Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 2, 8 May 1940 — HEAHA KA OLELO HAWAII I KEKAHI POE? [ARTICLE]

HEAHA KA OLELO HAWAII I KEKAHI POE?

I kau ae la makou i keia niau olelo maluna'e, i waKi e ike ai kekahi poe a e hoomaopopo ai i ke ano nui o ka olelo Hawaii a kakou. He lehulehu o na opio Hawaii i keia manawa i pahemahema i ka olelo makuahine, a he olelo ano hapa ke olelo mai. O kekahi poe e aku nae hoi, ua minamina lakou i ka olelo a na kupuna akakou. no ia kumu ua hoao lakou e kamailio ia olelo, a via hooikaika, i ka huli ana i loaa ai ka makaukau i ka olelo ana i ka kakou olelo. Ma kela mau pule aku nei ua hoea ae la kekahi ma-| kamaka Hi puakea ma ko makou keena pa'i, a ua noi mai- ' Ia i kekahi kope o Ka Hoku oia pule, a ua hooloaa ia la nohoi. I ka ioaa ana iaīa o ua kope la, o kana wahi o ( ka nana ana iho, ma kahi ia e pili ana i ka malama ia ana^ 0 kekahi ahafhuina o kekahi Hoomana ma Hilo nei. la ua makamaka nei e heluhelu ana i na mea i kakau ia, ua loaa maila kekahi niau olelo Hawaii i hookomo ia ai, a ua ninau maila oia heaha la k?i manao oia huaolelo 1 hookomo ia ai, a ua wehewehe ia aku nohoi iaia ka manao o ka huaolelo. Ua pāne maila oia, he nani maoli no ka olelo a ka Hawaii, a he oluolu ka pepeiao ke hoolohe . aku. -1 Mamuli o keia mau olelo i hookomo ia ai a i weheweheia aku aia iaia, ua huli maila oia a i ka lunanui hoopuka o Ka Hoku a waiho maija i kana kauoha pepa. E lawe ana oia i Ka Hoku O Hawaii, a o ka paa iho la no! ia o kona inoa maloko o ka papa inoa o na poe hoomoe' pepa o Ka Hoku O Hawaii. j Ua hauoli nohoi makou i ka lawe ana o keia maka maka i ka nupepa Hawaii i mea heluhelu nana, aole nae hc-i i hauoli makou ma kona hoonioe ana i pepa nana, aka | o ka oi aku paha mamuli no ia o kona makee i ka olelo | Hawaii, a kakou hoi e na Hawaii opio e hoohemahema i

nej. * He lehulehu nohoi o keia poe e hoea mai nei i Hawaii nei a i ko lakou huli hoi ana aku no ko lakou aina pon<,i, ua makaukau loa i ka o!e!o Hawaii, a hapa mai no kekahi poe Hawaii piha. i Nolaila, ku iho la ka ninau malaila. "Healia ka olelol Hawaii i kekahi poe? A eia no. *Ua lilo ka olelo I iawaii i t;eki h jx>e me he pua aalo la. e moani ana konia ala a' pa nia kona puuwai, L a lilo ka olelo Hawaii me he ipo ( aloha ta e hooheno ana ma ka poli pumehana o kana i H a mau at. I Heaha hoi ka kakou e na Hawaii e hana ai? Eia no. e pulama i ka kakou olelo makuahine. a e hooikaika hoi i ma ua ano ajxiu e loaa ka makaukau i ka olelo niukuahine a kakou. Hauoli ka naau i ka lohe aku i ka pai ana mai o na lahui e i ka nam o kakou olelo makuahine, a e like uohoi me ka nani o ka leo o na I la» ail i ka liimeni, hele loa ina o. Mahalo i keia i ka pai i ka kakou oleio, a kakou nae hoi e hoopahemahema nei.