Ka Hoku o Hawaii, Volume XXVI, Number 38, 21 February 1933 — HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE IA KONA MAU MAKUA Ke Keiki Opio Hoomanawanui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO BELALIONA KE KEIKI I MAOPOPO OLE IA KONA MAU MAKUA

Ke Keiki Opio Hoomanawanui

(Uaahi ia a hoeiaa ia'eo ka pe-— oaaikai o ka p»e t "K* H«ka o Hawaii)

BUKI II MOKUNA VII KONAHUU HOl ANA - MAI U* h«#p«lrā **i I* «te oia ! fc#it aāu •lt1o ! /N» Ire Akui, B«!»!ioca e pela »8« so* o# « kaaa «11 la w» «paa. o tau ki hto*s liaa ka c!a anā a rn* lEahi bfī o t«kua naai, eiā oe kt hap»} wafl ael I tjr mea e naka l«a > ia'y »e ke'* tbsu haai maalea »ai a» e »1. H« kanatra aaa ma* t*son oa \ oakana «aalea a ke tno mkl* kai o!«. H« pak<ka ah« pah#« ioa at« aaao laaa *a a ik« « «* ife« n« o« ! t»iii « h«>©lfco w»! »»i fe«ta moo faklka ara ii'l» aa ii ao» haaa »y tis «9 mas ia oe ko ltk«£ paa*i t>«pa *s« »wa, I* maoawa, «* nan »hf Ja*o V«!erla aa «eia maa o!e'o i !obs *ku «' i Wona k*ik«narti!i heopuka «fci av iaaua o EelaHooa, Ma k«la mau olelo i ho«p«ka 1a ak«, «a h«H rati la o Pilipi a nana peno 1 k« Kauna wahioe w« kona eai *aka piha p«&o e aaaa m»! I*. Alaila ui pa «ai ta .o Be-' laliona I k« kaaaa ame Piiipi/ alalia ol«f« iho !a oia i'oko Iho ooa ua iiie do k* o*a I kela maa ■ »««. ■ . Aole loa b«« oia i p«i oa i na aa*a « k&na ja aku p»ha iaia, 1 aka k« uaua uei oia i n« oa| ana a k« Ka«na ame kona, rnau aoao maal*a ioa « hik. o!e aj k« iioohewahewaia aku e li.a,»ea| « nna iku aaa ? aia. I keiahi «a k«m» pftai 'i* o Eela'ioea ma ke K««sa oke kau.n&wshiße oiai, 0 a « nolio hookahi arja naaloko e' k« k««ns hemheia uuke # a ma—, laila o B«Sali®na i w«h« «ai ai l\ na mikia' ij«tnte moa a«a poaoi' no i hapa ai ai *i k« paaaawa ake | O keia mi'klni eia no na ol«lo aia i manao ai e ka»ai!io aka i k« laana wahln* manoa o ka : kiki »na aa? eia maiawa. A>aila, na aet aki la oia t»e 2a l«)e āta aia kowa *as wawae tha a hiai toa i hahi « eeho mai ana saj wahi»« Kia kek«ihi »otio ilaila noko ia tia na kelah? »uho ekoa aka a« «BBi ana iwahe o kela puka**ia»»i e hu!i a»a i ka yaka o ke!a wahi. Ua pau ae !a ka hau halii i k» hehee m *z { mea h« to' fca «a ma kela po akt. 1 hala. a iqa l«i* ia hoi, aa neo--n«o ka I«po i koP3 halii ia e ka kau aia : . j E ho'o ana paha lalon i k« ane ma B«rtge»a wahi ana ak« ai i»«a [o k« ka*»awakiie āl«ila b«« koa ana U ko»a noho a k«koke lea iaia-

I K pono e haaa koK« !*ltou i feej kaki hana ac fcoiboj ia alu o *F«- | eino aa ft«kahl hale Hupeao bo lrt hoalo an* a* 1 keia maa la īno o k* ko«koe. M» kona ame koaa ! kulam eia iuno, m:-; h« ta he ajt»a •aika'» !oa ke |«i ia ak» kahi « nehana al *i&. H« ola k?Ba «e& apa* e fci ana al?Ve m« koua !kaik», Mena • ■kana wahi a i>eiaii«na i heepuka mai ai J o)«wal«Qonae h*i o &a i»eaj palupiln wal« no k« l«aa ra mei| je k«kaa ia aka ai. ata o ka po« |ooio no kekak! a ha ma:kai ; nohoi e loaa po kokaa ana ■' jkela poe pn kakahi. f Ota aaaaao, aa puka mai fa | ia mai ia «e oia> e ime nae ka hoe }ma Va tae eka poa ti«oiKSika han». Ua aao oiuolu loa kooā i«o i pan« aiii ai in «:a na« h« nau ano ma*!ea ma{oky oia maa leo oluolu, I»% owau joe « B«laliona e \tAzn no *a i> I kou moo!e!o alaila Hio kf!a i cepa r

bb! bo k« aupuni ame ka aiaa k' hookeha ia onal ntl I Kaiea no Pālwa. A ina bo n&« e iakeu iaa na kakau au nou |v»a ke ano fc« %oa wiweole &i ele 'he Pcropeaa aa ae kana. lala e Koko ana malaila, «a na ra ak« la oia i ke kauna wahine he kulana ui aoaoii a >is tiaui konanau heifekelfeßa ano ka hiki iaiā .wheu ae i maa elel& hou aka e haopiha bo «nau n:a <iaUa i haale aka. ua boepaka ( hou Pkd ia oia 4He ui o»aoU no jo§ eke Moaaeiana," Ua hoo— ipuiwa loa ia a>u kona m&aao. ao |keia oaau oleio hope i hoopeka ia I akn # inea e aoho nei ma koaa aoao, ai kona Joho ana i Uia Ehaa «Ho, ua kahea oaai la «ia «n» ite ani, hoepakele Wi) U« akua )a tr.bu*," o ke kuiana mnei kela o k«»i& kanaka s % noho m% ku« aoap, he wahi koa wiwooie ole wale no «i ole he Poroptka paha no na heonee kaua ana aiaiia pane heu ia e Eeiaiinna, a«ekua haku wahire o kou s»aa lehelehe na hana ia 1 wahi e puka mai ai na wai a i ka* heomake eaanao, aia ileko o ke - J kahi taa« hua ai, h« ailg pahee!

iea kekahi ao ieo lakoe mau k«m«! laaia he nai aa *«>.-jppi," e hoeha' naai ana ia ae ke kii aku i Bja paa an&e na hua ai oia maki { iaau . . Meaha ko« £ku lekahi mau i mea au e it« m»i a*f iloko eu wahi a ka wahlne i nihaa hea Mai āi ka wahine i% Belaliora 1 Aole e Heialioaa i pane hoke a«U aka, uaolelo hea ake la o Bela--' lioha. koa mau f«alta kai e h'nai'! mai nei ia'a ēaa wahinē, ae o; ko« ma« maka kan e ninau afeu < n«i ia K«u maa maka, ae k«« oaaa «a%a, ae>le loa \ naaa aiwana aVā mao a ākā, *a a*n» ah» no lana « iike ms ka hiki Sa laea ke kau ! ko laiaa ik« maluna o kekahi m#»a 9 la«ā i manae a! ua ike taua i Ve hoki mea maika», a aele ha laua t heie ai Nenil i ko laaa nana, ana maluna o kekahi »au mea e: hoepiliiia w*lt» aku aua i kelahi: «a«aokoaakr, | Uā nana aka īa eia io «» t»a ' ta liuhm no keip »afi o!e!o a JBo-' laiioāa laia, a!ai!a h'olo maf la na waimaka ma! koaa maa papaiinal ■oh«a aaai a helelei iho la iluha %>! kena aahn nan! e konao ana ame| >ona liaa, a he mea hoi e hoike »af ana, tia hōemaōpepo oia i k«la n:a« olelo i hoopnka la ma.l ialā, Alaila, ua kvhh iho la o Beialiena ila'o a nee mal la a ko ; kok» me ia, ae malama lea aoa' hoi kona Wāwae eha aole t lahuli kou ae a eha ho v paha oia aka. ua hoewaa aku !a no eia ' ke kaaaaWio 119 i kela wahf«e ne kaa* mta i ka*»aille naa aka

ai &3£Tiisa laka, Owau wile, *o fcai oaanao ae i*ka piluia maoli 0 - po« e &oho taai ja aaa fßeike ac*. Ua nai ka ua ma>a po n «i i kaia ai;u la, a Ine ua ūaaEao au he p ; Jikia mao !i a jx;e raa ka po uei, t } a, laraaalßft Ihu au i kel» wi h!! ka «&h.»«ra i »a t p*« aeVu «a ina. ua waiho ia lJbo la, ti:-i a'asu? a>e, lia ha!« o na kuk i wea un ka !upo e hot , wāli I* a«u ti « oa vrawae o na *o«,; s . ( [ E hiki naai ana wa e mihi ,a' c>s: kou h«sU »u& naaiaiU 8 no-1 be a;. irai k«ia wahi aku o l T aivaj kahi hoi *u e noho nel »« Ka mai lul.-a. j I* waoawa, aa h«M ioo rajai la o Val«ria « eana ia iaua * «a ana aalaila i kona ioae a<>a aku i ifcka»i mai» huaoieiu i hoopaka 'a aiai e kekahi »]•*, ua huii aku U o'a a hooiohk. Ua ite aku ia • i kii aee ana ae o Vai*ri« a naea rua kona aoao. L'a ik# oia i k#i* m«a, noiaila. ua kuii an .ia oi.a a pane aku !a i aa aii»aa i »iaau ia mai.

i Ma ke kahua kiua, us haaa aii : ' k« oaau i na »»a apaa e kikiol*ai ia'u oe« imua, ska, o ka pe® me au, ui dui feo lako'i mahalo i>'u t aUHa ha se !a kuna aka. na ia meu, 0 ka o'aio, ht mea aiui loa k«ia i kou ola :-.na, he <aica kieki.e, ua nu4 Po ; Bitia» Pilato 1 ikft ai.. Q na oieio aa i manao ai be aau ioa ja, aia 60. ka maikai ole oiB tnatt naea ma koa ana ībo, L'a hoorrjaojjftpn m&i la o fili — pi Maria i keia naaa.oU'o, aUila, ua n«e pon© la oīa a eiphe pono m* kona aoho, aiaik paiii ae la oia i knaa mau liua, a akak»s ikj >a kona huhu. Aoh loa au e paaoi hoa i kaia la

. la.wanaw'a, s? ku ae la ke Ka uaa wahiati iluna akila he.e ak.U| la mai kela keena aku no kexah ; 1 iuwi hou aki mawaho, roe ka aaj lieke o ko&a mao aahu. E ae] n»ai ©ē ia'u e l awe a*» i keiapapa.l Jhe.pasni maikai «īe no keia i koul manao, heaha itx ka oaea e loaa ia o« rnii kou hoōhaia ana i kekaki naft msn»WĀ eu ma ktis paani.

Ua napa »a» la o Piiipi ia Va* i«ria • lawe ana i k«!a papa pa— «ni p#pa a ia«a B«la)>«naUa nana mai la o Piiipi ne r<a maka h«amaka»liue ia Va!eria raai kooa p«o * Hikl i «ona tna» wawae. Ia inanawa, ua ku gnai ia o Kauna aia kanawa, ua ike koke aku ia o Bt!a)iona ia mea. a bt asea qo nae ī ike rnaa ia ®a »ua aka.

Ia »anaws, ua pan« aku la 0 B«!alioua ī ke kauna r<e l?a o!a— oia o kana ieo, o k# ano mao ro ia o ka hoor>al« ia a* o ka mea maihni, eia nat aole !oa »coa i ike i ka m«a am« ka h*pe oia mau o»ea naaikai e hana 'a ... ,i : i ana, aiea, o ka hoino wiia ka apea a lehe ia ak» ai. wafei a Helaliani i ol«io ake ai iaia, E hoao i«a« »in»a oe e hcop.t— kaie i Kfija a?io wihi aaa I pane mai ai, o Kau m«a ?loks )oa ia o ka kt»ao o i®i i koa aia e hiki ai *8 ianakiia o*,. Ac!e anei o,#e aohoi kewab ; ao kak«a nohoi 4 paa ma { a ano hana. o je, ,un hanfhano o« ; k«« eani ame hou maaa i haaw, ia mai di ii Ua «ana aku Ia eia ia Pihpi al^i 1 » h&ula iho la kona mau maka Aaie aa*i o« i hoomavpopo mai, ia i aa oleio a B«Iai ; ona i tPai la imaa ou, eia oia k« hojk« mai n«i i koea aaar.aQ ruubr:o mai k« kui|na «aa i i« aku %k« ike rcai n«i o<4 i aa aani maiana ou. , Malia paha o makapo oia »u ktkaai m*h#!e, wsUi u &ahi ««iki ipoanoa wi\roo!a. E« m&nawa (pokala wa!a no &as kela ano, :■ S

>iaU'la ka ia kahi k#iki ««e.Ke 11 au'.aaa heoio. a Wke mai.la i oa v mea oiaioko o koua aoonoo ao ka t manawa. hope Ueia e hiki ai, iaia ke o!fcio ipai, i ua rc«a a Jroaa • munao e oai anu unua o ka wa - b : ne kaeuhano & Ftc:no, Va ku.'ou iho.ia aa ma.H» o fca wahiu.« ui an* ti.buik«.n«M noaa tnaj iiaie a hiki waio no, i ka ,U.t ī'ā ana aka o na uliuii. maluna o .kuua maa .maka, 0 ke kaha paani, wahi a G>ana ; Giat«moi haimai ai īa'u, h% mea | maikaM&a ia ao aa. a'ii ■cpio.tiLu.e jire oe e P'lipi e ; ike me au wahi a |p2hpi .i pane uui ai. ae elike w« oe. e ao a»a ja ot i na i§ea io o | koa knlaaa. a na ; Eeialiooa poaoi ]t«o i hai »ai ia'u ia mea 0 k« ao ia ana o kekah! ma kt-ia niau hatia, wahi a Bela— liona i patie u.ai iS, a >ia h»ia ia keia mea e na pee koikoi 9 >a aīna Mkma, 0 na oi hsiu 0 k» peps ho ia « pi)f ana i ka. moiwaMae, l ho mta hoi e liau ana i ka wahĪD« iluoa 0 k« kaiaaa 0 ar.arhalo feau ia ma ; ai. 'AOLE I PAU