Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 22, 25 September 1940 — Piha Ke 80 Makahiki [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Piha Ke 80 Makahiki

O ke Vvil e knh ae 1a iūaīūiia o!a no kekahi kamaklna o ttonft*KatoRua i ka iluiie, aioa kaulana hol ! ke Vevrn a o ka Manlnl, ola no o PiUpo Haae, J piha Iho nel kona inakahiki ma ka la 23 o īuue A r>. i<m<v T T a lianan ia 'o Plllpo Haae, mn KeaUa-kai. Kona Hema, 'Hawali, nia

ka 3a 23 o lune, A. D. 1860. I ka ponn o liona man ninkahlkl hele aia i ke kufa ma Hookena, a o Mr. D. H. Nahinu kana kumukula aiua, a mahope, mal ona o slr. 1. E. Naniaka. He mau makahiki nohoi kona o ka hele "ana i ke kula uiaialo o keia knmukula, a o kona kuiuu hoi>e -k»a :Uia Kona oia no o Mr. John Keawehawall. Ma ka olelo Hawaii no safeoij> e a'o ia ai, a oial, I\t< olol.i n-.iwaii pilm ka n'elo e \iTil ana la oe e Hawail pono! ia n»au la.

OUu i ku. \va e uoho kuuiukula nnn o ,Toim Kenwehawaii. ua hookuu ia maila koua maa hoa kula aiue ia pu nohoi. Mahope iho t> ka pnu nrsn o rn !mr.n hoike n na Komite Hoike Kula o na Kula Aupunl apau o ka upaua o Koua Heuaa, i uiahuuaia m;i ka luakini o Honaunau. ■ j I ka mahlna o Aukake, noonoo la na Wiki ko Unia o TTookoin\ e komo nnn r T.a>iatjtaJima. Hal la WAila na keikh oia no o Geresoam Wai;iu, .Nuliiuu auie l'iiipo Haae. I im maopopo ana oia kekahl o na, keiki e komo ana ma ke kula o Lahainaiuna, ua hoomakaukau iho ia ki>na mau makua i na waliL niea e Mā ma' ke knla, Ika makaukau ana kei* a i ka la e jhaalele ilio ai ka moku ia oea, ua kau aku O Kiīniwa ~ka moku oia mana-

| I fca hoea anja aka keia i Maui, • a ku ka uauku iluila, a loio aku t& I ! i!k:r Tkn :irsn nku ika | uwapo, e kakaU mal ana na kelk? I K<*Utky o ke kuiu *> Lahalnaluna» i | hoonna ta iuat 60 ke kil ana 1 keia ?x)o k«»lki hou. ia mau Ja aole iie kaa e like me iwo i»ciu uiuiiawii» aka, lie kaa na ka rlrī o hano. r ; \ t?r.oVnn 5n na wahī «]wpe ame na pahu i'a maiuna o ♦ii' kaa» a 0 makou na keiki e boi a«a i fee kula, pii vrawae. ona kei W i hol «kn i ke kulfl. mai Kau mai, Kona, na Kohala. He Hawail wale m' un keiki.

T n M ofa 0 Xfl!hainaiuna nia ka makaluki a.T>. j .iv.i« 1 ma ka niahinn 0 S^pteoiabs ja haokuu pono ia uiai i ka malauia '•«' Tnn t » A T> Ho ohiku ko lakou nui iloko 0 ka 1 i.kaiii. ! k« \V;I i hookuu ia ai i .. ko kuia u;:::. a oin i\o kokahi !IUUt hoapapa ko noho mai uoi " Koattkiihu, Hiio. llnwaii. a i ■> • ..::.o ),oj:i o huuiwai •■"■■ ' laīi;i Koaukal-.A, ko •Uiki mai oia (Piiipo Ha»e) i Hilo ) iiei, Ko!jjo aku <usi 1 ko kula 0 'OMlnnn « o Mr. H R Hikikoki ko | Kuiuupoo, a o T. B. ke ko |k.;u īuua» a o tt«?v. j, Ls Hiuuuke ke P!un * j He a'o ia m fta um ka j» «īawaii « kuwu HawAtt Uov. , •" :' a i kekaLi Uv4ioi 3 >»« O !n ,-vī ' |k<mw mai ana ho i«au kokua kuuiu ī iKHI, j • *<* ka tVrei&uUk . 1 «« h»nwani> ta maii ho { v ona j»H ki» kuia 0 LahaiMaiuiuu aka, lw \ , • uo U-A «<, !k iv'«.iO Umi ka l Ww ,« rt ««« V ;>;•>, ?••• V,; n:a 1 |«*o t ha haoK ke ko aku. ! j i«o o koo« pukA aa& lual; , '-WU iuAiU aa j »** m* kt m«Unva o AuUko,' !»wiwiw Iko o>« I»aWV aua u* m j j" %» iNv.K K« Ou" | * \ul.,Vo ! 1» rilU)o llano fco Vsu,\j, s j««ii t« Mr. W, K. Ur«tt\vtii ttiai. U ! KuU o cta Kv>ca, 0 uo|»o i 1 n«v K«?j» o \\t-r ! Hwk» ik i At«<« i I» mahiua o \ r» w :i . : v . o ke lalalwi* « fee>te al. ho 5 aW«iU «iBiiUĪ 0 nu*ou4uv, I* i>tt M m* U auia loa «

kalii uka o Ce TOla ana tie j no oka la, noi&ila, ua noonoo iho iA oia «s waMo aku i ka olhana kūeoukula, a e jiw«awe lio! 1 na <mnF na a na kujE>ona ( ola fea "Mahlai" ame ka a waibo aku l* oia i ka oihana kumukula 1 ka mahina o lune A.D. 1880. I ka mahlna o Mei 1884, hoohuiia oia ma ka b«ita maeioae o ka mare, me kekahi inanu no uka o na lehua lulaa wai a ka aianu o Mauliola, Hnnokaa, Kona Hema Hawaii, a i ka mahina o īune A.D, 1922, hele aku la ia rua ke alh hoi ole mal. Na Han* Ana I Al He nui na ano hana like ole ana ! iawelpwe ai o kela anie keia ano. C> kana oihana hope loa i paa ai oia no ka Lunapiuihao no Hookena, Kona Hema. Kalana o Hawaii, a i paa ia hoi no 15 makahiki. I kona mare ana i kana wt hine he 38 makahiki o ko laua noho aare ana a no ka make ana o kana wahine i kaawaie ai laua. Mai ioko mai o laua, i hoohua ia mai ai ko iaua kihapai ohana ana lie mau keikikane ame na kaikamahine, a mal ia lakou rua! 1 toaa ma.' a! na moopnna I anwne e'lf!lrl 'aW 1 fee lelinaWka. O keia lh.ō pahn ka niakla polob Wōf Kafaknna—**o ka hooutu lahal." Ma ka la 23 Lho nel o īune o!a 1 hoomnnao Se Wj_ka p!ha ana o ke 30 makahlkī latju He o!a mau no kuna 4»Uui elk'u, & lie kanaka makaukau loa ma na huahelu, a he oluolu pu nohoi ma ke kukai olelo pu ana, a piha 1 oielo hoomakeaka. Oia oei ophoi kekahi makamaka heiuheiu o ka Hoku O Hawaii, o kekahi ooh<4 o sa ololie inii mea pohUUhl, a i, ike ia ua ka inoa kapaka o "Kahi Koa Tolani ame "Pohakuopeie." K« k&iokc§o nei nohoi makou e hooaui hou ia iho kona mau la h&uau l ko«£, iiah&io uo auui lā oe.

V - V .> IPILIP,O HAA^/; # .