Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 50, 9 April 1941 — Make No O Pamano I Ka I'o Ponoi [ARTICLE]

Make No O Pamano I Ka I'o Ponoi

Ma ka noonoo ana a hoomaopopo ana i na olelo noeau a na kupuna o kakou he ho'honu niaoli no a i'o ka lakou mau olelo, Ile pili nohoi i kekahi mau mea ma ke ano hoopilipili, a i kekahi manawa he huna ke koana o na olelo. 1 Aole makou e lawe t«ai ana i keia a hoike aku i na mea i ulu maoli mai ai keia mau olelo, oia hoi ka moolelo maoli o keia, aka, i lawe māila makou i keia nia ke ano hoopilipili, Ia kakou Hawaii nei keia. Ua ike nohoi kakou a aole no paha he mea e haohao mai ai kekahi poe. O keia, oia noJta mea e pili ana ina hana kakoo. Ina e hapai ana kekahi Hawaii i kekahi hana no ka pono laula, e ku nana mai ana no kekahi poe i ka hooikaika pauaho ole ana a ka mea hookahi a 1 ole a na poe kakaikahi. . Ke hoopilipili nei makou i keia, no keia wahaolelo o ka lahui Hawaii, e ike mai nohoi na poe apau, eia no ke ola mai kekahi mau Hawaii kahiko a i loaa ole kahi makaukau i ka olelo a heluhelu i ka olelo Beretania, a eia no lakou ke noho poūliuli r)iai nēi me ka maopopo ole o na mea hou oke ao nei, a koe w r ale no ma ka lohe pepeiao feku. Mamuli keia kumu i hooikaika ae ai kekahi poe kakaikahi e hoo'mau ana i keia wahaolelo no ka pono ola poe 'elemakule. No keia kumu ua ui īa aku kekahi Hawaii opio a ua kokua maila nohoi, a o kekahi me ka hana nui i pahola mai ai i ka lakou mau kakoo ana. ī ka ui Ia ana aku keia o lakou no ka noonoo mai i ke ola o ka nupepa, o ka hopena ua papa maila. aole e hoouna hou aku. Ua hoopoina iho la lakou i keia olelo kaulana o ka Buke Nui, "E aloha aku i kou hoalauna, e like me kou aloha ia oe iho." O ke aloha hoalauna Ua hoopoina iho la i na Hawaii nele e noho wale mai neī, me ka loaa ole o ke kukui e hoomalamalama aku ana ia lakou i na mea hou o ke ao nei. Nolaila. ku iho la keia poo manao e kau ae la maluna. "Make no o Pamano i ka i'o ponoi." Oia hoi nele no ka Hawaii i ka hoa Hawaii ponoi no. Ua like paha me kekahi makaniaka heluhelu i hoopa ia aku ai ma kekahl manawa a.e nei i hala, o kana pane, aole ona heiuhelu i ka nupepa, a niahope uiai nae ua ha awi maila i ka mahalo no na manao i hoopuka ia ai maloko o ka Hoku. He heike i.na mai hoi ia ua heluhelu no oia i ka nupepa aole hoi e like me kana i hoike mua mai ai. Eia ma keia paeaina nei apuni he nui na hoaloha o na īahui e, i ka wa o lakou i ui ia aku ai no na mea e pili ana i keia wahaolelo, a me ka manao nui oia ui ia anu aku no ka pono 110 ia o na Hawaii i nele a me na poe elemakule, ua pahola koke maila i na lima kokua, ma o ka hi wi ana mai i ke alahele e uu\u ai ka puka ana o kela

niipepa O kekalii ■-> lakou ua mmamina ika olelo kumu| o Hawaii nei, a i na e hoopalalehu ia ana a houkuukuu wale aku me ka hoomaopopo o!c ia, alaila, e hiki niai ana fea la e mihi iho ai lakou. no ke lakou hoohemahema ana. £ia nohoi iloko o kekahi e. keia poe o na lahul e, ke lawe nei !akon i ka nupepi\ no ka hoomakaukau ana no ia ia Ia kou, a aia maloko o kekah kolamu o keia nupepa kekalū mau haawina a'o aku ia lakou i ka olelo kuinu o Hawali Ytfei Nolaila, e hookuu aku anei kakou na ha*i e kokua mal ?a knkoxi a i o!e i nn f lawaii nru a o oe e ka ! lawali olalo e ku mai ana v>ē a nana vx\ha, i kou tioa iloko o Ka |>oino 6tne ka nele ana i ka malamaUma, Ku ilio la ka olelo a kahiko, "Make no o Paniano i ka i'o poiioi '* Aloha no kakv>vi e na Ha» an\ hoala kekahi i ka haua d po&loalo kekahi malalo. ao ka hopena e hiolo ana. '