n.lOO — lelo o keia ■K& , '"'aka Ha\yāii o ko • aina,,..o,ia nona haawiua aomai mai io.ko maa o koua o'a aiia, a nia-i nā ha<na mai lioi āna i lawelawe kino ai, ahe kana i hauai' ilt no hos e ua kahuhanai ilihuiie, & ma— xauli o ka iāwelawe hana aiia me ka lioomanawanu?, ua kukulu ae ja oia i kunm hoohalike mai'icaf loa e £oon>aJhnf i.ā »k** a5 " e k a hou o koua laliui. ' • . O keia \va]e 110 paha ke kauaka I 'Hwe Hawāii'' i kiikuiu i ka haua haiekuai ma keja aina o kakou, a i'keia hoi ka holopouo iuai>!i o kana! lawelāwe oihaua ana. Ua hoo - ' kahua oia i kona lawelawe oihanā aua maluua o ke kahua 0 kā hoo— manawanui, e iawelawe ana hoi I kaua oīhana me ke a aoie fioi maiuiiro ke Kahua oka alunu wale iho no nona w.Je no ka po — maikai, a hoopihkw wale nku ] kona mau ho&Kanāka. - Ua hoahana uia i ktia kana i la welawe ia no e kekahi poe Hawai'i.

a haule pah« wale me ka holopono, ole, aka, koua hana ana; ika hāwa kaulike, ae hoouiakati]ii 1 ana hoi Ina wahi loaa e loaa mai auā ma kana lawelawe oihana anā. *e Uo&koHio hou aku ana j kela ' bj«h uiea i loaa inai lloko o na waiwai hou i kupono ika nele e ua poe e hoopuiii ■au'a.i-kahi oua e laweiatse oihana aīia uia keia liale kuai ona, Ua hoomaōpopo ioa Qia \otia lawelawe oihana aua i ka w-ā'iwai k»p uono e m a »»le hoi i hookomo wak aku i koua mau wāht kenikeni tua w<u-: wai honauiunm maka w*ie, ae māhalo waie ia mai at paha e ka mak» o ua kan&k#, a aole nae iioi i k» — pouo 1 to Ukou ueie io. U* hooaiaopopo no oim i ka poe i kupono ke hilin#i aku, s mamuli uo hv>i o koom hoopihki» oie ftk« i kekaīu poe i aie i na waiwai o konm halekuai, koi uimikaī ak» aus iā lakou e noouoo uiai hoi i ko )»ko« wmhi i»ie »»u, ua i*wt?l»we ot.hmnm oim n«f a*ahcie inaoii uo, ao ka hope o k""» iaweliwe ana s kaiiā han* me ka hooiH>uo, Ufl loāa iaia ks '• '.'*t e k« nomi ka wai- «*, ina ' •*>- ■''* k«*at aku hv . v :•>» : i' i"' 1 kmn-- : \ \ i-o pp'M i "-oie koua 5 - o ko »'«u ho« • .H - HU' »1K 'v\ 110 k*MiVi a»'.* i ka«A ' kv.''v \-■ K■ •■ 1 «W-MI k ' * » V* t V» . » U,.k.ta«kw ii likou. ' .. ? "O ( Vto.'i:o ilokft P ; ''.ki. ' n-.»n Wi ftk», »«11,1... ,!o « k.» b,vk-''e hoomana j

\«s i akf nkii *a ro . aoao o ka aie. k«fi] V O Koua ho :j,n)vij no ke )tahua i nti» }oa o kona potnaik«f, aole oia i ; haua aku i kekah! hpna e hoofcoujo in i kot)a hoak*auaka iioko o ka poiao, aua ,hoousauftw«aui ola ia lakoi. i ka maiiawa ! hiks i'eu'o ok-' in 1?»kon e nk« mai i ko lakou walii aie iaia. Mahope piai «5 hoomaoIpopo no oia, ok« kuai aki' i»o me jke kuike i kona >«»»U hoa kan&ka, Loia uo-ko'na kokua ia lakou, a aole i'hoi oka hookomo aku is lakou | i!ok<! o ka āie h;ks ole ia Iak&» ke hookaa niai, H« s»«a hāaheo loa uo makou ke i kukulu ana aku i ke Kuum lioo — h#like maikai imua o ko makoul I mau hoa kanaka., ae lilo ai jiahft fkekahi ra«u meā piU i kotiS ola au,i !.81 kaim tnau ī*we!awe o(hana ana i l "iea iiooiKālka Sku i kekahi īuau Hoa Hawaii o kak&u, Se lilo f ni'ea Ipaepae ae i na linia ota m»naolftim ! hr.cz iwaena eka L#h«i HawaM. Us*maopopo loa no ia niakoa ma keiā hoopiika ana Moolela Oiai'o o keia Ēwe Hawaii o kakou, e lilo ana -no" ! '"hfci meā hooikaikā ifiai i kekahi i'iaa hoa kanak» o kakon. He tnau nse4 ao mai noi ►ekah 1 i kahi^poe'".a ka laweīawe! ! aua i ka Oihana oiai, ua i ka i mi' I . ..-r h)»- < « "<>< *ni i.iī?l ka uia- i • L"'i *. p ' i.'āia. oiliaiiH inai — \ Ikai o inv kunuua o kakou i lawe— i* ' iiif ka makaukau luaoli,' . hoi oia. waie no, aka, e.

hai|hali mal Āaa kfekahi nmu mea ! pili i koua o]a āiia i na k&aiia o ke ela ana 0 ka poe kahiko i %ata aku ae. hooko aua hoi i kelā olelo poo • keia ioa a ko kukou Hiku i ole-o aku a.i i kana niau haumana. "Aoie i ho-a ia ke k"kui i niea e lihāo ia ai inalalo o ke poi, kau ia-aku lioi nm kahi e ike ia ai, ai hooiiialamalaina ia hoi ka poe a uaw iloko o ke-la hale. "O. ua kana kuniu hoohalike maikai o kekahi poe*kanaka, e lilo aiia 00 ia i uialauialama tio ka Haie Laiiui o Hawaii Aiua me Hawaii Lahui," Ke kau. ia uej kekahi niau ipu — kukui ma jja okekaiii uiau Maka iae o ko kak<>U aina aioha, aē liio ana hei i suea hQ9<— pakeie mai i-na moku e holo aua ina ka aaoāna kai akea, āt piha nae | hoi i na pukoa e poino ai ia mau | uioku. Peia no hoi kekahi uiau j' 'Oia Ana'' o kekahi mau Hoa— kanakā o kakoa, ua kukuiu ia &ou he iiia'u ipu kukui inā na }ae kahakai oko kakou oJa anff, ae poha mai"ft'i ko iakou inālanialauiā ma ke aiā hoiomoaua ana o kakou, ae hoopakele ia āi kakou ma ka ili 'aua aku iuāiuna o ua pukoa o ka [poino. I Aoie i nele o Hawaii iua ola fetipono e lilo i n«u Ip«—kuk'iH ua makā—iae oko kakou ola laliu: ana, ake luanaolaua uei iiiakou o ke "oia Aua o keiā Kwe Hawaii," e iilo-hoi i niea kokua mai i kekahi oiwi aloha o kaaiua.

' He tnea maālahi wale ke ka — naaiiio waie aua, aka, oka hana nae ka inea nana e hooiaio mai ka waiwai oia luau olelo o kekahi k«uaKā." "Mn km hua o k* l&au e ike ia ai ke huo oia la?u, a ma ka lianm hoi a ia kmnaka e ike ia atio oia kmnAka.'' "O ka hsona!tk«u*lii "ke alahele o ka noho knonoono ana, ao k§ uhaai hoi ke alaheU o k« nele ina ka ilihuue. M