Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 22, 25 September 1940 — Nuhou O Ke Kula O Kamehameha [ARTICLE]

Nuhou O Ke Kula O Kamehameha

(Kakauia mai e Louls Agard)

Ha Inoa O Na Hale Npho O Ke Kuia O Kamehameha Ua hooholoia no ke kapa aua aku i na hale pakahi o na hale noho eoao .o kt= KuLa o Kamphameha o ua Keikikane ma oa o Kaiialama. ma ka iaoa o na moi o Hasvaii Ua kapa ,ia na hale l'.ikaln ma ka iooa o na.moi ma ka liiinn <- iikt iti<; ko lakoii *a i lawe ai f ka nolio alii a hoofcia!u maM ka lahui. Mnluna o ka'papa buletina o krl a ame kf-ia halle Df.ho ua j kau īa ke kīi ame ka moolelo o ko- ] na inoa. I

Oka mua oka hale ! a aa kapw ia o ka Holo Kamehameha i kapa ia mam'Hī o Kamehamelia ka Nui, ka poo aupuni mua o'ua paemoliu 0 Hawaii. O ka manao nui o kela inoa he "mehameha". Oka moolelo o Kamehameha e hoike ana no ka maopopo ole o ka la pololei ona 1 hanau ia ai, aka, nae hol, malia ua hanaa ia ma TCōkolkf, ma Ko liala. mokupuai o mawa<:-na oka makahiki 1748 ame 1758 l'a , tu«.ke oia m& Kailua ( Haw&ii, ma :ka la 8 o Mei, 1819. O kona ma kuahloe oia no ke Juu»alUwahi!H i Kekuiapoiwa IX o fcft o Kea we. o kooa makuakane ola ne k*e K«ikiaiii Keoua, he m&mo no ka I iaina pololei o IJloa ame Uml. T*a I malama la a ua hanal is ame k< jr«'o t& ana ma na ike like ole imur- | o ka aha o kona mak\jakßne hanau i na. o Moi Kalanlopuu* ua IUo so | boi oia he o)ohe m* hana ■ kmo n feoa wlwoole. Wa-' i w KaißT»iopui! mal 1 loaa mai a« [ke akua-kaua o KukAllimoku TT* ; ka:iaka mna ■> pea a hoomana-wanu' o Kamei-.ameha a o kaaa mau hooilt kar,a ana ame na lanakila arv

maiuna o na mokupuni apau a koe o Knuai ame N'iihau ua maopōpo f na hau«iana apaa ola moolelo Ha■waii- O ka kanawai o kalioe i okaoka ai. "E hele na elemakul-*, ka» >- arn<» na w-ahin<>. na kfttj a nw m& kf .• !• mea n&aa fi hoopoino." O kan:j oklo kaulana m* 1;«' kA'.iM o o īao ni Ma\ll oi, • "Innia .» rx>kU, » īf»U I Vs v. •• īiwāawn " K lik.- k<? n-v. ■ ka mak<» ai o )t«*!cabf a'-i V.?x: »ar3 ua kanu ia a I ole ua hmia in r.a fvf o Kaniehameha p koea wahi kahu—Hoolulu—o kaM i liuna m ai aole ia i ttaopoi>o a luki vafe ! k«eia ?a.

i Oka Holo Liholiho ua kapa ia &ku. !a no lilioliho i Qobo &e ma ke aao o Tī. Q l:a O *ft "trtiolīboiMAa. O Ikma looa plT?& o "KaU 1 sr " " Fft 'ha m * « tKioUbo 1 \a 11M $•&& & xb&* ma La<Una. l fca te 14 o lal&l. ISS4. 01« eo ke Vei

jt WtePo « Kamehaweha T K«h>' IMII. W la 0 iii **• toai n» iw ?,«• \a IhwWW*» *Tt» 1 TroT!%f W'- stti r» fe*o «Ux kwk u > ioi, C4 m iit«( 11» v* I »alw nlm rt o K*- ] Vr.i ■ n-,Afc*h?fc ; lttf. m tnua»lL« oHo *>I\k»!u t»i* * V!A pī*a oU \ s\ Ari'.-»* NV> k* i ?»■> Tv*r*\n MHIW | W wml* © k» iK>on<x» o t.rh<>trbiO. u*>; )KMkalttt &o k o ! k«aa nvo?w*hst!e pnr<aTs*> H Iwwmumi. m* lt» *p<> *.» K«bto« »ut ; '< O fek !uu>ft m«j» Vs * srso> tsgl ? Ito i li i«ttK>ttbo ** i me ail ī Mos os* th>| |imi koopnw l*f K*m. j

ua p&e m*Ua na minioa&il Anellk* a hookomo matla i ka hoom&na Kair rlsUano ame ka bu& o k* īimmwuo ik>la> o na paemoku o Hawal! s«l mi «eht» fee o * muml 1 koao na mae&o BBi la Ha waiL Ua tint no o Lihoiiho e waibo «3n 1 koua ūoīioaH! mWEo O ka hoopakele ana a ke Aupuei retania a me kana moiwahine—me K*ieaißalu —a lia&lele iho la zse koaa maa okal! a holo alru la ao Eae|aat i ka makahiki 1823. I k» malama o lalai i«2< ua make ibo la ea paa koko alii i k« m&*i VUr IM UuiaiM a ua bolhoJ ia m«2 ko lana mau kmo waiiua f Hawaii net maluaa o k& moku manuw» Boretaata, ka B}ond Ela ko l&ua mau iwi ke walho mai aei ma Maaoa Ala, ka pa Ilina Alii ma ke awa«wa o Kauaau,

O kekahi Ho!o aku oia "ho o K*leīopapa Haii i kapaia no Kalelopapa a i ole o KauikeaouH. Kamehameha 111. O ka m&aao o keia Kaleiopapa—"Ka mea aloha a n* kupuna." Ua haeau ia o Kaeliopapa ! ka makahiki 1814 a make ! Dekemaba 15, lf&4. Ofa no k» keiki muH * Kameham*»ha ! imo kaoa wahin* tae K«oputan!. U& lawe me ola ! ka noho «311 f Tun#, 1!f?S, nae ho! ua hoomau aku no o Kaahumanu ! hope »o1 a Wkl T k« o0 ana o na makahlkl ! ka makahīU 183S. O Kaleiopap* ka mea ! bo&o : alli loihi loa ame ke ano eul o k& : hoomnlu aaa i waen* o a* Km»*- . hamemehA. O k«r>& <t!» ! no o Kalama, be wa!h!ne aull! nohol i o ke aoo haeohano &m« ka oīUi oia. TJa hoomaaao 1a noho! o TCā- ► w<wr«s!rics W*h*!e N«i, ota h*i na m&hele ana ! na &!a& Hoko o ► ka Aapan! Mol Hawan ame ka ha- ! awl ana t na poe mak&a!nana "h* hapa-kolu. i na kaukaoalii he hapa> kolu, a i ka Moi nohoi ka hapakolu i koe !ha Ua kapaal akn oia t- kona mau makaaiaaaa» "K& Mot Lokomalkal,** a f oie ka moi puuwai *!ofc».

! ka na&k&lilki 18JS ua hooi-uk* *£ oi* ! kan*waL hoonna o *# *s* i s* poe »p«t> o 1t? at>imn! to»! ao U hookuokoa &$,& ! V? *rio o t* m»na O k#%ahi i> ktst m*ti pn#s ola no. ™F boon>&!ubU * O k*T>» tn«u ks«Kr,s lo* * t lo ho! I raote oo k*-» T«»rUort o H* waU—**tJa wm 'ke « o ki aīa» i ka pono ! k* *s » »!!t m « K*l€«! pap« ,us ia a b» hooiaaopapp k« k-uokos © t« Ayj"ūītf Koi « na eupua! na! o lc« *o iste? CAofc» ! p««)