Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIV, Number 15, 30 September 1930 — Kapa O Sam Pua Ia Kelekolio I kahi Keiki Ike Ole I ka Helu Po, A Kaena Aela I Kona Ike Olelo Hawaii. Kaena Hou Aela No Oia, Ua kokolo ke Aa E kulanalana Ole Ai I ka Makani. Mai Hoouluulu Oe I Ka Makani Kona, O Pa Mai Auanei, Ulaa-Pu la [ARTICLE]

Kapa O Sam Pua Ia Kelekolio I kahi Keiki Ike Ole I ka Helu Po, A Kaena Aela I Kona Ike Olelo Hawaii. Kaena Hou Aela No Oia, Ua kokolo ke Aa E kulanalana Ole Ai I ka Makani.

Mai Hoouluulu Oe I Ka Makani Kona, O Pa Mai Auanei, Ulaa-Pu la

E ME. LUNAHO'OPONOPON'O. ALOHA KAUA: Ua ike iho au i ka h"(.]a)ui a Samucl K. Pua o ka la o o kuiiu ana in'n i ka l*'le mua, aole anel o ka'u lioolaha, lia pam- ham.ima ia N Pakele, Jr., aole ia Samuel K. Pua, • e lole <• wale mai nol no; ■ aka. pau kela,- me. kana mau --olplo koha h< }i;tumana o ka Hai»> Kula Jlawai.i o Kauakinikini, malalo o ke-ao ,-na a Kaliale. ho aa k<-10.0 knlanala-na uie -ai i k«- puhi makani wela, no ka mea ua mole, a e Kajia an.i ia u hc wahi keiki ikf ole i ka helu po, b« 'pu koppkop' l . lie liMnp.ni nianawa wale no ia, aole au i makemake e hoopiha 1-Miluiin aKu i ka Moku Hoku a ka Hiwahiwa lioi a na kini <> Hawaii ;;•-!< 110 l;oi au i niakrniak<' e hoopau manawa uale aku, aka, hoi, <• kaia- inai •<»»■ ia'u < ka lunahooponopono maikai, pela hoi mo lUI makaniaka. a ni< ua niakauinaiia a Tna.ua. koho hol, oiai .ua kono l.i au 1 p.iiK' i na ninau li» 1 11 ka huina, a ina hoi au aole <■ ~air.- ai: i. alaila, koho a hu<»iaio mai ana oe, a o oakou no a|v.u. hc wahi k<*īkl jk<" 010 io no au i ka helu po, oiai he kono keia ia ;i <•■ j)an<- > i k<' iīkea,.nolaila, a <> pane ana, o ka pane o ua mau nliiau la h<' 1J oia \*al<> iio ka'u e lioolaha aku ana, a aia nohoi ua niau ninau ia ma ka p>-i>a o ka la 16 o Sepatemaba, me ona ninau pu noh<>i. Pane no na ninau a Samui 1 K'. Pua ia'u o ka la 18, o Sepatemaba, 1930, roc ona wahi hua nioi iioi"»i. Paiu N'll :'a Ninau 1. Aoh<- o'u ike ia hana <> k- :.'iaanau ma na ipuka hale o Hilo • nel, aol<- h<»i i maa ia hana <> l.u iu'ani'a. a haahaa o 6 iniha a eml iho 'pahn. >' piii aiia nou. Pane No Ka Ninau 2. Aul<"a'u niau olelo hoopaa oihana i ka poe koho balota o • Milalil, Kona H' ma. no ka hook<>hu Hopo Muka'i Nui ia Kale Walena, ina paha no Mih'lii iho kt* kauaka a'n i hoopaa aku ai, e aho paha ia olelo ana. Pane N'o Ka Niuuu 3. Owau no ia <• hoh' pu n< i m>- keka.hi o na makal i hoopau ia e oe, inai ka oihana '.a'ku. a o na niakai au i hoopau ai, oia ko'u mau 'koo, aole o lakou wah* no. <> ii > inakuaiuana maikai pu oo kekahl ua liewa anei, k lakou kakoo ana la*ir he poe kanaka kepelapela ane-i 'lakou. jx->< 'lnna karai.ma :oioi .lakou-pehea ka hoi o makai Kale Waleua e holo ku< nel ia ot'V. I'aiK' \ - Ka N'uiau 4. He oh'lo hoohaahaa ano: ia a u i na kelki l loaa ka naauao ma ni kula kiekie e lilo i niaka'i, alaila, he poe naaupo wale no anei ka poe i kupono e hlo i niakai. alaila, e olelo mal ana oe o na makai malnlo ou a i loaa- ka iniauao make kula kiekie o Salnt Louis rollē>s:e, a mau kula < a-U'u: hc pm kupono ole.lakou e lilo i makai, 0 Keoki Likikiui. -Maki!;:. K<i l:i Mill». a nui wale aku ke helu papa ia o ka j-»o«- anei i loaa <>!<> .ka naauao-ma na kula kiekle ke kupono ,> lilo i niokai.'ua iiīnaa īa an i i ikoii. a p:in<> mai lakou, aole lakou 1 kuponof lilo i makai. a<■!< anti <_> n.i.-poe kauīana oke ao nei, mai iim hiina <>i- aku o kn 'lnahaa in: lah> īlio <> ka oihaua makai. ka lakou i hooniak i mua ai. lie j>alaki kauiaa. a 1110 i <>na waiwai nui, ka ona l>.oi nonii ka hui' malnko o nakahni. a nui wale' -aku, aole anei oe lie niea 'i loaa ka naauao ma' ke ' iila ki"ki»>. k»> kuia alii.o 'Kahehuna., iua })e!a. malaio <> kau > !)>>"'i >i<>. »<>!> >»■ i !;n}x»)o e hoōmau ia . ihiko o k.a oihuna niakai a ir:'kai--1 ':'> • No Ka Ninau '. āku : M-ai ka mauawa •»> 'ko u lioomaopopo ana. ; oki loa aku hoi ka Aolie niaa <> k<> u I ' - 1• ■ 1 ■<> i" iMiaimi.imu noti a no leekahi poe e hawanawana ī ka ].>■■. k<-!io l>.;i<ila. h»-a e lohe mai-ai - he mea hewa aiK'ī ka hoike oiaiw ak". n<> ko u kulana »• holo' nel. a no ke knnim . '•<> ko'u holo ana. ;i■ >i< iiii.-j p<'la <• nu'iopojH> mai ai ko'u kupono ina maiia koho. Aoa :ii <i. oia !ai...va iinokahi nohoi 'ka" na moho eae i-.holo !!<m -a na l.nia <• !>.' ] >■ k<- la.ia kulana kupoono t ka holo moho ; niaka'i nui. pono. a i. i a:n, ln ■■ ■■. Aole aiu*i: he kuleana ko kehi ;mie keia <>.• h»>l<> 1 nu.ka ī :an. >.o ka nu a <■ p:»u ,ana hoi kou manawa .ii kou hookohu .' Aia :<i;<• i o oi w:ih< r.o ko hoio : nmka'inui, pono? 1 ■ No Ka Niikiu t"i. I a paiK' 1:1 K> i.i mai.ao h<>ok ilu. hawaii:uv:aia. ina ka hapa mua <> k.i haina o kn niii;. i .<. m>» knu kaj<a la <><■ i ka ailiue i ,ke dala i hoiihuia no H.i\\ .m • i 11 •o>i >• -. ■■. •i. < <■ ka ]>»•!<■ nia !!" , |>n!oa; heaha kou ■HK'.'i i liopn ol<" ai īa n !m i.< h.iua laipila 1a <><■. iua he oiaio ia m;ui iih lo liiku p,t i'i < h ' >;;Ui:i '"a an m <>»• ika hoopii ana ia'u. oiai. iiwaii kan <> kuhalaliala l<>a n»>i. <>jni koiH-koi)»- wahi an. Aole' aiiei o na kanaka ix>u<u im <> ll•ini> H'.a ■ 111<• ua Koaa u > <>upuni.-ka i hoohuoi, ī ke kakah' a pau k<- ah<<. u-.> ka loaa ole aku o ua <>lelo hoolana 110 lakou? Aole anei no!i > i no-i ;<. loaa lu; wahi noluii me ke kukulu ana aku i honie in.> i: < <i.na i t<>aa ' A :na no ka lawa ole. aole anei e hiki ke liooulu liou la. la liana kokua no ke koeiia aku o na kanaka? Il< oiaio anoi ia au <■ olelo ik.i, :<<<!<• a'u niau kokua 110 1a poe Hawaii. e like noiioi jih- ko'u ano n> i7 Pan<- No K Ninau 7. Owau n<> ia e hana nei 'i' k.i. hau-. uo ka lnhai Hawaii. a me na lalnii like <>lv, !;a hana ar.a i j;a palap.ila ■kanawui like ole e like me ka me:i• i ni.!k<>mak<> ia. a ho<>j)a.a im><>l< l.> n<>hoi o ka Aha Hookolokolo Kaapuni 1, 110 ka pnno .. k.i !<'ha!e!iu a no ke aupunl pu Aole am'i :.i. lil<> an i maka'i nui. a ala mai k.e kue inokuahana, alalla 1110 ih<> la aa ī nn a noho hoomalu iuui uu ka iHiuwai aloha i ka Hawaii l'onoi, o ka oi aku aole ia kik<.>u wah> no. aka. i na liaole, na pukiki. rta kepaiu ame ua lahui like ol<, nie ko lakou mau walwai. ka poe ki»-ki< ani - ka jH>e ilihune, Aole anei mamuli o kou lilo ana i maka'l nul i kohu poiio ;ti keiia t>l<>ln. a iua aoh' <><■ he inaka tnui, a<>ti<> kohu <>la liki aua A ka'u liaiia i haua <>!<• ai. a o kau hana hoomaiiioino -- . owal k»> :tlaheh> a i ol<> ke kumu . hoohiliiwawe ia mai ai ke aupuiil komlsina .' Aole anei <> o> »>ohui 1 a luaka'inui, i i>ejHhi ai i k»'kaht k«'j>ani a aiii ane e make loa nioluki. n k<>u keeua. i paui paa ia ka puka iloko o kou niaiii.o nlua!x v\.i, l!iV>pn i.i, hookolokoloia. ae i ka hewa. hi>o[)alla, poohu ka l:t< . kalu >■.<• i"'lnn-. h<>op:ii $ltti> t>o. l'iiiie N>> K;i Nlliau < IT;i pane inua , t <- m-i aii. ao*<- <> u tu?i.t i k.i liawan:iwana, anaanaii, aol loa aku hoi ka li<.<>h iiuui.'h' ika laliui Hawaii. a iua o ka'u liana la o ka hoohauua.-l.'. h. ih.i kou nn>a i hopu ole ai ia'u. no ka mi'a. k»* kiimu h.K.pil n.. K<\ ia iiun ;<...•. nm <> kn'u hoohaiiiia<'l« v alia I ka lahui Hawaii, li< kuiiiu k a u < hoolilkivv <■ ia maī ai ke aupuni komiaina. a ina lahni okoa al-u a<>l« lioohaunaele. alaila. I hea oe I nolio lioomalu ole mai ai me ka piiuwal aloha i ka Hawali ponoi. nia ke ano makalnul, a pehea i pau' al k<la hoo?iauiia<>l.v onai ka men i noho hoomalu mai, 1 ka manawa hea ia hi».haun:ulo atia a'u 1 ka labu( Mawail a ko« n'ā iabut oU<>>< ®ku «o v»Wi' '<• nn«i ka puall koa hoomalU

lahui, ala anei ma ka mooielo o Hawaii n< i ia ina i liana houhumiaeh-. a'u Ina aole, aia ihea, alaila <> huii aku au. ' Pane No Ka Niuau 9. O Kappna Peter N. Pakele wale no ka mea a'u i lioopaa aku ai I hope no'u, mawaho a'e ona, aole a'u maka'i i huiipiiii ak i ai. <> mlio ke kapena. o niu ka. lukanela. o kulolo na nial a'i, :> p> la wah- aku, me kou ike maopopo iho nolioi. h<- h><'a olelo Ha.van h<>i, :;apa inai la •na'e-oe I keia mau hopuna olelo. inlio.-uiu. kulolu. a »>\\;:>" aku la a p.'-la wale aku, me kou ike maopopo u<> -aole • keia li»> 'u;:u kanaka. i kohu ai ia hoi ke kau oihana ia aku, aka. ko iiinau ia i kamalii. ua hikl loa ia lakou ke pane mai. he inan .m»-a a'i ka niu ain<' le kulolo. a he mea mama, a mea nau ke niho. Heaha mai ne'i h<>i k< ia : Pane N'o Ka N'inau 10. Aohe a'u poe J hoopaa aku-ai- pun.i a keia inokupuni. im ko lakou lilo mal i makal ke lanakila au, no ka in< a. aohe a'u hooalu ua niakai ana. he poe kupono no lakou apau. kino puipui. ina!>>eloe, īkaika. kilakila. e malama no au ia.lakou. pnlania i;o ia lakou. amai !iopop<>{M> oukou e na makai a puni ke kalana <> Ilawaii neī uo k<> oukou iioopau ia, nohe oiaio o ia mau olelo, mai inini wal< i na olelo kalia <> keia ano, ina ua manao oukou e kakoo i ko oukou mu:<. o koouk<iu kul»<ana no ia, aka hot, 1 hooholo oukou e koho ia'u no <>uk<ui ka'u liooinaikai ana. Pane N'o Ka N'inaii 11. Aole au he mea maa i ka haalele hana. aka. no keia ninau makainui. ma ke kanawai a i ole. ka manao o ka mea haku hana ke kono ia mai e waiho aku i ka hana, alaila he inea pon'o e hana pela. a ina aole ia o ka nianao o ka mea haku hana. ua hiki no ia'u ke liolo, a puka uohoi. alaila waiho aku 1 ka hana. Aole anei pela o Judce Heen ia ia i holo ai i Loio Kalana, no ke kulana kauhale a kalana o Honolnlu? A<>le anei o <><> nohol ua Sam Pua la. i kii aku ai i ka noho mahaiuui e noho ia ana'e Keolanui, me kou paa nohoi I ke kulana kakauoli lo „ ke Ka):m.v o Hawaii nei, a e ohi ana nohoi oe i kou uku mahina mai kt: auimni akii. ina aole o oe ia Sam Pua: alaila, e huli aku au. Ke nonoi aku nei ia onkou e na mana kolio e noonoo mai i ko'u wahi inoa mai keia manawa a liiki i ka Ia 4 o Okatoha. li'-O, i nr>ka'in>!i no kefa kalana. a i loaa ia'u ka lanakila. me oukou au i k< ia hi m<- ou,kou au I ka la. apopo m<> oukou au amau, a o ke AKUA pu ni>' kakou apau. Me ke aloha ia oe e ka Lunahooponopono alumui, Owaii no me ka haahaa, Beroanl H. Kehkoli<i Moho Maka'i Nui.