Ka Hoku o Hawaii, Volume XXV, Number 28, 15 December 1931 — HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA Ke Keiki Opio Hoomanawanui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA

Ke Keiki Opio Hoomanawanui

(Unohia ia a hoolaa !a ne sa po•»ikai o ka poe heluhelu o 4< Ka Holcu o liawaii ")

bu*e II kamanaolana poho WALE I lolie «tia tlia o kana wabiii« (kaiiia] ua <<n a« k oia iiana me ite>ahaht nui a nol Bku la e fcook«Ti la mai ia, alaila, nehe la oii m« ia ma»* loa 0 kon* ra*u wawaē a pglsneht aku li maluna o na moena Wēleweka nanl o kelakeena nani ana e īio'io ana at hoao ana ma t?a raea »pau • hoohei attt \ ktiā upeni lawala nann ana tio % ik« nel ike kulaoa 9 kela lliia e i ktia la ame kela la ipaioko o feo lakou e noh® Eei. "Auwe o Eela'iooa k#ia keiki opiopio loa ro kthele ana i ke kaua. a oia" k«kihi mea naiā e ālakrj fetā pnali koa ame na mt*<a hnliii i huli ae ai oīh a naha tka me ka pii ana ae o kona nma ima ilana me ka nul o kona Uanu • hele anei o BeltHona me oe e Fecino," wahi a«& i hooho nai »e ai, omi, Vtna kane e nana mai ānāi kana wahme e puka net Iwahi).

Ua nana *ten aVu I» o Fec'nu 1 kel» wahine « Keme aea iwahn, me na rn«ka hoowahaw&ha £pu p«Ka ae la lten4- r»aa no ka mta «a i»e i£o 'a oia «ia fee kabi nea /wai i kana mas hoolala a-na aie kona nianao o kona kaleana !a. Aka no »«e n© ia he mea ha kona mmM, u»,liuleana o]e kana wahi&e ia mau mea.

No Helialieea hoi, ua nui lo* kona hauoii no keia hoonee feoke aa» ia hku o keia kaua imaa .eHke me kana i n.anao mua al, arce koak hooikaika nui e hele keia bsna imsa roe ka hakaiia ole. I keia aa hoi hgu aiai la kela a ku hoa ana imua o Belaiiona. &la f la, p&ne aku la o Belaliona me ka naanao haaheo i«aa ona.

E ka wfthins mauana, aule anei oo makemake e iiele &u i ke kaya makuikane, aole hoi e

n!>ho*au oiahope xiei aoie aoei ho ; cg matfloaakti *> loja i» f o Hia Ku~ lana fc*ekie o ke koiiio pa aua me kva haka Qjakua i ka haauee aha •k« i na noea «pau e ian&kila ai ka •>aa auou ke Aapuni o Mikua uei Aole hoi e koir.o ahu lloko o na lia» o ka Doe pak&li« t\ala oi&L Ua kamailio ia aku ktsi& edsu oleio aae B* maUa hiaheo aaie *oa« iiihu pa~ paliia i kokole ae ka ula ohelohele ok» kanaka o'i a kliakiia avacl : . Ua ka ak« ia aia imua o k« nah'ne maniea ime ka mna ueai ue o IV--niaa a loke w»\ ia no i ua oielu * kaia lrciki wiwuoie o ku aau nt. īaua o Una-

*'E ka wahi»)3 a'u I hiiinai nui ai !e ioht nei ot I na ohio a Bjla!:uua

no m.*kei*aße n > ebe e « k-iu*. a« hooiKaika aoa oja i m *oea apaa « Uoīopono heia honnee fraua mo k» leo akak» o F»3-'' eioo i kamailio tct> u iiou* o kapa wnhine i Aiiii anfii hoi ue e niBrn9 he mea rai»ikai «o *eti keiki a kf>oa * he'e pti au i ke kaua we Hoōn»t*Ba 'oa i kfia nttt la. H) fcoouele ia anei n"fi 1 frf!a kol»na maikn! m» '<r n'>bu ana :uatioi>* »»ai.. ao'« an«-i ho* oe e oeanao h* ha&a īokoino loa nan ka uias«o ana e aoho oia mi ka -ne.?'' i 11 maaaw, ea hoa'ualn ae la. kela wah : fli i koaa m«a maoao a 1 riia, mue mai t»e ke art,v . »%konā o koaa mavi helehelen», haikea aire ka *io*o ana i.o boi e h»»i»a i Kona »au tn»u*o e h*na ma •li «lv iloko o kona no ka L;ai old o k» hniumua o kaoa bac.» 9 hmn niaa'ea loa nel iiuoa. ('.VAor k*r>e, alAiI», t;a pme rcai 1« f ».c • ka !eo makouflAole .icei hoi oe i a»*nf O ht np o s> : o loa oi» ika heie ana n>* keia haokai keua m e kou kan« e hoo - iala m«k) u(s : , he oplopio I>a o B l#I «&a e heU i g* kiua?'' «v«ihi a Fdeiuo i paoe m»i aL Kf.i no hv.i o tta wi upio ka wa waiaa' loa e po ia &i kBi!aba <jp-o i keia meu auc..h.aria» 'I ko'u oq3U la e'iike mi he epi ; a;, i !<•«« ke ki?l*i>a ho«U(,-l» i. Kekali pueliion a no'.nil-», t.b t>s—| u6O nei «'i ika wa a.&ifc>i log keio e hiei ai e komo o)ki o Eelalioaa a*

helb pa maQt i K6 knua ana oo ka por»» ki>l o ke Aooeiii o M>.a; • Qe : v " - >.■ Ds kiha ako lt.o % hele •iku I» waiho uau.lit> hua ih'» i kau« wahiee m» kon» ieaa e nola an* ou k» hc , ,cp-''ao ela o i:oh» OihO 5D&11»«.,,h->OW#|«:.Wftle« M» j;« pum>*o o keU jpe» «4 >&s ~ taak»Q £e la « F»c : no,..«ffi|B ... *04®., LBiv uk»l e heaio aity f£ta.j kee qi # b pa «'ii» «.ebi hoi 6 ihkeu i ho&nuekaukaa ai ou ka oee sria aSf« iaaua no ka kaua. I ana ikn o k.a bii«kai i o(», Hia oa boi o lielaUone *it aoa» o.kooa tuaf<Ua*«ne aa i« 8i»o ha aka'i eo k.a Ēaakaakao e V o piie ako i na ino e hdea mai ar»a iaap» o, i»ona Ma kon* R<>flO hji e k#i ia ana ka iioki Jie «p.ea iawe okaoa pa Fecino aeae k#=-k»bi m«u kga kakaifesibi «a kooa ao«o wu la F eiao e h«l« n>i eoe kana keiki «a kun» ae»o>roe n» poe e »8 mo h'»i e piika nei : iwaho, qa aoo fdao)ttle lna e P.eiao aol«.h» «kemo 'm i kel» DOB e'hele pa nei tno 1» I;

lii, wi kulou ibf> h kona poo i!»lo «« rc*oh«o iiift 1 iea ano » fc« tdoba h«pe a fean* waliine i ha'awi ai sa»ft am® bA bacl« hepa boi oke Ooke o MiUn* nau* hoi poma'ksi a I f tciuo e hel« uei e kouio in iioko o fca hakaka 'ana'no ke Ac/~ oani o MUaiia.

Ui l'iea oi«l 1» noooo® snu Ka pohopo la F t eioo nb le'a hap!e hope o ke dnke, ahn, tta aanao ito la no ol« na hsr« l» mai no ke'a naaa han# fiia ke ano hoohoh& a ke dak« iaia, e!ik« m» nh nsanava • akn fßtis9«, akA, ia latroa i Ue»o pono aku ei iwaho •ka pa alū. a U%la iki aku ]a lakou mawahe lua aku, u» ike aka ia 'iakpa 1 kekahi eaea • hely \vhv t rb ;tjaī au* me k<e koloka, e-'.eaU tme ua iliu ? Ltse aa» ae boio iaai ani» nae Ue aia e aiualu ia mal ana IaJtGU OiAaaf«.

Nulaila» i ka ike ana *ku o eino i keia - ka«aka e heie iba' ana mi ke>a aaau ilio, oa aiio hoi ho»

m«i ia koaa cqaq noanao a aoonoe ioo li b« mM >ho eno kna bo«? aua oie ana roaī o kf doka a he'r pu joe iakao, ahu, aa heia wawa#> oa»i ia oia me Keua aiau ukaU. Aka

h* (oaa hiaa taea euau uo ke a * k«ta d«ke ī Uaaa man ai !a l'enioo aeiaiU, ua hoopau »e 1* na uia i aela oaaoau oua ao ka duke.

I k<" <1 fk<» i kokots cbbi ai ia Ef. f.Do ma e hele aka &ei, ua lob« ake fakcq i ka ?eo kahea a k<«Vafii m.ea • 'Mii awiwi loa ©e, S<q»JiS'«, eini okb akp*.. Mai awiwi loa ui;, ua pa« I6a fer.a aWo." I? m»r>avr& ua neoaionpopo i v a iho l»oi\y'ah* «ae *pna jp»e Lya e hele oai, ua ra» panahaloa ke ilak« no koU ai'>h«le /ana me kena >aiaa hoa i laele anai m.

Me lw hakalia.ole. ui meilu ae !t, krla k«nctra nooa ka ino* i hoike ia ae eealeina a kaalo paao ae Ja oia o fce poo o ka lio a Fec'n? e kau aß> a h*!a loa ako. la ma ke— kahi ><ou'j (j ke aLioni. o.t ka uu' ar-a 0 joū& .■■h<4or > auae aa. olelo haili'li guaffiea!sj-j.

•• I 1 » ■ i>oii hb« euai la oia a pvoe aa#i i ae dai»t me na oielo kekana,

' Aoie hini iu'u ee paa nai la la*k O, no ka OMa ua hane lakou i kt k*bi sdra inuna ai liee m« ka iks"~* s aeia iwiula e heU nei pfcia ka 'kaika «k» kiap lo e Ja?e xai īa 1 ->■■■ kau," wahi ana ī paa<t »ai ai i ksia Uuae. ,/ :■ i

I Me lei* «iu o!«)o a hela. ] ua naiowale aaa laiia ma kekehii [aUn&i nlcrli, !n»wtho ak" o ka i»a\ lii h lehe 1h kekihi Ie« mio oul«a i p»n« m\A a!Bi*. ktia e hele n«i i keia Ojft n&wa ak» rcj.' ; Ik& .naa o FtCiiOi k«.a '.ta, ea aao 9»eskp iao j 1» huia ka leo uiuolu u& l.o.im'ia mui U oia i kaaa »>ek» ma kn ano bo:ho'» "(/ K.eino e b**le aaa ta 1 it kin;a, . At, e ak&«ka «r.« **, a hue.s aua k&ia 4u* t imu» o eiae. j Ae, e he-ie aaa wiq i k« kiua oo ke dul. * aiee kg Aupuui o Mi«»ua i)*i" wahi a F te īii) i uku ai. "A*% #f."r wahi a !«• dak« \ pane »AO »kQ ai !* F e'u*. U E heia oe a nanl ike po? o B«eaai p», a m« oe oa Uk| apaW «ahi ia ke d*ifee 1 pan&i wai f<i U tec iin. Pene aku 1* n j hoi o Feeiao mi 4t<b an® ho«bam>b*no ika doke. *'M« kd<i hanohaoo o alioa p« m« oe kaia buafeai.'' Ua r.ee p&u la oia eee koea tu?o akplī nn oaaa, si tco lak'.)!» ana ae, ;\a hoi o Sep if.s : a imua ita |iab: : h«le «i td« re. llīo Ua kahe&' [la ake la oia e kekahi o konn ouaa »ho«. "Aj{9 awiwi loi, nole awiwi KjB.'' Ua huoa ia mai la uia ora '.Ofi)u o ke «liaoai mamua e l&kou e hele akqt nel. D« aeo Ja ka F e eo aka ana ro la a:e o & ke leUke i hatwi noai ai ieu, oiai iakos 5 6ee i:»oa. "'O kē Akaa pu 3ie ee, a fee daSB;i paoai euai aei.i«'u'' wehi • * 'i usm»!iNo2a oaalu ibo ai Jāi«. O Kau 10l aaiia ko diabo!j w'ah'i & Ftc;no i kau»aili>i de h! i «ana fteifei BBia!iona. Ilsih« ]* kona ooao n:»ha: j keia p.> <s B.ia~ !ion*, wahi a F.eino i kanauiiiu ma; al i k?ij* keiki, aUiia v h<.eph. ae U ©ia i s.roa iio oa« jtn ua k<tp«

fos ks aeae o kona līb p« aa~* afcVi «no ®uau a*o if» hui ku lio iaaii».

Ua hoe» »kn U lakau B«i ru&w<»hv o h»lt KaleeU i'eU v;r » ■v9 kekaai pap« k*iiifco *ra i} &at Gtle».SJ i k«ku!« u nt» ka pooo « iLI99 OM ihi ii«ko aaia ka uo* e Oitaio aku tna iwaho. Ua boor-

Ueoao i% mai ia uir»po «j kela waiii a kouio akv U lak«u ut-i m« ka aaaalaUi loaok j,iak»u k«i« uuk a U«t»a an\ lt.k£ja uti :ts«o o ke kab. wai»i Uaoiaaja o kela nsle k«!a « Sau* Douata a<e kuka tasi kesahi po« « b<ej« pa an» «ap I» ieu jga hakaka me na kaa o ua auo like m$ a* boki hoonaiomi ukt ua ftuuB i;a pouo mta ai ka h-it aiaaaka. la lasoß nei j hoea aka a', u& aia luukau qo boi kela pus k»s e bet«"*,BU ai uia l'\cioo i kt kaaa, i •Ukai ia e LakauaU D«m«g 4«. Ao!? i phu i