Ka Hoku o Hawaii, Volume XXV, Number 35, 9 February 1932 — HE MOOLELO NO KAWELO KE AHI KANANA O MANOKALANIPO A O KA HOA PAIO HOI O KAUAHOA KA MEEUIO HANALEI [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KAWELO KE AHI KANANA O MANOKALANIPO

A O KA HOA PAIO HOI O KAUAHOA KA MEEUIO HANALEI

'"E KaAelo-lei-tnakua r e paa a;rabana a ka lapa o Puna Na maka o HaJona i'una Kno haku, kuu lawaia aHi o Kaua.."

Aia he waa nui, he waa iki, hrwaa !oa, h« waa pofo, alaiia, kii mai e kaua ia Kauai nei. la l&ua e kamailio nei iluna e T»a wai, na piha mai la o uka i n* kanaka, r»e na pukaaa e;ua, oia o Kuahuiu me Onionikaua. Ona koi malaio o laea «lua lau kanaka ka nui, aole i heia ia na wahine me na keiki. A pae 'akou ikt one, anehe' mai la na kanaka e kaiia koke no, I aku la nae o Kaehuikeawa— kea.

"Alia e kaaa. e hapai kakeu ! na. waa a kau i ke one maloo hele lakou nei e iuau a hoi mai, ai a maona. puali na malo a paa. aiaiia, kaua Kakou." A a« aai la n<vhu īia kanaka ame na pu kaua o Aikanaka.

Hapai ae la la*ou wSa nae ke amo ana ilun* o na Kua, »»- loko a mawaho ona waa. OKe »*elo aroe Kamalawa eaie na m.e« no a pau o lun& oka waa, aia nc lakou apau iluna © fea waa kahi i noho ai.

I ke:a wa e hapāi ia'nei, ua ni nau mala aku la o Kawelo ia malama "Eia kakoa īhea?" Pane raalu mai la u "Eia kakoa i ke one maloo. rae ka mauu kuku "

A*a no »a kanak* ke hapai ala i na waa me ka hoomaopopo o!t ae i keia ope nui « waiho ne iiuna na pola, a ua ka.T.a.ilk maiu hou aku lft © Kawelo i kon* kaiKaina ia Ka^aaīaina, "E hoi ae oe m'a kuu mau m wae a huki akvi i ke kaula- f V H&i ae 'a o Kama!ama a ma n? wawae, huki ae la 1 ka p.ke o kt kau'u i paa ai i ka opeop« ia, Hftmo ae la o Kawelo. īa wa ala mai !a o Kawelonu kana laau palau o Kuikaa. A ike ua kana*a a pau e haha j aaa mawaho asu o na waa u j Katrelo, a kahea ae rae ki !eo nri. 'E makē oukou, eia < Kawelo. ke ka nei iluna o rj waa." A loho na kanaka, nar.f ae la lakou a ikg fa Kawelo, pihi !na iho la lakou 1 ka niakau, i j noao iho la e hoo!ei i na waa '.laU ■ a tna ia hana tua «a pepe iho li j poe ho nui wk!c, ao ke j kahi poo hoi no k? m?*kau :oa u j aole hiK 1 ke ho!©. Uaj heepunuā maila'nāe niwaaoi \a**'o nii e n;» Voa uaua o.Al-kan-iKa. j N,na &t« o ia W'ailui «j HA ini' ro ke o :i?, niiH\'.!aa u.< kah» j v.i\ aa« to ka oai līaoii o na! :5t ,«■ k«, a c« kohn a-a %ai\u | s h« lrohu t »'u r.o hts l«Ii I «ii «i 1 V;; mn o m rn*'o tu kaa>\kn p fc* sjv !". o Ka*rt'lo 1U nee ut! U ke kaikuo uui e l£« kti Ka il««u uti ka xo«oa iii» k&i ue Kwhaiiln l # ku ke 5, ka hiWo Kc i Wai'ua ,c«i U U ua oae lei I» l'i tnaluii!wi>, \i« k»imwui I ka poluko a K i'o.a'. 0 Kauai uui oi<;&vi kii'4x Aia* mkek«u aluha oi«

p.ii aofl««oiakii o«i 1«. A pau k#*ix pih» ara, r<.ha hoi j ita la lo o Ks»ei,: «»Paio-c, puei-e r pili i ki» ua Peeo kpni.,ani i fea $a | P& n„'a uu Kawelw ' ! Ni k'6 koa i ee awak«>» tta kaha pae wai no Wailoi 1 Ke alo hiki i , K&hi au ka lahi k&ea Ō On : oaik«fca P,.« oa kanakn i ka one H« loßa- .l )ko 9 Kaiiaa | Ke roo kapu o Hibi>ana Na r a aa tui e N/u na kai'-e* l ka pan ana o beiA paha a Ka — weln,. ea hnh «e ln . ih » h,.ouo<e •ku Uia Kaiiaa ua ka <o ».aEa» a «ha me»kaki iho iss ka i<>e i eaake i kiqa Ua«, abils, huli «e ni. ioi oia ro: ka eoao ,hep»s a 1& ia Kuikaa a wa.Uo v»u la bō bni Ka poi i m»ke. A i fcs* ise aaa nk ) Kasai aaav toa i koe i te aoa o ku Ukot »vao hea ia Kawelo, ua auhet ckt U iikoa a ka& malhlo oka puo o No«mou, a ljo.a hsu 2oai la i i)s< ko* iōkua e hela UQ?i c.tu>, a wa oi l'i ta oai oqu ko& e nee Iriu aiui au; ī ke kftos ouamui oe» tox i oaa'n ia Kaweio.

1» nuan£WJ' l na kena #e Ja o Ka — *»lo i k'oan kiikbvri» pnoflie!e e pe ee bo*i *a waa i ke kai, a e hoon*.* noi ohj hei o i ke kia#, i mai ke kai mai o Kawejf) « pane j ®J*i i ka hoili kaea oka a':ua. j Ua heoko ia keia kmoha a Kaweh-, | *■» v< nee htrO in e» waa « KdWt)e' na i*« fc*i. Ai M ike ana aiai e , tr Ka««i i keia pmee ie ot( i ke kni, ua kuhihew» ino 'a fe< I K«QMi t aM3ksU o Kawelo toa< 11 > kb ltu»u la in o keia patee o : /» w*>a ike kai. N^lail*» ua a»ē mai la ka pe.e ioa o K»»t>i itn«a d« te kaba. U» hoi bo« iho ln no kei o Kh— vtln ileki o ke ope aioenp, a hre ī' ia 3 iaiiH > »> i.a nalu i >laha'*»,•« mai lokt> oa&l..«o e fee jpp tuueta aifl' lun« mai o ba wat i nana «nai ōi a leona kaikaina ielp. Ua hooeohoooho no hoi ivamalsma i kone poe *au* eue lu akaaaai on', a i m»»hēlfe ia ma i a 9Mhe4e tkol«3, s e ala<ai ia aua e nr ktiki hookauaa a ĪLamU o (>afcu, » ; a hoi o Kae'eha» K«lsacipki en Kaalaiki. 1 Ia Kaw«-U> e lau* »ns rrawahn rta nala o Makaiwa, ua wehe h«* 1k aia i ke on? e paa naa a ha.'iu p?pv. eai ia Vona alo i r.ka u ba a : rn. 0* iliomaopopo m»i k oia, «i kon& kh kaioa puaahale o K&malaoia īwpen; :oiiH o «aUi hanan » loa eko kacr> ioKt.ub!lu buiB'»« r.a yc« aar, - hape ooa 4 a» ko»t»»> Uoke o lakew <a houohopo, iio ka i ka

«*!», ** sho U i kshiv * hoi eka 1» « kahf« aku I iai KtTV<h<» tii m-o fa t»Vou e V e lii&a ® k* w a *. lh nia«u <n*\ v i«wfia. "P«W k« 0 elo «lo ;» V» Dt»« ne'>, ' rohr 000 i koe t • k<a fc k*» i n.v «»a * «ko no k» ho> aai o kc k«ikii:hi kelki bookir a i maiu mū qo hoi iaken o ko kak w » > 11 m t« boi «»« no O ho. 1 k* Uihe &n« « j k«v« »t*U» «uo h«h« «r*!e » Kn'miki » I» kOOt |>or, »» kO«)ratt ** U oi;ioko o k* reoen« m* • taoe na * n> ! %»»• tcan»o o puka winn «i*s lo.l» «ui a k« kuc«& c o b* «ua e *»«vFU«iM «ku U »ao eiA i k* tn« «iweiwa « euoa yokii pu<i&h€i? *a hs« ike & ke &«tt«i> u>e &U ua K«»«Uqb«, « u*. Uīa U-i) 3;» X*«i«Ua&« ko« i < *©nwiwooU «k« ai i u\» ka* ai*hof« oaa. . r* u«i u uiu u k;«u«,« | -*« hoos«.« *ka U o K%3»*Uoi« i k< I nuU'a *> ka puu k«u« k«l»i $ uoha ««« ke *,i:

_Ajk»Dd'i& Ajae Kau*bos, lte kea ! wfi , aīia o Ksua:,. MinuuH o keia lokoke Joa © kona i o;.a kau<» f ua, fecneo *a fapp»bopo o K"awelo o aeake; *«i»a kaikaioa 13 Kaoahoa, no!i«ila, ia p»ha ala ia o Kewalo, a niai, be kanaka Ito nui o Kawelo, u«j lehe «SD Uno kp. *«}hajna i %» { a paha a <®na haeau a oa, « i>enei ea paha jmfbv ". #^-S2^®:ĪWp3^i ( Pan ik 5 p»u nui Paii loe pku poio f*ao 8a ]eho«i j as»on Ke-#i!a mai'U i ka tßgjia Na paa ]«bua i »;aa e ka mana a koe (ro«na Koioha kaenalii 1« 4 ke ielehn Lfb"nteh*3 n'.n-i la ke «d« Hop® ; ka be3 i ka nala Kaku'a e bCamulatra O n« 'a fre fcri, o«r?u ka lehaa ai Ptta ka piīj sle ka ai i ka minn' O-e ohi ka pili I(8i'o kuli e fcarralaīßa Pa« aoa ka a" i ke pofco Me ka ih H jba il s bae H;e tea pusa f ko j« k«hii Hae ka ooaoo i ke kala Hae k» puhi 1 ka j„Bubd v Koeu koiea i ka p&npoa Peloe kn!i t bar lft a n o h® Js Kua'i'lau ki loahi a kaoa i Kaa i fee e,ho heiu papa<Qa i He la fc oj*...h#» la be«i | He !a naniu r,ei e Kamhlama Ke I v>' tii b3 gjj j|j fi i jf 4 p ft jj l bbaa Mf p keiki k'»':u ta hpaheu 0 fck Lal« o Sea i h*-^-kir . He pnkes vnvah> waa o Kama . I BIC * PP W&iioa nei Heooka Ja i Ea ktia .:....■ Hta ku>nooo rue ha buna ]«*& Ar?hee liMu.. ioio Oiua i ks ot — -hele . ........ v '.., ~w,,4. J. ka li a ka auhea uui & ka. J.€ko a Kajf!a2(taia Aia «ēsl ka »juha l#au ° ka oa.o M»»aJaho« O K-»iiīvi)a o • O fca hspufue o Ilaalelea 0 see l«\ o Ksl-.lea 1 wyi anau o Kaialaa K Kntxj'lame tuc. po<ui, % hoi I

; \* fB« .uea'elo, ha nsi p >f dw e lo % e ' no k» utti f» kona l«r, un lohg pooo *ku la Bi> konn ksiksiuft pnuahe'e a ms i.a k»:ki iloak«-?)H a Lua, oia q K «l»ū& h*e «ki, * (?a hookl vh j iks iuko ao» ]n* k. a g Aikfnak«, a kenn ae !g g KaiEa.*?»®.,# i kona v e ka«■ r*kāiSfcßi <* k>i h— ko« v o«j, k« liAfe»s.. oia; la fe* ku»At»« bska o bio», I%i»*ou oo h » ho! tn*i āaa, ua k6DA (♦ li n i bi l$o<» {rg| g bksp ioka » ho» ko lsk'-u mno haa. I fca hvu *oa at o kd k* wsa pa* «m* fc a j> &# ake k*h«m k -a l , ua nlnin >ifcu U iiv> o KsTvtio I tr.as ka:kaica k« k.iQa e K» o! , a » n U» p*** se«j »« q Ra*.aLm>ii *lu o JC«fth\i:o n» ika «»ke» aQk euht>n * u Ks*wh', « o koeaa *ku i 1,0« o *a no «uU*ju if4 Uua* «k» stiu k*i.* o Nouheu» » h<jokafei «y u?h» k>a nni olui*4 <t M hu*btnsiii ao o o K*u* - ln*" ik«»iole &t!ft K»»o'c > k>"» n kv>tts khitn'Qi t iu i s>i|io jāo Kt i?, Bb wh tts i"* »!* « K«»H!tiīki »j. Rn« «.'«• po )i»;> o K*W€'o ske Ki o *cks W* n hs » K w'iii ;t ka pse s h?vh*i I o»po \h« U oi s i; !? re lr ;tso lt puf o hilo ul i k® k^e* X* kos- - v, a J.c'fltlj, k* piihii « 1» & * hasiwi p« ?iu r: o K*w*:> 9«b« i UU *«e » Km*\ \ m ke;H * oct*ut \ PU me .«vu * ka t«e& « k« k*a», • $*\ i a iu 1 ; l|k4«