Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 7, 12 June 1940 — No Z. P. Kaloku [ARTICLE+ILLUSTRATION]

No Z. P. Kaloku

O ke ki; e kau ae la maluna oia oo o Z. P. Kalokuokamalle, a kekahi o ua inukamaka heluhelu o Ka iloku <) lluwaii, i hiki «ku hona uiau makuhiki luuliuia o ke 90. lle' uialkai li< ka Ike a kona mau ma-1 ka, a o kohi iu>hoi keīahl o ua ka- ' naka paa moolelo o ka wa kahiko ] o kakou, a he iuea kakau nohoi no kela wahaolelo o ka lahui i ka wa e ola ana ka Makua S. T„ Peslia. T7a hauolī nohoi makou a ua pomaikai pu no ka loaa ana mai o kona moolelo a me kona walu i hoonaauao ia ai. He mēā nohoi keia i Ike iho ai kakou e na 'TTawaii, i ke wno o ke olu ana o keia knnaka. "Eia malalo Ilio nei ka niea e pill «nn. i kons\ ola ana. Piha Ke 90 0 Nā Makahiki E Mr. T,unahooponopoiio o Ka Hoku O Hawaii, Aloha ftui kāna V. oluohi mai oe, i na he v ahl ■ kaawnle kekahi o ka Nupepa Ka ? Hoku (i Hawaii, no'u hoi ia wahi ! kaawale. j Ke Ano O Ko'u Ōla Ana T'n hanau la wau ma Xapoopoo ! nel, Kon:\ īlema, Hawall, m« ka lu r? o Mahikl. A.l>. ISN). . T kou wa kamalii, ua iiele an i kt- ; kula, ma Napoopo<> nel no. a o ka*n Ikumukula ola no o David Mareka j Kahookaumaha. , O na hoolilo o ko'u luaui inakuai leane no ka'u mau huke i hele a I ke kula, a komo aku i'ke Kula Nui jo Lahainaluna, penei no ia : HeJmu»jau, lOe. Helukamalu. Heluka- ; kau, 27}'r. Aole no i loaa inai. ka j Aremakika ia mmiawa. T ka makahiki TS7T, toaa Iho i ;i ka'u t»uke Ai-einakika lio Tse. T ka 'hoohnila ua loaa Iho Tn he ?1.10 ka |hoolilo o ko'u t)iukuajv<tiie ia'u no , kela mau huke. A ua l<ulike loa jkeia tnau huke m< 4 na buke e ninauia mai al 5a oe. ke Kuhi N'ui o 1/ahainaluna. o ka'u mau bu- | ke kela e ao mau ia al ma ka papa j I, Aivmakika ame hehmaau. Kuiuu j kanaka, Kkolu haole» ' ITo mau haawina like ka lakou e ao at. He nilu ik> ko ke konio una i ke Kula N'ui O Lahainaluna. Ile hoike mua ia na kuia apana o na maliele kula apana. I ua he ekolu a i ole eha paha kula, alaila, na ka lunaj kula e liaawi i ka lūuau L ke kula j i niakemakeia, a i loaa ole, i kekahl A o na kula i loaa na haininau, na keiki oiu mau kula ke hoounaia i Laliaināluua e a\> ia ; Ko T u Holo Ana [ I ko'u Uol Aua aku ao ke Kula , iiw Laluuiuiluua. ekolu walii lole | w at\:ae aliiuakiua, lie ekolu paluku j uvc« aluue. Lwkalū kuka kaiepa I ha\JliuU. ko'u makualiine jk» i I heleliele, a humuhumu. Aole lio ka uiah. Xoho ke kula o Laluuualu na ma ka malama <i Mel| AT>. IST2. ■ a ia makahlkl ki>'u "kuuio a na. 0 Ki Hauea kahlko ka niok.u, a hv ?2,00 uku moku. vlua wahi dala uia ke'u eke, ka iK»e ulakelako j <io o UU uiakua, sako ue uiai luua a . lalo o ke kuio a liala 1 ua wawae. | Na ke kaa i Vil uo.ia'u i Vai jo l«iUahut. Ovau wule uo k*> Ke Jua Ilema amo Koiui Akau, hanma : ua ku?;t, 1 t'>aa ka hvv>uuil kai, 4 Mi ka U »£ o Moi .U>. IMi tuH»»uaka ka uiuau tu o ka !kc o ua h.mmunu o ua kula Uke ole o ua Mokupunl a^u. Ma ! uke \ivi.u;cktkii k;i luh» # maku it.ua aoa, O ka'u huke heiv I kdu i a'o ia ui; olai, lje Uelukakuu , ka luike raaiuua IUo, a o U'u kuiuu hiohoU uo ke RuUt o Puiiahou, o I^a ■ n\S Muieka l\ukvhjkaUMiuli Uaka) koua A o toa i<o II u\? ia »i eUu A;\Uiakik«i ,vu.e Hv uu īike im: u* uluau o I i.iuau'a au», A ;oaa Iho U ko'u a ,pote La aua. e ' T.o i U*urua;.«. li« , eV.ia. ui.iu iiale Kiov uo u« keīkī, uu ua kek,*t\\ ivvv«, s Uo<4 Au <<*u 4 i k« liaW e o Ule o Kā o Va 5\ S l V \ f!

lalo, Knnmwl. lioko o kelā mau fia- £ le eha, he eha o na papualna. Hana no ia i ai nana ; a i na ua nui lna kau al, lo'} kalo ua hiki ia papa.iiua ke kuai ia mau lo'i kalo oo i <ia!a aau. ffloko ola mau mahina, ua uul na lo'i kalo oo a ka poe hauinana mua i puka i lioi 110 ko lak«>u uiau liome, a kau ilio ia ia laki no makou na keiki o Pohakunui, Loaa ilio la ko'u pau kumaa. I'au loa iho ht ka i>Hikin heinahema ma kino. Iliki i ka iīoouiaiia liui, iu>U> wau i hoi i Ua aiiui, apau ia uiakahiki. Ho malaiim aina kulo ka hana, Hoonmka liou ke kuia i'Mei. 18?:'., koiiio wau uia ka I'apa a pau ia makahiki a konio hou ke kula i ka .A.i>. is74 pii ae la wau i ka l'apa 2. I iiei makahiki 1875. kau i ka Papa 1. a iiio i Luua Xui no na koi- j ki o ka aina inahi kalo o Pohakunui. 1 He Kapena ka lioa olelo. ' Hoomaka i ke a'o ana i na loina Ana aina, a a'o pu ia me ke a'o ho- j lomoku, Kilo Hoku. Ua nui uo ka poe ike, aole i loaa ka nien a Wiliniaua. IlUiune ka noho ana ia wii, Hapaha, a hapalua ko ka la. īloko' ©ia wa, e ooho ana »o o WilHaiu ; Kanwu, Kahunajrale o Kawaialiao i \ keia manawa. Kahoopii Kalimale- J waleuwaiualulookala o Kaupo, a ua- j na īm keikl o Soloniona Kalima auie losepu Kallpia, k« Kahu Kuia 7>abftU Nul o Hilo. ilr. ,1 K. Apuakehau o Koolauloa, Laie, i na no eia iio lakou. apau ke ola mai ,neL Ke kok.oke aku nei na makaliiki o ke Kahu Kaiuau 1 ke 8S a I ole S9 paha. Nu ke Akua ke ola. Na Kumu Sereno Ed\vartī Bishop, ' A. O. Forbes, D. D. Baldwin, . J. B. Hanaike. I ka inakahiki kohuia uuU , wau i Kumukuia «o ke kuia Aupuai, i> Keei, a hoohuiia na kuia eloa i ; hookahl. Owau no ke kumukula, a 1 piiia loa uu kula i ka olelo Bereta-1 uia, alaila, pau Ūio la wuu. . Aole «ae hoi me ka puau kuu hoo-1 maikai ana i kuu la piha 90 maka-" ] hiki, aka, iiie na kini Kauiauo uo,j Pilia iho nei ia'u ke 90 makahiki ka la 13, t> Malaki. i s Me ke aloha i ka LunaluMipouoiio-,] uu iimi l koua juau houpualiaua. Mekahaahaa, Z. )L\ iv«ilokuokiuu<ule, N«|M>ypoo. Koua lleuia. • r . • .]—X .• >■■: Ua nni n« ke aloha o ke Akua i keia kajiaka. XTai ike iho la nae lioi kakou.i 1» ano-o na 'kei'kl o ka wa kahiko, he nete. mft i>r mea e loaa ai k» n« eia nae hoi, me ia I na h(»oHfaika i ka hūli ana i !ka twanao, n nvs tea l!oomhōpopo |afla i ko lakou naaaao nie'lie m«i !l« wa oi akn no ma na haawina. 'a paha ka namn. ! T keia manawa ?ka hooinaka ana I no o k*> ke?ki o komo ! ko knla. aolo 11-w«l Iho maialo okn ka hoolio i o ka mafc«hlki nnia. TTo okooke Toa !nn kHki l ko ano 'o ko lakou mau iiinhu o komo ;m. ■ Ko akn w I o komo i k» lo?wawao pokolo, <s Iwlli nnn ko T»oo. na loiewa Iwao lolon aiaiia kt%ii. TTp hilahila llon or kelki o keia au 1 ke komo h ka iwlaka uwewWhhie. āia i mau I palnlo keokeo ame na kam&a mtoi Tnio, aole hoi mo Tin kamaa jpej>ee!kw*. f>is maii moa i 'hana ta o na ! keiki Wnwaii oia n>an ta. na iko 1a- ! kon i ko koiko! oia man mea. a ua ! a*o iakon ia mon he h<'K>manavrantii, ! f?l» ni pakiko. hp hoomanawanut. T' ! kpia manawa. ftote ia mau woa mo' !ka kakon n>an kolki. >Ta ka hooni- j ! anw kn hoonantn»nt ame ka lio*»-1 ! hiohlf>. amo ka hooiv*tatotui. maiaila ! | t«kt>«, Aoio na«- hot ! Toa e tt- ] k* nw ta. t a«o Iwlmī' ■ tnahoi>o o na iiM sns a na makiia n j I o takoT? ota r>» hoiomna nei. '

' 2. P, K*(olju