Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 4, 9 July 1929 — HE MOOLELO NO TERZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TERZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNAI MALUNA 0 1A MOEUAH

<4 A«te. «oie kako» e n«»« «ku pala. H«h«n«an« pii»ki»o k«i« • !»•• i hoohan» m«i «i <«'« A s« k«t« ak« wi« i» la«» 1 k«ia manawa E h«op©ins ska k«k«o i k«i« mM « ksko« i ik« «ho ««i « me s'« so i«us e •ka m»a keia hope ak« E ke keonimana maiaai nana i h«op«- >«)• ?•'« mai k«a hilahila » hoo "~ halna ia «mt no'u. «i« mai ko'u pepa Inoa. a ina he h«n« k«i«hi • toiki ia'u e kokua i» oe ma k«i« mua aka. aiaiia, he mea hauoh loa ia'u ka pan»i ana aku i kekahi hana maikai ia o« m» k»i« mui «kvi. Ke hoomaikai nui Im r.#?i wa« ia oe so keia hana au i hana nai nei ia a, « aol« loa wau e poino ao i« haaa maikai loa « haaaiamai."

Ua hookuu «ko )a o Iwan* i k* pu »ni i l»e«R Uanakā keloke a paKa !ik« *ko la ua raau kana ka lUkini «ei iwaho o kala rurai na ka aan* »n« nM ia T f g ana me n* maka «nami, ai pih» hoi ika aanao iaaina Ika manawa mi'i ma&lo ae ai o NikoUo Rokofa ir a ka aoao o laaana, ua kamailio mai la oia i keia bh <>!elo »a Tasana. 'E loaa ana pah» he mauwa no ka Mo«ls«ua e nainamina ai no keia haaa aoa ī bana iho nei- ae roihi ana oia no kona hoo wale ana i irona ihu iloke oke kuieana o hai me ke kuleana ole ''

1 ka lohe ana » Tasana i kela mau olelo ano hooweliweli mai keia »ac kanaKa Rukini mai, ua huli ia oia a nana a*cu la i k« Kauna Farani< a haawi aku la i V«na pepa inoa, ai k*kau ia hoi malunu o*a pepa inoa ieia mau olelo. M.Jean C- Tazuna." ī ka nara ana ihe o ua Kanna Farani nei i kfna papa inoa, alaila. ua kamailio mai la oīa I keia mau olelo hoolauna hou in

Tas«na. "E Mr. Tasarsa. ke minamina loa nei wau i kou hihia ana iloko o keia ha»a hoopakele i ko'u kuīana Keonimana, aka a hooo»a<nao oe ua laaa ia ee h® mao enemiino loa, oiai, t> keih mau ka— naka eiaa i poka aku nei, o laua kekahi o oa kanaka ino loa ma Europa n«i. ae hoao ikaika loa oe e ma*aaia loa la oe iho i»ai keia mau Kanaka noonoo ole i ke ku — lana ano kanaka maikai. E hoap ana laaa e hoopoino ia oa aaa na ano apau, ae kiai me ka maeaala toa i kou alahele o keia mua aku."

E Mofiiseau Kauna, aole no wau i nele i na enemi ma keia ola ana, aka. ua kiai no hoi wa« me ka maVraala i ko'a alahele, a «ia no wae ka ala naik«i nei i k«tia manawa Ke hoomaikai aku nei ne nae wan no kau mau olele uwao waa :io Ke kiai ana ia u ibo, wahi a Tasana i aamaiiio aku ai me na minoaka olaolu loa i ke Kauna Farani. "Ke manaolaoa loe nei no wau e pakeie aku oe i na haoa koo— poino a keia oaaa Kanaka debolo, aka ; aole oe e hewa Re aaakaaia i ka lauh maa hana hoopoino ia oe, oi6i. aoU loa iaua e hoopoina ana ia mea, ahe mau kanaka laua i <piha ko laaa alahele me na hana ino del>oto.

I ākkākih **• 1«. **• T*i Mfi* lMti b4 m «ku m mml iepeM, lM| M «ki l«fts i fcafc*« ts • liotit I i« iki 10 Mlak» o km 9aiu • kmnnl i u iek* o«i a twlub«i« ibo Wi i: k«U »ata •l«io »«U>iio o o« l«k& noi. • ponei ba aiek» o fcoia iokaKe aanao »ei wiu aok pahao« i hoomaopopo i lre koikoi maoli o kau moa i ht aa mai ai i aoia la, a ina paha i ««opopo *at ia «• fc« soitoi *i« noa a« i h«n« ai. «1ai1«. «ot« pah« o« « «• « h««« i k«i« h«na «« Mi«o« «i i k«i« 1«. M« ku« m«n«o m«oh iho no. «oi* io« o« i hoomaopop« maa ī ke «n« o k*l« m«««« i hoob«ik«« w«te mai nei n« i« oa iioko o ke kalaaaa o hai. Mai&ali oia noonoo ao« pei«, no!«ii«. a« m«a«o w«« oa h«n« aa«upo oe m« ka hoomaopopo ole a mamuli ea man«o i uiu ae iiokoo'«. aoiaiia. k« h««wi nei wau ia oe i manawa maikai loa noo e mihi mai «i no k«!a hoe waie i ko« ihu iloko o k« hana au i kuleana ole «i a 'na « ioaa ia oe i manao maikai « mihi oiaio m«i oe m« ka hoep«« oiaio mai, «oi« io« oe • h*n« ho« p«t« m« k«i« mua aku. «I«ila. « hoopoino waie aoa au i kau i nana hoo haahaa wale m«i «i ia'u i k«i« i» Re m«aaolana nei w«a e ike awa oe i ke «n« n«aaao o ieeia maa olelo «wao e aku «'« ia t>e. a hoapono mai i ka'u mau olelo « hoike « aku nei i« oe i ola honuii.

Owaa iho no ne ka haahaa, ,> Nikolao Rokofa. 1 ka pau ana o ka Tasana h»lahala aaa i kela leka a keia ka naka Hukini iaia oa halii iho ia ne mioooka aaa ma kona hel«hei«na, alaiia. kapae aku la oi& i kela leka ma kekahi wahi ka&wale. alaila. hoomaksukau iho la oia iaia 'ho no sa hoi ana e moe mi ka o kona rumi Kapena me ka noonoo h'ou ole akn no na olelo o kela leka a ke kanawa Jiuk»ni, a he ipaoawa pokoie Wa)e no mahope iho oia manawa, ua hiamoe aku laoia ■e ka maika'.

A ia ma kekahi kapana i ma— mao iki aku mai ko Tssana Kumi Kapena. a īa he mam papa oleio ana naawaena o ka wahina m« ke kane, ai hoala ia mai kela papa olalo ana manauli o ka nina« ana ako oka wahine i keia uinaa i fcaßa kane

'.E kuu Rao!a a'oha, haaha hoi ka mea e haku , niakuma m»i nei kou helehelena i keia ahiahi. Ua hei® no hoi koo heleheiena a piha i ke ano kaumah», a me he a!a he mea nui ka kan noonoo e nov noo nul aei. E oluola anei oe e hoike mai ia u no ke kuma oia nau ant e halii oei ilona ou e kt»a kaae aloha."

"E Olaga, «ia o Nieolio iluna 0 keia moku e kakou e ho!o nei. Aole anei oe i ike a hoomaepopo ia mea?" "O Nikolao' Eia oia !l«na o keia naoKa e holo nei kakou? Ea e kau Raola he mea kiki ole ke manaoio ia naea. eiai. ua paa eia 1 ka hopa ia ma Kelemania, a pehea la oia e ike ia ai iiana o keia moku. Ke kanaltfa nei wao ī kaoiaio oia mea ''

-'Ua like no kou manao me ko'u, aka, ua ike maka wai iiia i keia la, a eia no oia me Paulovita kana kaawa. E 01aga. «a hiki ole ia'ii • hoomaaawanni hou aku i na hana hoomaau ana ia'u.

A«top«h*lM Imm MM t»'« k*

«MIMMiM IM *•'«. Wā hOM •*• • IM * kM I«m i k»ia la • mm VM, • 1« teMflMikdlM «• ko'« MMb •(• m ka waik« afc« fcM 0»k« • ka tima • k« kflteMk« •• hoik«U»a«a \ m bm nm i k« Kapoa» m m hflM l»p«ai« maoii • k«ia aaa m ia'a

Maleaa s«i • k« Mokaahi Faraai h« mMkhi im ie i k« h«M ••• aka t k«sahi hasa • hoopa k«t« ia al kaea mai aahana b«o--maaa o a«i« »a« «n«mi • kaua Aoi« a»«i«« « m mai t ••'« «m •ao • Oitga. oiai k« h«!« iM aka nei ka iaaa mao hana i ka hoo - poiao lo« i ko'a iooa m«ikai.

"A«l« e Raoi« aloba. wahi a k'« Kaana w«hiae m« ka 1m «m pihoihoi !m. la m«««w« »©•— k«hi no ■» kaknli iho !a aa Kan n« Wabine aei imuaa k««« haa«. « non«i mai 1« me ka l«« haahaa. aol« oia« hoik« iki «k« i k«i« me« im«a o k« Kap«»a, a aol« no hoi « haawi aku i keia Nikolao iioko o ka iima o na Lana Anpuni. £ w«ibo maii« aka *o hoi %e iaia. aoie aaei hoi oe « hooko kj»u oielo hoopaa maa ia'o?"

0s lalaa iho ts k« Ks«ns i ka iima o kana wahine Opio. a me ka nana pu «na i na aaka aloha o kaua wahioeopio. a ua lilo no f«oi kela mau maka pihoihoi o kana *ahīn« i mea hoopa ak« i k«n« manao, ai«il«, kamailio iho 1« oia me ka teooluoju i keia mau ol«lo.

"S kuu o)agra, e hooko ak« no. paha wau e like ma kai e noi mai nei Aua hiai ole nae ia'u ke hoomaopopoi koaku pale mau ana no keia kaoaka kolohe maoli, ae hoao mau nei e hoopoino la oe a«ie a u kau kane. Ma kana mau haaaapau e hana nei, ua hwa a<a oia i ka paieha o ka hoomanawanui ia aiu o kana n:au hana ūjo maoli, aka. eia no nae oe ke uwaln mai no nona, ua hiki ole ia'u ke i keia mea Eia eia ke hoaō nei ma na ano apau f hoopoino i ka i&oa maikai o kaa kane, aka. e>a no hoi-oe ke uwalo mai nei nona, a kf liLe nei oe i Moho ma ka aoao o keia kanaka kolohe maoii. Ua hiki ole ia'u ke hoomaopopo [a mea"

' Aole wau he nooho raa kona aoao, a ua liKe no ko u hoowaha. waha ia<a e }ike ne me koa. Ua hoowahawaha aku wau iaia e lik« do nae kou hoowahawaha ana, aka, aa 01 aku no paha ka man* 0 kela olelo kahike, Ua oi mku ka nanoanoa • k« koko mamuao ka wai."

"Ua aneaee hiki pono ol« na ia'u k« hoomanawanui i ka hana a keia oiau kanaka ino maoii. Ua aneane maoli no wau e poino ia laua 1 keia la. Ua hoao laua e hapa3a i ko'u $inoa aaaikai, a ina do)e kekahi kanana maHhini i hoike ae i kana heike no na hanaohumu ino o keia mau kanaka ano debo)o, i na la aa hoohaukae ia ka inoa maikai • Kauna De Couda, a be inea hoi i maiama ma« ia kena ano hanohane. Ua hiki pono ole no ia u ke hooiaio i ko'uhewaoie imna • kela poe, aka. ua hoea ae ia< keia kanaka malihini a kokoa loa kana mau olelo hoike i'a'u Ua kaao ia ae la keia Nikolae a« e hoooakele nei inaa o kelA anaina e naaa mai ana i na heike e kuu hilahila. aua hoea nae keia aaaiihini i ka aianawa kupnao iea ana» koaa kauoanaae ia Nikolao iaaua o kela poe, ame kona hoike pa ana i na hana pohoUlo i hoohana ia maluna 0 u e keia mea au a aonoi ■ai nei e hoomaaawanui hou ia *ku kaiia »a« haaa ponolalo !a'u me oe e kae Olaga aloha, Aole.i pau