Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 18, 2 October 1928 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MO.KLTNA SV "UA MAKEKA MOI '

E hoi koa ae ko kakou moolelo ma kahi i haaleie ia ai kela Ka— hunanui Ludona ma kela keena i hoopoili ia, ao ke keena hai o Kela wahi e hanle aku ai ilaio 0 kela iua malaloo kela Heiaa 0 na Girafe.

.1 kona ike ana ua hoohoka ia oia mamuli oka hel«- ole ana o Kaukao Aiii Jadona ma kela rumi. ai uwalo ia aka hoi oia e k«la Lede Jane,*aa piha maoli oia i ka huhu hehena, aua aki ho> kona inau Uui no keia hoohoka ia ana e keia wahine ana i manao ai • lilo aku oia i wahine naaa. Ua hoomaopopo pu iho la na kaha— nanui nei, iloko o keia manawa e paa pio nei oia. «• iawa loa paha keia nfanawa • lawe aka ai o Jadona a haawi pio aku i keia hine malihini iloko o ka lima o ka Moi Kotana Ua hoopuka ae la no nae ua Kahunanai Ludona nei i na hoohiki ana ma ka inoa o Jede banaOto kona akaa e hilinai ana, « loaa hoa ana keia wahine iaia. ae lilo hoi i kah«na-vahine pu me ia iloko o ka heiau o kona akaa e hilinai nei. Ua piha ma-: oii ktia kahnnanai i ka nnmao hoino i ka 'Moi Kotana, a ua hoolaia iho la no oia iloko iho ona, e hana i kekahi hana e hoopoino ia ke ola o keia moi o keia \ahui ka | waka Aole oia i manao i kelā manawa ana e hoolala nei no ka hana ana i kekahi hana ehoopo — ino ia ai ke ola o ka moi ana i ma naoino loa ai, eia ka ua ia mai )a ke ola oua Moi Kotana nd, ake hana ia m£fi la hoi na hana limanui no kela wahi ma— iihini me kela Kaikamahine alii a .ka Moi Kotana i make mai la iloko o ka lima o ka mea hohe (wale, , T

Ia manawa no ans e*lwMtS ana, ua hooholo iho la oia i kona manao e hui ako oia me ke Aiii Mosara, ae hoala p«i i kekahi kaua Kipi kuloko, ao koopoiao ia ai ko ola o ka Moi Koiana.

Ua hele ak» la na Kahuna lu— dono nei i kola pnka aniani a Tasana i komo mai ai iloko o kela mmi. a oia wale no ke alanni e pakolo aku ai o L«dona mai kona noho paahao ana iloko o keia rnmi huna iloko o kela Heiaa © na Girafo. Ua hoomaka «ka la oi» e kokolo mo ka kaha ana o kona aau iima, ai kona hiki ana kahi e hoepa ia ai k» ki hana o rumi, ae hamama ae ai ka papoholo hana o kola rumi, m poholo aka ka moa i makamako ia o make malaio o keia Heiaia ona Girafe. Ua ike iho la aa kahmna ■ei «a hoao io ke)a papaheie no ke aie ak« iaia. a in*oMi hoio aku me ko kolo oie il«na oka MP«beie o«a r«mi poiieie nei, i na no «a ha«le oia llaio o kela l«a hana woiiweli, ao kakl hoi i hoopaa ia ai kela holohoiena woii. Ua kamailie ae la «a Ka— k«na L«doaa nei i keia ma« oleio h«h« mo ke ano m« o koaa miu kui no ka laaiaa.

"Ka wakio* d«bolo! B uka ui aao oia no koio man hana aiiai ko kahaaa p ko «ft«a Jodo-bo*a-Qto. Ao, o oki popaiaa «■« o'a no koia kana aoakm ana l/a kokolo, kaoakahi ao laoia 4a kaptl a «a ruml noi. a kiki

wal# no 1 kona kaa pono ana fta-1 UIo iho o kela puka aniani & Ta— ] sana i pii mai ai mai lalo mai. Ua Dii aku la oia a kāa aku la ma— waho o Ba"puka aniani n»i, a imi aku la oia i kona afa e hoea ai i ilalo, a mamuli no hoi o kona ano maa maa no i ke ano o ke kulana 0 keia Heiaa ona Girafe, ua iho aku ia oia a hoea wale eo i kona hoea maalahi ana aku i ka hona® 1 ilalo. Ia manawa no oia i noonoo i hou iho ai, aeHe oia e pono e halawai koko aku me keia kaukaualii man% nul. 010 hoi o Jadona, oiai, i na oia • halawai aku ana oia i kela manawa, alaila, aole paha e nele ka hana maikai ole mai ana kela kaakaualii iaia, a lilo paha •ia i piea e poino kona ola, a oia no hoi he kahuna hohe wale keia nolaila. ua hooholo iho la oia i kona maaao e hana no oia ma ke ano«nal« loa e hookau ai oia i kona hoopai maiuna o keia mau aaea i haria hew& mai taia.

Ha huli hoi aku la ua Kahuna Ludona nei »0 koha wahi noho, ai kona hiki ana ilaila. ua kaueha aku la oia i kana mau kauwa e kii aku a hoakoakoa mai i kekahi maa kahaaa malalo ona He ma« kahuna hoi e hoolohe loa ana i kana mau olalo. ai komo ptt n»i me ia iloko 0 kana mao hana ohamu pu no ka Moi Kotana, a he poe hoi e haawi |na i ko lakou ola no ka pono 0 ua kahunanai aei.

1 ka akaakoa ana mai o kela helana n«i ona kahuna, aa ka— mailio aku la oia imua o lakoa i keia mau oialo me ka Uo ano mana malnna o lakou-

"Oa hiki nai la ka manawa kupono loa • hapai ia ai ka mana o ka heiaa malona •• oka maia o ka halealii. He mea pono e hookaawaie ia aku o Kotaka, ae pani ia ae hoi kona makaiaa • ke Aiii Mosara, nolaiia, e hele aku oe • PaDasata v imi aka ia Moeora a koi aku iaiaehele malu mai io'u nei, ao oukou boi e heie aka hei oukou iwaena o na koa oke kalanakauhaie, a olelo aku ia iakoa eka rae ka makaukau no ka hoala ana mai i ke kuianakaahale e kiola aka ia Kotana mai ' ana e hookohakoha nei rae ke kuleana ole"

Ua noho »h"o la ua K*hunanai nei me kona mau kanuna liae ole, a hoolala iho la ina mea e han» ako ai ao ka moi a )ako« i boo— wahawaha loa ai. a «a kamaiiio aki laaa kahuna aei so ka hooke aku i ka hoopai okā make ma— luna o Kottna, a haawi aku la «a kahuunui nfoi i k« kauoha i ke— kahi kakuna e hoa pal« i k« oahi i kekahi maaawa aka Moi Ko— taaa e hoea ae ai i ka heiaa hoooaana akoa oka lah«i Paladoaa?

I Ika hooa ana ak« • Pana sata i kahi kakoko oka haiealii, oa ike ak« la oia i ka «l«ao* o ka poo o kokoko aaa i kela koona n«i paiaa o ka haloalil, ai kona hooieo'koke loa ana ak« i kela wahi, «a lohe akn ia oia i kela iono* ka«rmaha e pili ana i ka make ana o ka Moi a. I kona naopopo ana i ka oiaio o lono, aa hali hoo ae ia oia ī hopo a helo awiwi ak« la «o keia koona helawai o ko Kah«naani L«dona. I ko«a hoea %na aku im«« • ko kahanan«i. «a hoopoiwa loa ia ko kah«aan«i i ka ike ana mai i aa heiehelena pihoihoi o koia kah«na j i hoo««a 1% «k« • 1«, « oia no ka manawa o kola kaha«a««i i ka— mailio mai «i ia Panasata i keia mi« 01010. "Ba, hoaha keia o« • hele nei a pihoihoi k«« «««« i«« ame ko« hel*hoiek« p« • PanaaaU? 1 ' E k«u hak« malk«i, i« k«ko« ehool«l« aaa «oka makeoka Moi Kota««, ei« k« ua make m«i noi oia iioko oia ma««w« « k«koa o hooi«i« ana ne ko«« m«fto, U« holo «k« la o Mos«ra me k«n«

keiki kā mea nana i hoa ka Moi Kotana ika pahi. Eia na hoa-> aloha o Mostra k* pak> mku nei m« na koa oka h&lealii, aka, o ka piiikia ma ko lakou aoao, aoie o iakou aiakai, a oiai k« Kaokaa alii Jadona e aiakai mai ana i na koa ma ka aoao oka moi make ! Xotaoa, ae ake ana hoi e hookae |ia ka hoopai o ka make maluna o Bulota ke keiki a ke Aiii Mosaraf Na kekahi kauwa i hoike mai nei ia u aa ke Kefki Alii Bak»ta i oon ka pahi i make ai o Kolana. ao. laua a eiua u6 hoio aku la nas k«la rumi nui aku o ka haiaaiii. "0 Jedoaa kuu enemi. laa • no kona lanakiia mai, aleila, e hoolilo ana )akoTī'iaia i aiii ke ole kanou e hana awiwi aku. ake kauoha aku nei wau ia ouhoi. E hole mama aku oaf iwt-» ena o ke kulanakaahaie, ae kukala aku i na kanaka o ke Kaianakauhaie o Arula nei) keia iono penei. Ua pepehi ia ka Moi Kotana eke Kaukaaahi Jedona. aeia oia ke hoao aei-e -kaiii aku ika noho aili raai ke Kaikamahine Alii Oloa aku. £ hooiaha awiwi aka i kela lono a loho na poe apau oke kalana— kauhale. E hoike pu aka ina poe apau o ke kulanakauhale, eia 0 Jedona ka hoao nei e hoohiolo Ika mana oka heiau oko lakoa akua, ae hcf>haukae pu ana i aa kuaaha o ke akutf Jed«-ben-Oto, ahe mea pono ia iakou e hele koke mai a haawi i na kokaa i ke Kahuaa Ludona. ai maiaaa im hoi ka hanohano hoomana o ka Lahaikanaka P«ludon&. E hoie aka oe me ka awiwi nui a kei alm i na kaaaka aoa o ke vKul»**kauhale o A mla nei, e ku like a>ai lakou a paio aku i keia mea pa— kaha wale ika hanohano oka heiau o ko lakou akua e hilinai nei. E hele me ka awiwi Jaa. M I ka hali ana ae o keia Hope Kahunanai Pasatana e heie ak«; ua kahea hou mai la ke'Kahaa* Ludona iala e kal: iki kona hole ana, aua huli hou ae la ua hope kahuaanui nei a hoolohe hou aka la i na oblo a koaa ma ka oihana kahana.

"Ua ike aku anei oe. ai ole ua lohe aku paha no ka naea i hana ia asu i kela wahine malihini a ka Jedona i lawe aka aimai'ka Heiaa aka ok» Gi— raf«." ' Ua lawe aku !a oia i Kela wahine maHhini, a hoihoi loa aku la iala i ke kaena kapu o ke KaUeamahlae Aiii Oloa, a la wtli aku )a oia 1 na ka)i«na • kiai ana i na lakon • akaakii mi i kona alahale. Ua huna ia «ku la aa wakine maiihini aei ma kt kaana kāp« o ka baikamaldii# Alii Oioa, oia ka «aa ! ka»ailk> ia a« ma kela wahi o ka ul&aoa."

E holo mana aka no ka« hat — kai o kua Pasataaa maikai, m kukala aka i ala mai !na poe o ki k>alaaakaahal«? Mai ihookaalaa •o ma ko alahala. E he!a* koko ak« m« ka awiw). Ma kakāhi kooao e kala mmi o k« kmh«uia— n«i. ai iko ol« ia ak« ko) • Lb<— deaa me koaa hop« kahaoaaai, a ia h« kah«aa ho« • hoaioh« aaa me ka koeioke malie i kela mt« k«kai oleie aaa mawme • k« - KtktMn«i L«doaa me kēaa Hep* KaheMnei PasataM. Oa iek« 1 mai la oia i na mea apae i ka— I mailio ia (aaawaMm o ka kakwaa aai m« koaahep«. ai ka ih« ana 0 Pasatana me kekahi alahele haoao keia hale e ke kaknaai» »i •a akali mai la «a kakaaa aei I ahi ia koaa mika me kekmhi paia kii weliweli. Ae akali ana koi m« ka malie ioa. ai hoomaopopo oie ia a«e e kekaki me« oao* «e. Owei koi kei« kakan« i ahi ta kon« m»k« me k«i* paie h«o* • ahi ia aaa keaa m««ja«ktt 1 Aok i p««