Ka Hoku o Hawaii, Volume XXV, Number 42, 29 March 1932 — HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA Ke Keiki Opio Hoomanawanui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE I KONA MAU MAKUA

Ke Keiki Opio Hoomanawanui

(iinahia ia a hoolaa ia nonā po- ~ aiaikai oka poe h€lube{u o "Ka Hoku o Uawaii.")

>BUKE II MOKUKA Vlf KA. HCONEE KAUA HOU M» keia mokuna oko Srafeon moolelo, e fcoornaka hou 3au nei o keia pulo, oia no Ira hoonee kaua hou mau kākahi wahi okoa āiKU a oiala!o no o fea poe i h?! e eneaVi ke kaua no ka pomalka' a me ka pJ-no o ka aina o e like me na mea i hoatfaatta ia aMn ai o keia moolHo 0 keia mokuna hoi no kh mea pili4c!a i ka hahanaha ana 6 ka maku i maiiao ai e fawe i-ni koa aoiea hakaka ai'hooili kaua ma ka aina b Alekarjadaria f maklo oka hooili kaua a Gu!epa ame kona mau koa. U na hoola'a i& ana o keia hele ana o kekah' poe, maielo no ia o Gaberieia Mtria. ro kona mana3 € loaa iaia ka l?naki!a maluna o Teodoreae loaā hoi na kokua ana no kona maoao e Hio mai iaia o Genoa. Nolaila ma kpia manao i«na o Gaberiela Maria, ua akaaka wale ia raai fio ia e Oalla Tore, ma ke ano hoohenehene, auula, hoole ia a'ku la ka manao o ke man&o o ke j.lii o Palanu Ua l»apāi ia «e la| Kela manao nae Ra maiu loa o ka hoolaia ana ame ko Foc : eo noho no maiaiia. sma kōna naanao no hoi aole loa e hana ia mai ana Kē kahi tiea e Kke me keia e hooiala malu ia nei, ae ioaa o!e ai hoi ky hoohaoi ia Fecioō no na meae ! hoohana ia r.ei-

Eia na ia manawa hookahi r.c, ua loa? akia ia ka lono ia Fec:no, no kein mea e hana ia nei, ma ka imi ana i waa koia Paiari hou aku. ae biki aau ai hoi ke hoonka kaua hou akia ke hiki maī i manawa 0 manao ia ai, « nee a!<u a j no ka pa'o ana n k .e Baecatosa maUa nana aku la o Feciao me fea moakaka loa 0 kahi « hiki ai ke nee koke aku īakou ee keia mau k«a, a pela no Kol k«la poe ma Kahi aeao e manao nei, * hana pela. Uā manao no hoi liela poe e hai iakou i kakahi mau koa hou aieu no ka an& niui e kus ia F«eino mo kona m*u puali, ke hiki mai ka m&nawa « hoaia ia āi keia pilikia.

Pela paha, wahi a Gaberie!a pane ae ai, rae ke a»JO oolea loa o kona ieo, me keia mau hoolaia ana s hik' mai aua ka manawa o lawe īa ruat ai o Mor.afvratn imua nae ka paalohi loa. Asa, o Twre vlyl!a hoi aole pela kotin rns U3o, o poi pu aKu K«kou ia Voroeī'a, aU «v i* i l ' 3ll kekah' nami i ia**e maiu wal« 1a aku mai Miiana :t*o, "Ma ke kufami e ioaa kou .•nai ai, aa-ieaa ni ia oo na maīkaCip«»ē ākit ai © Peeino.

TJa l;u nana i'io la o Tōr»> ;i kela aianao © Fecino i kama'l'o , &ku ai, Ua ike iniiopopo 3ea na ■ eia i na aole'i .naakauleau r,a hana le hiki āi ka hoonee ana aku imua lālnla, e h:ki lom gn? no i ka rne i manao e poi !>u rorai ia U'-'Om ka |ī»aalahi oka neē am rr,ai imua. I ka lohe ana o Keeino : ne roa | nao o dftlla ma ka hana ana 'aku*kabi e ai i : \r.a Uir'orni, ai r.a e . hoopu- a ii; ae ana mamna oka hiki pono ana e? hooili, wahi a peein© i ao a:<u ai, mai hopuhopu alulu oe no k<fts manao au e.manao n:;i e hana «iku 0 iii tnai no naalunaou fea-.- poino. & ma keia mau olelo ' a Fec:no. ,'Ua kulou iho Ia o del!a Tcre i kona mau īīiPKa a nana ilalu me ie ano hilainla hopohopo. Ua pgne hou aku la e Fec'no me ka i olulo ana &ka īa oolla Tok', a aole 1 manpopo ia kaKou kahl e loao potio aku ai lakou iā kakou, a-e Koi aku hoi i feo kakou ka'eana i i iawe vrale ia e iakou ame kahi e loaa pono atu ai o Monaferata. Ūa hoomaka aku la o Gaher.ie!a Mar;a, e hooponopono a$ hoao r»au ana e loaa īeekahi mau kumu paltM ka Makuisa Teodorei;e. a ualawe aku la no bo' o Manuiss Teodoreae i keia nnu manao kumupale I?ohu. kamali.i i met liiiii wale no i Kona manao.

Ua bu3i mai la o Maku'aa Teo - dorcae a pane mai la ia Gaber e'a Mar.ia,.a 01010 niai la iaia, e : a ke matj?o ia nei e haalele ia, a āole A ūti hoi i lawa o i na ene naī i kftia manawa. mainuao k.o

ka&cu hoao heu ana aku

mai heu a'ai kekah!, rpap,rriea okoa ia kakou, ao rieia rnanao i hoepiua ia asu he enemi no Mono ia. Nolaiia, ua ku ma!ie .no lu ko dc!'.a lTore naanao haaheo I kekahi mau ia mai, Qa loaa mai ia keuani iono mai ke k<:ina poHĪi maī "> ke duk.& o Pilipo Maria, ke Kauna o Pi>vio, e hae wi ia kau keUahi mau bosua iaiv no ka heouakeie ana i f«. / ? kauhaie o A!ekānt:karia, oiai, e ; a kekahi poe malaila ae hoōpuni ana ' keia ma kej ano e lare p;o aky. 1

1 keia enanawa i hoes mai ai kā lono i ke duka oiai no hoi oia e kuKaana me eleiia Tore am® Lo - nate, ua lawe iu aku la kela l«ks a haawi '-aia, ua hopu raa; 1 a oia nae «a maka kuekii.3 nui a hoihei ole, a hooip.i aku la la «leiia Tore, ile ma'i iaha paha kai kau aku maiunao ka mea nana 1 kakae k?ia ieka, e hiki anei ia oo h€luhelu i ke : a rasa i kaftau >a ffit he ana, o ka moa, no ks iaii ana i ks>r»a mea a'« ī hoolei 12 aku maluna o Ra lepoUa lalau iho la o deUā Tore 1 keia ieka i ia aku ai, a m* Keia wahi, » «a he mea j m&ke— make ia aole loa e kmia īa ilalo !Be ka heokuekue īiui īho o o*» mah, aka, ma ka nana aku aohe i makemake ia noiai'a, kioia i» aku iialo, aka, u« kalou iho la e deila Tore a iawenāai la i keli» ieka a nalia iho la a fccopukaa6 uie ka leo woakaka,

**Ns ko pokii keia ielta, n* ka H*Nu PiHp* M«ria, keia leka : hoounu ma'oei ia oy.'* , Henha koaa naakemake ia'w, na kela leka. v;a loaa anei oia ? keknhi pilikia, wahi an* i oleio aku ai. nūHā ps.ha oa nHikīa oia, • oia k<* kumu o i?c>na hoouna an? wai nfei» ia e• ai na ma kou aoao Hiki ko hoo't« ai \ ke'a m*<* nao e pono t h&ohaaa koH*o i» aft«.

Ua weh® ia a* ia ieia l«ka t? deiia Toro, a m Mutv!« ia iho la rae k* )e) :iui i loho uiai kc!& tneā naaa Ka leka i hooupa w eoai ai ai kiola wa e ia aku hoi ma ka p®pahele o kahi a lahou »? noho anā-

f — I ka Johe ana o Ua n;eā n?.ua ka leka, tia hoomaka a$ ls oia « BKa 'aka ms ka leo nui ame he mea 1a h* l nuf kor.a hauoii, no ko«a ifte ana m ! a ka ieka & k'ona pokii i£a pilik'a o kahi ana e noho ar»a, a Uilīlul: ao 3a poo nae ka haa heo rti; ame h$ la he ilio paha e moe a'ha mala'o o kena.mau ka— puai wawae T

La hoopuk» ae !a oia 'ie m&a olelo i kupono o!e i ka hoa kō olelo go kona pol*ll ina he kakal'i: iloke o'kona naau no kona pokii i no< mai la i kokua : ka hoa pu — pn« hook?:hi.

Eia kana oleio no kela lohe ana aku oaa 1 na olelo 0 ke!a leka. ! 'Aer ua loaa ia Pavia kekahi ōolohii aiiii i keia manawa ahe mea pono ?io j kela puaa 1» hapai se 'miā, a«« Kokua iho nj hoi laīa, ne hopkaha ia sku hoi kekahi mau kulu hou nai kona kine akn," a yioorītaVa eo la e akaak# m<? ka leo hoohenebnr.»e. Mai &katik"a oe a mai h-aohpne-hene.ot3 e kuu haku, aUll?, huii ae la ha mea heluhelu a nana aks . *ahi e me.na.nanaina kaumaha. a hoopxika n, • 1 Keia mau ole'o ūnua o k«!a mea akaaka, ua olelo a.Ku wau ia .ee, no ke manao 910 ole 0 ao'e e kuu ana ka ka manao anoe ka noi a Lcdi. Eia oia ke ku makaukau nei> a aole nae-i ko pohii haku, aka, i ka hale 0 Vis:conit ! .

■ "Ma ka iwi o ke Akua Laiau'* ua huii aku la ke duke ur.ua oka mea nana na olelo ao mai.kai, auo ka hooniaa ! iJi ana i kona h.uhu, ua ku ae l* oia iluna ame ka ae i kona Tra iiūnu a p-.'k; l mai ]a i ka īlii> e.moe ana m«ic : la nie ka ikailip, a feolo aku la ka ilio me ka aoa ana me he 3a e maie aku ana irai k«ia keera aku *

Wihi aua i hoepUKa ae ai i kekahi mau olelo.

"He.H, aole au e hele e hookaa aku i ka hoopai maluna o Viginat»a. Ao'e loa au e hana peia. A!u!la,.e hoop*4a w&'i ia ae keia 1 pa r A iH3 BuenaUv;a. Ae Mo anei iiu he . mea paio Wale no .ilo'io na ma!;ahiki koena o kou ela ana; e lilo Le nei &u ī mea hakaka wale aku, a ma kou :r«anao ponoi ua oi aku kou h.obo duke ana no : <a iuape mamua o kou noho an-a i eluke no Milana nei." Ma ksw wahi la e ka duke mai kai, e noho malie ae pau.loa niasou i ka noho malie me oe. 4 'E lawe ia oe e Kft diabolo e :lella Tore ( '' wahi a ke Uuke i pane o.ku ai, a!aiia, la oia imuao kcU pakaukau.a «ku la i kekahi manu, ua hoouiha ia aua -uanu rnabl J ro hai me ka hulu v maiuna o K«la m%nu. a i ka paa ana no i ka lima o ke eluke, ua huki ae ia oia i'na hulu o ke kii manu & pueku hilii io ia nei maloko u kela lunn nui a lakvu o noho No keiha r.iai Ke;a, no ka «kīuki'.oa *nai ke!a i na i"»le!o i hoopul»a ia mai ma kela ießa.

"E kokua aku su ao kokua.aku hoi i kou mea n*ua i law» ailiue .) Lodi, peh«a la au e hiki a»;ke HoUua. iaia # po. f.oo:waopopo ihai no hoi ua ho: ;-!%u la na kokua koa Palani u*e «*»a, a ua avhvl loa no hoi ka koo k»u ia ana ak« n»i o Keia kofnt koa» ak« »o: vA an i ko «KU'a * j hoowehwt!i ia n»hi ko lakou tia ana. at hoomako ia hoi ko iakou

mau uhane.*' ! Ua oi H? manao nu: ia o ka mfsm\u oUo laNon ilske nei,«u\e Keia mau oleio, Ke hsj& hae a!a no oia i ke'a ku ma ju i pa* i kona m.ui, l»'»a a hiki ijk* w«»luwoīu 'lo.n :;n,a ;\ 'i'o i no ana hoi i kor.u mAj-.uo iniUH o de'.!a a pela ih-j !a oia <? hans Mi i manawa kupeno ko loa* :»n* iiia. : Aoie i pao !