Ka Hoku o Hawaii, Volume XXIV, Number 20, 18 November 1930 — HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA Ke Keiki Opio Hoomanawanui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA

Ke Keiki Opio Hoomanawanui

(Unahiiia ft hoolaa !a M Up»o fea poe bt!ab«la « "Ka Hoku o Q»waii. ,, >

MOKUNA X. KA LONO UWALO MUA lAIA Ua lilo keia maa olelo aeo o!u--olo a ke kaikuahine i mea pane ia uiai me k« aao maikai ole e ke kaikunane mo ke ano pakike ma «a hoopuka ana mai i keia mau olelo. | "Lahi wau! E hoomaha aku wau Anhea la pau koa aao kamalii e VareUa. & maa ana ao pahakou ano kamalii E maa ana no paha kou hoo walo i kou ihu ilokooko hai ialeana. B hoea mai aaa ao ka manawae hou hewa al oe i kou iha i fta mea e aha ai oe. Ua nooaoo aaei oe { ka hopoaa o kaa e hana hei i keia manawa. E hoea n:ai ana ka maaawa au e mihi ai no koa komo walo aku iloko e ko hai kaleana. Ua noonoo anei oe no i« mea i kekahi manawa?" Me ia mau olelo ua hopa aka la oia i ka Uma o ke kaunawahino opio, a huki f ku la i ua kaanawa hiae opio ala i ona aia. a hoopuka hou ae in i keia mau oleio i ke kau i nawahme opio- ' 1 & haalele kaua ialhu—fcihi, ae hele hoi kaua e hulihula hou ' I Me keia mau olelo ua akaaka ano hehena ae la ua rnaKuisa opio 1 nei, a hele aao hi>raka akn Ia oia o ke ano o ke kanaka i ul«hia ia ie ke dai(nonio o ke kiaha waiona, Mekahimeoi ana i'kekahi hi - meni ano hoohenehene i koea kaii kuahine. Mamuli o keia auo hana a aa makuisa opio nei. ua ano hihia ae la kona wawae i fce kahi mea, a hina aku ia oia me ke kauo pu ana i ke kaunawa - hine me ia ilale o ka papahel« o kela rami halahuia. 1 ka ikei ana mai o kekahi mau keonima - i n» Kaukeualii o ke Aloalii o Moaaaareta, a aa holo mai la lakoa e kokaa ae la i na maa i hina aka i la iluaa o ka papahele, a aa iiloj iho la i m«a ano akaka h«hena a«; a« makaiaa opia nei o Moaaaa— i reta - | la manawa i hoona mai ai aai Lede Varelia ia Beia!toaa me koaa peahi, a ol«lo pa mai la laia "E paka aka kaua iwaho okeia hal«." H«i« aka la ua L«d« Vareiia aai mamaa a hahai aku la ao hoi o B«talioaa mahopo • ka l«d« hanahaao. I ka hooa poao ana aku I ka puka « paaa loa aka ai iwahe o kala halealii, aa hali a» la aa aUi wahina opio aei. a kamailio «mlie aku la I na lada ukali oaa a h«o— mamaa aku I» lakau, a aiakai loa aka la aa Lada Vareiia Mlahlkl maka kihioh«alaaai auhalaai k« alapil au I • ua hala alli a§l» aai mamao aka ai m« ka laha alaia aka a ka laaa moa • kamalUo aaa ala'la, ka Ihala olaa bimmai ka oiaaaaaa maiUm« aa auha niaaa mai la BaUUoaa aaa k«

! taohaihai9 ktfna leo.aimla, oiok» am laoia i keia «aa oielo me ka leoaooholkoiole. .•* oiuelahoi 00 e hoakoka nai i MmoaapaaepWwai koia au iana hou au i lawe aoaaL £1» «ko pai ae Innaa 0 kou koea ana i kete wahil kola akiahi." 6a paoo aku ia o B«ialioi»a me kaiaoaaokaoo i keia maaoioio hoakaka imaaoka l«do VaroUa. "Na kokuiaa»«o au e flie «ei ai apooo ia mai fcol #ka Makaiaa Tiodoa pam nai 1 aa paaaokaa aiaaa. Ua tfeo ia mai boi waa 0 ko kolki iMokama * Fadao Cane, aaaikeia mai maia inoaoke aloaM holookoa, aaa aaawi ia mkiiaia'a ka hookipa aaao ke aioalii • Moaasareta aei." "Aiaiia» heaha kea kama i haaa apaka ia u?" wahi a ka Lodo Varoiia mo ka iao ano kaahau uwe. "Aoio waa i kaaa āpaka ia oe, mea paha 0 kaa boea aaa imaa ou i nehinei me kela lole o ke ka- ! aaka peoa i n«hinoi t he hana aao apahi paha ia a'u ia oe, ae ioaa ai hei ia'u ke kaleana • kamailio pa ai mo oe inehiaei." wahi a Bela. liona me ka leo maiio. "Ke maoao aei anei oe e pani aku waa i kau mau oi«lo ano uhiuhi. Ke manaoio loa nei wau ke aaena oe i hoouaa ia mai 0 imi i > ko'a mea 0 poino ai." Wahi a ke Kamaaiiiwahiao Varelia me ka leo ano hauhaa a pani pu ae la i kona maa maka mo ka fcoo— puka pu ana i koia maa 01010 ano ehaeha. * !

"0! E ke Akaā. EU wu iloko o ke kulana k»piHkii toftcOi. Eie k«u kniku&ane fidko o k« ia laoa hiki iie fco hWaal ia ako. Eia mqpa iioko o ko kmianā poino imioii, e aa hiki oio ia'a ko hoo - oaaaawamu hou aka i koiā maa i m«a o haiawai mai noi na ko a)a hele o ko'a oia aaa. Aawo oo hoi maaa ilokoo koia kulaaa ka-pliikii-oaaoli." Sia no o B«ialiona iloko okt kulaaa mal;e.*e kamailio aka a»a ik« aliiwahine opio me ka ieo maii« 16%. • "E aho • kamailio *aua m« ka awiwi, 8 he hookahi hoi kumu - hana i ka manawa hookahi o ula mai ka ooonoo ok& po«, no k«ia aalowaie ioihi o kaua iwaho nei, oiai. eia no na uiaka o kou ana— kala ke hakilo pono mai nei ia'u ' keia manawa. E hai pku nae 'wau io oe, aole ooe ka'u e hana auuhi nei, aka, oko anakala ka Maku»sa Tiodoa. eia wau ke hoopuhili nei iaia, ae haaa ana hoi i na hana i maae*uako nai ai e he kau aka ilanaoa." | "(J8 manao mua ao wau « ka« j maillo mai aaa no oe i aao aiaio. i A ke maaao nei no paha oe o hili nai ata ana waa la mau oiolo aa j e kamail'o mai n*l ia'u. Ua kamallio la «ai la kela mau olelo me ka loa hoowahawaha e aa Lede Varelia ia Balal)oaa. *'£ kali iki hoi paha ia kamai— iio aaa mai I na oioio oia aao, a iohe hoi oe i ka'a mau oieio ao he i kama o ko'a hiti aaa maiikela ahiahi imaa o ke Aloaiii olloaa a%ntā aei, ae ike ia m*l nei hoi make aao q,ke Kelkl Hoohamaa Faciao Caa«> 1 ohnl« fcai •« « haoloha iki »ai • maa alalo hoakaka ma ko'a aoaoe hlkiai iaao ft« hoopaka maiii kaa maa olok» asa phawa ptk\\ lan, al 010 nooaoo iho paltao«, oia wau ke haaa aoi I kakahl haaaehoepakele alla olaa na koa kailema mal ka««iiako aaakala i waihe al malaloohea mau kapaai.'* Melamaa olalaiahalka aau la o Belal)oaa I ka olelo kaaoha a ka Lada Varalia » Nik# ali imaa o ka poe kaakaa alil ahuaa ankaao kalaweaaai kaokaoha Tlodoa*

t« hoik« >ka w«<t J« hhn a« «o lakon bMtoa»«ai« | kaalaM koawMMaa «'""m k«« ksaaiUo ak*ao kol 1« ••!• teā oe i t kk tokon • maiiS6 Bii l iunn hanmmnm I imiiiU knaka. U« h«k« pi M ko» ww ia lakou, eia iakw* ke ha&a h»fc« *W« «M noko 018 bu> • aWI ka ho« a M« w«J« aa kaowlH wH« «m Ooko • ka k«na « takM S aa ■HlknliM.,,, k«U«a>«ta w««mak« «(«m» Iw ikM ] keaoka m«J «i !«••, aot« Im oe l «peno iki ia han& a lftkos i stta holei oe i k«a Hma aii kamo pa «na aku ilpko oia hoaa okamu im lakea, aUko no hoi mo k«B i kta oka aai ai o kamaiiie aku iaoo o iAkoa. Uohooko aku ani kolo mau oloio au no ka hoopakele ana ig oe, ao kauo ole ia aku ai kou inoa i}oko eka hane aho ohumu ino a lokou o hoolilo ana hoi I ka iahou hana i mea e hooko ii ai ko iakou • hooiaia ana, ae hoo|fio ana hoi i ka iakoa hana i mea o hooko U «a ko lakou makemako mamaii nao o ka owili pu ana i kou inea iloko 0 ka lakeu maa hoeiaia apaa. la maaawana kaauUiio k»a— maha mai ia aa Lede Vareiia nei ia Beialiona ma kahi o keia mau olelo wokewoko a Bolaiiona i keia maa oleio me ka ieo ano ukiuki nao. "No ke aha la o4 i makao ai o hoopakele ia maua mo kuu kai- - kenane mai ka poino o manao nei? He o!oio waie kooo 1 heouna ia aku e heike aku i kou manao kae aka i ko lakea aaaia papohi kanaka, bo hoike aku ho) ia iakoa, aoio ioa o'u apoao iki ia maa hooiala anao hana akaika haaa a'a i kaeoha 010 aku ai 1a lakoa" i "Ua hooko aku ao hoi wau 9 like me kaa i kaaoha mai la'u. • aa hana aka wau i ka hana aa i kamaiiio mai ai e hana ae oe, ina iakou e hoi mau aku ma kela manao a lakou e manao nei e han« aka." A m?muli « ki'u i&eanp, »:e ioa ipk«-.s e hoolehe *oa i kao mgO uielo &au ba i« lakoe. ak , ua ka — ae i.i'!>«kou i kau mao oielo» a hoomau aku U no i ka ban» e owiā pn ia aku ai kou inoa ilok« 0 ka le«oa mea hana e hooiala »o« k iiaila ua hāoa «ku lu wau i ka b»«« au i mak«make ai e hana akn, iawo «na hoi ike koikoi oia h»na «aa maiuna peaoi iho rae ka hoekomo oi« ia oe iioko ci« b«na au« f«ia n Aoi«i oaa