Ka Hoku o Hawaii, Volume XXVI, Number 5, 12 July 1932 — KA MOOLELO O HENERI Opukahaia UA HANAUIA MA HAWAII M. H. 1787 A UA MAKE MA AMERIKA Feberuari 17, 1818 KONA WAHI MOOLELO MAMUA O KONA HIKI ANA I AMERIKA [ARTICLE]

KA MOOLELO O HENERI Opukahaia

UA HANAUIA MA HAWAII M. H. 1787

A UA MAKE MA AMERIKA Feberuari 17, 1818

KONA WAHI MOOLELO MAMUA O KONA HIKI ANA I AMERIKA

| M» ia holo ana o makoa i Kina :ha«l« iho ia o Toma kuu Wah' i makaweka aloha ; loko o k« kai. Np ka noonoo o!e loa no, iioonaaopopo i kahv ana e hele ai, he)fc nooia mawaho , ka moku «e huki ai i bakeke kai i mea ho'oi pa, (no ka mea, oia hoi ke Ka*~ pena poe,} Ika wa i lu'i ai oka r»oku, o ka haa'e aku la no la iloko oke ke?, 0 ke kah?a ae la no ia oke Kapen'i i : a luina a peu, e p'i rr,ai iluna o ka papa - hele o ks uioku, a kauoha ae U oia, « puaia na p«a, Ia masou e iawelawe ana i ha pea o makou, ealowali; aku la t>, Torua kuu waki makamaka rsa* o' makou aku. Ia īa e au ana i*u\o oke kai, w*he ae Ta em i kon* !ole a pau i mama al ola. A horhuli ae la i ka mok», a hele Imi aku la* makou mahope, ona. I ka loaa ana'ka ona ia masou, 1 ua kokoke e make

0 ka loihi o *ra manawa o feona .no.ho ans iloko o ke kai. e!ua ho'ra me ks hapa. A i ko'u ifce ana 'ku he mea e ko'u hauoli ko ka mea, u?. manao wau o kena manawa no ia la e heie ai. "A holo auu la makou ma ka ih« niuā a nEia'<oa i hoio mai ai. Ao!e i emo, o ko makou hikī aku.la.no ia ma kekahi aina o Kin», 9 i ke ahiahi, rr>ahopo iho 0 ira nepoo ana o ka la, hooKuu iho la makou i ko .«aakou. hf!§— ama, I ke kakah'aka ana'e, kip'o makou i pu no ke Pailaia 1 ka Jua o ke kipa ana o makoe aia hoi kekuhi manawa Beritanta e ku ana ma kahi mamae aku mai o mako» 3ku, eiīma mile kc kaawaie. A i lakou lohe ana 1 ka ps a makou, a!ails hoouna mai la lakou i kahi wahi moku o lakou, a p*u aka la makou i ka lflwcia. /naluna ona no

kekahi manawa. A iaw%pia aku la ke Kapena o makon iluna o ka manuwa Beri - tania> a noho oia malaila a hal* «ah« ra*u ia. A mahope īho. ae «a* \s na kanaka Beritan'a e huo kuu U m*kow, & haalele iho la makau i Kenelona (Oanlon.) A kuai liio nku la makou i na iU si'* a pau a makou, a hooili hou ma - fcou > ka moku e makoia mo ; ke— kahi ano ukana e ae, oia h<?i ke ti mu, Kiuaaiena lole .iiiiha. A i ka pau ana ons maiania eono, holo makou i Ame— i'ika, | "A hiki maKeu i ka lao o Kuka ,Hop«, a #n?niusi nui pahs. <tai.a, hoomaka itai la na ,luina ! naai» 1 o makeu e hooweliW?|i nsa'. ia makou. I mai la lak«.»u, kekahi N«Det;ma sN*»p lune) kona in«:a, *ona *v\hrka;.v a o kona v\ ah\ noho aia iloko Io *e kai. ,? Ike ahiahi ans| ihe, koemak* !a «a poa 'uiiia nei ka ltana ptr?,ef. ' j .! ■ I

Lawe ae !a ketahi luina i pililakelEe nui kahike a aahu i*feo ia>ia, ahe o-ie ma kona )ima r*o «onapoo hoi, ua ahiia m« Ka ili-

lilpa, a he't aku ta oia a mamua 0 ka moku. alaiia, uwalaau ae ia oia me ka leo Roi. īa wa na« e feoho ana maii» me Toma kuu wahf makama T ta'mahope; mawiu» iho oke Kh.hope, e hōolohe ana no mi*ia i ke kamallio mai a ke kahi ;uina ia maua no Nepefecnt, i Ka helo mai o ka wa?-hao, me ka hoe.^hao. Alaila, ninau aku la o Toma no i

fce pohe ole o ka waa h&o iloKo o ke k?i, "Aoie 4 '.' wahia kekahi o laken, "He hikl no hoi fa ia ke hwiana, no k% meā, he Akue oia." la e kamaiiie ana,

a oka mea raua a makoā i lōhe ®i, he !eo r<o ka o 1?. Pe'neī, 'Aloha oe, e ka mohu! Mai aea ma» nei oukou? ! ' Pa?»e Koke aka la ke Kapeaa penei, Mai Kanetona m*i " Ua ioaa anei ia oe knu maa k»iki ; wahi a Nepctune. A®, wani a ke Kaoeu* Ehifc mau te\ki ī loaa ia oe?'" ka ninau a Nspttune. Eloa, wa'ii a ke Kapena. xOia no hoi au ame Toma kau wahi makamaka.} Ta lohe koKe ana o maua ia J ana aku o ke Kapena e!ua* k® naaua p:ha lōa !!*,• 1a no ia i Rn makau a ane make a manao hof. aela maua I ka āina h&nau, Makemake ?oa o Nepetune e ike ia maua, aka, aole nae hoi, o maaa ilhi launa aku. Hoomaii mai la no oia i ke kahea ia maua, e hele aku i ona' la, a ī ote, law€ ola ia matit ''i ; ettia i mau leauw» nana, k6 maua hel#; Koke ā*u 'a no ia, a lulu mana me ? a ma h anō' maka- 1 maka- ; i

Kuhl no hoi au he fcanafta elcr iaakule loa la, i ike ana aku 'i ka Iqloji o ka umiaaai, o ke &oo hoi ua hele a poohina, j ka ana iho i k& ili hapa aialuna-

iho o ko m*ua k&mailio aia me ia, rnake ( nake ae U oia i wea inu, 0 ko"u hel« ako la no ia a hoopiha i na bakeke i |ke k&i. (e lik« me.ka olelo a n» :luina ia m?ua,) o ko'u lawe oaai ,a no h a *a?ho itr.ua ona,' elua hakeke kai, Oko .ia la 'alao iho ;a r,o ia i ka ole ana, a hoo niaila iloHo o kuu waha i ka nuku, i inu 2a aa i ke kai a u i lawe ma* aiAka, iaia i kulou aku ai e lala& aku i na bakek,e kai, e ko'u paa ae la no ia i ua kanuku nei a kau ae ls ma kekahi papalina o"u, ) ale ai wau e inu i kalu kai, aole nae i ike mai, ua ■ele loa iho la, O loma hni kuu wahi ua pi>ia loa oh i ka makau, a inu iho la oia i k* kahi baUe.Kt kai a pau loa. la, ana ae o ka ir»a'i mai li do r a o Toma. ao ka luai aku ia no ia mai ke a ahi aki.

Ma ke'a wa, ua anean* e pao !oa Ka bi a naakoa a me ka wai, hookahi w:!e no walii l)ereaa *o la, a ha hookahi, paīna wa'.t no oka u ai ake kuk« e uinini »i \ wai ti no makou. FCau vt«i ak& !a makou e ak* o «a ike ftku i kekah? «t*ku. A kala lu»k*Vi mau la s tr<4 kou i kekaki raoku mai Po setoT»i mtt, e kolo ana i Inla Ko moliana. ! Ko maao» ki aku la no ila pu. i ka'i mai ai o ia, a kaii io māi !»i no o.a moku la, j | A loaa mai la ka ni a makos Inui • l'ke m«» ui |lav*«ia ai makou a hlki i ko imak«u *u aaa i Ku l«ki, ( I A©l* i Psu ' I ■