Ka Hoku o Hawaii, Volume XXVI, Number 1, 14 June 1932 — HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE IA KONA MAU MAKUA Ke Keiki Opio Hoomanawanui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE IA KONA MAU MAKUA

Ke Keiki Opio Hoomanawanui

(Uaahl ]f * boō!aa it no ■ H'* "«aikai o i'a. p©e keJslselH o Hoka o Hawaii)

. -■ ■;BUKE II MOKUNA VII KA HOONEE KAUA HOU Uaoki p«itftbu U olelo tke kapena me ko Bepo akaata ana aku iaiaa pinoi © ke'a kapena. E hiki ma! aiea fta manawa o enkoa » mihi »i, aka, aa hala loa ka ma OiW*. E hiki mai ana ah«i, v»hi a V*gißtt« : pan« hon raai ai, a ma lto kakieu aoao, ua hu!i r«ai la kela po« ekolu a uaiia ia Vi.c-m?te A#, «-hikī I» mai ena, hookaki no papo ao ka pau ae la no ia. 0 ka laloa makele aceate ma mawalu mile ke kowa, a he i*a ika maoh ko iakou ka aha, aia ma' Martnego. Aalarago ]iano amefSana Mikae!« keka&i mau paal* ikaika loa. Ae t ae» ua ike aku la mak®a na Marene£o, ua feooß*« aliwali | ia ma ka la inehinei, a i mea e! heoikaika ia mai, ma ke o Aulara tne Casalabag-a!iaßo, aij hoomaopopo ponō ia ua hanai t&. oui lakoa mai Aleb»nsdira mai,: to k*hi mamao hoi "mai Aulara a | me Casalabagal''aßO mai 'ia" Ps-j voae ao kahi hoi d ka ikaika o raj goflU6oa o Fecino ame kena wahi lleelWa.

Ia «mawai iobe aku ai 0 Vigi ncte i kela m&u olelo, ua haele iho I* kona mau maka oo!«a ilalo 8 hoomapaekae iho la ma i£e afto a maalta.

Uā boofPaoDopo iho !a oia '3 kel£ mau Helo e kamailio ia nei imaa ōaa, a ia naanawa hookahi no, ua i kona ano koa, aole I h«\a fa ia B«po, a?a manawa ua nanao iho oia ® hooaaawale hoke aku ana o Bepo ia!a iho mai kofta koeaa aku ae nn'o Sku ana oia mai kona maa maka aku. Ua manao iho la oia aia k& po e hski mai ana 0 pala— neh« akn ai lakou iloko 0 knhi a F«cino ma « hooluln mai la, ae au aku lakoa »a ka muliwai a hoea aku i Tanaroa heopuai ae 1a raa kekani aoao 0 ka mu'iwai « hoea koke aku ai i Favon« mawua 0 ka kiki ana aku 0 la hoailona hoopa«hc i aa tnemi.

A ai*ia ano e hiki loa ai ke heoj pn«l ia o Feci»o ame kon» raaaj kapnaa m« ia, ae koikt maopopo Jta ia mai ko lakoa pillkia etike| m« ka malamaiama o ka la i feeia ! manawa i pan« aka ai o Viginate ! Ke hoomaooopo nei ku i kela ma-* aawa e hoopuni ia ai o Facino ma aole loa }akoa e Ueipo ana «• feo lakeu oaau poo naaiuna o ko taa« inao. Ua ham?in \\\ iho la o Vigiaate no kekīh' m?mawa ( alai'.a, taa hoomau ae 'a o;a i kona maa lthel«he manoanoa a p«'anlat, ao kft mes* ua hc*« a ano msn a« «ākaka i ka mi&mī. Na kt afc»a i heopuka hoa le &i o?a, H«kōfta mtu «j»n*o knh^ewa

mau, d*\ ke fikua, wa"hi ana I hno puka hou ne t'\ imua e Uona ka x pena, &ia manawa, na hoopiaa

hou iho !a no hoi kooa Jiapena i koM lehsfehe a kunnu mj*i 1« imia o V»{rinate-

' Ua pono r»a iiea npan, ' wah) * V)ginate i panai hou inai ai i kaea mau olelo hook&mani Tmti& a Bepo e ku ak« ana me l?e anō maalea pw

Ae. ua pono lea kela, wahi a Bepo i kamaih'o aku ai me I;e ano oiaōla am® kona nsinoaka pa ana. Aoie paha oe : hooiiaepo.ao i kou kukna e ku nei i keia aiaeawe. t me kau e noahoo Kei e hoohana akn, no ka mea oa. hoou oe i ka mea i maopopo o!e ia oe, ae komo aku ai oe ike Kalana pilikia Joa aoie hiii hou ke hemo mai.

Alai'a, ninao mai o Vigmate 2 ko F«cino liulwna ma Pavnne, vja meopopo anei ia e oe, e Bepo, h* ma« haneli Kanaltd wal<? no anei aole hoa ateu. tne keia maw helufta o« t(lti anet¥ē" pni WTjTak olā -1 koh e kekahi a»au paali mahua - hoahouae, Aole an e hana hoo hemahema ana, ana, e lawe ana aa b£ eono haneii mau koa. Ua p«n® keia w»hi a ke kapena q Vigtnate i kamailio aku ai, a he mea ofr«a anei lekahi aa e lavre ai. ; ; Heaha hou ae kekahi 0 Roea i kansa*lio hoi mai a;, a har»ohstr.o ae la oia i kona auwae a hoopuka hou nsai Ja no i «Sij* rnau ol&io. " ,r E kiki ana ao, ae hauoli no hoi aa a fce ano maalahi loa roa! ka imi aiaa aku i ke alaheL e poi pa ia *i keia poe rae ke ano wa!u loa, rae ka loaa ole ak» o lea jjte ( .ia,]a|eu?''... ..... . He naea ole loa keia amn ka| haaheo nui i pand raai ai # B«po, a heopoKo'e ia ,a« la na oleio #j olel» ia a*:a J% manawa.

Ae wahi a Reca, fia ka pjli ! 'ia a» e ike nei, aka, he mea hiki !)q k« i«i a« ī kahi o-ka' pilikia. A maia ano e hiki la u « kc£us ial oe, owaa ame k©a i»au koa o 300 E hoonee aku au ina aoao apau o ka !a ae lawe koke ia mai ana tro lakoa kulana 9 kokoie ia aaakepe 0 Favone ame Piet»ra—! EBarBzi, ai ka manawa* kupono § hoopili koke ia oaai au mahope 0 Feeino «a. aia oe |iie§ mai a»a mahope a ia boi 3$ t o laiovi ae op& pu 'laku« e** Pehia kakou e !f?e aku |u ia tka poeleele wahi a Roco i pane mai ai, a e kemo no kaUa iloko « na pūliki ana kekahi mea nr» s &e--&ahi mea, ae manao ana hoi o«*o Fecino ma, ■* pela no M au e nao ana a Fecino ro hoi oe. 0 kekahi rrea au e manpo nef a!| maopopo ioa ai oko kaua" aōao ponM no ia, e 'komo ko Kaua mau| kea i ko lakeu mau pa!ul#' ma>-1 ■ wahoek® kapa ki-1a a pela bo( Ihoi keu ma'H Kanaka. Kka hakul ona Lani, wahi a VjgifiatVi ka m*<lio mai ai, ua prt'wiiia no ka ia oe i ka hooponopeno }a. 0 ke alahe'e maiiai loa ia au i Fr?anso āi ; ae manao ana no 315 » laaalila anr* bo kaua ma ia ano, 3 kitt ia la e manao nei e hoohana aku. I T a ku ae la 0 Vlgi— nat«* iluna nae ka haaheo nui. a hoopokilei ae 5& i kona klno, a m» kosa hēlehelēna e hoike m?n oia «a hoeholo iho 1a Kona tnan»o palā iru* e hana ai. E hoonee koke ia aku keia ha» B \ keia po wahi ana i pan# aku a : , "ait« h* manawa mka !ohī a peta no hoi ke kaua wau opu al e linoMle ©1e ai ika mea e piha ai ©loko. f Malupa 011 «a hoolala mai*&ai ana 1 wat,l n Ksp#nt Fa!a!a i kamai'io Imalai. \ t r\t # ho3*ni pu fcalon mr>_ kesnc, wrh' a Bepo ' p« t NC raa'" 'ai, ao?« toa j-n ekū ho« iho !io ai?sa an e k« aHu »an* imr* t> lako'ō, a'n h h'l ,*0 roe ke nw mnkuefc it

ina īho o ioaa man mafca, ae pa"pnku ae lk kuna mau ma*a, t olelo mai d»a me ka leo moakeik?. loa.

j ■'O oe me ītaa h'oonuP ana, )ve abā ia naea aa i manao ai he hfiokui ana," wahi ana i pime aku a ia Bepo. Ae, o kaii i noan**» ni i na kaKoa e hootiui akn aaa me F«cvno ma) aole art€i hoi ia bt nrea e leaa ole wai al kau uka t «lima kaukani Folina. !Ma k» inoa o iii lanf, i nane pa!t!l« aVu ai o V;gin4te. o:a wa!e Tho la a ofa e akakk hoohenehene. Nau no ia e hoooale aku i ka loaa ana tnai oia mauf?!ina:a oe w'ahi an& i pane heu aku aī. Nou iho ia e wanao pe!a, aole' ou i»a*emaVe i kau'mau kaukanl o )ka ma&ahiki a ao!e no hoi ou make?nske ifeau noea e kama:lio m»i nel.

Aka he aa e loaa ia'u ka faana nu. hoo?:ahi ma««&—• hiki, ahe kulana e hoopaa ia 'a' o-i no UMiua a eola 110 fcol o<* aia ka maikai.

t Ei io»* oo ia o« na io,g©o folina ma koa kofc«a ana * Keia hana wahi a Vigi«ate i panai htu mai ai Ina o!«io Bepo, He eaea *nti ke a e hiki ai ia'u e haawi *fcu i kau ole.o kakahiasa maikai ia oe, oo keia mau oleio &u i maoao ai e paii?«i mai ia'u aole anei no hoi aa i maopopo o ko« wai— w*i maoii iloko o keia hana- Ke iawe n«i oe ina mea au i manao aianao, wahi a Vigir,ate i pane paki)t« a , 'iu ai. Aepoinalho !a oe 1 ka pakeie ana o koa kaaiai me ka pr i o!e ane ike Kaula no kon be)e ana n:ai 'mua ou « Vij?īwate ka m«a nOORōO nl#, a ke manao »®1 au ht aiiß uai koo ia'a no keia wiea aa i j b«!e mai nei imaa ou ai keia ma- 1 nawa hoi e kanana ne-i ka»a i it, aiahele ō hiki si .-*■s hoopoinō ia ieeia poe o Eeeioo, ;

Nolaiia, aneane loa laua e>f*i ole ee hoomalu ia rcan.ua o olelo ek« ana imna o laua. aka mamuli wāle no o ke anō a anāanu aole hoi he wela oko Bepo manao, ua āi9b raaī:!!li loa iho la kela Wela hana oko laua naau manao.

N.® kekahi manawa mahope iho «a atio kau iki iho li ko V'ginats taaao. aka. heanō hoomeamea wale no kela na»aina ona ame k«ls paiapala i'.oko o ka ek«. ta aoho iho ia laua c paina kakahiaka aae Viginata »anao a hoi aka laeia mai kona ālaheie i hele mai ai. I kela frakahiaka hoi a Bepo e hei nei, ua hemo ae la na lani a« ano pad ae la hoi Heano haiitiTra knma &nt lani asa ano pau ao panopano o kela po a Bepo i komo ak« ai iloko o kela kulanairauhale, ae hoi ana hoi e haii *aaa n»isiona 1 hoonha ia mai oi, e ke Cadma!a I>esana ae heemakaakau i kona Kulaaa mahepe aku.

I*f* e hoi en», aU iloko o Bepo' ka wawso hoomaikaii kela ano! maoli oka b, a« he me»! hol e lilo ana h# mt% maik%i j ke 01« &na iloko ok# koikahi. | Mamtia o kena' kenno ana a«u ; f(oko ona Keena n konii nua' hakū hana, e'a no cis me na n*i - 1 noa*a maluna o Kona ra»« papa 1 iltjs. a komo nna oia līoko o k-o ! Poeno 1 Ua hHe o »■ pama ms kona m:;U exo'a &o kai;i* wahin# o noho mal aai tna ka aoa' 1 o Vana sana ae naua s®a; .ana »ioi iai* mhi ka hema mai oke pakaukau, alai!s, huii ; a« U konu oiau .na b -a ananu i *«>a maa • koma aSn noi a noko iho I» ra& ka noh« fcaa* &!e o Vela pakank^a