Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 3, 12 June 1928 — E WEHE HOU IA ANA O HULIHEE [ARTICLE]

E WEHE HOU IA ANA O HULIHEE

Ma ka Poakahi i hala iho ia i w*h« hon ia ai ka Haleaiii o Hnli— b*f, ao ka Home kahiko hoi o ke Alii Koakini, ai ike ia hoi ma ka iaoa "Kieaioa. Johc Adatss" «, Hawaii nei. He haie kahiko k«ia i kakoia ia b« aoeane hanen masa— hiki i haia aka nei %i fta manaw» boi e nwho Kiaaina aoa o Euakini 00 ka Mokopaoi o H-waii, aPka maoawa heiThoomaka ai ka Noho Alii anm o Kamehameha 11. ai kana h«le aua a mak* «a Pelakaoe me. kana Moiwahine Kynamaia t na lilo o Kimehameha 111 f Koi 00 Hawaii me ka Noho Kahoaopaoi ia naee Kaahamana. Iloko o kela mau la e noho Kiha Aupaoi ana o Kaahamane, Jae nobo Kiaaina bna hoi ke Aiii Koa* kini e hoala i «<9ia Haie Alii o Hulihee, a mamaa iki iho hoi o ke kakula ia ana 0 Mokaaika«a Laakini. Oa lilo keia H&le Alii i wahil noho ia no e na Moi 0 Hawaii oei, a ma ia Hale&iii no o Kaakeaouli Kacaehaa>eba iii e hoouaaha ai :

kekahi maoawa, ai ka aiaßawa no i noho Alii ae ai o Iyiboliho Kamehameha IV» ba heie do oia me iara Moiwahioe Kaleleonalani. a noho do m« keia Halealii, Ika manawa no hoi i mai aawaliwali ai o ka Moi Lunaiilo oa hoi oo oia me ktkahi maa ALi Kiekie o ke >Vioalii » noho hooaiaha no uia keia Halealii o Hulihee.

I ka lilo ana o k« Noho Alii o Hawaii oei ia Kalakaoa, ua lih> ae la na malalo o ha me kaoa Moi— wehiee Kapiolani keia Halealii o |Hu!ihee, a be 'eholehu maoii no | aa manawa i noho ai ke Aioalii ma I keia wahi o Kona, ae noho ana no |kekahi maoawa. Ika maaawa nee jo keia mau Moi e nooo aaa i k« Nobo A |; i o Hawaii nei, oa kukolu hoo ia kekahi mau Hale pakui mai iiloko o kela Pa o Hulihee, a ponopono hou ia no hoi ua Haleaiii nei o Hulihee. Ika male aoa aku o KaUkaoa me Kap olaoi, oa lilo mai la tfeia Haleal'i i na Kmi Alii Kaweiiaoakoa aoae J. Kuhio K« loniannole, a malalo boro ka Wai — wai o K&piolaoi, Oka mea nae i hoi a noho i na manawi lel.olehu ma keia Hale&lii o oia no ka Klele Alii Kuh'o Kahnianaole, » oa noho po no hoi ka Lunahoounnopono o "Ka Hoku o Hawaii'* no kekahi mjo ' poie me pa Alii Elele ne> » kakou me kana Alnwa-hin*', ae noho la — waia ana hoī ma na Kooa uo ks — kahi roan pale ioihi.

Mamuli o ka heie mau 0 ka Hliele! Alii Kuhio i WaBiiiekon«, ua ano hooheaiahema wale ia keia Halealii o Hulihee. & hiki i ke ano pilikia ana o buria kulana; trai ua kuai ia aku U i kn Waiwai o Mre. Kuhmanu Alieaa. a malaio o keiH waiwai 0 Mr6/Allen i paa ia ai no kekahi manawa l ūhi 1 hala aku oei, & hele loa aku ia e pilikia kona kulaua, a aneane pau loa kona pono. Miinuli o ka minamioa ia no o keia Halealii kahiko > Hulihee, ua hoala i» ka maoao e lt>K>pt)tiopono hu ia koua kulana, ae lilo ai hoi keia Halealii o n» Alii kahiko 0 k«ia aina i wahi makaikai ia e na poe naalihiui oiakaikai ia Hawaii uei, 1» k kui aku k« Anpuoi aaao ka Ah%ol«lo ala, e hoihoi aua i keia Haie»Lii o ka hooponopono ana o ka Hui o na Kaikamahiue o Hawaii, a h» he» hoi ona po« i hinau i Ha«*«ii nei, a m-i lokj_ aiai hoi o na Oaau* Kahiko o oapoe Miaionaho Hawaū aei, a u»« koknhi hoi 0 oa jhhi koi — koi o ka «iua i haia «tu ua a\iai o lakou a»a kela aoao.

O ke Poonūi o *»«« Hui o n» K«ik«aa«hin« o <.*«w«iv oi« no ke K*ikaui»htn-< « K«le C Kauka, «o k« Puuku hoi o k« Moi K«lakaua, «e vk« ia u«i hoi ka ino« o Mr». Sw«niy. Maoouli o kona hooikaik* «u» ine <#kahi min L*U o k»l« Hei iaa Kaikamahuie o Hawnii, ua ī:v.i liou * kakahi yuu d«i« o 115,000 *> ka hfV>hm <k>* r«« k* t« Ab*ol*l» 1 h*Jw» ai 0 fio,oob, ua l*w« iki k. 5

| haioi iala e bou Ib UikaU Haawi ia ka haaa o- k«t« Hoo— panopono ho« aaa iloko oka Um« o JaaMfi D. Lewia. a aoalaio o kana heoponopoao ana i pii hon at> ia hooa ni me ka pa« boo 00 kekahi baaati makahiki hoa paha ma keia moa «ka. ■ .■ Ua k«kni« heo ia ka Lanai ani ooawaho o keia Halealii a aa Mi>i | Kalakaaa 1 kaknla ai, a aa paa hou [o iaio i ka pona eimena, a malaila ana e maiaaoa ia ai ka Lnai noi « «wehe ia ana i keia la 11 iho 1« 0 lane? Aele no i paa ioa aa «aea hemahema 0 k«ia h«aia aaa i keia ■alealii, a« iilo «i boi i H«ia 9®— ikeike 0 kekahi man mea kahiko ne keia Aoa aka. kaaaa ia ihe oei ka Mooleio o Hniihee r ae pai ia iana ma na pepa liilii. «0 lilo.ai boi |« Wieā hoolawa ia aku ina mali— l hini a kipa ae ana e keia i Hale o na Aiii j. noho ai no Aa ma~ | nawa i haia aka £«i. » Eia māiaio o ka aiakai-ana o Mra Robart Hiod ka hoo.popppono boa! ana o. keia wthe hou ia i keia ia n'i o lane, a maiaio 06 hoi o kaoa j alakai aua a haawi ia «i keia luaū Eomo hou ddb kela Lan&i o Kala^—| kaua me kaoa Moiwahine e haawi i iai i na paina luaa j ko laaa mau hoaaiohn ma ha Koon.

Ua H ie uoi kakoa ; keia mau Kainamat)ice htrnauo Hawaii nei do keia hooponopouo hou ia «tia o keia Haiealii Kaulana o na Alii kabigo o keia aioa i uoho ai, ae lil.. īa aku ana no hoi i mea malaikai noi ia <j oa nnalihioi kipa mui e makaikai ii Hiwuii.