Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 17, 25 September 1928 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNA XV "U A MAKE KA MOI"

I ka halawai aaa aka 0 aa A!H Mosara nei m« pa kiai aa ka ipaka oka hala oka Kaikama— hin* Alii 010-a. aa kamaiiio koke aku ia no aa Alii Mesara nei i keiamaakiai.

"Aia he hakaka ma ka mai aiaa nui e ka haieaiii. a aa kemake ia oakoa ma keia waki. a aa hpoana ia mai nei maaa a kiai i ka maluhia o ke kaikamahine Aiii Oie a. e heie kok'e akn oakoa i keia wahi. ae haawi akmi ka o«koa maa kokaa ika Mei Ko— tana."

I ka lohe ana e kela paula kaa kiai, ua haalele koke iko 1a lakoa i kela waki e ka r«mi e ke Kai— kamahine Aiii 010 a me ka ma-> aao he oiai la keia maa oleīo a aa Alii Mosara aei. Maanli no hoi oko lakou hoomaopopo aaa ua heopaiaa ia keia kaikamahiae a ka Moi Kotaaa ia Baleta. ke keikia keia Aiii Mosara. no)aila. ua h«oko aka ia lakoa i keia kaueka a ua AIH Mosara nei.

I hakaiia ae a aalo aku ia kela paala ona koa kiai, aa komo koke aku ia ao iaaa iloko oka rumi aui 0 keia hale e ke Kaikamahine A)ii Oio a. I kaike aaa mai 0 ke kaikamahine alii i keia maa mea kemo vale aku iloko o keaa rumi nui 0 kona hala, aa ieie ino mai la oia mai kona pa'nee e hoolaola ana, a kamailio la oia me ka lee huha ia laua-

"Heaha ka «aaao 0 keia komo wa'e mai me ka heike ole ia mai mamua 0 ko'u ae ana aka?"

Ua nee aku ia ke Alii Mesara | imua oke aliiwahine opio, oiei, ] «a hoolala koke iho la no oia i kana maa olelo e pahele koke aku ai i ke Kaikamahine Aiii 010 a. aka. iaia i kokoke loa aka ai i ; kaki oke kaikamahine alii « ka! mai aaa aa kalawar koko mai lai konaike meka heleheleaa oka Lede Jane Caletona. aaa piha oia ike ano hahaha i ka ike ana aka i keia lede ui maoli 0 koaa maa keiehelena, aka, no ka ma— aawa wale bo āae ia ano i hekaa 1 ihe ai ia aao haohao maiana eaa, | alaila, hoomanao keke ae la ao oia i ka laaa haakai i hoea ai i kela rumi 0 ke Kaikamahiae Aiii Ole a, nolaila, %a kaaailio koka ae la &o oia \ keia mau oielo pa— hele ia Oio a me ka maalea maeli no 0 keia Aiii Mesara.

"E 010 » > na oe e ike ana i k« I manao • keia h«akal aa« koikoi a imaaa i hele mai ia, aiaila. e h«iI kala mai ana no •• i ko maaa I komo aaa mai aei me ka heike m«a ole mai ia oe. He loao kammaha ioa ka maaa i iawe mai nei i e heike aku ia ee. Ua «1« ae la I kekahi haanaele ileko e ka r«mi aina aai o ka halealii. ai ka ma — n*Va o keia haanaeie, aa hoa— poine ia ke ola o ka Moi Kotaaa Ua piha ka pee koohaanaele i ka haoa e ka waioaa, a «a aae hoe-{ heheaa ia fce lakoa aeeaee mai kai, a e aee mai aaa lakoa no kon wahi nei e ke kfikainahin # alīi, a mamali no hoi o ko ma«a ■oonoo ana ia oe. «a hoio e ma , aei ma«a mamaa o ko lakoa hoea aaa mai i keia mml o« a ke mlU~i wahiae, a he mea pono la kakou e haalele koke iho ia Arala aei. ae poka aka iwaho o keia kala*aaka«hale mamna o ke ka« ana mai 9 na iima o ka poe kipi hoo-

kaiaaMia a*l«aa oa e ko kiM. E hele kak* aku kakoa m« ka heokMloa ika.' *

"Ua laaka aaei kaa makaakaaa aai!" Ai koapi«l|a > mai keia aaa alalo na ka lao waiehia Ia maaawalioka ao naa ik« po iolei a« ai aa kaikaaakia* aiii a«i ila&a, a eaaa mai ia aa maka hnHii o ka kalana iHwoeia, a kamailio ma! ia i kaia ma« «Ulo i ka Alii Moaara.

"I aaaa make kaa Makaakaae Moi. alaila, e ko'a wahi kapoao: ioa me kaa poe kanaka ae ia. Ua iiU) wau 1 meiwahlae ao la— i koa i keia maakwa, a hiki tka i maaawa a lakoa e keko hou ai i | moi hoa 110 lakoa. a oia no ke ka- | naw'ai kumu 0 Paladoaa aei* A iaa ho» aa liio wau i moiwahine !no iakoa. aiaiia. ua ieaa no ia'a ka mana e kakala aku. aole wa« e mare aaa i ke kane a'a e ma— kemahe oie ai. Ao e ioa o'a maaemake e lilo i wahino na kaa keiki hohe waie. 3ua ike no 0 Jede bena-eto.ta mea iloko 0 kuu aaau, aolaila, ala ha paka ke hapiama mai la ma kahi a elaa i hemp kaleanpi eie mai nei. £ hele keke aku eiaa mai keia rami aku a*i " I ka kee«*epoDO ana e Mosara ;aa haaie waie kela maa hana [pahele hoopunipaai. ana, a aa hiki oie iaia ke hpehali mai ika manao e keia aiiiwahine opio niI muli oaa olelo maaiea, nolaila, i heehoio k*ke iho la a? oia me *ka I liaia ikaika waie no eAeoko īa a< |ka iaia hapikai I hoea aka ai I ke :keeaa kapa 0 ke Kaikamahine ! Alii 010-a, «I liio ae la i Moiwa— hiae no Pa)udoaa i kela manawa. Ia manawa heokahi ae hoi i hoe-i holo p« iho ai ia aIU 9ioskia nei, j • lawe lima nai pa ika wahine malihini me laua, ae hoelilo hoi iai| i araiwahine nana ma koaa kalanakaahale. Heokelo koke ihe I9 no oia ia maaawa e hana akaaaeka iima ikaika. Kahea koke aka ia oia i kana keiki. <

"E Balota» e kii mai oe a lawe aka i kaa wahine, a owaa hoi e iawe ao hoi waa ika'a.'' Me keia maa oiele aa lele keke aka ao ua iiii Mesara aei a hopa aka ia i ka Lede Jane, a mamaa 0 ka hiki aaa ia 010 ame Panata-li kaj wahia« epie kaawa a ke Aiiiwa— I hine 010 a. aa lilo keka aka la ao e Lede Jane iloko 0 aa lima ika— i ika 0 Mosara. a mamaa no hoi e ka hiki ana ia Oio-a ke pepe. aa paa mai ia no hel oia 1 kahepaiaeaa lima kakauhao Balota ke heiki koi ake Alii mosara. Ua heomaka ae ia ke Kaikamahiae ▲!» Oloa e iwa lee nai. aia aaanawa ao ho) I lele mai ai kela kaawa wahine a aa aliiwa— hine nei, a oia ne hoi 0 PanaU-li a peliki ae ia Int wawae e Bu--1 lota, ae hiki oie ai ia Beiota ke lawe aka me ka iima ikaika i ke Aiiiwahine Oie-a. Oa hoao aha la aa Baiota aei e peka i keia wahiae kauwa epio a ke Aiiiwahine 010-a, aka, «a puhki ae la eia me ka paa ioa i kekahi wawae 0 ua Balota nei. Na ka hiki pono ole iaia e pika aka iwahe e kela rami me ke Kaikamahiee alli 010 a, aa -nanao koke iho la 0 Balqta 1 kaaa pahi puhaka e le — walewa a&a ma kona aoae. a heekaa awiwi ae la i koaa paa ana ike Ahiwahīne 010 a, alaila, hepa iho la ola ika laaeko eka wahine opie kaawa» a kapai ae la i ke&a lima iluna me ka maaao I e hou aka i ka paawai e keia wahine opie kaiwa.

la manawa koke no i hemo ae ai ka pale ma kahi kokoke loa ma kah) ana e maaao aei e haaa i keia hana pepehi kaoaka ho«, a oili mai ia kekahi mea kiao mai loko mai o kela wahi, a mamaa o ka hiki it B«lota ke Ihe kaaa pahi pahala « in« i ke koko o ka kaawa, «a kam«m«iho

Iā k«kahS lm pahM amHm* o k«PW081 KftUi m B9lotā B«t. ftluuil« «lra ki oUi ka t>ao k«ift Imm m« k» ttk* p« o kosa p#d, «• kek« iofti U ke olft i ki kift« koh« Wftlft o k«ift t«iki alii IMm Wftl«. A«l# loft «i* i nftopepft ftftwai lft i kfr— ' bta ieia i k*is iftfta iaftkft, fti Uio ftk« 1« t£ft i aoopft« oo fcpi mako No k«iftmoft Bkapftkft« k«« moft,hoiftkftUi e hoomeopop? kft«ft, DftWfti 1« k« hft«Bft laft« i ipftko fti ko kftftftkft opio hftko wftlo. E waiko iho kami kolo rami o ko Aliiwfthiftō OIeNU aehwii fto aft& ka »oo ftca oko kft«a mooloio kamahao ao ka kftaa koa Tftstna k« wiwooio, fto hoie «o ftaa hoi ko k««ft moelelo a hiki paha i kahi o h«i ho« ao fti »o koi» hiohiona hopo i hoiko i* , ao la o piii ana ika mako aaa « ko Koiki Alli Bulotft ft ke Aiii mo— »ara o lawo aikae ala i ka Udo Jaoo mo kooa maa Uma kftkftaha. Ik» mftDftWft i 1010 ftkft* sia Tasa«a iloko q kola lokowai ma— lftio 0 kotft hoifta o kft hoiofcoienft grirftfo, «e koao ftft» m« na alahoio apao e pakelo ai kohft ola mai koift holoholooa wellwoli mai. I ' kona ha«le aaa ilokookola loko wai i pouli maoli no oloko, i» ift no i oft fto fti ilon» o kft iHwfti «ft hoomaopopo ftk« la f lua uwikiwiki mai o k«kahi wahl malama)«mft «ak« Joa m» koift aoao o«a lok«wai aoi, ■ oifti •*' hoao ana o hoopakole i kona elft.

[«« hoao «ka I* oia oae kena ika ap«« • aa bo k#lt w«ki «na • iko aka la i nela «rakj malama — laaia «aka, aia mamawa pa »o i aaa atia • hoao alaeaa no kcl«. wahi, na kaho koka maila no ma» hop« oaa ka kina jiai o kala hā - loholona welrw«tl. a« akaii k«kc 1 mai aaa ao mahopa e kana nahaa olai» aole paha keia hdohoiafa • hookaa maalahi walo atai aaa i kona mea paioa • kela la poleli ona. He heih«i keia mawaaaa » , ka make me ke ola. a ia» ha paka ksla • pakel« ka ola o Tasaaa v alaila, a ia wale ro ilaila koMi manaolana, oiai, aol« loa • hi<?i aia ke haaaka mai me ka ikaika laa eie o keia ano holeheloaa n«l weliweli. E hoea ana anei oia i kela waki «na a «« ik«ik« ««I maaaa o kona loaa aoa mai i keia holoheloaa weliweli. Heoaka &nei kela e p&leka«« ai oia, ai ele he wahi noaa « hik* oie ai • p«k« «k« me ka lawa oie o keia p«k« • ho«kipa ak« iaia. Ei« oi« k« kokok* 1«« «k« ««i i kei waki» a «ia «o hei ke hook»— koke loa mai «ei k« koleholo&a weliweli a«i mahope e koo« m«-* heu.

Ua heakoakea Iwim t« h • T*~ saaa 1 k«M wahi ikaik*fcopelo* aaaaku ia m k& ikalfca apa» ilaio o koaa kiao ißtt ka onumo» - laaa v«ka loa iiako oaa m kOM paka aka paka aia kola Mta maiamaUeaa m&iana iki «o o fe% iiiwai ana o Hio aka aou Ua k»> koko loa aka la oia i feola Uki malamalaiaa aaa o iko ak« noi, a : ia aaaawa ao oia i l«a koko alm ai, ai koaa oaaaa ao ileaap ka iHwal, aa hooa aka la ote aa ko£* waki malaaaiaaa aaai aa aak 9a koa aka ia oia i koaa kino m kahi o kola wakl aaa o maoao w* ao ko pakawai o poka aka aik» ' wai mai kala lokowai paali ako Malalo o koia lokowai, pooH 9 Ina Hoiia oaa Girafo. . * A«te i pau