Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 12, 14 August 1928 — HUAKAI HOOMAHA [ARTICLE]

HUAKAI HOOMAHA

Ia maaoa.i ala «a ai i ke kakahi" ak» a«i oka Poakolo, i« bai« aka ia • naaa ika waiko tnai o na a 1 pal« 1 bookab« ai b« aan makabiki loihi paba aoamaa aka, a aa oialo a« ia kakahi o oaakoo. i kaia boa' olelo maa maa i na keiki o keU manawa» "Jook" aole na« no ka manao ana «ole maeeaaaka i k«ia wahi ak«, no k* ano o ka ain». I ka makankao aaa o ka makoa mau uea ai, aakahea ia mai la ma'eou e ko makoa kapaoanaoe hoomaoawaooi. • h?i aku e paloa kaka(iUfca aa no hoi a, nia oo < e o na moa liilii e holo ana no ke kakina paia ibo la makou i oa bolo aktf ai noloke o ka hale. 0* nobo 'ho la uiekon. e ai i na mea ai i hoomaeaekau ia e na po« panui o makoa, a ua olf»to ae la no lakoa. peoel, oa oi aka *«i ft mau mpa ai mimoa o ka home He oiaio, oka paiioa paiai oka mush no ho» o ka papaia oe o ka pea oe. o ke kopa oe o ka alaei o<

'a be nui aktt. Oa ai makon a ma. ooa a <lea aku la oo hoi i na p» amakou i al iho apm ae la na m<a ai, boopon'>pono aieu la i oa wahi tuoe like ole o .-nakou, o 'ai nohoi oko m&koa kapioakane no ks poo hooeana i keia māu mea apau. He bs&a pakahi fea makoa i Zkaawi ia mai ai. K« ake aia o ka pao ae o kau apana hana i haawi ia mai e hana apaa. Aia no ke ake o <sakon e hele i ka anankai. 7 no apau ra hana a na poe apao, o ka nalowale aka h ae aole ma ka a paiaa pwha, ika. ma ku hplana no apan, o makou, koe n° kuu wabi pokii Thomas Kiheio" kalani Brown na ke kaikamahioe laweUw* o makoa i hoopooopon 0 mai iaia me ko makoa kapuQ&kane. i Ua aoatf iho la makoo ma ke kai a au6.u aka ia ma ka wai. O.ai aii mahope pOno o ko m«kou hale e ooho nei he kio Wai b*pa kai, a ua maemae no hoi ahe wahi kupono no ana. He haihui »oa kw wal me hs baa ala, air no a kupeno ka U i ka lol 0 alaila meoaoa kupono k« auau. lua kakahiaka oe e hele ii e auau aole hiki *e nooo loihi iioko o ke'a wai do ka haihui loa

Ik* }>au aoa o kp makou leai ana ua kabea ia mai ]a v «ko e boopiha i ka lua o ka maiua e ko aiakau kupunakane eleu a makaala i ko makou poao» Ua «i iho la a maooa, aa ike »o ho 1 owkoe e ka poe nnaai, i ka hopen® o keU auao kai ana ame kela ai bU% aka a. maona. un hiki mal la |0 kela wahiae āka mal loa ika h*mohamo i ko makaao ka n»ea i ike ia tia 'moa aku la makoa oka poe no nae i makahiamoe i ke awakea. Ia ahiahi ua uanea wal« iko la Qoa hlk' i ka BĪna ahiahi. Pau uo na hantk o ka ahiahi, haulA aku no e moe e līke uo me na triKnBwa leamua aka aia no i ke ao k* palena. Pau nn ka aioa kakahiaka hoomakankan no i ka hele bou i e* la waie. I ka pau pono ana o na poe apau i ka makaokau, aa makau* kau no hoi na ohe iawaia o ke kamoe aku 18 no kahi no a makoo i hele maa ai ika la iho mamaa. I loaa oo a loaa ka maonu, o ke kaha aks la oo la b«le. I kekahi maaawa no hoi oa iaki ai kekahi manawa oa hoi mai ia no hoi e]ua 00 a ekola oana wahi poopaa a hiaalea 00 lioi aia 00 I ka.mea e apakao mai ana i ka makaa. £ iike no roe mamna i ka miki mai Qo o na kamaaina i ka hana 1 oa waUi i« i loaa ia makoo, ua hoi 'akn |a no hoi i ka haie a bocpiba iha la ia loko, ao ka mea oa heie a poioli maoli.

I ka %ko«aoi ana no oaa mea apau, ua ai like iho U eo hoi a« like u > n»« na la mua ua h«le hou • ku la no i ka anau kai a boi aaai la nanea wale iho la qo a kokuka i ka »a aioa ahiahi. E.ike uo me n« manawa aku oiaenua pela iho la no maknu i hana al, «ka, ua hoi ko makoo hauōli maoH 1 ka hoomaha *ca m« ktia w«h«. I kekahi ia ua heie hou aku (a j\o oi»kou i kaht mua no a niakou le beic_m«u'ai'.a he wahi no hoi

kaia i kokoka lo« §ka i k»bi o ka baU nAoi o Paiaal Bumd« n«b« nai nu Kaawaiki, be ekolu miie oaai ko aaakoo wibi aka e ko nai ko makoa bal«.

Ua bel« iike no makoa a biki i ko makou <bo apa m« kahakai* aa paa aku ko aakba ika ana i ktfn kapnoakan«, oiai e heU mai »n« no oi4 mahope mai o makoa aole oae ma kahakai aka, ana kula b M aku io I keia b«U aoa ka ona Og hvbewa aku la oia h« «U okoa aole oke aiaoui i m«a m«u i ka hel e iaapoea akn i kahi o Birauud 1 kona hele ana, «a nalowale ih* ae alanai aak i h;k» ai il»iU, u # aiaUao iho U oia e oki aku oi a ooalana o ke aa e ahu nai ana imua o kuna maka. O k« mea apikl wah' ana o ke kaoiaiho ana 'nai ia makon (nahope. ihi o ka hoea ana ika home, ua biki ole loa iaia ke hoomaa ako i ka hele aoa imaa oiai e pohoio aku ana kona wawae iloko o ka nenelu o k« ae, a paa ma kona znau keli. 1 koaa ike aaa pa piliieia oia, ua hoi hou mai ia oia ma leahi mna ana o ka hele ana a oki po ai ma*— loko o ka aa. : īka baa hou aua i&ia oka la'na i pololei me ke k«i, oa hoohuli ae ila oia a hele malaila a maaahi o k» laki ua hoea akn 1« oia no k 3 hale o H«?aunu ma e naoa ma> »n* ioi«. I l<ia no a oia mt kahi oke alapi', ua pau laa ne l a >a hikl l kona man kepaai ke hehi hou aka a ua waiho ihe la oia m h nl»o?i rre ka holi ana r> ain ilalo. Ua kaialupe ia akn U e na keiki a Baraunn a kan pono ma ke alaoi) a waiho iho ia oU ma ka maluhiluhi maoli. I kona ano maba iki ana af>, oa noi mai la kekahi keiki e hoi iftia rna ka waapa o % knna at> koke aku U nō ia aaa makaa — kan ka wa<ipa, a kau aku !a oia a hni roni i kn makou hale. laia e kamailio ia'n, nn Va mea ow«a no kana moopnna maa. na biki oie iho U ia'u ke

uoB»i i kou naau waimaka, no ka loaa »na o keia pllikia iaia me ko makon jike ole aku. hookah> »ei i hnomaopopo ia na būi noo me ko makou kapan- , kaoe al<«ha. I keia maa la a noakoo e hele nei ika lawaiu, ua ike oV ia ae ka wela o ka la oo ka me« he hahana maoli no ka U o keia wahi, hookahi mea nui o sa loa> o kahi paolo e hei ai no ka ohan 8 o k* home ma Hilo.

Blua pule n ko maeou noho anal noa keia honmnha ma Kapal»oa, honkahi hana he lawaia pnopaa ta hinalua, aawa uo hri. Mi ti Poa — i'.ma )a 20, na holo ihon akn 1* ke makou waapa ma Kawaiha® no ka kii hou ana : mau m«a aj kapono tsa makoa malaila. Ia mnn 1» iho mamua na hooneaka ae la ka makani o Kawaihae a u» ! hiki ole ika waapa k» hoio aku ina la mua no Kawaiha<», aka, ua ano milie iho la ke kai ka makani. Ma ka Poakahi «n )» 23, ua hoomakankao iho U oa wahi paolo no ka hoi a ma ka Poal&a ae, ua huki ka pea 0 aahi waapa no ka holo aua aku no Ka — w*»hae, I ka pau aua no hoi 0 ko ma — kou aina kakahiaka, Qa kau m«; la malona o ka wa«pa no Kawai — hae ka ifcu o "Kanalaoa Maru.'' 0 ka inoa keia o kela waapa o kuo kopanakaue e waiho nei ma kela wahi i olelo ia ae la- Haawi ke aloha i ua loao<naika! 0 Kapalaoa, a *okoQ hoi e pama ol e ai iko lakau kokaa ia makou U maw la a makoo • haie mau ana Ika Uwaia. Ika paa aua 00 o makou iluna o ha waap< t u« hana mai la ka Eoekinia i ka hana, a 0 ka haulani aaai )a uo la oua K\—

wlaoa M»ra n«i do Kawaiha* k* paha hopa- I oa la hap« aaai k» bo> 0 miikou oial do inakoa m« K« — paUoa, ua lotn īho lekahi keiki 0 «(*ko« i ka t»»i, an» p ; va, • oa ho«o no k« fe;ipon*k*ne o m* - koa «Up»a« iai* noa haaw *na i hiiale ro« k* hoopnlooio ' nna »up n* han* « hikj ai k« pau «e k» pi«a. Ui 1« a mako ( 1 hoi mui a», ua ano tnaik«i oi * ki; ae no kona tuakuak#n« iai a lo«« ae makoa i | I ka makou hoea ay mn Ka waihae, oa hjika mai» i eo uaa-

toak«n&atikiM ou HfKi aiiaq |ko aMkoo Loea iko» ooe ka aukikai •*" bttH h<>i aka oei ©o b hfnw_ ' 0 kakahi kahol 0n« w»W " l m«a«i pm B OB*kea« Uk« m kini om« ai pileni kopM • * maoane, a&laua oi* ob Mok * K«lIo§, oiai, hi cal«p* holo kiii ' KāUou 00 na Kooa. rj« ] aWO {» a la a makoa oaa k& P#J-; iolo m, ia 11 « h>ii«i ia k® *ow iwflk« mai e ko muoi balo Iko HMkoa hoi aoa mai hoUbiki i Kiwihi# h*oiii ia iki ii aa w*hi paiki o makoo maiaoa ooa oia : oia e holi bo< aea oo Hiiō, Ua haalele ako ia ia £«irii)i«i ka oii'o>ai ia i kela aiaooi kikeeeee one ka p* mai o ka aa ms 8* «oakani me ka ikaika momn'a. Eia uooae aahiki oaakoe. i Waiioee me ka poia 00 0 kekahi o makoa» Ua wehe ae i a kahi iole poio a eme iiahi i«ie mekana * hoi mai !r rce ia'ua no a hoea i Hoookaa. Holo mai makou a aoaluoa aka e hoea ioa mai ai i Kalnp*. « br)la, ae aua«ke kaa o k& X*aaabooasa]a ao iia hoihoi mai 1 k*aa keiLi aawaliwali. 1 Uj kao aka ia he ehs r> makrv ! tnalfna o eeia kea o ka iunaooo — *xjalu, a h>i 0 mai 'a lakou ara — moa a mahope uaai ni)hoi ma&oa no ka piha loa 0 ko makoo kaa. U4 hiki i k» haie i ka hapalua o kn hora ekolo mai Kav».ubae mai H« rn«nfiwa holo *eia i ike ia.'no kn mpa haiilal» i« Kawaihao i ka hapa o ka hora nmi me ba pa mai o ka ua ine ki ma*a.ii ikalka mamua. Ua hiaei iho ia oaakoo jka hom® aka lauua oei me na uiakua 0 noaknu &me ko makou kapun*wa— hine i haa!e!e ia iho e noho hor — k&hi i ka makou home. 1 lioko »0 nae o keia m<a U hooncabn. ua nui naanli ko mak(t\i hanoli, aole no i paii ka makemaka e hele hou i Kapalaon, aka, oa iawa paha keia i manawa. Ke hooki nti me ka manao mahalo o makou ap.ao i ko makoa kepanakanehoomaoawaooi ia ma — koo. E hoao maa ana e hana i na mea apau e huuoii maa ai makoa. Kakauia e *1j . HARRY KAHUAKAILANI BROWN. (Uni Brown)