Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 52, 11 June 1929 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNA XXIII UA HOPU OLA 1A NA PIO MOKUNA XXV KAHULI HOI ANA NO KA HOME

Ma ka haieaii) o ke Kulaoakaa haleoArula.ua malama ia kahi ahaaina hoolaolea nai, aua •koakoa mai la aa aiakai o«a lahui elūa, oia troi ea huelo eleele 0 Omata tne ka lahoi haeio keokeo hoi o Jedona, a oa hana ia iho la kekahi "kui«abi noho hoaaloha aoa mawaena o keia mao lahai elua, 'ai ike ia hoi ma ka inoa hui "Na Lahai o Palvdona ikahiko,' a«a lilo kela paina nui 1 ha«wi ia ma ka Haiealii o Aruia I mea hooiaio i keia manao noho koaaleha mawaeaa o keia aiao lahui elaa. ike ia ana hoi ka maalealo ana o ka lahoi huelo eleele iwaena o ko lakou mau hoa haneu o k% iahui huelo keokeo, Ua paa keia aeiike kainahi ma— waena o na moi eina o keia maa iahui. ana lilo no hai ko Tasana hoea ana iwaena o lakou oa ka imi ana i kaaa mea aloha he wahine i mea hoala mai i keia k*— iana maikai mawaena o keia mau lahui e noho ana iwaena kona o ka aiaanai o Aferika.

I kela po o kelt ahaain» nui mawaena o Da alakai o koia mau lahui huelo elua. ua hoike 1a mai la ia Tasana k« kamu oka hoaa oie ana mai o Tadona me Omata i ka manawa kupono, ae ha«wi ai hoi i ka laaa mau kokua ana ia Jedona me Tasana i kala manawa e-hooiM ia ana ke kaua mawaena o ka aoae o ke Kahona' nui Ludona ame ka aoao o ke Aiii Jedona. Eia ka na hoouna la a'«u la kekahi elele ma ke ano ano apuhi. ai hoike ia aka ia 0 - mata me Tadona, ua makemake ke A!ii Jedona, aole laua e komo koke raai Uoko o ka hooili kaua ana a hoea i ke awakoa, a oia ka manawa a laua e aiakai mai ai i ko laua mau pualikoa e haawi ina kokua i ka aoao o Jedona me IV sana Aua haoa ia keia hana apuhi e k« akaoiai pahele o kela hope kahaoaaui, ao ke kaawa pu nahele hoi a ke Kahnnanui Lu— dona i hooana ai i ke Kalanakauhaie o Terula. ai ike ia hoi ma ka moa o Panasata. Ua ike eia ina hoolala kaua ana ma ka aoao e Jtdona me Tasana, nolaila, ūa hana aku la oia i kela hana apahi ma ka hooana ana i kekahi. eleie nae he ala mai ke Alii Jedona aku ae aauohi aku aaa i kana keiki Tadena ame Omata ke alii oka lahai haeio eleeie, e hookauiua aku i ko ]aua hiki ana mai a hoea mai ei laua i na win«te kop* ioa e hiki ai e haawi i kela maa hana aokua ma ke kuaahu ika manawa e h»okaa ia aaa ka keopai o ka anake malaaa o Tasaaa nae Jedona ke Aili e Taru!a.

Mimuli o kekahi ulia aa ik« i» k«la «iel« tpuhi, ho kfth«n» malaio o ka Kth«n«aui Lueiona, a u» hookau ia k» hoopki • ka make, a ua hele awiwi k«k® »ai ia n Tadena ame Omata aine kaia kaoaka opio aana i hoouna *ai o ka aali i kola lataa«ia ILllemania manao keheaa aao ko Hahunanai Ladoaa aso Paaa—

mU ki» taiw« f*Dab«i4 hoi a lABdoo« l(« • «a hoea ms< hei IMwu i fci mmwi h*p*i W! «o k» iiiiivi hoi « ukoo i j ike niui Mtii, kt pahi » tc«la'ftku K«l«Bft»ia hekooae iko iu |}oko o ka pouwai o Tā~ ! MM. I koUāhl lāioui hoeo mai Ui k« «lo!« i b«ou»s i« «i « kii i k«! Kaikaooihino Aiii oto • «*• i« p« o PamU it k« w«hirio opioi knwi ««« «Uiwohlno «oi. «i ko i«o« hooa «n« m»l re« «« 000 o *«4(oi J«don«, m h«i iho 1« k«j »h« k«t«kuk«o «« «lli me k« Moi Jodoaa, ««« hoohoio iho I» ko «h« k«k« «o u hoohui «n« i« T«d<9«« Bf ko Aliiw«hi«o 0lo«, ot«i f h« n«« noa |««« j A i«ka i« 1««« iho. U« hoomaopopo pu ta no hoi ka hoohui i« m« k« m«ro! «n« o OmiU k« «lii ok« Lahui Hudo««, «« hoohui i« hoi me k«n« wohino i «loha ma« «i, « oi« no hoi o PanaUli, m kau— wa hoi a ke aHiwahme opio Oloa 0 ArulaUa nalama ia a« la kekahi hui hauoli ana. aua hooko ia hoi ka *are ana nawaona o keia mau poo i hoiko ia ae la ko lakou mau inoa Ua kukala ae la «o hoi ke Alii Jedo«a e ho'ke ana i ka iehu lehu o na alakai oka lakai haeio 1 kookeo. ua hoolilo «k« oi« i k«n« Ikeiai i» T«d«n« i hooilin« no k» Nohoalii o Ar«l». 1« m«n«w« pu |«o hoi i hoohui pu h«i ma ka mare ana ite Aiii OmaU o ka Lahui Hodena (haele eleele) me Pa naUli, aua iilo i »ea hoohauoli maoli i ke*a mau lahui kue*ma — mua, ai liJo nae i keia manawa he mau lahui e noho aloha pu ana ae kokna aku ana hoi kekahi I kekehi. l/a noho īho la o Tasana me kana wahine ka Lede Jane ame ka laua keiki aioha ne kekahi p«#e iwaeaa o keia mau iahui i hookuikahi ia ko iakou noko ana a ua lilo hoi i m«u malihini hanobano na lakou. Ua nana mai la no nae keia mau lahui elua ia Ta-'j sana ma ke ano o Doru la oto. ao ke keiki akua hoi a Jede bena oto' ko laftou akua i hllinai ai. Ua 1 ihookanohano qui ia lakoa, a ma| |ka heiau nui i ooho mana ia e Lu dona i ka manawa i halā aka.l l malaila lakou i maiama ia ai me: ika hanohano nui Ua hoomanaol pu no hoi ua mau lahui nei i na| ao maikai ana a Tasana ia lakou ] no xa hooponopono hou ia oka hoonohonoho ana o ka oihaoa *a huaanui iwaena o iakou. Ua hoo maopopo lakou i ke ao tra aku ia lakoa e hoihoi ia ka oinana iwa— ena o iakeu iloko o ka lima o kekahi kahuna wahine, a malalo hot o na wahine aa malama 1« ana c keia oihana kahua». Ua hui a« 1« n« aiakai o keia iahui e nphe-alii ia ana iakou e ka Moi J£cfona, « u« noi pa i« m«i 1« 0 Tasana e hai Kukakuka pu aku aae iakou ne keia nina« nai piii i ko lakou oihana hoomana. ao ka oihana kiekie ioa r.o hoi iwaena o ko lakou noho lahui «n«. Ika akoakoa apa mai o ka aha kuka, ae hoike ana hoi i kena n anao ne keia moa ano «ui Ua waiho aku i« no oi« n« ko noi «n» i k« Aiiiw«hine Oio« i kahu««au! wahin» n? lakea, ao na wakiae ano koi— koi no hoi o ae K«ifcmk»ah»le o Arul», a iilo no hoi lakou i m»u koku» no ke Aliiwahine Oloa ma ka iawelawe pu ana i na hana o ka oih«na kahuaa. I k» lohe »n» o kela mau «lii o keia lahli kanaka i keia nanao Wehewehe o Tasana «« apene lo kahi mai l« lakoa, » u» hooan» koke i» »ku 1» «o «a «iele e hoike 1 keie «a«««o in«« o ke hine Oioa, «• ka, wahine hoi ak« Keikialii Tftd«M » kooMina hoi o Noh««iii o Aml». I kinohi ua| »no kanalua loa keia aliiwahinr i ] ka lawe in* i k«l« kalan« kolkoi|

• kon» lahul kanāka. aki ■wiopa ib« # lakou fcul kekek»k* aialkal ana «• m**-> Mot nai ame ka L#da Ja n « aae ka wahawaha p« ia ak» i»aa ou loa • iawelaw* hoo ia ka ke taaato o kala kuaahu, aka» o ea haa ai aia aa holohaiona n • ia ma ia hooa ika ®»* iio hoohaoa la aaao ®ohal o ka hoopoao— 99*9 aaa a na aiiiwahlae rvi aae na poa kakuaa wahloe ma!4o mai oaa , E iilo aoa ota i oiaa kakM ««» aku I na wahin« o koaa lahal ** kai '• '«koo ? maiama ika naoohaeo o ieo iakou lahul ki - naka. E heomala ana hoi kana k«ne I ka pono •ka nonaaiil I H manawa e lilo ai oia I mol n* Arula. ao ka moiwahnae ho! I kahuaanai hoi e kiai ana I ka haao hanokano o ka oihaaa hoomaaa iwaeni o ko iakou iahai kaneka. t T a pono keia nau me* ap&u i wehewehe iaaka imaa o ke Ali4 wahine Oloa, a ua ae mai la oia • iawe i keia kul*na kahuaaaai Iwaena 0 kona iahui kanaka, a ua hoomakaakaa ia iho la na haaa • iawelawe ia aku ao ka hookaa— weie ana iaia i kahana wahlno nui no ka heiaa nai na ke kilanakauhaie o Arnia IJa lawe— l»w» 'a na hana poni kahananu e ka Moi J«dona. ai koKua noi ia mai e kekaki maa kahuna kahik» • ke kuianakauhale, al makaukau h#i ika laweiawe ia ana o keia oihana kahuaa. He la haaohano noi loa keia ia i iaweiawe ia ai keia hana ano nu>, a oe piha ka keiau nai • Aroia I na makaaiaana o na kaka m« na wahiae, oiai, o ka m«a loa no hoi keia oko iakoa ike ana i ka hoololi ia o keia oihana ka— haaa. ae heoili ia ana hol malaaa oaa wah f ne. Ua lilo nae keia i mea ehohia nui loa ia e ka lehu— lehu eike mai aaa i keia maa >ana poui kahuna. Mahope iho o kela mau hana I hoike ia ae !a, ua nohe hoomaha iki iho la o Tasana me kona poe he mau malihini na ka Moi Je-> dona, a aole waie hoi oia kai hoe kipaiamai e keia iahui n:e ko ukou moi, aka o ke Alii Omata kekahi me kona poe mai kwua aina mai, ua iiio pu )afeoa i mau maiihiai na ko lakou maa enemi • ka manawa i hala, a ua hookipa lia iakoa me Ka maikai loa e keia j mau hoahanau huelo keokeo. I ka hala ana o kela pule, ua hoemaiea iho la ko Tasana huliu ana e hoi me kaha wahine ame ka lana keiki bo k 0 lakou honeoneo ia e keia mau Aliikoa Keie— maaia» ai liio nae hoi lakoa apau I mau luahi no ka lakou mau hana lekoiao. I ka makwikau ana no ko lakoii haaleie iho i ka ama oka poe o Arui ua hele nai mai la »a ka— naka e Ike hop« ia lakou a i ka Moi Omata hoi oka lihui hueio eloele. Ca haawl ia aa ajeha hope mawaena o lakou. aka. o ka Moi Jcdona me kana keiai ame kaoa hanona ke Kaikamahineal'i Oloa. «a akali pu aka la iakoa ma hopee Tasana ma, a hoea aku i na palena • ka aina oka pe«

HiidcQ», aiaila. b«a«ri •• U n« «I *ba hop« •ru aiwim • I»koo. I> T«s«p« ra* « hoi o«i bu ka «io» o k« poA bu«Ui ele«W>, oi>i, oia k» tUb«)« 110 Ukou « bo«a aea »i oo k»bi • iakou e kouaa hos »i i k« ain* waoakoa e nluU«u boi 11|« btr» «a«i »• «•(• a»« 4iu 4 ka Uhai huelo keokoo. oa o*o4 ih* k«!a po« ilālo 0k« hoaoa, 0 nat« •<ui la do ma ka auo Uiliaal «• ia Tmna n>6 kioi wihine mi 11 lau* kniki ma k« ano be «koa •• hoh hoi ao« uo ko l«kad •imi 1 hoio mal ai A>le i pa».