Ka Hoku o Hawaii, Volume XXV, Number 35, 9 February 1932 — HE MOOLELO KAAO NO PUNIA KE KEIKI AIWAIWA KOLOHA A LEIMAKANI ME HINA HE MOOLELO HAWAII KAHIKO NO KOHALA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO PUNIA KE KEIKI AIWAIWA KOLOHA A LEIMAKANI ME HINA HE MOOLELO HAWAII KAHIKO NO KOHALA

(Alari*ift no'lw-pomaiieai o k» poe heiuhelu o ka Hoku o Htw*ii)

Ia Pania no Ua hoomaopopo i Ka wa knpono, e kahea ae ai t aa lEamailio a« la keia-.

<4 Ēa, eki ana no ho\ paho« a noono» ana no*hoi i kanaka oloko n«j, aolt lloi ke oki naanpo iho, a mok« hoi \ na mea oki a oiikou."

I ka loho ana ro o eapēe ht u »ei i keiaJeo kahea raai toko ae o ka mano, o ko likou p9Q iho la ao ia i kft holo bj£ ka hoomaopopo o?t ae, aua piha iho'oa lakoa i $a a\s, a owai no boi ia m?a r®iakiiu, ©le j ka lohe pono ae no i ka leo kama ; lio msi Icl:o at oke kino eka mano a Ukou e okioki aea.

MawuHo ka pau ana o k«ls poi hou i ka holo, ua makau loa na kanaki i ka he!e hou ana e oki - oki ike kinoo ka mano poe. U» akoakoa ae la na* lak/>u ma k$ lae a hana i ka waiho a«9 oke aino naano, u% auheej aka la mano mai o lakou aku, a uJfnoho mai la lakou e hana "wa!e no. oha poe hoi T heiooiua ai, ua a*u la i na mea pili i ke Kamailio ae o ke kino o ka wano, na ia lono i koine ia aku, i lawe hou mai i k* i#huleho o »a kanaka e makaikai i ke kiao o ka maao pae oiulo. Ua noonoo iho ia o Punia i kana mea e hau* ai, a ua manao iho mo oia i na oia o paka aku s a hoomaopopo io paha keia poe iie ki>«\ nakamaoii oia, alaiia, aole paha e nele ko laKou huhu iaia. kana mau hana tejDomakBukan iaj la*ou, ala*ia, h.ali pahalakou a, biß« ino iaia a poino ho; oia ma-j muaokeiia i'ke *r* aku i makuahīne aloha laia e nalr ana i kana mea e han& aku ai, ua. fcamo ae la o Punia aol« ona ia'j- '■ oho, a he mea hoi ia i ike mua ole ia raa Ilawaii nei, u» hooholo iho la oia i kana mea e hana ai, e poka oia me kela ano • no, ai lilo ai ja i n>«a e makau loa ai na kanaka epau 'oa lakoa i ka makau, a kaawale loa kona alahele #. hele ai a nalowale aku mai kanaka aka ©:a wrhi. - Wehe mai la oia i ka moeaa e pam ar»a i ka wahs o ka mane Kaialeale, a nana aku la j keia i *ka o ka aina, a ike io aku| ia keia ua piha :o no o uka o kahakai i na a na hoomaopopo aku la «eia ua kokoke no e napoo &ku ka la, a iaa io no e ano mokhuleha mai, s.!ai!a> o wa kapono ia a ia rei e puka aku at iaa< aku o ka opn oka mano Kaialeale. Huki mai ia keia i ka moeoa Poko, a!ai!a, oki aeiakeia ia waer.a kona oka meeaa i w*'il e komo ai ko la nsi poo, a aahu ae keia i ka mo — ena me he kihei kipuka ala, a o ko ia nel poo v?āl« no ke ike mai er& kanaka. Ika kas ana ona mea apaw, ana kapao afiu !a ka la, oia no ko ia nei wa i uwa kani ka p'ha «e «i liē a!a he sa ;hv ka opu o kela »n*nō, a m HIo keia i hoopHwhoi loa i ks poe e lohe mi an» i keia nwauwa aku o kā leo «ii\ S»hi aku o ls mkm e waiho ani, āna o1«Io a?!akē imnika ia lak«« Iho

"Ea, lapu iu no ua mano nei, a

k« lahe U akn 1a lie Kīn) ame fce lehu o «ee afcua, a ua maopopo h'e mano kupua io no kela a pakele maoli kaKou ika make i na kiT.o lla-'i o kela msno " Ai kanaka o hauwawa ana iwa <»naoi£kou iho, aia hoi ua hoopuiwa loa ia lakoa i Ka pūka ana raa? o keia mea an.o o mai lofeo imai 0 na mano nei, ua heie e hi--nuhinu ko .a poo, a he kapa kl'—, kona e aafeu ma: ana, a 0 ke ano mol«hulehu pu lno; ua oiha loa iho la na i r sa maff&n, af ka wa no f h*]e po!olsci māl ai aa keiki kolohe nei a Hina eae Leimakani i kahi 0 ke fcana'<a e noha anr,, o ka iso ia i awa ae ai ka poe maīaila, a hoeoi&ka aku ia e holo me ke kahea leo

nvt ana. "Auwt iapu ka maao e, lapu ka mano e/' a o ka paa oai aku ia no :a i «a holo nje ka nana ho« oieakuihope, ano kana»<a roi ka holo o ko PuHia hoamaka mai la no ia e h»hai mahop« oke Ranaka, a w keia hahai ana laai hai o lunīa wa'aope o isa p « ® kolo nei, ua nai loa ka nnakaa o ke Mnaka, aoio h«oKahi o !a*ou i huli oaai o mana i hope, a na hol» ioa kahi poe a pea iloko o ko lakoa mau hale.

I keia pcrle ae paha e ik% ai kaaa e ka mea hēluhelu i na hana kolohe rn a Pania. a ; lilo ai no koi i mea e hoopuhil! ia ai ke aka «ai hoopoino o kela poe, E hoonaanao nae -oe e ka mea heluheiu aoie he ha«oii o Ponia ika mea

aooneo ole i fce oia o kahi , Hoku , noleila, hoomahao ia mai kou wahi a;e auaaakua i <ne ola o kāhi

:Hoku ■■ - . Ub hoii hei aku la o Punia me ka manao e hoi no Koh*'a a ike i ka makuahine aloha e «aV r»ai 'Ia ia)a, a mamuli o ka po#leel3. ua hōomaopopo ole mai na kanaka o na wahi hei taia nei, a iaia no i kaawale ikl aku ai mai kishi ō Kanak&, a« hele ana hoi sna Kekaha o na Kona; ua hoomao - oopo iho la keia i na lono i Johe m&n la no ; § wahi, oia hei lie pee akna lawpia opena ko ia mati Ka ' hawaiele, aua tiianao iho la no ke?a <? hoepoino ia ana paha bia e ua akua, a noonoo iho la kela 1 kaia nei mea ehana si. oiai, ai« oia iwa*ha ona make ®luā, ina keia n noho Iro i kahi o ā maopopo !a lakeu kaia nei hana ap4hi apnu ai lakou ! ka māk&u, alaila. e huha ana kela poe iaia, a e ko ia nei hoso ia maS no paha la e hoopoinn; a ma hol keia e hoi ana, aole e nē*e kona halawai i mai mea na poe akua law'aifi| apena oia tnau kaha. M?hope| nae oko ia ne' noonoo 1-«™ ani, ua hooholo la ho keia e hoi no' p'e haua r\-> hoi kei* i na hana| mas!<?a e heopuhili ia al ua poe| nel. ~ j 14?o ia nei hoea loa ana aku iwaena o Kekaha, ua lohe !s ho keia ! ka waiaau raai o kiri o »e akua. ao ka oko akua, ae r.akinskf pohaku a'ihi wpena ana ua poe akua nei, ae hau wa \ iaau »ui anh hoi i kn m'op«»po ole ia lakou n& Unina ia oua Kahi. eei. Ua miopopo loa ia Puftia, e halawai ana oia me keia poe akna, aūa pakrle bo! oia ia Ka'aloale, a ua ku ho! kana maka ia tka mea nana i lioopoino le ela o konn maKusktne aloha, ae hala wa'; anei ha! ai«i nie Keia p&e akua !ā^rain, a pilikia hoi ois ia laV.ou7

laia nae īioenoo ana i kana mea e hnna ai, ua maopope loa aku 1s ! ko kuM ?*ku ua doo skua nei ī ka me» nan* e hoa»i ka wpf?n* a laUou. a mamuli oo ptha o ko »"o e'eu m»u no, ua noonon kok# iho Une olu t kan?i iWGsi f m\ ao pun. w&ī tl ke Kim *** !eha oke A*v*.

Ia manawa pea ae la ko Ja nei i ; ma mahop.e 0 kona ku?, ae Hke no ho! mt ka haaa a ka po» kani kaa, e uwe paiaunaa ina i ka !a— kou mau mea aloha »«a keia aoso 0 ka malie, ueia so ua eueu nei a Hina rr.e L?ima&am i ana ai. A. ia pu n® hoi i :m« ae ai me ka leo nui Auwe «0 hni !tuu makuakane 0 keia Kaha e. Eiua wa'e no m6na; e !awa!a ai 0 keia *ahi la. Owau ao āmē kuu eiak'uakane la, a«*r* kua makuakane a

E lawaiaia maua i keia Kaha ia E hoowiii aku ai ro&ua la ina aiihi o ka ap«na e 1 E koi ai ke kai*, ka uku t ka palani ame k* anunuA 0 ka ia ku hoi o aa wahl nei ta Aawe k«u «aluakane hoi e Ua Hele wale ia no e msua kei^ Kaha la Pau na kauna. na lu? ame na puka ia U& iehia wale ia maaa ia mau wahi 1% Auw# kuu raakus:kane hei e Hele oe i ke ala hoi ole mai la Wehe naai o»* i ka pili a kaua a A noho hookahi waie iho no hol au e 1 kan.aaina nokeia rcau Knba a Alo ha HaM » kaua e pili'aloh» "■ ai-a ■■ Aio keia enau maka la« e saua e a'io ?lo palaa ai a Au ve Huu »akuakans boi e I ka lohe ana o ke kini o k/ akua, ka !ehu « ke akua i s«ig

>eo uwB paiauma, «a haalele īho !a lakou i ka upena lawaia a lakou, a holo mai )a lako'a no kah) 0 ta feo uwe, a tik« mai ai I lieia kaoaka onule lauoho ole ae aahn »ku sna i KP kipuK& rrcena ua pt-a na !irna i ite kaa, ae heielei ana hoi na waimakA no ke aloha .wakuakane, ia manawa us aoo alaha ka hapanui ona akua ia Pwiia, a koe Waie no Ke akut ohule iwaena o lakou, a eia ne ka maa i oie'o aku i kona puulu, e pep#hi lakon < keia kanaki oheie e waha aui ne: imua o iakou. Ua lohe aku la no • •PuhiM'i na oleio hoouoiao a kf akua ohule, ao ka mea ia o PuniL 1 hootir.a loa aku ai i ka uwe ans ae uwe heiu ana r.o hoi i kela ewe i hoike ia ae le. Iwaena oke kinī oka akua ame Ka l«hu o &e akra, no hp noho raau ana mawaent 0 ke akūa ohule ame ke akua m* sc)e, ai ka wa i lohe £i o ke akui onakoie i oa o!e!o kena a kont hoa akua ohaie, o kohi wa do ia i lilo ai i rkea pale ma ka aoao r P«n!t. • "Auhea mai ookou e o'u mau ho» akua. aole e pono ?a kakou e hoolohe a hahai mahope o ke ala | kai a ko kakou akua lauoho ole *! he hana ku ole i ka maikai kt: | hokkau aku ? ka make maU:! naokeia me* e v,We paiauma! Māi nel fto kona makuaKaue, t t*a hiki no ia kakon e hoonaaoporc iho i ke liumu o keia manao neno hua oko kakoa ho*, u,i huahiu «4©!i no oi« fio kii lilo ana o kv hanohaho o ke 'ano ohule lauoho oie i fceia m°a e nwe r.ei. a kt Vo ; mai *e ! <»ia la kakou e pepehi ka 1 fcamia?na i kuluma i ke kut: Iwn ikkeia mea e uwe nt»i, *ke iioi iPUHi »ei ia kakoi» e pepeh' *« i liamaain?* i kuiuwa i ke (liiiu *Tii o keia »au Kaha. Mt

ko r u manno * hoolt ka«oa :aia n«i, koi m* hoi kakow iaia c Uio i m«a lawiia pu me kaUon" 1 ka iaht o ns akua e ae i k& rpai;a» o ko lākou h«% *kua, hooko kA&hi mai i& Uko»i apono snaia ?«au «Mo ho makole, a ua lilo u*c i* 1 mea hoo we<a loa ī ka ai*nao nk« aka« a «a ppnt unai ia oia me kft a.io houaaukiuki i kou& ho«i akoa. i i Aahipau !