Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 31, 27 November 1940 — Kumu Manao Maluna O Ke Ola (Kakau ia e Ruby A. Bright) [ARTICLE]

Kumu Manao Maluna O Ke Ola (Kakau ia e Ruby A. Bright)

Hoomau la E ahewa ia aku no ko'u mau makua no ka make ana o kela niau kelki—a'u hoi e manao paa nei ua hiki loa ia laua ke hoopakele I kela mau keikl no ka mea ua ioaa ku ike ame ka hoonaauan Ia nnu «t na Hawaii i ka 'makahiki IS.'?O i ke i\v 0 Moi Kainehameha 111. He maikai mau ko'u ola kino, aka i ka hiki ana i ka iwak'alua-kii-īpamalua, ua loli ae la ko'u ola kino, a mamuli o ka hanau keiki ka mea nana i hooenii mai ia'u —aka nmmuli o ka holopono o na ikē e pili ana i ka lann inpaau ua lanakiia wau, Eia no wau ke ola nei iloko o na makahikl he kanaha-kumainaono no no ka hoopae ana I kona "Neemua" ka mea nana I hoololh! 1 keia kukui Iloko o'u a knkou I kapa aku ai ke "ola", aka nae hoi aole nohoi au e hoopoina i ka hoike ae o kekahi mea nana wau i kokahi mea nana wau i kokua nul mai e ola ola no ka inu naheie o kuu aina aloha nei. Ua hoonaauao wau la'u lho no ke kapae ana ae i ka makau a- e paulele aku maluna 0... kuu ; kauka ma ke ano he aiakai kokua mii, a i ka nana ana aku la hope i na aoao weiiweli o ko'u ola opiopio ana ua lapu mai lakou ia'u me he akua lapu !a. O kuu niau lioaloha; lapaau na kauka ka mea nana ī Mna wn! la'u i makaainana malkaī, ka mea nana i hapai ae la'u ma ka nohona vualkai ae, no ka hooulū ana i ka'u mau kolki ponol nia kela honiia a ua ulu ae lakou a HIo mau kanaka makua, aka. ua loaa hi lakon na ike i na Inea a ko lakou makiiahlne I auamo ai—ma o ka holko mnu uun aku i na la apau a keknhi* n\au alelo menemene >»le. <■ Aole i maōpopo ia*u b loko aku 0 lakou, i na. paha ua 'hilahila lakou ia'u. Ona moa e lioopuni ana 1 kf>*u home aole no I;i ho k'e kulana malaelae no na makahlk! he Iwakalua-kumaiuaouo 1 kaaluipo ao. ka mea hot nana S hōonele inal ia'u i kuu waiwal, -ka hōine ame ke' nloha o kuu poe keiki. Mamuli o k;i hoihoi 3a nna o ka'u'mohal e na poe a'n'i alohā inii al, e hull r>o wau i kekiihi iuau kulana hou ae ma ka honua nei no ka hookupono ana la'u Iho 'no ka hoo- ( nalo ana ī na hoehaeha a na kana-• ka. Ona mea a'u i ,|l e pili anaj ī na laau, ma ka Hawaii ame ka' Haole i ala ae Uokv o'u mai ka A. 1 D. 1913 mai. } ITe kokua kalmma'i au ma ka ; Hale Pupule kahiko o Oahu, n ia| manawa, ua lialawai au nio ko anoj 0 ka hana h»v>la niuā loa. ola noj kela wahine UiaUnna mai, o Berry. O ka niua loa' kela o ka ] mea nana i haawl mal ia'u i na| haawlna niua U>a no ka haawi nna ! 1 na laau aiue kokahl mau mea ej ae i kupono no ka haawi ana aku i] īia kokua mua ar.a I na 'poe ma'l. ] Fa mahalo loa au I fca hoohana] a kela makuahlne. o kaiia mau ka-i huma'i he poe i loaa na a\> inaikai] !a v ana—o katia mau mai niaikai loa J e hana ana i na liana mē na kui oia] hoi na hana Hhilihi ana ame ka humu pelu ana. Ho mea oiaio no uae ; hoi e kuhikuhi ia ana takou e na Uma aloha o ke Foo Kaīnuua'i ame. kona mau kahuma'l aku." j Tka makahlki Isls, ua walho waila o Makuahliie Berrj, kaua hmvn mamull o ke iuiawallwali oke ola klno. l"u poina nolioī wau, k» hoftce ana aku o kekahi o ua hoomlkai aua o hoīo pa aku ia j Kauka >Ytu. A. S?ohwaUle 4 tkuu ) knuka o ka wa opiopio") a o ke Lujna Hoohana Nuī i ka makaliiki 1913

[ A āna maī"f Ita i haiia a make ana. I īa Mrs. Berry 1 waiho mal al ua I hookohuia ae la o Miss Lenna Ann- ! sttōDg no *fca iwopiha ana i ka makalua i hoohakahaka ia, a he wahine kupono noho?" oia. TJa komo maila nohol hā l&ot>onopono ana a na mikini o ke "āu" o ka manawā. O ko Alonzd B. Eskerāt kau xjiai ua oi. ae ka> maikai, hookomo ia uiaiia nohoi keka-' hi mau ano lapaau ana, oia no ka iapaau &n* me kn wai. 17« hoopo- | nmikai ia mal na hanauna hou Iho I a pela no me kekahi o na poe kcflil- | ko. O ke auo uaenemeoe ana aku li na poe kahiko ae he ninau auo ; aui, eia nae hoi ua noho no lakou i qie kā hauoli/iloko o ko lakou" matt ! oia ana iho. Ua liio maiia au i uiea hana paa i ka makahiki 1919, i kuu manawa i ka hoao aaa ma na mea pilī i ka Oihana Kiwila Teritori ma ka ia 23 o lune 1919 a ua puka nohoi uia 0 ka loaa ana o na pa keneta he 85 ma ke ano he kahumai lawelawe no ka Papa Ola no ka Ilale Pupule o Oahu. Ua fc©K»o aKU wau iroko o ke'Kaua Honua ma o ka malama ana ! ka'u poe i halawai me ka poino ma | ka mahina o Aukake, 1918, nme ka Ihana ana I na taea no ka'u mau kelki "Ma o'\ Iloko o Apelila, 1919,. ua loohia iho la au i kekahi nawallwali koikol. Na Kauka J. Chris O' Day i iawelawe i kekahi oihana kaha noeau loa maluna o"u ma ka la 3 o Mei, 1919, a mai ia manawa inai ua,hiki ole ia'u ke hoomau hou aku 1 ka'u mau hana, eia nae hoi ua loaa, mal ia'u _ka "palapala hooīa e hoike ana no fco'u kupono no ua kulana ia-, Ua iiio mai nphoi a ui makuahlne uo eiinia mau keiki maliope mal oia manawa, noiaiia ua koho aKu la wau i kuhua hana <»koa uo*»—uo ka hooiilo ajoa I ,mejiJH*>puUujula liawaii. Ma o ka ana ia u iho me ke fcauka a Hiki'wale maiia w i» ijiia mauawa—ka i hooiilo va'u f .i mea Uoepuia-! puia hoiouiua, i mea hoiae a i Kauka Haivail *paU& ho keia mua aku, pwai hoi ka J»eji i }-ike? , Ua heiiiheiu wau i kekahi; itamu e piii ana ,i 'k» oihai\a lupaau maioko o ka, Halemai Tcriiorl« a osa uolioi kekohl tuea e iHKuualVal aku ai i ka MUUai o.ika Manawa o iia lke ktu\h.ele pu ia uo na makahiki he iwakalu,-ki;-Miamakaiii i kaa4»c»pe ae nei. a māUa, o wale m L pakeie mai ka o ke, ia mau auo ma'l E ainau aku no Kauka J. Clvils. O'Pai*. ua uiao|popo iaia. r v { Mnmua o ka ana i keia , mooieio, e ioaa iuai boi na hooiaio] uiai keia mau. kaujfa kaulaua Loia no o: Kauka J. Chris O s I Kauku Oruis, KHUka' Kolhrock,, Os«»rio, Paug, Kauka j Euriiiht, Kauka K.euure. Kauka, \ Tuu£, Kauka iia4~e& Kauka L. \VHs, j Kauka l'. Wit£. Kauka Uouier Ben- . .. \ o ka'u oleio iuHiholo aia no niai ioko o ko lakou mau iluik ao na j makahiki he ,| i k«alioi>e ae nei. B" hoi» pu aku no | kekahi mahalo aua ia Kauka Ar- | Uiur Mouriu--e olft mai uei ao no \ ka iiooia ana ī ka'u «ioolelo i plha | iue ke kauiuaita.