Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 30, 25 December 1928 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNA XVIII KALUA LIOKA 0 TU KU-LA I ka haaleU ana aial ok« Alii M««ara i k«ia k««aa e lakoa • ka kakoka anf m« keia mau «l«l« kahana mai k« Kahuha Ludona mai, ame ke kahonaaal hoi o kona ku!anakauhaie, ae hoi ana hoi no kona haleaili ma kekaki alahele e haiawai ole ai oia a« Tasana< Ua hooona ia ako ia he eiolu mau kahona elele e kli m« na oleio hoomalimali ia Tasana, M aLakai mai hoi imua o k« ka— hunanui o ka h«iau o k« Alii Mbaara Ua hele aku la aa mao kahuna elele nei me oa olelo ano hoomalimali. ae hoike aku sna ma ka iakou mao ohlo, eia io no ka hilinai me iakou no ke ano "Keiki na ke Akua" Jka iakou « hookipa mai nei. La hoike aku la ia lanana, ua kii aku lakou iala ma ka o k« kahnnanui o k«la heiau, ae hoo— kipa mai hoi iaia ma -kona ano he Keiki ra Jede-ljena-oto, a ina he mau ninau kana i makemak« ai e ninau ako i |e kahunanui. ai ol« i kekahl paha o kona maa kahuna alaila, e pane ia mai tna ia mau ninau rue ka maopopa. Ua noonoo iho la no o Tasana iloko ona, e hoomau no oia ika hookohnkoku ana ma kela'ano ana ī iawe mai ai, a mea paha o ke alahele ia e ike ai oia i na raea ano nui e pili ana no ka mea ana e imi nei. Aole no hoi oia i ma— nao ae, e lilo ana ia i mea nooa e liloal i pio na keia poe kahona ma&iea. E nana aku nae kaua i na mea e hoea mai ana ma keia nee ana aku o ko kakou moolelo.

Ua komo io akta )a o Tasana iloko o kela heiau, «e hahai ana hoi mahope o ka meheu o keia| mau kahuna i kii mai iaia e aia — kal aku imuao ke Kahunanui o Mos»ra ke alii o keia wahi ana i imi mai ] a i kana mea « imi nei. 1 I kona hoaa ana aku imua o ke Kahunanni o Mosara ke alii, ua hookipa ia mai la oia ma ke ku — lana "He Keiki na ke Akua,'' alailā, ua ike aa ia oia i na ka - < huna mai ke alo mai o Ludona ko Kahunanni o- Aru!a, aiaiia, hoomaka ako la oia e ninaninau ia laua no ka mea pili ana i ka wahine oiaii'iini i nalowalo aku la Ua hoike mai la ua maa elele kahuna nei mai Araia ma',' ai like loa hoi ka moolelo o ke Alii Mosara i heike mua mai iaia.! Ia manawai kono mai ai ke| Kahunanui o Tarala iaia e heU oia • makaikai i keia heiau o kona! makuakane akaa ma ka aiaa c | Tarula, ai m«a hot e hoomau ai | keia poe i ka hilinai īaia, nolaiia,' ua ae aku la oia me ka naonoo! ole a« he mau hana pakel» keia! iaia. Ua aiakai ia ak« !a oia i i kahi oke kuaaha, ao kahi hoi e| nalama īa ai ka bana mohal ia Jed«-bena oto. Ua hoomaopope iho la no oia I ke ano o kela koa-1 aha. ua like lea ho ke ano aae keia kuaahu ana i ike ai ma ka! heiau oaa Arula. Ua aiakai loa oia i kekahi mau wnhi e ae e ua heiaa nei, a hiki i kona komo ana ilono o kela keena nalalo oua heiaa nei, ao Jkahi hei e«Hoopaa ia ai oa holohoiona liona; ao kahi hoi e lilo aka ana i hai<fcaahao nona. ; Aoīe loa he waa ano hoohuui ae o Tasana no kei& alakai ia ona maiaio e kela wafi pouii. oiii, aia no ka maaao r

«oi iloko ona no ka noii ana ako I k«la wakL oiai. «ia no oia k« noono» B«i, «ta no kola wehine maliotal iloko o k«kahi wahi • k«la k«tao. I ka hoea ana aku iialo o k«la k«ena oaa liooa. oa haao ako ia no • Taaana Ika hohono o na liona. aka, ua hoomadpopo iko la t*o nae o Taaana, • keia haooa llona, he ano haooa no ka ma— nawa i hala, a aol« hoi no kakahi aao liona • noho kokoke mai aaa I ke kaa pono ana o lakoo i#a•na o k«ia ra«i hoopaa o na liona o ka Tasaaa m«a I hoomaopopo ia manawa, oa pio kok« iho la na iama • l«w« ia ana •na alakai kahuna, aokaaaki kok« iho ia no ia oka pooil ikaika maloko o kela keena maialo o ka h«iaa, a ia manawa ao hoi i lohe aku ai oia ī kekahi mea halalu nui. a ma— hop« oia manawa «a loh« m'ahui aku laoia I ka akeaka h«n«h«n« 0 kela po« kahuna i alakal hoo makaikai mai iaia ilalo o keia wahi. aia manawa oia i noonoo ae ai. ua hanA apuhi ia oia e keia pee kakuna, nolaila, hoomaka aku la oia e haha i kela wahi, •iai, ua aaki iho la ka pouii oui punopano ma kela wahi.aaole hoi n« wahi. a uole hoi he wahi mea e iohe ia aku ana « ia. laia • haha ana ma ke alahele a lakou 1 komo mai ai iioko o *«la rumi malaio o kela heiau, ua loa akn la iaia keieahi pani pohaku rui, a oia ka mea ana i lohe ai i ka ha -- iulu mamoa iki iho o keia manawa haha ae la oia ma kekahi mau I wahi o ke*a keena, aole he mea i loaa aku iaia, aka. ua hoomao— popo iho la oia ua iiio oia i paahao iioko o keia keena pouii malalo o, kela heiau o ke Kahnnanai o Turo!a. . j E waiho ae kakou ia Tasana e noho pio ana iloko o kela haleiua: maiaio o kela h*iau, a« hoohele 1 a'e ana ka moe ana oko kakou' moolelo ma keia mokuna hou«] nee aku nei no kola wahine ma -1 lihini e noho nahelehele ana. | MOKUNA*. XIX I KE OIANAO KA WAONAHELE Me kela mau kaua i ioaa iaia, ai hoohana ia mai mai ioko mai o kela pohakn oi ano aniani. ua hoo hana aku ia oia a make iala ke— kahi holoholona "Hare," ai ano liqe me ke ano rabita,' a oa illo ia i mea haaheo loa na ka Lede Jane oiai, u» ioaa iho la ' hoi kana mea e paina ai no ka manawa pololi, Aole hoi oia e kankai wale i na huaai ona kumulaau, aka, eia hoi iiokoo koaamau iima kekahi mea e hiki ai e paie <nona iho. ae hoohana ako ai hoi oia i kela maa laau ihe am« kela koi pohaku no ka imi ana aku ina holoholo&a hiki iaia ee pepehi aku- I ka ioaa ana o keia holoholooa hiki iaia ke p«p«hi aku. Ika loaa ana o keia holoholona iloko o kona lima, alalla, oka . lua • ka m«a aaa • noonoo aoa, oia no aa loaa o ke ahi e hiki ai iaia • hoomoa i ka io o k«ia hoioholnoa, loiai, aol« oia i like me kana Kana Tasana, ua hiki ne iaia ke ai maka i ka io o na holoh«lona m« ka hoomoa 010 ia lakou, P«h«a la «lofea at kana aki « hoomoa ai i ka io o koia holoholona

Ua noonoo a« la no oim no kela mau pohaku oioi i loaa iaia. ai ano llea hoi na ka aniani nolaila, hoi; koka aka la aia ma kona lawa pu l ao i ka klno o k«ia ano huleholo&a rablta, ai kona kiki ana i kela kamulaaa ana a moe a&a, «a pii koko aka la oia ilana a kala ku« muiaau» a lawe mai la i k«kahi mau apana pohaku aniani, a iho mai la ilalo, alaiia. naoa aku ia oia i kc«tahi īaau puha, a iaw« mai ia oia i kekahi o ka laau paia

paia, a houloela mla I k«I«|MMI \ lo laai pal«pal« mi feont h«llifil i po aai i na lala laao mako tsw i« .. wahi kokaka, ae hiki ai k« hoak& t koke ak« mlina 0 kakahl pt*-r;';3 ahi • a ana. Ika makaakao aaa J 0 K«)a maa «aa. alaila. lawa «•'.'< oia i l'okahl o k«U pohaka iakHi.. iahi aoo aniani. a hookaa Ihe li; 1 aialuna o kola pnu palupola Mf| ! j 1 hoakaka ai, ae hookau aaa holl koia pohaku aniaai i ka k« la. ai hala aku ia kakahl poopoo o kaia pohaka anlaal kao pono iluna o kela puo pttta-*V p«tu i houpuupoa ia. Hoao la «ia o kau ktla aka poopoa ma>. ; kahi hovkahi o koia pau polopoi«>t ana i hoakoakoa ai, a kall ako oia no ka weia paha o kola p«« - paiupula mai koia aka o ka ta ! f kaa maiona o k«la pohako lahi-r ; iahi aoo aniaol ala. Ua ioihi kona hoomanawanal ana ma |i paa ana i koia pohaku ano aniaal a hiki i kona ik« ana \ka pu—» ae o ka uwahi mai keia wahi o ka puu pulupulu * kau ana kela nka o ka pohaku aniani. Mai ka uuku mai kahi uwahl a hiki i k& a maoli ana ae o ke ahl lapaiapa mai kela puu pulupuia ana i hoakoakoa ai ma kela, alai* la, o kona hookau koko aku la ne ia i kakahi mau iaia laaa i hoa* koakoa muaia a ia mamuaiho, a# ka a maikai 'oa a« la. no ia o kala pou ahi. Ia manawa «iai hoo* |maka ai e lohe i ka ili o kela holoholona ano rahita, a huna akula - iloko oka honua i ka ili me loko o ua holoholona nei, oiai. ua loha no oia i kana kane t> kamailio aoa

i kekahi m&nawa, he mea maikai ioa ka huna ana i na cn«a pili i ka huna iloko o ka>p«, āi loaa ai ka maona a na holohelono nui e huna mai ai, a lilo paha i m«a hoopoinO mal i kou manawa e ho'no nanot wale ana. Ua hoohomo ae la oia i ka iaau ma ka . kino o k«!a holo holona hare 1 lole ia kona i!i, a hoomaka aku la « olani iluna o keJa ahi e aa maikai ana la ka haia ana o kekahi mana-* wa o kona oiani maikai ana i kela hoioKolona ma ; kai, ua hoomaopopo iho ia. oia ua moa maikai loa maikai loa ua holoholona hare nei ana, alaila, noi tku ia oia iiunao kona h&fe iiuna o keia kumuiaau, a hoomaka iho ia eai I ka io 000 0 keia holoholona ana i hooiaea ai. He obo maoli no i kona ai ana. a Koe wale ho tcahi hena* hema iki no i ka paakai, aka. aole na» i lilo ia hemahema liiiii i mea noaa e nana ai, aka, o ka mea nui i kona manao, oia no ka io maikai a momona no hoi 9 keia hoioholona ana i ho<ftnoa ai ma ka oiani ana iluna ok« ahi. Mamaa ne hoi o kona haaieie «mf aku i kela wahi puuahi i olani al 1 keia holoholona a&a e paina n*f, ua hookau ia oia maluna o kei» puaahi i mea aoaa e ini hou ole aku al i ahi hea ana. I ka pau ana o kana paina in k i« hoomaopopo iho la oia e haaa hou i kona wahj 1ia!« nllaa» o %eia kamnlaau, ae hoopoaopoao ae a naikai poao, ai iaula a« hoi kona wahi e mee ai, oiai. ua ma> nao iho ia no oia, he oi aku ko&a paiekana ke moe iluaa o wahi mamua o kona hoeaumoOi ana ma ka henaa, ao kahi ont hoioholoaa aea o ka po e maakr mai ai. Nolaiia. aa hoolilo, iho la oia i ka hapa o kola la i imm wa nona o okt hou ai i kokiki aiai lala, ao halihali ai hoi iioaa 0 koia kamalaau, a koonohoaoho ak«la!a»au lalaiaau «alanao lalalaaa e ula poai ana kela kumaiaau ana i hooiilo ai. i haW. itowora nooa. I ka paa an» o | koia maa laialaau, ua haliilii Ihi» la oia me na laiaiaa* liilii amo k* 1 uhi pu ana hoi ia luna o koia «lU |mo na iala pa ae uhi aalamalaiH ]ai oia i ko kohau o ka po, ai I pakaua paha o haulo nai wt mm ;i«na o kona wah< haio Mun U* na o koia kumuiaau. Ua hokopon» ! maoli no kana hana ana. a toaa to iho ia he wahi haio iluao ; o <aiewa. i Aol« i s»b