Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 13, 10 September 1929 — HE MOOLELO NO TERZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TERZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole

MOKUNAIV NA WĒHKWEHE ANA A KE EAUNA WAHINE DE CONEDB

Eia wau k« hoomaooepo 1m aēi t k« kulana ksabaa aaoli no • ka «mi asa lb® • ka po« o fe« aina naalalo iho o ke kelaoa o aa h#lokolo?xa ahita o <a waonahele • Afenka. Ko hoo— maopopoloa nei «aa i k«ia mau mea, a oa lilo hoi i «o mai ia'o • makaala ma keia aoaa ak a."

"E hoomanao no oo e lūi Tasaaa maikai. ho »®a pon* no ia #e t hookaawal« aku aftu kela alaaai • Ru« Maule mah«pe iho o aa hora • k* ahiahi, a mai hoao hou oo hoi oe e maalo ho« ma ia «rahi ioa hora oka po, Ua iiio ka haawina i loaa mai la ia oi i ■•mnino k«i« m«a aka." Wahi a Lutan«ia Paui« Ao«U i lamailio a*af ai.

Aole pela ko'u maaao • ksu Paeio m&ikai. ma kahi ota pi— ilkia. malpila ak« wau e irai ai. K imi ai i na mea e ao ia-aaai waa i ke ano o ka ooho ana • Ha poe okaama malaaalama a omkou e kaoa mau ,nei. Aole loa wau e hopohopo i ka hele aiia ma ia mau wahi, a* oa haaa o ka po nei kekaii o na haaa • hoaia īa mai ia'a ka noho an* o ka aina o Aferika."

£ Rkah«ie loa oe e kuu Tasana ma ka hoopaakiki sna • hele ma 1k alahele, o loa»» ua nei i» oe na mea i oi loa aku mamna o kaa i snaoao wale ai E hoomanao oe, ao!e loe ka Oihana Makai e poina ana no ka hana i hana ia aVu ia lakou, ae imi mau mai ana lakou e koa me oe «a keia mua iho, ao fca hana kupooo wale nO'ma ko ka«a aoao, oia ka aku imua o ke pao o ka Oikana Makāi. a hoike ak» i na ■aea aoau, a ae ka ®anaolana e huikalā mai ana iakoa ia oe no ka hana au i hoohaahaa ai ia lakou oaa ka po nei.

Ho hoaaloha kela poo o ka 01 — h-oa Makai no a. lae helo kaur o koike aku iaia i na mea apau e piii ana i keia hana « ka po nei.

"Aolo oo i kamaai&a i fce ano o na Makai o Parisa nei, wahi a ka Lutaheia opio i hoonaau nai ai i ko kamaiiio ana- "Aoio loa ]a—> koa e poina ana ia,oe, ao hooa mai ana no ka manawa e loaa ai oe ia iakoa, ae lawe ae ai iakoa ia oe e hoapia ma ka kaie i P** na puka an*ani me ka hao kila oolea E hoea mai «»a ia «anawa, i na aoie e hooponopono oaua ie keia mea mawaena oa me ka Oihana Maaai o Parisa nei '' "Aole loa e hiki ia lakou ke hoopaa i« Tasana o na Ma)>u ma- < hope o na pani hao, a aoe wale| no paha kua kiao make ka iakoa | e lawe aku ai no kahi hoikeike o ka poe make " ! ilokoo na kamailio hope ana aku a Tvsana, a ma ke ano o kona 100 i kamaiiio aku aia, ua huii mai la koaa hoaalo'aa a nana i na heioheiona o Tas&na, a ike mai la oia i kola ano kuoo «a kona h'eleheie.ia. a ho na« oleio hoi i hoopuka ia »o ka maaao kwio. Ua ano haalulu ao 1* ke kino o Paulo mamui) o kona noonoo ana ae i ka uiu mai o kekahi

luum#l« aai i m io • iMoko At «akai» k* i*ko« h«M © k«ia K«iki o ka neuheli © Af« rik». aolaila u booboto koka ibo la oi« « fc*ie koko lam o ha< a»o kePoooko OikMM llakai o PoriM. m hoopoMpoM ia ka plli — kia auwaoM o TaMMffl«k«ia maa Makai i hoM *i e kopa iaia < ka po n«i U Uma e kole aaa ao kahi o ka OikaM Makai. m kamaiK» aka la o Lntanela Paolo ia Ta— saoa i keia mau 01010 ao aiaikaiE kuu Tasana eaaikai, o hoo■at>M oe o kel* poe Makal i kele mai e hopu la oe oia ka po aei. ua kaM »k« iakoa i ka hana i k«Mh» ia ia lakoa, ae hooko ana hoī i ka haia i heokaa ia aku e ka lekuieku malaaa o lakru, e malama i ka nalakia ae kiai hoi i ka pom o kx lehuieha i hookau i iaaka ouWna o to iakou bmi peehiwī, ; ■ : Mai hoahewa iki oe ia 'akou no ko laeoa heeko i ka lakeu haaa. m «o'u iini aui e lilo iakea i mau hoMioha noe ma aeia mu& aku. E haoa aka oe i na hana apM ma koa aoao e liio mai ko lakou hiiiaai aaa ia %e. ae Icm ai koa mau hoMieha ma k*ia maa aka, oiei oe e halawai heo ana me na pilikia ulia wale." Me aeia mae olelo ua haalele iho la iaua i ko laea wahi e noho aoa a kaaoe aku la ko laae hele aM «io ka Hele oihana e na Ma— kai o ke Kuiaaakauhale o ParisaI ko laea hoea aaa aku i ke Keeaa o te poo o ka Oihaaa Matai, na hookipa ia mai ia iaua e ke Poo eui o ka 0 hana Makai «e ka maikai, alaila. w»hewehe aka ia o Lutaneja Paulo Anoia i j kamooleloo na hana o ka pgl ! mamua iho, a me kona wehewehe I aku ina mea apaa e piii anaikel aae o ke ola ana o Tasana, a hiki | waif no i K» mooielo polole: o | kela pilikia ī halawai me Tasana 1 ma kela alanui o Rue Maule. I

I ka hoea aaa i ka hope o na wehewehe ana a Lutaatl» Pau'o Anota. ua kalii iho ia ma na heleheiena o ke Poo nui o KaOihana Makai nekahi minoaka ano olu—> oln, ae hoike mai an& »a mino— aka oluolu no kona m%nao ahewa f oie i« Tasana, a ua lalau ae la joia i kekahi pihi kah*a ma ka <aoa& o kena keena, a hookani ae la. a< ka hoea ana mai o kekahi o na Makai kiai o Kela Keena, ua haawi aku ia oia iaia i ka papa inoa o na Makai tha a Tasana i hoopahili ai i <ko iakou ikaika i ka do aiamna iho me inr-6telo aku i nela Maaai kiai o kona Keena ) keia mae oleio kauoha. "E kii aka oe ia lakon apau eha, ae 01010 aku ia lakou «a oaaktmake ia lakoa e hooa koko mai ns ko keena *ei, ? ' I 1 ka haia ana aku o kela Makai , kakaoolele o ke Keena o ka Ma— i kai nui, aa haii mai la kela doo o ka Oihana Makai a kamailio oiuoiu mai la ia Tasana i keia mau oielo ne ka leo oiuolu "Ua hana akaoe i kekahl hana ano noikoi loa e aiako ai ia oe iloko o ka piiikia. a mamali aae o na woheweho aaa iho noi a Lu— taaoia Pauio Anota. ua hoomaopopo ioa wau, ua hana aka oo i keia haoa rae ka maopopo ole ia oa o ka bowa r.ui a« i hana wi. a mamuli oia mau wohowoho mai-— kal ana o kou hoaaloha noi. ua kapae ao ia ww i ka'a i maeao ai e hoohaaa aku. aft waiko aoa wau i ka hanailoko o ha maoao o i na Makai au i kuo ai i ka *>oe neu E koolohe ana iakoo i ka mooieio a Lutane)a A»ptai hoike aiai; īnoiia u, • na lakou o hoopoka imai ka oielo hooholo o ka nae* a jmakoa e hana aku ai e oili ana i ,;koia kihia ou. j E paha makou ia oe, ai oie la e huikaia aka paha ia oe

|Ha aai oaaMaaa o hoomapepo ai mae oia aaa o ka air»4 a»a - iamalama, m oiki ai koi la oo o kooaaauM ia m* «e ano o ko ota aoa o ka pao e ko Kalaaaka«ftat« o PanM aoi. E koomaopooo Im oe i ta aiaoao o kela akeakea aaa ia m 9i kela raa»i o koia haio Ua hooko aku m Makai ika iakou Maa -i kauoka ia aku ai e haaa aka, oiai, eia takon"ko hMv wi nei i ko )atoa oia ana ao k*| kiai aaa i ke ola o ka lehaleho, ai me ka maiama pa ana hoi i koi lakou waiw&i I Aola ia lakoa ka oiaaa e hoe— | paka i ka lakoa olelo hooholo no i ka ir ea pili i ka po« a lakoa e hepo anu al akv o ka hooko kauoha wale ao ka mea i loaa ia lakou. a he mana okM ae no ka nea nana e heolehe aiai i na hihia a lakou e hopu aka ai.

Eia keia po* Mini ke mauna a«i i ko lakou ola no ki pono o ka lehulehn ame ka ualahia o ka wiiwāi o ka poe waiwai na Pama nei? Ha maa kanaka koa wiwo oia lakaa, a ua lilo ko iakoo ! hoohoka ia ana naa ka iakoa hoa- < iko hana ana i maa hoohaahaa naaolr iko lakoa kalana, ma ka hiki ana i k««ahi kanaka hookaki i iako ol« < kekahi pono kaua ? ! hoohoka aku ia iakou, a na lilo ia i maa ho«ba loa i ko iakon l manao v; ;j £ hoao •• a hana i kakahi hana e heolaol* aka ai i ko iakon ma> nao i haehaahaa ia e oe e ka Moneaiua, ae lilo no iakou i mau heaa'oha maikai rou ma k«ia maa aka " Oa hooki koke ae ia ke poo o ka Oihana Makai i kaaa mau oielo ia Tasan» mamuii o ke komo ana mai o keia poe Mrkai I koao ai e hopu ia Tasana i ke ahiahi mamua ih©, ai ko lakoa ike aaa mai ai TasaDa ua piha ae la go lakoa heiehelena ike ' ano pahaohao no ka h»)awai aoa [me ke kanaka hookahi nana i | heohoka ia ia»ea ma ka po ma[muaihe.aia manawa no hoi i 1 kamaiiio koke aku ai ko ialeou Poo ia iakou me k«ia toau ole'o ano oluolu \ "E a u maa keiki a!oha, Eia ke Keonimana a oukoa » haiawai ai ma ke alanui Rue Maule i *a |P0 nei. a ua hele okoa nr,fii nei no oia e haawi iāia iho imaa o ka Oihana Makai o Parisa noi, na makemake loa e hooiohe ae oukou i ka moolelo e heike īa mai ana ia oukon ma ia Luimeia Pauio Anota mai. a mahope o ko iohe ana i ki (nool»Jo e kc o!a ana e . keia Keenimana. aiaila, hooholo (nai oukou i ko eakou manao « pili ana i ka mea pili i ka hihiao keia Keenimana a oukou i hoae a : e hopu iaia i ka po nei. Ke makemake loa nei wau e hoolohe pono loa oukou i ka moolelo o leia Keonimana, a me kuui manao nae e hoomohaia ana ia i j ke ano pohihi o na hana o kaj po nei Me keia maa oleio a ke poo nui o ka Oihana Makai o Parisa, na huli ae la eia i ka Lutane<a Opio Paalo Anota, a oieio aku la iaia. E ae oe ika Mooiele a« i kama : lio iho nei ia'u no ka mea e pili ana i ke ola ana o ka Moni — siua Tasana." Ua haia ka hapalaa hora o ka hoike ana o LuUneia Pauio Aneta ne ka moeielo o Tasana, a m« ke ano o kona hanai ia ana e keia Maba wahine, a me ka īkaika lopaianaha i ioaa i kona kino. ai ua koolohe mai la kela poe Makai i me ke ohohia nui loa no keia mooleio kapaiaaaha nui wa'e a lakou e lohe nei. »i ka paa ana o na oleio o kela mooleio o lo Ta— sana ola ana. aa kamailio hou akn ia ka Lutanela 'Paoio Anota ia lakou me keia mau olelo oUlo hoolnolu i ko lakoa manao AOLB 1 PAU