Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIV, Number 7, 5 August 1930 — HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA Ke Keiki Opio Hoomanawanui (Unuhia ia a hoolaa ia no ka pomaikai o ka poe heluhelu o "Ka Hoku o Hawaii.") [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA

Ke Keiki Opio Hoomanawanui

(Unuhia ia a hoolaa ia no ka pomaikai o ka poe heluhelu o "Ka Hoku o Hawaii.")

1 MOKUNA VII KANA LAWELAWE HANA ANANO VAHELIA "Ua ike uina eo wan t koa manao hiMuai ole mti ia'u, a me he aia ke uiaa uei no ta manao klna - lua on ia'a a hiki uō i keia maoawa, aka, ua klki 6ie nae la oe ke ftlo ae i ka iire aaa mai 1 ka oi«io koonna ia mai aaa o'a e ke K.<uia. aiiiwahine VareUa, oiai, aole loa kaj mea ! heeana ift uiai eia t iaot hoa ae a hiki i keia maaawa, a mamah oia hoi ole ae aa hiiiaai inal o!h ia'a ma k« aae mahhini, ae haawi aoa ( ka manao hiliaai ia'a, a aa aae hiliaai la'u, a maaao aaei koi ee e hoew«ie aaa waa \ ko'a ai iloko o ka ipaka a ke kaaaka li ka— aaka ao k«ia haaa a'a i koauaa ia i hoouaa ia mai ai a* ke aao oi — aa»o." Mamali o keia maa olelo aao Ika tka a BeiaiiiMia ! koala mai i ka aiaao hiUaai iwaeaa o kekahi poe

le Iho («ia, « aana mei U lako« i»i® ma ke tno he «l«!e io I heoana (a |»a i a ke Kaiuaelllwahine V«relia e >«i i aa eiea plli no ka lak*« h»o« e hoolaia nei. r He ano hilinai ol« keia o |t« I«ede Va~etia ik« kakoa « kaaa nei aora m« koaa kaik«eatie, ake hoike mai oe| oia i~kona ino hoo— mauaw*Bßi o]« mai j ka kakon hoo kele ana i ka hana no ko lana po&o.'' Ua katna*lio U mai kei» man elelo e kekahi p kela maa kaa kaaalii. "Aole wale oka hoouiaaawanai wall ka mea e hnfopouo ele ai keia aoo nui, akl, e hoike Ak« aa I<* oukoo, « ka elele e Uwe aaa i ka 1000 ne ka oukou maa b*aa, oil hei & Giafcro, na loaa Ole imaa o ke Kauiaaliiwahiae Varelia ka hiliuai 1 keia elele, a maanll ne hoi o ka heomaaawenai ole* kela elele, «a h»le loa oia me ka hot hoo oU akn imua oke kamaaliiwahin* a ho:ke akn hoi i na ntea e hana ia ana Pehea la e hUi ai ike &lil- i waiiine e wehe i kona m#u manao imua o kela elele maa, a ao'e loa i hoi heu ak« oia a boi«e i kekahi med e hooiana ia al ka inanaa o ka Lede Varelia, uoliiU. ta hiki ele i ke bfiwaaliiwahine ke hoomanawaaai heu i kela elele, a ua mai oia ia'a e hanā ma kon* aoao, ae Uwe afe« hei ika 16no oka oukon man hana no ka poaookooe kaiknnaoe ame koaa pouo pa kekaki a kimn o o ko'n heea mei iman o eakou e &»na akn hoi i ka oekoa men hina ae lawe flka hoi imna ona i na mea e pili ana ika onken e hana nei. E ahe«a anei oukōn f ke kem«&l 1* wahine ao k««a hoomaaawanni ele a kaii suat paha me ka man&o aa enkon ao hoi e lewe akn na mea Ihon pili i ka oakon maa haoa."

I ka lohe iai o kela pot k«nksn alii ohama milm, oobo haiaaa | ibo la «a pee aei ne k«kaki ma«: mlnat?, ae aaaa ak« aaa keliahi i k«kahi, ao kekahi o kela poe kaa. k&nalii, oia ooi o Kauaft Sapiko, hc keonimaaa ano k«hiko aō hol ;ai piha kona a)io i ke aao maalea, oia k« auea i kemaili'o mai 1 keia . niau olelo ao kela man olelo a Be<— Ualion» i kamailio aka ai.

ka iuoa o ka lehnieka, «a pololei oe i kamailio mai aei. eia uiakoa le bai uiala oei. a aole aae he luea i hana la. īan lakou uei e hoolohe inai i ki'a man o.elu, ina «a haaa ia ka haoa, a fio!e hoi 0 ke Kamailīo wale iho no me ka wal wai ole, a iMa no wau ot kahi 0 ke i.liiwahine V»ielia, aolē ao e

oele ko'a ano paapauaho kō'u manao. O ko'u uiunao ae e hana kapie ii ae ia ka mea aiakai hoo - pllikia ika .hooiiiua pololei o ka nohoalii o Monāsar«ta nei, ao ko'a

iua*iao maoli ao e — A aol« ī paa pouo »ku oa ol *l» a kela Kauua Siip»ko. a ua keikea koke ia mai la )kana hoopak& loa ana aku i koua miuio nie ka leie pu mal o ua kaa kaa alii e ae a paai i kona waha, a mania? h>.i oka paka lea «ua ftea 0 oa olelo mai kona waha aka, e hoike aaa i <aaa, uiea l makemake «■ e hoopuka axo. U* hoomaor~ popo kuke aku la no aae o Belali - on« ik« kaooa oaa &lelo a Kaaaa Bapiko i makeanake ai e hoopuka i«>a mai, aua kohe kek« iho ia qo ela i ka mftaao 0 k*ia akoakoa aaa • keia poe M kaa»aaalii »a keia hale kahikoo ka Haha Babare»i aeko. 1 '

Mab»p« iho a ka kaa ana iho 0 keaooaiuioa iwaaai o keia poe kaakau aiii, aa kooaiaka ho« mai la ke Kaakaaalii Babareeeto o ka> auilio m« ka leo aao aila, e hoo cnftUelie aae i ke auo alaaaa iw«eae iho e lakoa no keU maa oiek» e Kaaai Sapiko. H« haki hahlko ko a i piha i al mea pili a* ke B%kt D«ed«a, ae ke kaka aapoo) ko4 e kooaeelo aaa I ka Okaaa Anal o Meteeareta, ao fea kako aapaai koi 0 ooko Uaopo

nopom, aapa.i . #a « a k%hi k9 .k. Ud . v<rel ,, S>piko i k ,a.«ato m<l „, u ml _ nute mauiM.a |jj jk a

I* °* ■* "»«a*o n*i I kd« mha eleJo aoo bopab«pa alela a k* kauaa i ki«MuH a ak „ nt , Eia ? kaniai,i o *na i kekatti ■>««« hana a wakou I mak«mak« oleal e ho«baaala«ke. H« k«„ n . „1«. wikl oia ma ka olelo «na m« k& ■oo»oo ole nae | Ba hopeoa e okall mai ana mahope o kana mfl« ol«io. Aol« i loaa »loko ooa ke ano hooaanawaaui, ae hoonee aku i k« «ekaooole iamaiai to alimahine iloko ona h W Jk a « ooa hana maikai ole. Oka hana m« ka noonoo ole oaoaa o ka hoohana ana a*o, oia no la mn t !*we inai ai i na poino malnna » makou, a« haliaali p a «k* boj \na Wino maluna o ke Kamaaliiw&btn« Vfti«lia."

I ka hookuu aaa iho o keia Uk* kak»ko i «a hoopaaa aua i k«la -aao olelo U B*l«lioo«. na hooeeaopapo koka »k« la ao o B#laii ooa ;ka kalahalena o keia po« b«» okuoia aial«, i b i»omaopoi» oia ika a>*nao *k« Kauoa S 4> ik» i kamailio inai ai i tela a.\m ai oale maiuaa ih<>, aUila. ao J« oia « haalela «!a aoa i kaia h«i« «ahiko. aaiawale no kooa paka ola ak« ®»«i kaia hai« feabik« «« kana *aae « h«opaka aia ai, nol|ila, Ba no,n..0 pooo iho ia uia i a ft na oioa tka mailio akaai, a« h«ik« ai pah» im«a o k«ta po« "ohooaa hala '» " H « ®«» ®»>kai aa ka ho«maa» waoai ana i M *hi »ao aw «, «i k». kahi manawa Ba ., »ii» ka BO u Q hooaaaaawaoei wal« wu.halak* •a«aw« kopoao M la hiol| { Umm | h«aaa i k«kahi aaaawa O%« *ali wal« an» oa« ka haaa koee ot« I kak.hi haaa kupon® k« hana it »t«, • lilo ana ia i kaa»H«Bi i kikili maoawa, oiai o«« wal« ana, a hala ako ka «anawa. ma:kai no i» hana i makemake ia a hoohana ak«. I k«k«hi »anawa aohei aaiilpka hana hopahopw alPla jna i Uiukila j ukalli nawa, aba. aula uo paba i Q « — aawaapa». Ha kohihawa w«i« k« kali w*l« «n« oo k«kabi hana a haia ika maaawa kopono no ia hana, a« k, hepa a» hnoko ol« ia ka nea i makemake ia." **0 x« kumn o kena «bq oM* ao e kamailio aiai i kaohniiio kok« ma'. nei i kaa»aiiio kwke mai ka kahi&o a k«l« h«i) kahiko, «ia uo «o iloko o k«u ma« U opio waia «o, a aole n« j kamaaina ioa t k« ula aoa, a «i* a nala a« k«ka>i au makahihi o *oa oU ana, aj«iU t h%« I oaaopopo oe i k« waiwai aka haaa | hoomanawanni a«a. Āol« ro paha ioa i aaopopo i na makahiki o kn ala ai»a t a ioa o« «oU a Uihi mla | alaiU, e i«a ana .« i ka oiaio « ka'a iaaa olaio e kauaiho n«i ia oe." Ua kamaiho ii mai ia k«ia an oUio« ka haka kahiko Baban-* s, ko o k«U ha«e kahiao, ana lila «o hoi ka £«Uli»aa ma«i «iela ptM i a«« hoepaa ioa aka i k« «no ba* huoi ika maeao o keia po« hakl kahiko « akoakoa m«ia aai aeaioko o kain bai« kahiko. Mabfp« iba e k«U man oleio a k» Haka Baoata— ae>>o, aa hookwa a« U k«l« haUwa! nalt ana, a b«i aku la k«ia k«ia a«M | kana wahl.aoka bap* loa p«ba aka poa«b*«la)a an« | b«i« haie kaMK ria a« « a «aabop9 nae o kaaa hnapaa aaa aka « hoi ola a feo!k« aka ina »aa aaa i iv« A, t | Uhe «i boi aaa b«l» haUwai a»« « «a p«« « k«k*a «i|| •«I iai* «« ba»a baliiiaa Mt Qi|| M » *a aa« » HaUlUaa i k«b bab« aabik« o keia kiMa k*bgfe» t |k«ia n!ti«a m iakibt »a Ma I »* I kt«abo al. | »'Ba.*taea«iko »a«aWmfcft«l 1 k« «lo iko o koia kakala o M«ni» |r»*a i beio mmwo.** v A«hini