Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIII, Number 52, 26 April 1939 — NA OLELO HOOKAAU A NA KUPUNA I HALA AKU [ARTICLE]

NA OLELO HOOKAAU A NA KUPUNA I HALA AKU

Ma ka Nupepa Kuokoa o Sepatemaba 28, 1922, i hoopukaia mai ai keia manao KEKAHI MAU OLELO NOEAU A NA KUPUNA Oiai o David Komohonua Kamaiopili ka makuakane o ke Kahu o ka Ekalesia o Kaahumanu, ma Wailuku, Mauai i keia manawa, ka mea nana i hoopuka aʻe i kekahi mau olelo hookaau a ka lahui Hawaii e pololei ole ai. Oia keia: "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHOLA NO KA HOI IA." A eia no ka manao ano nui ma ka hoopokole ana a'e. O John Makini Kapena ke Kiaaina o Maui, ka hoa paani mau o David Kamaiopili maka pahupahu (pi lioki) i na manawa apau, a no ka --- ua ike o Kapena aia me Kamaiopili ka olelo hhookaau e hauoli ai ka poe e noho mai ana, a no ka ---, -- --- manawa e pahupahu, -------------- ai ua piha loa ka hale i ka --------- ma ka laua mau olelo hookaau. Aka, i waena o ka laua pahupahu ana, hoohala ---- aku la oia, (Kamaiopili) i kona pahu ana, a -- ------ nohoi, -- hoohala ana,

a oia keia olelo kaulana. "IMUA IHO LA NO KA HOI KA ULU A O KA HALA IHO LA NO KA HOI IA." He Kiaaina no Kapena no Maui, a eia imua o kona aloa o Kamaiopili i na manawa apau, a he hoa paani pu hoi me ia i na manawa apau ana e makemake ai, aka hala iho la nae hoi ka ike ana i ka ulu imua o ke alo. A i ka hoea ana o keia manao imua o Kalakaua ame Moehonua, nune nui iho lakou i ka manao o ua olelo a ke Keiki o ka Malu Ulu o Lele, a na Moehonua no i puana mai i ka haina, "Aohe mea e ae, nona keia mau olelo, o oe no ia e Kapena. Ua ike ole oe i ke kanaka imua o kou alo," oia no ka ulu imua o ke alo." Ike koke iho la o Kapena i kona --------, hoi aku la a ---- i Lahaina, Maui, a hookohu maila ia Kamaiopili i Lunakanawai no Molokai. E puka hou aku ana, S. K. Kamaiopili. Ke hauoli loa nei ka Papa Pai o Ka Hoku o Hawaii i ka lokomaikai wale ana maila o keia makua o S. K. Kamaiopili ma o ke kakau ana maila i kekahi mau olelo hookaau a na kupuna a he mea hoi na na hanauna hou o keia au e ike iho ai i ke kuliu maoli no o ka ike hoopilipili olelo o na Hawaii o ka wa kahiko. Aole wale no ma na olelo hookaau aka ma na haku mele pu. He hohonu ka olelo a he nalo nohoi ka manao e hiki ole ai ia kakou na hanauna hou o keia au ke ike maoli iho i ke kaona o na olelo i hoopuka ia. I keia manawa he hoike okoa mai no i ka manao, a o ka mea maopopo ia mau -----, he eha ka pepeiao ke hoolohe aku i ka hoopuka ia mai oia mau olelo ma na himeni ana. E hoopuka hou mai ana no e makua Kamaiopili i kekahi mau mea hou ma keia mua koke iho. Mahalo ----- loa ia oe e Mr. Kamaiopili no keia mea au i hoouna maila. L. H.