Ka Hoku o Hawaii, Volume XXV, Number 12, 15 September 1931 — HE MOOLELO HAWAII NO KA HOLO ANA O BOKI MA E KUA LAAU ALA [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII

NO KA HOLO ANA O BOKI MA E KUA LAAU ALA

K noh« #q* nj o nie k* IbbHat no'e hele i ke ku« laan ila tnt tta kaahiwi o Ha*ail nei. no ke koekaa ah» ata i koaa ms» -ale an« i i»i al, a e akd hoi i ra »iil anat «a a p»« e pii 1 k» koa l«ao a!». Ua holo ako hei o Kiihnnana m» ! Keoal ia tßaiiawf. Ūa litle aka no hoi kekah? poe hiinmanu i ka iaau aia. ,1» w» ki aoai ia kekihi inel* haole, a na ua hanle anoe kfe kapeoa hpi • u* r»o»:tt !a i o'aio alu ia B«kf. »*Q«i; . ' f la« e bo!o M i keU ' loaa «ai nai ia'«r, he noi !o* ka iiaa ala. u kd anō laau hookah' ī»a!«) ftfl U i kahaiai a Kiki loa i k» koahiwi, hook»ht oo wahi e kna ai. fcdi»o ka moka."' Aolo iio loa o 80k5,: aka> h»lo. *k* eU i ka aioke ou« h*c]# U a ike io i ka laau sia, alaila| pat iaa ia ihu ia ka aoanao o Boki e bol«. I hoo enai ia oa haela la "o keia auu laan ala ia ae, i k:i ia aka i wa biv ela k* aianei be 'ann al«, olelo Biki kua poe kanaka o aeia wa'e iho ia ae ke ano iaaū noa ia kain — kai a hiki iaa i*k» hle-" No ia oielo a«4 haol® tei. oka q\ia kok* ml* no ia ō** maßBōj fc*lo. . 1 O hoola?* kdk« ibe la no h <_>] |e kalaa o ke o e holo »i i ka nae- j *««/ * aeakaukaa &• !e ea rrea ai p*«, aljil«, niuaa ae la ia I na k*— aaka pa ka oonkemakē e l»c?o nae īb Ae m*i la n» boi fi* tcea apa'n, me <£» i *o* mii- ■ j "Ae no hsi pah*, 1 ah* la aaan*l; k* «tn ia oe. no kau m«U- ] ait *na ia 'makoe. He hana no fca bti" Mali* hui o haea aku no h#i a n«i kf i*«u ake al.i ajkaawale hoij ka«a • koe ihe hoi ke koeoa kaui *ka * |oa* no kahl (ule, A« m»i i* no hoi keknhi kinaku] me t*'i «a i, ' e eaoi la hoi ia kea k*k« a* ae ka t aie ake ali?, ola bot' o kana ae ia oka laas a!a<- Ke kn ka koi m* kahaka! a ka uk«." $A l«n* b**kei ao 1-a ka manao o &* kaniūa i ka waiwai, ma ka ole!o iho, peoei **0!a hoi—« he »'ii ek«a a*o, oke alii lokuiuaikai no ka hoi oei o u* alii ann. #> *Arbe «aea h(ki ole i t* Akea ka booka£ — W*le ana aku i k* ino oaai ka air.a *ka ue ea w* «laa. Ka mui ia L'hoilhe ka lua o keh. Nana aku i% <a, li-l; !?a na ki— liaka i k* hele, aohe kanaka aa ole 1 k& hele, n* ke alii wale mk* hoeaoho mai, koi aku no uae I ka heto.

A«he olelo e »e * ke!t ktß*k«' lrfi* kfD«k* 0k« liola wale, oka ]o«* no k* !**« »1«. 9k« hoeik»!k* t|o • oni, 0k« knai no i k* !o'« * qq{ wa!» *k«. Oki h«tis hookaH Wtl« ibo lt do it • ol«1o ti, eoU n t Ml |t«. I* oeaukWi, u« hoī 'fei mai 0 Bok! ld» ka 9000 iiti ma ke kioo, «ole koi he kun !*!« !oa «!ike k« maoiu*, AUii«» %«»!*ko!«ko ae !* o!a ca«« • pJoo ai S) kauaka arae it Ihe koi »0 k* h«!e *oa, 0 k* !o!e, o lt* koi iipi. osa kei bele», ona kei k«lt) n* ««« no Mpaa <3 plli *r.t no ** ii*M »!«. Ok« pa »ie ka p*vd* no hei keknhī cn*e ua«,* \ hotUk« i». Ai k* I* haomalolo , bi Ta put« h?nstQ U, *ko*ko* bi! csli U n* k*&*!it*t»a s!ii «oae oa ka&« i fc% ktU htUii»i v

[ "AJ*ila, kn rr.ftl lti o Eo'ki a hai : tn»i i& i kona maaio as» nei I "Atibeft oalea all hcotkaiks, e hoolohe mai oikou ī kua ®an»r. Ua ike oMkiiu i kvti h«wa &ui t ta hu ko'u pllau t»ai Hawaii r K6Ut f . he oei ho'n htow* ( «rl« na fcāi noti', m'q 00. Kia wau ke heie oei «ol« ote weu • hile aat ma lre ko!obe a»a k» pōoo no, ke hel« ne« au i;o ka aie o k« al'.i aoie k»'u he h«te k' • loh*"

A lohe c« ranalt(» no keia maia olelo i«8 a B)ki no kana be<s*& hiolo tūafeBwrlis nui leni lft ki o ( Ua kaauka eele ahba itii. , K.U mai 1* o B'nsm3 a hoolaea 1 roti ]& ika aaenao o Bjk'. '*E *n- ! he» ookeu, Oi kh« mai n«i oakoc| I** manao o k® alii» aole ia • hat6| aq& a Uan» ko'ohe hou. '* j A kakahialE* nn! ae, he SabBti ls, I hele ftka U n Manaia e «kohi Wni no ka mokii o lakoa e holo aii kii [ %ka la kekahi naaa hoaLanao e papa |<811. eia p Kapolaai ame Kaiikalie, !} at« Ia **e Manoia el un oki, tuat ukuhi wii oe i ffeia U. M Aob« oiala 18 me', hookikir,a la ao i ria kauaka r»e ka i ako, "okuhi. ukahi." ii>oikaik& «ku 1a laua nea ba oleln a ke Akue, aoh* hoo'ohe msi o Maaft:.a, akuhi no Va w?i. A h&la ia N, a k*iahiaka *<», hi tufti{ lialia wal« ana no ka liele, *ok« wahi m*a a ;h« w«la ibo o ti saae i na wuh;n". Ke paiauma aku ue: na wthine no'ke eloha ;oa kac« aohe wabi rcta a malia \& iho. Kaa ke koūctkfni * hh «ahine īa enHu la malana ona kane o iakou ma ku hele wa'e no aoie he manao aloha ae i se aloaiu lo!»>a a oa hiee. Hp 4 m&u h'iahanao hele Q3ft le«U h««kai oa ka Hui no i na poeaeiHa! o ke kino. Ma ka la 2n I>ekenrba, iB2c; ( h*aJe!ft 'hi 1» o B)ki t»a ia Hawaii nei, a holo aku 1* lakoo, te 2 Aan oooka ī holn a T . 0 ltaTß*haoaeha o ko Boki paoaa ia. o K.6«kōf, »ko Mf-.nnia. i»ofca ia. He 53 *o' ako lakea i hulo ai. Aōle no i oaaopopo loa ko lak<u alah'la moana, aka, ua ha! enal ka p-ifc i hoi oa&i, tta ku lakou i Hotc— 'iLa. I A noalaila. ua pae aku lakou iaka ;a ike iho ia i ke ano oia a-na» a hoo ; maoae ae la lakoia ia Hawaii pei a 1 na wah n? hoi a lakeo, a hoomanao pu ae la' itje. ka po ? ,, na ia lawalr, l» i; uaaa, 5 ka ehaoa ame k& noVo iaa o ka klna hanau, a )a obea akū ia »ea aka. ' A oaa'aila aku, holo hou »':u 1* l*ko«', a u>a ia po, kaawala ilro la Jiakou a nalewale ak« Sa o Boki me neui a Manoia ma ako. A ao ae, iole be ike i& aka, ao ib nalowale Noa ana la o Boki me. | ikoooau «ku la no hoi o ma : ka hole an». ? kn ake U lake&' tna kekahi ain« i kapaia Nan«pir, I* loohia iho !a lakau ik* »a't, b I oai o !afecu ī p*tt 5 ka mahe, a >i.ek Ipa )ho U me Manuia. » waiho ilaila »a lwi o kamaheU. A • t« ko«aa iho, hooholo iho !t laieoo u hoi mai i ka »In* hanaa, t lilo tr>at la ia Kokuinui ke alakai ana o kf aaoko. 4 A haaleli Ukon )• N»r.»pu», * hoi bou !a«os aku i Koluma. a Uie [&feVcahi pot o liSba ilaila, ke 20 ka 'noi. A aolio loi kekahi pō« 0 H koe U<ila »1 k» hilihila p(.ha k» hoi i|k kekwhi pot malana o Keoki ko lakoa inoku.

I'k* as»ia»«t piha o M#l» 1830 ae k« m®i 1» o Keoki mi Honot*lo, •' h«i 1«koQ me ko ak» nei po#« b»i ttti \« hk«« ik» «KoW* «•» Ukttū boH »®« ko U**ju k«*wale »oa »• B>iki ai* • iue ko l*kou laohi* *oa i ka loko ōii lekak, »!os, * nii-.k* pa hoi o Ma«ofa m*\ & mi ka noh* a*a ®ko 0 k«kahi pef u Ukouwi* iiKaki »iua, « kt« tho U km kaua«.bsß* a aa w*hVo« fco k« aioha i na kfctie, n pek uu Vo!"ti |ob*Bt 9 kif r>» »•*». " Aole % pm