Ka Hoku o Hawaii, Volume XXV, Number 16, 22 September 1931 — KAAO NO KAMAPUAA [ARTICLE]

KAAO NO KAMAPUAA

MOKUNA 111 NO KA HOOUKA KAUA ANA O KAMAPUAA ME LONOKAEHO A hooki o Kaimpuaa i kanā k:\hca ana i nft akaa, ia wa kua i kaua ai me I<onokaeho. Hookuu ilio o Lo, uokaeho i na iae ewalu iiuna o Ka-> mapoa», i mea 'e make ai o Kama— pua». A ike o Kamapua* ina lae e iho iho »ua. Kahea akti o Kamapuaa i na akua ona, ia Knliaikekann «*E Kuliaikekapa ma, hoohuli ia ao na lae o Lonokaeho i ka palioe Ilaila kahi o na lae i Jirke ia At m kumumu, eii» hoi kekahi Ma~ hop« o una. i hoo » pii ilonaelike me manma. No ka mea, n» -paa loa ma ka mana o Kuliaikekku» ma. Ia wa ( nono\ « Kamapuaa i na kino ona t ulu :naluna ona lae ewahi o Lui.okaeho. Oia ka puaa kukui, pnaa uha loa ka puaa maumau. V!u ae la keia rnau tnea a hiki ilnna o nt !ae <«wblu p«u ae la *o JLonokaeho mana ame Jt*ikaika. Hakak? ihn \a lana me n . kino maoii- Kena aku ana oKa mapuaa i na kino pusa, e si ia Lono «me na kanaka a }>•« _Io«, pel» i make «i o Lonokaeho ia Ka— inaj>uaa. KAUA AKOLU A KA>[APv-AA ME KUiLIOLOA rtaatele © Kamawuin ! k:i am» me Kona makōahunoa ti me Kowea, a iwii aktt ia ia a ioaa o Kuiliokw, No Kuiholoa- līe ilio ia, he anO kanaka ahe auo i>„u, I'leknpua koa «r> iioi rso kona si:;a, a auhe sm« pakēte ia I» i ka make.

Manaua *e o ko Kama])uaa launa ana me KuUūloa, uu h:ki o K«ma—> puea a Uuua me na wahiue eiua a KuiLioloa, aha luua i OMO mai ia Kaeuapuaa he ilio ka laua kaue, a he makau ko lana no Kuiliol'/a,j|« oolaila, laua i elelo umi ai ia Kama|»uaa e pepvhi a uiake 1 'iakelo laua a e lilo Is.ua i mau v, a!iine na Kaiuepuaa fce makā o Kuilu'loa. Mahope o keia kamailio ana o lakou, hoi inai la o KuilioloH, a iiiki hē auo okoa ka hekheiena ke ake aku, okala ka Imla, wi'he ke a iuna iue ke a iaio, keke ua i'iho kiei iwa_ ho. A ike o Kamapuaa i keia m&u iieiehelpua o K.uiiioloa, oii aku ia ia ma ke meioi Kunihihi e Ximahihi Ano buhu e Ano hnhu llelu ka t?iatioa ' Wili ka hue'o Aa ka infkt Keke hoi ta inil'o Aufcaue aanahu mai Muku au ia Moku au la Nau h<>i ua ka : Uo Na u Uoi tia ka puaa wake. la wa kahea o Kamapaaa ina kuio puaa ona, i ka r.nheleh.>le, i ke kukui, ke amaumau, ka ulialoa. Koo ī-i ka \s alia o Kuaj u loa, a aole luki ke uahu iho. K(jxno ke kīno puaa oia nei iioko e $a, a uiake ibo la o Kuiiloioa. MOKUNA IV KAI'A EHA A KAMAPL'AAME 11 U IIo»# m»i lā o KamoiMKia i lUwan nei a p«e ma I'una. pu aku la ia « i»iwt i Kiiauea. Malaua, a l'eie tne kona »isu kaikaina ;ime na Vai'ia ~ nane. O kahi a Kāuupeaa iku *i iiūua «> isiiauea, u he u ahi knpo ; a ia no l'. . >••»* iku ;ti a nana, ika Uu, e Uvliu »15» n* IliiaLa.

l'Oia v Il'i-ka, lliiaknik*paaene : »ne, JHna»ilt»POl epele o ko Pe3ej niau kaikaiua l'a. E kui lei eua' lakon i !»{# o Kilauea, Oli aku i o Kāuiap«aa peaei; i Ā k» laia i Puuoniool Noho'kē auiīna a k» wiLla# Ik* t«»ja o Wttt»iiiekepu oloiua Kilaue; B - ucb* ina o Pap lauahi laual.i wale la »o o , ia Pnni Ua ©ue a kli o Malama E ma!&mB sna e «}»ha. Ma kei4 oli au« o Kimapuaa, m I»be no o ab« hookeli okoa iho no, Ow'vli ae la ika alia moea* a iU» ms k< kne oke tap*shi, oie ks iks n> o Kaw«pu«a keia e kti iiel ilnaa D t Aka«(kolea. 0.l aku la o Kamapuaa. Puaa bol au i hele mai &|i U« ike nui nei hoi au i>a vte~ kiue kohi ajni \VauwaQ #snl pakutku< aoai Kakao '^ou' O K»pucißikf kanaka koa Ks loa a kan*ka, i ka hele aus < ' Mak« tka oopa

I k* aiā'oe.oe E al>, &loba e. Olelo niai o Pe!e iiālo o Hale — «aoiAm "Ile ola 6feU k« h*\ ke k&nti:a, oka i-iiaa ka.l»»: OM.ka. «t»ea e aia/ik'.: ei Oke ftuma o keia tk!o a Fe!e, o kela «lelo hene k4ue keawupmn «. Kaoiapuia i fl* wabine koi uoni. O ka bbq P f®i ao ka niakMe o Pele, iiolaila kela olelo * K«BJapi>aa. I ag[a o Kamapaia i*a akua; "Ka, ike i a mai Ia pah» wau, fce #lelo mai la, he puaa k* waa." Olelo mai ua aku*. ,4 OH UaW Ia Makalii 1*« awsav:a o Poaa Hala ka wai mauka o KapapaU pili o H U-e I i Paoa itktia e K Pele e. ihiia k*ua e noko Kui &a& ika 'ehua i Hopoe : uei ia . E M«! oe, e iei E ala, aloha-e. Olelo a>u iu kaikai»* 0. Pel« "E ila nial oe e uioe Iq* oe', a n«oa akti i keia ka«aka mJtka! e Hu īuāTceT7lttfta o Akamkol<?«. O •e hoi oka mei ike i ka aaiia afl? o ke kaa?kl nui, o kt kau«ks (ki, o ke Kaaaka loa, • ke kauaka pok« • ke pono, o. ke kaniaka hewa." I mai o Peie "O kelā puaa ka oukou e ktthi nei he kauaka, aole kel* iie kattska : »ole kela he ka— nakS. he t»itaa kela o Kamapua*, ka paaa a ulho, ke keikl a K;»h'kiula ame H'.aS " I aku na kaikaina "O kel* kaoaka maikai e ku uiai.la i, lana o AV*oiko!eā f o kau i» e ©lelo aei he puaa, lie ol oe o ka v/ah*le« Ua īke ao uiākou ika [>uaa :nakai o Puaa, he kino puaa, h« w?w»e puaa, hepoopuāa, he maka pua?, he pepeiao pwaa, be ih« puaa, « ua āuo a o ka puaa he e-ioa aole e !it« tue kela kiuo kanska e ku mai la." Olele» »ku o Pel€ "He puaa kela, aole k®!a he kaua kf maeli e ktt tuai la iluna o Aka iiikolea." i Ole!» aka o Kalnapuaa i hh akua ooa. "E ik< ia t»al li psha waU/' Hoole mai na akua nia ke ano hoo puolpuui ."Āole oe i ike i« e 1* — ko.i. M Oli ko« o Kauaapuaa Aole oe i fke ia'u o Kama 0 Kauia pahi i kuah!\yl kaa i ike I ke k»«to*»o Ka nahelehe'e I ka pulupulu abi I ke kunw i»*i o ka laau Kau Keena i>aha ia f iko. Paiie uiui 0 PeU 44 11a ike au ia 0 e ■>■! Kahiki ee i hele īuai u«l, 1 Kaan maf cej oe me L&nokaeho • (uake f« oe. Lllo o Kowea he lua aou. Mo»? ot ae k«, k«ikamah'int ana a loaa ta o"ux 3Kii uei kru «Vj ā :<o tnik» ohiki. NoUila o? i h«K» uiai oei e kinai i *!n, « e k»ua uie •*«.»* Oli iu*i 1« o P*le. Aoio i pu