Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 22, 30 October 1928 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNA XVII MA KA LOKOWAI 0 JE HKKA LULA

I ka manawa a Moskra i lawe axu ai ia Le<le .lane mei keia keena m&i o ke K&iKamihine Alii 010-a, elike me b% mea i kamaiiio mna ia ae nei ma &a heiu i ha'a aka nei oko kakoa moolelo: ai kaili ia mai ia hoi keia wahine maii.'iini mai ka Halealii o ka Moi | Kolana i iP&ke aku la, ua kupaki [ ikaika &e I» ka Lede Jana e hoao iana hoi e pakele ae mai ka puliki lanaa ua K akau aiii Mosara nei. i I ka manawa a ua Mosara nei i I hoonukulu ae ai i ka W&hine mallih ni ma kona kapuai, ua moe iho la ua wahine malihini nei ilalo a hiki ole iua Kaukau alii Mo— sara oei ke koikoi aku i ka wa£» hine maiihini e hele ma kona mau kapuai. No ka hiki ole iaia ke koikoi akn i ka wahine maii'hini e hele. ua hapai koke ae la oia iaia ma kona lima. & ia manawa no aoi ka Laiie Jane i wawau ae ai ina naka oua Alii Mcsar» nii, ahiki wale no i ka manawa a ua kaokau alii nei i kao iho ai i ka wahine malihini il&lo. a nakinaki iho fa i nt lima o ua w&hina ma'iihim nei. I ka hoea ana &ka o Mosara iwaena o kekahi o kona poe ka—• n*k& e kali raai ana ma k& pa mawaho o ka halealii, ua haawi Koke aku ta o<a i ka hapai ia ana o ka wahine milihini iioko o ka j ijma o kekahi mau kanaka elua I kino p«i o kona poe, ana kela maa kanaka i hapai »kq ka wa— | hine malihini no kahi mawaho o )ke Kuianakauhale o Arula, ai kahi hoi o na waa o lakou e wai-' |ho ana ma kae muliwai f Ika puka pono loa ana aku ol iakou mawaho o ka paia o ke ku [ lanakauhale, ua kamoe awiwi« « aku la ko lakoa hele ana no kae jO ka lokowai nui mawaho o ke j kuīanakaahale, ao kahi hoi e wai ho ana r»a auwaa o lakou i holo mai ai mai ka kulanakauhale mai o l'a-lu-la. ao ke kulanakauhale hoi o ua Kaukau ilii Mosara nei. 0 keia mau aawaa e w&iho ana kae muliwai, he maa auwaa nu--1 bui ho ia i kaiai ia mai'na kumulaau nui mai, ai hana ia no hoi meka akamai nai. lluna c ke— kahi o kela maa waa nunui i hoo kaa ia aku ai ka led« malihini, ao hookau ia ana hoi ma ka iha q aa waa nei. Ua noho iho la ua Cakka« alii Mosara nei mahope koke mai no o kahi e noho aaa ka wakine maiihiai. Ua makaukau hoke aa ia ao na poe hoewaa me ka l&kou mau hoe, aia manawa • makaukaa ana na waa no ka holo aka ma kela Lokowai o Je— dena lula. oa kamallio mai la aa Kauk&u alii Mosar« aei i ka Itde maiihini i keia maa olelo"E ka lede ai, • iiie kaaa i ma« ho«al«)i», alailā. aole ioa e« mea a mihi ai ma keta hopa aka. E loaa ana ia oe e Mosara he haka maikai nou. ke hoolohe nae ee i kana maa olelo kaaoha ia oe." Me keia mu olelo aa wehe ae la «aK&ukaa aili Mosara nei ika pala waha i hoopaa ia ai k« waha o ka lede malihmi ane k& heokua pa ia o kona mau iima, oiai, aa manao iho la aa Ka«kaa alii Mesara naf, aoie loa h« waiwai o ka hoopaa ana i kona ma« lima ia ma«a«|a, oi&i, ua kaawale m«i la hoi laMpu mai ke kalanakaahale o lAru-I^

Ua n#c mālii ako la ua mau au w«a nv#i o ke AIH Mo»ara e hoio ana hoi maluna o kela lokowai nui, a hiki wale no hoi i kekahi wahi ano haiki o kela naiiwai, a ia manawa i haula ak« ai ua Alii Mosara nei a pauhJa i ka hiamoe kuiipolipo, oiai. «a ano lahl oia i ka hele ana mai mai kona kula— nakaahale. a komo pu ai iloko o kola ahaaina nui a ka Moi Ko - lana. I kela manawa no hoi ua Uu - kuli kela me keia kanaka hoewaa oluiia o ua waa nei me ka hali o ka maka iwaho oka waa. a he powehi'wehi no hoi ka mahina o keia po. aole hoi he koaani maikai o ka mahina, oiai, ua ano uhi isae iaina aooka iani. Oiai ka waa e nee malie ana, ama - muii paha o ka naue malie oxa waa, ua lilo iai mea hoohiamoe lua aku i ke Kaukau alii Mosara me ka hoomaopopo oie ae i na mea e hana ia ana maiuna oua waa nei. Ma keia wahi o ke kakou mooleio, he rr«ea pono paha v lohe ia jkek*thi mae naea piīi no ka Lede Jane Kaletona, ao ka wahine hoi a ka Haku Kaletona, ai ike ia koi e kakou ka poe heluhelu p keia moolelo kamahao oea k* inoa o "Tasana ka mea i weli ia." I ua Led« nei 9 noho ana ma ka -ihn 0 kela waāpa, ut ala mai la na hoomahao anf nu na wahi ana i lawe hele ia aku ai. a mahop? iho hoi o ke pahi ia ana 0 ko laua hele i ke ahi e na poe Moa Kelemania, ai pepehi hoo— mainoino ia ai na kauwa a laua, ai puhi pu ia ai ke kino 0 kekahi wahine kauwa. ai kemo al hoi ke kuhiheua iloko o Tasana, o kana wahine la kela kino wahine i papaa loaa i ke ani. ai hana hoo-1 maiooino ia ai e kela mau Ahikoa Kelemania ame kona hookau ana 1 ka hoopai weliweii ma'.una o, kela Aliikoa aelemania, ai helii— | helo mua ia aku nei ma ha helu i hala aka nei 0 keia moolelo ka mahao o Tasana. Eia kahi moolelo mahope mai o keia manawa e Dili ana 1 ka i.e<ie Jane Kale— tona No na mahina loihi o kona noho pio ana milalo oka poe Keiema 1 nia ai lawe pio ia a!to ua Lede Jane Kalelona nei, ai manao hoi' na poe Kelemania, « lilo oia i pio , e kukai ia aku ai me kekahi ka-. naka pio paha oke ano koikoi 1 j paa pio ika ooe Pelekane. Aka. 1 i ka manaWa i maopopo ai i kaj poe < Keiemania, oa l»lo aku ka j mana 0 na aina me ka h«ma e Aferika iloko oka lima 0 na poe Pelekane, a ua lilo pfo aka la hoi ko lakou mau aina iioko 0 ka lima o ko lakou ma« enemi, laila, ua hoouna la aku la ua Lede Pelekane īloko o ka hihipea 0 Aferika, ae lawa pio ia ana hoi e kekahi Aliikoa Kelemania, a oia oia no hoi kekahi 0 oa Aliikoa Kelemania i hana aī i na hana maewaewa malona o na kanaka a noho ana malalo oka mana • ka Haku caletoaa, ai ike ia koi m« kona inoa noho waonahaie 0! "Tasaaao na Maba," a malalo hoi o keia Aliikoa Kelemania ke>kahimaukea paele i nohe ka— kaka malaloo ka poe Kelemaaia. Ua lilo no oia i pio malalo oka M «lemaaia, ai ka aae iu akn 0 Kaia poe koa paele me keia Aliikoa Kelemania, oa Uwe p« ia aku ia no Lede Jane Kaletoßt ma ke ano pio no malalo 0 ka aaima ana o keia Aiiikoa Kelemania. Ua Hlo no keia nee ana iwaeaa koea oka kihipea o ka waenakele i mea hiki ole i ka lede malihini ke alo ae, oiai. a ia oia malalo 0 ka aaana o keia mau enemi 0 kona aina o Pelekane. Aole no ka manao 0 keia poe Kelemaaia he! pio ano nai loa oia i kela manawa oiai, ua an« opa pa ia mai la ko I likou ikaika e na paahkoa Pele— j

i kine. a ea hlki ole I» lakoa e p»g i iho t kft Leda Jane ma ke ano pio > hoe ma kahi kokoke i kaki o na > pualikoa l'elakana. O kekahi kama no hoi oka hooaauhala loa o na Kele - mania i ke kane a ka L«rle lUI©tona, oia no a kana kane ai ike ia hoi.ma ka »noa o "Ta — aana o na Mahu" maaaaii o ke-. kahi <na kaoa hoopaioai a Taaana la lakoa ame ka nalowale hoaaa ana o kela Aiiikoa Kelemania, at heluhelu ia feoi e ka poe heluheia 0 keia moelolo no keia lawe pio ia ana o kela aliikr>a & iilo i mea pio ma kekahi wahi o na liona e ooho pio ana, ao ke Aiiikoa Kelemama *hoi a Ta»ana i manao ai carva I hoomainoino kana wahine me kona poe kanaka eleeie, ai pahi IH ai hoi ko laua kaie ma ko laua wahi me na haoa hoomaewaawal Ua hoopaipai ia keia poe Kelemania e i'aaana a kiki i ka ma — na*a i lilo ai i kona inoa I <»ea kau nai ia o ka weli e keia poa Kaiemaoia. Ua 'ilo kela hana lokoino • l.ikou i hookau aku ai , maiuna o keia kanaka. a me ka lakou hoopoino ana i ke ola • kela lahui e noho ana maiaio o k* t Haku Kalelona i mea aka paloa , ia o keia lahui iokoino. Ua uk« pooo ia lakou no ia mau hana iokoino a lakou, a ua lilo ia man hana hoopaipai a Tasana i keia poe Kelemania i mea hookaulaoa aku iwaena o ka poe' Kelemania, ai 1110 pu hoi i mea hookau nui ia , o ka makaa weiiweii maluna o na aliikoa klekie o na pealikoa lemaoia, ai ke auhee ana o lako'i mal ke alo aku o na poe paalikoa Peleka&e, oa liio no ka inoa o Tasana o oa Mabu i mea kamaiilo la iwaena o kona poe aneaai. MamuU oka hiki ole ia lakou ke hoopaipai aku iaia, nolaila> ua hooholo iho ia ko lakou manao e hoonau aku I ka lakou hoopai imalunao ka wahioe a ka Haki 'Kalelona, a ma ia hana ana a lakou, ua hoouna ia aka ia ua Lede KaleiOna nei no loko o ka hihipea o Aferika, ae haawi ia ana kei kona malama ia «oamalaio e ka Lutanela Krich Obero - ?ata. () keia luunela no hoi ke I kahi i iawelawe pu 1 keia h»na lokoino maluna o na kanaka hewa ,o!e o ka naku Ka!etona, a oia pu no hoi kekahi ī komo pu iloko o i keia hana ana hoomaewaewa i ka | Leiie Jane Kaletotia. | lka hoea ane, aku oua puaii ] koa nei o ka poe Paele e alakai ia ana e keia Lulanela Kelemania, ua eoho lakou ma kekahi wahi hoomoana o keaahi Aiii i'aeie. a be alii hei I kaa ka weli i na hana ano hookauoaaha e na poe Keie— mania, al hoowahawaha nae i keia poe Kelemania. eka no aa hiki ole nae iaia ke hoopaipai a«« 1 keia poo Kalamania, nelaila, ua •oalama oia i keia LuUnela Ke— iemanla me keia wahine pioe malama ia aaa • ka mana o keia Lataaela Kelamania. Mamiii o oa hana aao hookaamaha a keia Lutan«la Keleaania, ua lilo iai I oaea kuhalahala o keia Lahui Paele, a aa keaao ka maaao ohama Ine iloko a lakoa. a« kali ana hoi laioa i aa manawa kupono e hoi hei pahika mai ai lakou ina hoo pal au aal«oa o ktia L«Ub«1« Keleoaania e kaaa lokolm waia ooi«it lakoa. ▲oia i p«« Eu h« m»o op«l« toa i loaa mai 1« oaai K«po\«o« mai, ae k*»ai U «ko «oi no hiii mi ke ke«akaai na»ik«i • kaulike bo ko : . Aoie raa> aao o kei« maa i& i kepi ia me ka mtik«i « ha poe lawai* • KiMi«°* L hookani koke uoni I k» H«jia i(>S o k« lelepon», oaioiia iO k» psn e.ia i poe mak«n*ak« ia |ma#.