Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 15, 11 September 1928 — Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana (Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana (Kakau ia e ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

HILH H KO KEONI KAELHMAKULE MOOLHLO PONOI (Kakan pnnei ia meiao e i>) KA IKH ANĀ I KE KULANA— KAUHALE o honolulu

Mahope iho o keia hoi «loha «n« «k« oa« n« ftara«slna, ,J ka hnlp, iit tdfin«W4 kokp oo n* ni» — ftan ako l» kon knhnhanni i" Mnno, no k»nn—Jio*kßi i ko ma — lon knnhnl*, rne liona oi<»1o »)n «na «kn, heahā k«i* hana «n i h*n 8 mni nei. «oleoū mea a kakan mna mai e mai ant oe, A.)lp i<o hoi on w*nao e h-®lo aai, wahi a Manr» i pann mai ai ia K»aikjiola kuu kaho hanai, ako no ka ln«« 8M ae nei o ka leka itnn keiki npi i ka whhine hoonalail 9nn, i;a ■■Kanlfim«hM, . p Sonl« pp an« : fe?l« hoopnUn i hen» mawaena ona «noe ke keiki a k««t, T ka i lo»a ai o Kela leka i ke|a «alkaMaht«e, na h«le koke ae n«i oia i kaa hal<-, a hoike a« nei i kfU ]e!ta, me ka mnnao k&Mnaaha nn h» • nei leka i kakan ae nei iaia. O kao hnakai nni ia la i hoea mal I<v ioana rn e kon hana maa, I kii mai nei aa i ke kei«i a kana « hnlo pn mana i Hon®loli» ae hooko ia ke'a manao heop«laa o laua n«i, | mp ke'a kai«iamefctne. I

I ka lohe ana nō o kan kaho — hanai i keia mau oielo a M<ino, a&

uni lna kona nuhu a ano pii hi. ; kai, aole no hoi an i ike moa ikn Hn'en ou a kahahanni nei aa a knhi nn h>i »» a ike peno i ka nji aaboli o knna hohu no keia gaa a elelo a Mano i hoike aku ai imua ona me ko makoa nonoho ako :io e hoolohe ana i ka lana man olelo.

He mnr.awi no hoi mahope mai oa ano maal'li iho la ka huhu o ua Kahuhane? nei oa, a n& loaa hoa ae ( a ka eaanao maikai iaia, aole ho' i like me mamai aku k» pukalaki maoii onu olelo, /aka, u& maikai loa mai 'a kana maa oltla m«hop>e neai. 0 «e iomo no paha o kel» maikai, aule no hoi aiakou i boo -> ku : kui ele'o aku i knna w* e kaheleke ana, uolailo, aa hoi mai Ia no ka manao maikai iaia. 1 ka hoi hou ana mai o krn a oaaii m«uao maika', a oioolu oa huli aiai la oii a pane iuai la ia'o penei

Naoi ia ua kii mai la ko ma— knakane ie oe e hele pu me : a no Houolula, no ka hOoko ana ahu a faela hane hoopalau ou me kel kaikmoahiae, nolaili e honkuu an a wau ia oe e hele olua no Iionolul« e kvi i ko wahin* h a hoil o. oiai do ia uei oloa e male ia n», j ka pau aaa o keia kuujma— kaakane haoai, ia wa uo hoi ku u nahaoHhine banai i Ule.mni al m<i ke auo oolea a pane LOii la i ke kane ia Kāaikula Mino, "I* olua wule ae la qo ka « u ka h«lo ae la uo ia o ka male o ke keiki aole no hoi olaa i waiho aua k e kelki uj e takk«na*ke e male wa — hine, a aole boi be mea pano ia kakoa i tia tua«ua o k i on.u ak« i ke ke'ki e male e i ka wahiae me kona uoonoo mua ole he, mefl]hik ; paha aole paha.

A<.l«» uo au hoole aoa ika wa — hiue, ua wahine no hoi p«ha ia 1 »ka, o kae hooi i wale uo o 4 ka.aial e I aka i ka wāhio« o w»ho. I ua pahae iuaa ana ka piiikia i ke keīki, e au aka aea] «nu 1 k« kai io*. a peia no noi au ma paha e luaa «na weu i ka p.iii.a, e au ai i:i i kai ioa e iie oia [ia'u. N j *eU kuuau no au u« i i v t t c®n >i i .141 (iini —-

hioe o Kaoai o L tke KMikaha, * jilo oia uet 1 wahme na »ke kai— I' kaiua haoaoua ona o k* awanw* naui o Haoalei Ktuii *I aa ipaha w t te aio in* «u i k<*U noi aUiU e lilo ana oia n«i i Kmm'. aUila e i ao ana au i na kai ewalu o ll*«tr |neī. Nolalla o oe uo e M*uc,

•• o«ho iho do kt keiki • kikoe, maiia o loa« *k« ao k« wihine o ke n« yam»baoA r.o ka «ni o!■ mikoi k« keiki aia oo i ka »in» bookth). NolaiU • peoj kakou e hoooM k« oooeo°i im no ktli «tbl» o Hooololo l

U« P«« loa iho U ko nanao o k«a mtkaahio* Pok« 1 kona oaian»o bool« aol« an • iilo i|r k«of n a k«la wohioe o Oab«, ak*. n»« bo* aoie hiki kela aianao hoole ooa ia'e ke koopan ae i kel& manao hele

ou nje kao makoaaane uo Hone la(u, alaila o ka makaakaa koke iho la no ia e hele mana m« M«no. ae hooko aaa boi i keia maa olelo hoopaa. hoopaiau me kela k a ika— mabise o Honoinln au poaei no i kapa hoobr.nobano akn ai iaia, *'k(i n{ iei Hlma o Hooolala." H e ellma la mehopa ibo o keia holo kamailio ana, ui ku hoa ma| la o Like'ike ma ke awa o Kailaa aO ko maua koti iho 1» do ia me Mano a ho]o no Honolulu.

0 ko'u waM aabu e komo ana | kela mtDt«ra a maua e hele nei no Honeluln, be lole ahinahina. ame ke palaka nhinahina, '»file hoi o kek loīe welowelp ona la i h»la aku, hjp ano m»i hoi kela lole mamua o kel« lole au i oleio mua aka a' »na na heln mua i puka aku nei. t!a holo io aku |a maua

e k' i nn b wan i i n-anine re ; au a*" hoihoi enai.hoi e ike pO' lo » kai rr.aHno <i kai j;iu i i ka lai.

I ke kakahiaka nui ō kekahi l a ae. ua ku aka Ia moku 1 k a ii A'apo 3 hakaiia no a ku mnl ie ka o ko'w hopu il»o la rm ī'a j ko'u wahi p?iki, a nc . hoi o M»no no ko maua hol aku ia no ia j ko Mane raa Kauhale. Ia manawa aole noouoo ia ae o ke kaa, aka,

ua htrie wawae aku la no mnua a hoea i ko Mano ma bale a hui aluha ke kas, aka, ua heh wawae aku )» no mauae hoea i ko Mano uaa hale a hul «'oha nse ka makaahioe o k« home. I k* pao pua ro oka u«koa paina ka. kahiaka aua, ua hoolala koke )a no o Mano ma i na mea apan, aie ka o!elj aua mai no hoi ia'»i, oa hoopalan ia olua. He huakai maikai loa ktia »a i hele aku nei e kii t ko kaue ī Hewaii uo ka

mea o»m?ikai loā na mea apau ma ka «oao oko kane, o kah! pllikia wale nnma ka aopo o ka makaahine o ko kane na hoole mai nei oia aole e lilo kan> keiki i kane nau, a ua hoike loa ia mni irela manao o kona tnakuahin£ elike loa m p ua o]?lo o k-ela leka i ta ma \ ai ako kane i» oe he mau ia aku nei i hala.

I ka loh • ana o K a ulaimahea i keia tbau mea, aole lot oia i kamailio iki i k )na makuahine a bikj wale r.o i ke ali'ahi aqa o.a li. | ke anoahiahi loa ana Iho, na ka.— matlto aku la o KaaUimahea i ka makuahine no kela mau mea . apaa a niikou i hoōlala ai ia kak*hi«ka maua l iioea aku i ka hale. Aole i pau.

E'a mal ka Hoolaha bc{o moho o Kauka H'l!,. a» ike i a ooi m* ka iooa Hnwaii o ~M aheilaul,> ' ai hoea mii paha ;a inoa mamuli o ka w«he iho o Hlhioiano. K ! lawe no hoi e na poe koho barota a; kaupaoua i k'» inoa o kei* kamaaiea o HUo nel, ai kokna pu no hni; i ka Loonee mua ana i ko H'lo holo. oiu». No oukoa no ke k«lcaoa e ka poe koho b*rota o Hikiaa bR wae aaa i ka pOs kupoao e hele Hke me na Senatoe o kikoo raa ka Ahao\elo no ka potsaikai holom;:a o kna Ter*tori holookoa.