Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIII, Number 26, 10 December 1929 — HUAKAI MAKAIKAI a ike I ka H-e o kou KUPUNAWAHINE ALOHA Mauhonua Lapuale [ARTICLE]

HUAKAI MAKAIKAI a ike I ka H-e o kou KUPUNAWAHINE ALOHA Mauhonua Lapuale

K«k*ni« • (>eurg<»R. K»ne

Haku Lapoal© a KeinoaUnia, 01« hoi ka inoa o Kūpona ia oe ai kau pukab&." Lalau maila no h«i ko eupaaawahina iao« a hii aela mamaa o k« alo a honi iho la, ao ka hoomaka atia fe«ia o kuu ohana e nakenaka e kaili mala ia ee, no ka mea, palama ioa iakou ia oe. e iawe heie nau ana ia oe ina wa apau, a ukiuki aa ia laua nei i ka hoohemahema īa oe. a o «a kakou kumn ia o ka hoi koke, no ka hopa no hoi ia o kuu ikeana i ko knpanawah'ne a hiki i keia la." 0 ka u paae i ko'a makuakone mahope o ko&a wehewehe ana ia'a i ke'a mau mea. "I na paha ae e hooKua ia'u me kou kupaaawahine, loaa ia'u kekahi wahi lihi o kon lahi. aele au e nele. '' "Aohe oe e nele, aole to e ae ia oe e lilo i makua no Ve kao e like me a'u, aikena na Ike a« o ku« ae ole ia oe. aobe aa e ae ia o« e lilo i makou n* ke kao elike me a'a, aikena ua ike an o kaa ae ole ia oe aehe aa e ae īa oe, no ka mea. aa lawa lakou i ka waiwai no lakou ia '' E kuu mea heluhelu, ua ike maila h ina raea apau e piii ana no u, ka pahu hopu hoi o ka'u huakai hele makaikai. noloila haalele iholi ame ko'u maul hoaheie ia Ulohea Keaa me na| hoomanao hope o ke >loha, Hoi ifcaiU makoa a ke alanui « iha ala o Kamzoa a iho hoi i kal o Ahukinl, nana iho la ua pokole ka manawa, he ala huli ko'u so Hilo ma ia la no, huli aela aa a olelo i kuu poKii kaiKaahine uo n hoi. no ka "»ea ka nole* a u e ike I ka H-e o knu knpuuakane, malla e boe» uiii tuia he la ne'a e hini hou aai at e i>.e iaia, ke uiao ke ola iloko o'n." nnanei iho la makeu hali hoi o Waiohioo. A ia hoi aua aku o mekou, k»mo iloko o ka H»l«pule, a kui nie na ki«ahanaa o ko'u Ho«n»ana o aa La Hop« nri, aa<l*ma piu hoi i na hana h ipu!e a h>ki i ka p»a ana o ka pale. a'n koi e haawl oei i ko'a aloha ia oukon e nn makaa o ka Hk&iesla o Waiohlna m«i n« msrknah ne aoae ua niakaakaae «me na Opio ime na keiki Imi l le&a ua filr;o heapomaikai aaa aolt koi ke honk«hi, me «uk«u k« o ke akaa auieae. A oia ia auina la-Sābati haia ia;3« paha, ke ole ao e poiao haaiele Iko la aaak»« i hi| Hoaae o kaa pokii kaikuakine āae k& aioopnna a māaa, a hali ae la aa 6 eaaā hope iaa kaiaala haaiiuli aloha o Waiahiaa a naaa paafteta kai in» uiaka o ka pakii hlaeaaieka aiaopuea. hu aaaila ko'u aloki a Lam«i'i« akala aa i aa poki< ael "Maaao »<a, ina aa e hoea a»ai, he hokooiaā k»'a hele k*kau a me' i ka wai a A««. kiul, ualaila, aloha oe i ka ah»na o kaua, eiā aa k«r hoi nei '' O ka aiakaa hall ma<lA ao ia hoi a ikt niaila kel att (a wahi, ao fc& «■ea, ( ela mākou i k« āō e liai aei. a maiiai hol ka m»k« ke aana aku, maiU makaa i ka mahika o NaJ«ka, ke pap.i like kft waiha

•n* • k« he mt«t Uhni « tr« k« kap*n<i< •'« (|ike a kekalk«bi boi k«ti 6 k«t« ft t»«ken « hoi nei ••fa« k«m«ai»«, «k», • wahi i hoike 1« n«i i«'« »t« k«'n • imua h>l« «fe« «•« i« w«h( « acn« »»i ««*, ho«« ro«i>« su«kon i kA p«li o poh a« { k« n»pO bei o Honnnpu e w«iho m«i «m« il«lo, « me k«hi T«on« koi o Hilen, a fe«t« «ku 1« t« w«ki o Keaiwa mai Moaol«. he «ke «« e ike in« «noti o ke'« w-h», owAi hoi ke k««««in« r hnhew» «« «nw«« p«ain« ole, ā • kft mahiko mai o Pnhal» «• ka ■e« • kekniii T«oa« naui [•« keia i ko'n nnnao, n* ka tt*« f ke kan ilaua hKUoh«no ke t«Un« ke o«u« nihi f a hei «u uie koa Hft|n kai— kaiknaanl ma km wahi, Samnel Kaulia SrN«i»e kana. f»hant lehniehu mai keVui a kft li lii, *la no na 1« o ke «u«. Haalele akn\mak«« i«* P»hal«. o kiikni lm liilii, a ik« iho ia «u ke hcemaK& nei makou e hoopiipii ke »noo k#« hele mu, a hala aknla i* w ihi 'kouin mnila naakou ike , kula hanai pipi Kapapala Raugh, a lo.a hoi o Kaunknplli a loaa hon mai ka H*lfw*y Ho«se, *ie nari wale ov k«ia i ko'o «i«u niAki, « «ouiohon nott«i i ke « Pele a Ke-a-oookn, a ua p<>lolei k« olelo ia āua o keia waki ke W«wo»kua, no ka mea, tn<i&nei «k<*hl no «n « hoo— ui»nao ae ina wa « ka pele i paliha pn ai i keia wahi, iloko#'knn wah> b«ke uoonanao a'« hoi i wehe a« ai a uaoA iho la. O ka iho aoa keift o kft pele i ka makftkiki 1825 a f'«k« b«i • k« alu lehua ohia o Puna i k« 1920 Iho «ei u>\ a pela hoi ma k«ia «oao o KahnHu, Kam««a, Kead, i ka 1868 ame 1887. O ka'u n*eh»i k«i» ok» Lfpaiki hele wal«, mali'a o onkon e Hawali nei ka mea i maopopo. ua poI»lei paha au ai ole A htthe*a, tcals tnai no ia'u ika nialihiui, m'aanei uoi pololei no ko'n k«hu« 0 k« haua Wāiakea Pris6u C&mp. Hoia 4:3,» P.M, E k«u ko«htl«hehi, b«i maila au, o ua hoomanao ilok» o ii aii no i hope i ka aina o na *c>pu'>a ame ka makua, 8 īua he mea hiki ia'u ke pōpo i kuo wahi pu*«wai a waiho i ka ain& o ke knpuha *me ka uiakna, nuai u<?i ua waih ) anu n«i no an mahope. & l.<»i wale mai :io «u o kua wah« kiuo hookahi, aloha an ke ho» tasn o āe, me ke ua liilii fcla i ku houpo o kuu ina iho koi ke aloha he •> liliha, kaohi ik» puu, kaomi malie. Nolaila hoi na la no «ak«n i ke Sabati, Jnly 21, la 25 00, a kou ke a hi aka wahttt« oka <«« Mad«me Pele, a o k«'n tk« cu»k« «u» kel« 1 ka uani lna 6le • ke Aliiwahiue o Hal«mauman. he mea hoi nā'u i uioenhone nnaa ole »i, a'n hoi i ol«lo īko «I, «wan kekehl kaaak« l«ki l«a t no kl mei, i ke i k« He • k« kupnu« «me k« «in« • ka naa — kna, a īke pu hoi i ka uaui «ae ka ui o k« wahme « man« nie kn« H«kn k«ik«««n« [>hi«uipo • Eu- ! ropa hoi e oi«k«leho mai nei. Hs oi»io, m« ke Bap«tl U a8 k« IU hōp« loa hni ok« « •■* o k« i pele, a kun la aeia i heie hou ai e ! >ke ia k« Lnapele H«le»«nm«u, no k« mea, n« blki hol k« hele «n« «kn n« koi mai k«mn«in« • k« hale, He oiaio pik« makon me ka obanc ma keia hele «na, o knn man kaikoeke no ne k« w«hlue «nae kn m«tiaak«ne o m«k«u na« k« «oao o ka'n «lliwakilie i kai« i «ft po A taa kei« kele «n« «'a, e oUlo m«i «n« paa« ««%«« U'u h« knpo k«ki L>p«iki k«!« 'Wale « Kftn«i, e noi akn »n« «n 1« onkon «p*n loa «ea he nhelu, no'u ko'n k«p« nn«, • «o «nkon k« «nkftn n««n«o «na, oiai, ke ftu n««n«o k«ia a •alama - U«a«, he keu u«« n k« f»o«U lele I«a. ! Ae. haalel* mak«n i ke T«oa« o Hilo a pii uo k« Luapele p«« pu

•o ma koi ljtita ke mak*ot oa'o e h«awi ai ika wahiu« • mana me koo Hftko Lebjao # « lohi w»le m'af »■ o6 i Kaena, • eia hoi ao i Ha— w«|i oei knlii pokii ooa k«ki i hookamaiioa ai, no k« aM( ke kao— eba pia kein o« ko'o luaoi maknak«o« aoie ke'o la«i «okolkioe "I na k«le ika laa, mai h-ie wale r kele ao uie kahi poeie i ka llma." a oia «o e faele pn «ei me kahl I puolo i kopooe i fe« «liiwahioe o |k» lua, He mikaaa oa o i« f»eie. Hiki makoo i ka loa, >ule oe ho nni loa ou« poe < ( e nubd wai aoa, aka, lele 40 U 00 ao ilAle p«a no ka'. i poolo i ka lima, kek pololei 00 kae •ka Ioa 4 hiM i ke kae o ka Ina heioa k*ki: { >apale ( kiei ako ao ilalo oka loa, a iko »ku la au I ka oani o tia oe kaulaoa oei oka loe, kaoiahio 'ua ole ka oani e loaa ole ai ta'u i hoaolelo kopooō ma keia wahi, • i«e ih» an o& makepooo uo ka | inauaa Hiia o kiro kai kuaau i e 1 Lohiao » kou& yla he wahine ui o Pele. NAlaila, aole wan i heokaulua ho ā )o/ua|oma wai« f ata, wehe ao )a*au i kou wahi puolo, Ao ka makai.a koi aa i lawe mai ni nana, a hoolei ako la oe hei i aa lua i kahi o koaa kuieana tsai ka'n man wahi olelo kankau 00 hoi, oi*i he malihiui akahi no hoi a Ike maka i ko«a uaoi pau ako la no hoi huli aku la >n aana ioa h«oa kopaoaha o ke ahi, koho mea kiuo kioaka, he loh« olelo wale oo a ike pouo, a 0 ka baswina kopAoaha 1 loaa ia'o iue ka huaa ole « hilahila iho paho āu 00 keia uiea a' u e hoike aei e>e ka oiaio, Oia m o ko'« piha me ke aieha I haoa kupaaaha a k* ahi e Imiio mai aa», ~.e he .ala o ko'o ohaoo apau loa ai« iloko o keia ahi ka— mahao oui wale a'll e }>oiua ©:e ai a hiki i ko'u hooluolu aua, a he mea oialihiui laa kaa la'o aole fio i ike mai ko'u 1« i oauio īa ai • Uiki 1 keia ia a ue kn uei na ke kae j)oooi o k« Lu«op<'« uei. K kuu uiea heluhelu, 01 ik« paha oe, u« pahi» mū R oi Wk|e aku mamua u ke a *nse kuo ho^.— piii ia u iho ia Pele he wahu.ena'u ame kuu kaiku«Hoa oe Lohiso, e kala uiai kun āoao Hawaii nei, o Kāue au kuu iuoa, Koakapoa— 'kaoe hoi au, Ue pua pouoi hoi 04 Nalua'hi maopopo akn U p«ha ia Oe, aōle eukou ī ike i ko'o poo» po» aole au iko oufcou, kaomi l.ināM.o,: •'la'n e oaoea atta i oa koohia — laai, ame na hoohiui aoa i ke nani 0 ke ahl 0 ka ioa, paa āea «o'o limo i keia xy«de keleheleoO oloola me ua maka aioka, luiulima aloha iho la oani nie ka pumehanā »oo hoi i hooleoua mai ai ia'u ma kooo iooa Mrs. Jeunie Saff«i«v, Ho oloolu waipake ka olelo o keio makoahine maikai, i aoo like ak« uo kona mao hiohioao nie ko a īoaoi wakoakioē ma ka'o heoMaopopo no ka oaea, o& in'«l«'a 00 oo la, ei* nae, aia 00 oa pna tlno« kahi 1 hoaaakie ai, aoo koi 1 oiuao mai ai ia'u. "Ke malihioi oe? Ae, he nalihioi akaki tio a ik« 1 ke ahi oka wakioe, 00 Keoai »o nae. alā 00 oae i * ooho aei, a oka kaaa biki I Hi\o oel, aioao i Waiokaa Frisoa Q*mp, O Georpe K. Ktoo tooo. AOL« T PAU