Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 26, 27 November 1928 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNA XVIII KA LUA LIOKA O TU HU-LA Oa h'oao iho ia o Ttsana e hano i ka meheo o kana wahine ma iokooke kalanakauhale, a haia ioa aku ia mawaho o na pa o ke kulanakaihale o Arula, aole nae i halawai iki kana haakai hanu meheu me ka uliao ka pomaikai, Ua pa mai !a ka makani kolonahe mai ka mauna mai, a aole nae he wahi moa i hiki īaia ke.ioaa iwaena o aa hauna o ka poe i iawe ia mai. he haana kek*hi—no kana mea aloha he wahii/e. E hoomanao kaua e kuu mea heluhelu maikai, ua loaa ia Ta — sana keia ike hana meheu ma— muli o kona noho pu ana iwaena o na haiokolona. a mamuii no ho o kohaulianai ia ana e kona Kahu hawMehu iloko o ka o Aferika. MamuU o keia loaa ole ana o kekahi hauna meheu no kana wahine, ua oianao iho la ne oia ua hale paka kana wahine ma kekahi ala okoa aku, oia hoi i kona manawa paha i lawe lima nui ia ako la e keia Aiii Mosara, ua lawe ia aka paha oia ma ke— kahi aiahele okoa aku. laia no aae e noii ana i kela mau meheu no kana mea e noke nei i ka imi hoomanawanui. Iwaena nae o keia meheu wawae o keia poe iehulehu. aole no wahi hauna pili no kana mea e imi nei- Oia poe no nae i loaa īho Ja iaia. oia no ka poe i iawe malu ai i ka Lede Jane, a ua lawe ia oia make ano hapai ia iluna me kuu ole o kona wawae i ka honua paa

' laia i hoea aku ai i ke kapa o ka muliwai. ua ike aku la oia i ka lana mai o kekahi poe waa e mok« ana ma kae o kela muliwai o Jad hena-lola, a ua koho wale iho la no oia, «ia do paha ke alahele i lawe lima nui ia aku ai kana mea aloha. Ma ka aoao komo— hana hema o kela aina, a ia ma ia wahi ke kulanakauhale o ke Aliī Mosara, ao ke Kuianakauhala hoi o To r*-lā. Ia i hooholo, ai oia i kona manao* e kau malona o kekahi o keia mau waa e l%na nai aha. ae ukall ak« mahope o kela poe i hoi aku la oo ko lakou kalanakauhāle. nolaila, ua wehe ae la oia 1 ke kaala e hoopaa ia ana o kekahi o kela -<poe wata, a ka« aka la oia malana o ua waa nei, a hoomaka akulaoia e hoe aku no keiā wahi « ke Kulana— ; kaahale o Tu-nHa. laia i hoe! v mku ai no kahi anaimanao aie iml āku i kana lede nalowale, ua i aaalo kokoke ioa ae ia oia ma kahi o kala kamulāau o kana wa- • moe ana i kela po. 0 ka pil kia wale oo ma kela manawa ana i naalo ae ai raa kela wahi a % kata lede aleha • hio lani ana iluEā o kela kumulaao, e pa mai aaakamakaai oiai kekahi aoao muHwai, ae puhi aku ans io» kāki aheahe makani mai ka «uliWāi aku. nalaila, ua hiki ole iaiā ke hanu aku i ka hauna kanaka mai ka aina mai, a maalo koke e loā at laoia ma kahi o kali <umniāāu a ka Lede Jane e «•«|ina i kela po. Ulhahāi āku lā no o Tasauā i kā ne mi o aelā muliwai. oiai. āolā* hiki iaift ke hanu aku i ka mehr. kanaka maiuna o ka wai Mani i o keia hāhii ana ona i ke kaa <i>a muliwai. ua haia loa aku

la eia i kekaki «rihl okoa aka mai kahi* l«l« aku ai ka poa • ke Kalafttkaabaleo Tamia, ai ka hiki an» osa i kekahl wahi ■«- oaao aka anai kahi lelo aku o keia poe o Taru!a, at heomaopopo iho la oia, aa ano hahewa aku la paha kaqi alawai e iai aku nei. noiaUa, I*l buli hele hoa aiai ia oia rna k< a lihi oka muliwai mi k«ta aoao ae ano hoi i kope.

J Ma kekahi wahi kaoao o keia Imuliwai. »ia kahi i leieaku ai ka ! poe o kelt waa e kaa ana ke A!if Mosara. !ke ala ana aeo ua alii ] nei ua h« maopopo iho la oia ika I nalowai«* ionua ana eka lede i malihini, * ua hiki ole nae iaia ke hoomae /opo i kahi rne ka vaj nawa » nal< wale aku ai ka lede j maiihi.u. .iea. he hookahi nae I rnea maop -po iaia, ua nalowale |aku keia ' ahine naalihini, a ua j hiki olfe iait ke huli hou aku i hope | oiai, aole i eiaopopo iaia sahi ame ika manawa: nalowale aku ai u» iede malik ii nei. Ua pii ka huhu ua Aii Mosara uei no keia nele ana ont i aeia lede malihini. (aoka wahi e hoi an& i hooholo iho ai e h oiilo iaia i wahine uane. L'a poho ;le iho la no ia ma , nao o ua Aiii Mosara nei, aka, ua ihuhu iho la no oia iaia iho no | kona hoopaa ole ar,a ona i kela wahine mali Ini, a la hoi iaia iHina • kela wai, aka, ua waiwai ole ia nanao ona. Oka m.ea l upono * ale no iaia ia raa - nawa, oia no ka hoi aku no kona ku'.anakauhak a kali »ai no Ka loh* ie aku o xa lono mai keia kulanakauhali mai o Arala Ua lana no nae kona manao e kii koEe ia mai at a nooia i pani ma kahi o ka moi! make aku )a, oiai no hei, oia no <a mea oi loa o ke kuleana i ka roho alii o Aru!a. Aole no hoi oik i hoomaopopo iki i ka mea pili i kana keiki, ai make oia iloko na lima wikam o keia kanaka keokee huelo oleUa hoea aka ia ua A ii Mosara nei i koaa kulai.akauhale, ae ane kokoke mai ata e hoea hou mai ka mslamatema < kekahi la ae. Ua hoi loa aku 1; no ua alii nei i kona halealii, a aawi ae ia oia i ke kauoha i ke'iahi o kona poe kanaka. e kiai makaala ioa tca poe hoea mai m» kela maliwai i leeia la. A hoi ®kj la e hoomaha kfekahi o na rumi o kona haiealii, ae noonoo ana hoi no keia na!o - i wi'e anoe ana o keia wahine pookeia o ka ui, «e haohao pu ana □o hoi i ka hoea ole ana mai o kana keiki i ka naanawa kupono mahope iho o kon» lawe ana i ka wahine malihini t< kahi o na au waa o lakoa e iara ana ma ka muliwai Aole h waki haapo j iloko o ua Alii liasara nei, ua haalele mai la kana keiki i keia| oia aha, a ua lilo oia i luahi aa na | ]ima wikani o keia kanaka hihiu j ana poe o kela aina i kau nai ai lakou weli iaia Eta no ka ma— nao hilinai o kekahi poe o keia io no ke keiki a ko iakou akaa i hliinai nai iaak Ua noho iho la aa aiii 'nei me ke ksli ana no na lono nuhoa • hoike ,a mai ana laia ma kekahi la ae

Ua iAhao n® ua Alii Mosara nei e hoi hou i hope. a® Jmi aku oaa kekahi wahi kokoKe i kapa ■«liwai no ka l«d« malihini, aka ua ulu du »ai la ao nae ke ano hopohopo iloko oaa o halawai mai aaa &ai oia me ka poe c alualu mai ana ma kona m*hea, oiai, ua maopopo no iaia. aole loa e moe ana na maka o ke sKah«naaut Ludona a hiki i ka loaa ana iaia, aoUila. ua kau e mai ia lia makan iala, o hele io mai anti hanai me kona lehuleho e kaua iaia, noiaiia, ua noho iho la no oia e hoomakaukaa i kuna nakauhaie no ke pale ana aku ina enemi e kii kaaa mai u;:a iaiA.

I ka hooma9p>po ana o na Alt Moaara oal- ua paiokaaa loa oia »ai koam mm aaoni ml, ae hik* «I hoi oia o palo aka i ka poo « hoio hoopiiikia mai ana Uia, ma kona kulaaakaahaia paa ika pa. Ai ka malamalama ioo ana ao, aa kaaa hou aka ia oia I I kekahi o kooa mau alakal koa e hoi hoo iakou ihopo, ae naaa hoi ma oa kapa ō ka maiiwai, ae imi aku hoi i te kama o ka hos oio mai o kāaa koiki Bulota me ko kaikamahiae aka Moi Xotaaa i make o Aiu*ra I uh mau auwaa nei ekola i hooa aaa<ai I kekahi kikee o ica muiiwai, ua hoopui*a ia iakoa i ka ike aoa aku i Kekahi maa ka - hana elua, ae hapai pu ana no i ko laua waa mama, ae hoike mai ana hei ko lakoo aiahele mai kahi mai o ke Kulanakauhalē o Aiura. lja ano hooplhoihoi ia kela poe 'oluna o kela dSau waa okolu. a !ua manao iho ia lakou he waa kiu imualakela ae ukali ia mai ana |)a e kekahi poe waa lehulehu ma hope mai o keia mau kahuna- I | ke kokoke loa ana mai o ua mau i kahuna nei i kahi o na wi»a koa o ke Alii Mosara, ua haawi koke mai la laua i ka hoailona o ka maluhia, ae hoike mai aua. he huakai maluhia ka lana i heie mai nei. I. ke kokoke loa ana maioua' mau kahuna nei i aahl o ra koa o! ke Alii Mosara e kali aku ana, ua ninau koke aku la no ke alakai nui o keia maa waa ekolu i kela mau kahuna i kaia ninau ia laua. "Heaha ka olaa maanei, ai' kaawale loa mai hoi kahi mai o ko oukou aina' 1 helo mai nei anei olua e kiu i ka aina o ke Alii Mosara?" "Ua lawe mai nei maua he lono no ka maluhla, aī hoouna ia mai hoi maua e ke Kahunanui Ludona o lawe mai i kekahi olelo i k« Aiii Mosara o ke Ku!ana— i 'kauhale o Turuia." i "He lono anei no ka maiuhia, ai ole ia he lono paha no ke kaua !ia Mosara ke Alii o Turala nei?" | "He lono ka maua i halihali 1 mai nei no ka maluhia mawaena io Ludona ke Kahunanui me kona hoaaloha ke Alii Mosara, ao ka 1 moi hoi i kupono e kapa ia aku oka moi oka aina, ae noho alii hoi ma ka makalua o £otana ka moi i make aku ia." "Aoh anei he hana maalea keia o olua, a aia mai o olua ka iehulehu ona koa oke Kahunanui Lndona -" 1 i "0 maua wale no ia i hele mai nei, aaole no he meeeae | waho o ko Kahunanui Ludona i ik« i keia hele ana mai nei o maaa, a oia wale no ka mea i ike a he mau'i oleio ano nui loa ka mauailawe mai no ka pepeiao walo'oe o ke Alii Mosara" Ina hoi ha pela, aiaiia, e hele aku olua ma ka olaa huakai i houoa ia mai rei, ae ioaa aku ana ■o ko Alii Mosara ia olaa ma kooa Kulanakauhale o Turula. A.oi» i p*a

H« oaea minamina oo ka hiule wal« ana oni nupep® a kekahi po« lawe ptpa o makon mamuii o kahele iala« ana paha o kekaki mii nupopa, ai loaa hoi keia pilikia mamuli • kaieahi mau halo leka. E hoike kok* mai no nae iaaakou, ai hiki ai ia makoa e hoouna ho« aku i ka holu i haile. Naioka. Nov. 23 -Uamake mai ia i keia la 0 Thonas F. Ryan, a ua waiho la oia i kona waiwai •nahope nei i hoea akv i ka $500, 000,000 Ua loaa mai kona wai— wai ma kona mau mahele nui i!oko 9ka baka. Oia ka moi oka oihana hooula balu. a hana hoi i na baka puhi e puhi ia nei hka holookoa.