Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 37, 26 February 1929 — Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana Kakau ia o ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu) [ARTICLE]

Ka moolelo oiaio o ko John Kaelemakule ola ana Kakau ia o ia no ka pomaikai o ko ka Hoku poe heluhelu)

HELU 11 KE KULANA LAWAIA HI-AHI ANA O na maunu e lawaia ia ai keia ia ke ahi ma ke koa lawaia ahi o Haleohiu ame na koa lawaia e ae no kela ano ia, oia no ka opelu kaokoa, a opelu paha i hana paio ia ame ka io no hoi o ke aku. I kekahi manawa nele loa no i ka maunu no ka lawaia ana i keia ano ia alaila, ua lawaia ia no ka weke-ala ao ka weke lao ame ka io hiu no hoi o ke ahi loaa mua ana i kekahi manawa. Ua paio ia no hoi o kekahi poe lawaia ka maunu pa-io o ka Poou, ka wai ame ka pa-io o ke akule hou.

I ka lawaia ana i keia ano ia ahi a pa-ola mau ke ahi ma ka opelu kaokao, alaila, e hoao ia ana ka opelu pa-io, a ia hoololi ana i kekahi manawa e holo ana ke ahi ma kela hoololi ana mai ka opelu kaokao ai ka opelu i paio ia. I na no e holo ole ke ahi mamuli o keia hoololi ana i ke ano maunu ?? a lawaia ai, ae a ola no ka ai ana mai e ke ahi, alaila, he kulana paoa maoli no paha kou ia la lawaia. Ai kekahi manawa mamuli o keia ano paka-laki ma ka lawaia ana, alaila, e noonoo ana ka lawaia i keia kumu o ka paoa a aole o ka lawaia ana, ao ka hoohuli no ia o ka lawaia i ka

lawaia i ka noonoo ana no ka mea pili i ka noho hale ana o kona ohana ika manawa o ka lawaia ana o ka mea lawaia. Oia hoi ua malama ole paha ka noho hale i ka rula o ka noho Hoomalu ana ma ka hale i ka manawa o ka lawaia ma ke koa lawaia, ua hele kamailio wale aku paha i kekahi mau kauhale, au hewa paha ka noho ana o ka ohana ma ka hale. O ke kumu o keia kuhikuhi wale ana aku o ka paka o ka lawaia i ka poe noho o kauhale, oia no ke ano ai kupaianaha ana mai o ka ia ahi, oia hoi e

ai ana i kau maunu a haalele wale iho la no, a holo aku la i kekahi poe lawaia okoa. E hoopa ae ana i kau maunu a hole ia mai la ka makau mai, a ia aku la i ka makau a kekahi lawaia okoa aku. Aole wale keia ano noonoo o ka poe lawaia no keia manawale aku i koʻu akamai, aka, o ke kanawai lawaia no ia mai na kupuna lawaia mai o keia lahui, a mai no alii lawaia mai no hoi i ko lakou manawa. A oia ke kumu nui a ka lawaia e papa ai i kona ohana, e noho malie i kauhale, a mai hele hele wale aku ma ko hai kauhale o noke ai i ke kamailio holoholo olelo ai, ae hoopaapaa wale aku paha me kekaho poe okoa aku. E maluhia

ka noho ana o ka wahine, ao na keiki nunui hoi a ka lawaia, ae maluhia hoi ka noho ana ma ka hale o ka lawaia, aole hoi e hana ia na hana inu wai awaawa i ka manawa o ka lawaia i ke koa hi-ahi.