Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVI, Number 41, 1 April 1942 — MA KE KAUOHA [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

• ; - ■ - NA KĀNAWAI oke kau kuikaw a oka ahaolelo . r o«AtVAn i94i HE KANAWAĪ. Ē Hoololi Ana IKa IvtoTcuna 0 NaHKanaAna I Ka Waihona Anie īīoonolio Ana I Na Hoopai No Na Kueia Aim 0 Ke Na "Keiki Ole. " .7 E l Kanpuw E Ka Ahaoloin O Kc Trrimrī O Haumi: P«uku 1, 0 ka Mokuna S2 o na Kanawa! i o Hawaii 1935, el!ke me ia i hoololna a!, ma nm ke liooiōii hou ia nai iha okahoololi ana'i na panku no ia r>H>a f hoakakaiB aku nei, nia na mea penei: (a) Ma o. ke i»ani ana no kela hapa o ka paukn 2575, mah(seo kā huaolelō "nana aila", iloko o ka laina 6 no ia mea na huaolelo "e ka lehulehu". (b) Ma o ka pakui ana ma ka pauku 2600. i na pauku' olelo penei.: ' . ' "O ke kope oia hoike e; haawiīa aku i ka mea noi liolee 0 ka manawa i aole i emi mai ai ole haule mahope okanah? kumawalu hora mamua o ka'hooloheia ana o ka palapala woi.' (e) Ma o ka hoololi ana i ka pauku 2605 o heluhelu an? elike penei: ! t Paulcu26os. No kekahi kumu maikai e aV e hoomau'hoi ia aku ai o ka laikini e paaia ana e ia., ia manawa ma o k? waihoia anamai cykekahi palapala noi. (d) lla o ka poololi ana i ka pauku olelo (c) o ka paUku pakui I o ka pauku 2617 e heluhelu ana elike ponei: (c) E "hooliloja aku ai ole hooT|Woia aku i kokahi mea < paa ana i ka laikini : (1) i'kekahi mea oole, (2> i kekahi mes mao ka manawa malalo oka mana oka waiona. (3) i kekah mea i ikeia ka imiWii mai i ka waiona, ai ole (1) i kekahī me« no ka inu ana matyko o kekahi kaa maluna o ka wahi o ka me? 1 laikiniia, ina o ke kuaiia ana o ka waiona i kokahi mea ooh aole ia ē manaoia ūa kue aku i'keia pauku-pakui, ina, ma o ks hoolilo ia ana aku' ua alakai hewa ia ma o ke nno. ai o!e, o k? nanaina o ka mea.oooīe ame na mea e hoopuni ;ma, ua manaoioia ,oia mea ooOle ua piha na makahiki, ma kc kanawai, ī ua kau iho ke koikoi maluna! o ka mea paa laikini. no ka hoo iaio ana aku, u'a hoolilo āiku oia ma ke ano maikai." (e) Ma o ka pakui ana i ua Mokuna 82 la ,he pauku hou a e kau heiu ia 2621-A, a e heluhelu ana penei: 'Tauku 2621-A. Ke ano o ka uku ana- I ka wa e kuai if ai ka waiona e ka mea e paia ana i ka laikini. kukaa. hoopukapuka, a inu, kaīapu ai ole moku paha, mai ka moa e paa i ka laikini hana, kukaa ai ole hoopukapuka, oka mea kuai e uku no ka waiona i kuai ia iloko o kanah.'a-kumnmalkiia (45) ia aiai:iop« iUo o ka pau o ka mahma o ua \v;iio?>a 3a i kua ia ai. 0 ka hooha!n ana i ka uku ana iloko o nn manawa la < hoomalolo no ananei ke komisina i ka hiikini o ka mea kua no ka manawa aole e oi aku maluna o umi(lt)) la no ka haule mua ana a aole e oi aku mamua aku o iwakahia (20) I? no kekāhi manawa e hoohaule hou ia aku ai.. "0 ke kuleana ia o ka, niea e paa ana i ka kukini hana kukaa a i ole hoopukapuka e hoike i ka hoohaulo nna o kr mea kuai no ka hooko ana i ka kumukanawai o k.'ia Kapa wai i kekomūūna o ke ai ole kulanakauliale amo V.a laua kahi o ka uuia a paa ana i ka kukini ,i wahi uo ka hoomaWo ana ai ok v hoopau ana e I!kē me ia ! hoonkakn la ai ( keia Kanawal e hooko ia e ua komisiua la; o kokalii moa e par Miia i ka laikini kana kukaa ai ole e hoohaul< ana i ka hoike aoi a e kau pu aku no ia hooia; *oU> pu ia ān? e like me ia i hooakaka ia maluna'e " {£) Ma o ka ana i pauku olelo pakui mahope < ka pauku olelo mua oka pauku 2024, e heluhelu ana peneī: "ia hou kekahi, o ka hoohanaia ana aku o ka laikini aoh ia e hoomaluia, ma kekahi ano s ai ole, hoopauia ma o ke kuei; ana, mawaho a'e oka hoahewaia ana ma ke kanawai c kā m<?< i laikiniia. elike me ia ' hoakakaia maluna, n'e, i hookahūaii maluna o ka nana ia ana e kekahī lunanaua o ke k< oie e hoikeia aku o ke kueia ana o ke kanawai i kakiia ai, liauaia ai, ua liaawiia aku ka lohe i ka mea I laikiniia iloko < hookahi pule mahope o ka uhakiia ana o ko kanawai, a oii mea i laikiniia e hiaawiia i manawa no kona hiliia e hoolohoh ai, no!e e o! aku ?iiamua o umi i aoh' hoi i eira iho malalo o e lima la mahoi>c iho o ka haawiia ana aku o ka lohe oia k«t kanawaī i oleioia." (g) o ka h<.X)loli ana i ka pauku 2631 ,'ma o ka hooko mo ana mahope o ke kiko koma e haha? ana i ka huaololo (ka uohaia) iloko o ka, laina 4 no ia mea, penei: "aiole ina kok*ah! mea ooole o kuai i kekalu waiona." Pauku 2. E holo keia i ai i kona wa e aponoia ai <E mana i ka !a o Noemapa 1, 1941, mamuii o ke ainmoia aiu e ka ahaolelo maluna a'e o kp vilo a ke kiaa'na.) S. B. 5, Kanawai S9. HE KAMA\VAI. E Hoololi Ana 1 Ke Kanawai 212 o Na Ka nawai Kau o Ilawaii 1935, Mea la I Heololiia, Ai, ī Pili Ana I Kē Komisina O rja Pono KauHke O Hawaii Hookaawale Ana I Na Hai\wh» Dala No Ia Mea, Am< Hoomakaukau Ana No Na Oihana. E Hooholoia ī Kanauai Eka Ahaotcto Ofca Tori?ore O ; Pauku 1. o ke koniisiua. Oia iioi ma keia k«. hookunuia uei I komhum t ikeia "Kc Ker.;islna o mi poiK kawlike o Hawaii" i huiia me ke kiaana o ka Teritor!. oia ho ka iunahoomalu mamuli o ka mana o kona ,o:haua o ke komiiiiiia i oloioia, ka eleie i ka Ahaolelo Lahui, nu.i Hawaii aku ein hoi hekahi hea o ke ko?r.isnui 1 oleloia numiul: o ka maiu o kana olhana ame elima o ha hoa e a\\ aole oi aku mamu; : o ekota o l&kou o ka aoao kalaiaina hookahh e hookohuia aki a e hoopau ia e ke Kiaa?na nia ke ano i hoaKakala e ka p;\uki! 80 o ke Kanaw ai Okana o Hawaii. Hookahi o na h.oa i hooko huia e noho iiana aku no ka manawa o hookahL makahiki hookahi .10 ka inanawa o elua n.akan.īki, ljvokihi no ka ma nawa o ekolu inakahiki» hoolkahi uo ka ma|iawa o eha nuiku hiki am« no ka o e!hns inakahikl 0 iu : manaw?» apau \ h<H>kohuia aku :u o ke kom:s;na o m mea ' ikeia he poe kokua i mokua!!na no līawaii. Na halawai o U kouuinua i oleioia e nialamnia ma o ke Uihea ia aua e ū mnnhoomalu o kekomUlna, 0 na V,e>a e kana \x;ile r.ie ka uki ob aka no.nae e aku ia lakou na h..v!Qo hupono kaa!\eh «me na hoolilo kupouo e a\\ | Pannk 9 O na wana amo na 'UAna 0 ki h&na a ke komi sina i oteloi4. ] " hoonju*kaukau i bu)ve* a n\a o kona noonoo nkahelo aua, elux"ihih,, i ;a ike ai vlv *ik< ; . U i (*) kokua i ka hana ana ma ka aeia aua m|u <. Wo o ka Tevi © Hawaii i mokuauia; i ka a\i;\ mai e \ih i j.uoivuuui*u e <ivxuk;vika a e kakoo i ua ?)K'vi- e T>n ko? a ka ter!llnn amo makaainana ue k* iokomaikaiia mai ai ole elike ia ī loan aku al t m mokuaimi Ukeo}t q A«Kii*a 1 ]iuivvfa mai ko auinuil * . . a (e) &«? kue «kU me ka h«v<o e hoop!o ai * k*sakea aku I m alia kaukana>vai ame mokuaina ;u ' c i Wiiloii auke kv3U\ īK.H" ;;iak.a.UUaVta < au»e ke Cd» VoMm i ka m.* o ka Vna a'.\a ofa mau l»ooJoii ana i ke Kanawai Okana o navaii ai ok o VkaM o na « a'« u ka aliaoielo iaiuu euke tr.e L; I noiia aku ai e ka ahaoMo. , E M*k«ala |oa % e i ke tcnt|oi: xime kona j\v iu liaua W.u'ike o\% kuiioLo ole, ole, h#n* V»o hsna knpono al ole >l .a ksv,aw.s ole sna iiipuni moKu#iß, v AiM pu j*k? ; |3S

' K honpololei, keakea akif,ai 010 e paV- \ Via>.oTke pono ole ai ole i na olelo hoop'inipuni e pili ana i ka teritori ame ■i makaainanae eaku ai, ai olee hoolahak f rca na waltuj _ „ (4i E pale ai q)s ii kupale aku i ame keia kup ana e ulu a'e m o i'Huip'uā ai ole ma iTa xfahi "e atcu; 5 - — hom^Mkū*-m lioa 3j)au,ai ole kekahi o kona mau hoa ai ole kekahi hoa o toa,mau kok.ua a? o]e ma na inea a i elua, elike me ia e hookahuia ai e ka lunanoommu, mamua o na komite o ka Ahaoleio Lahui o Ameril<a f ī?uipuia e piii ana i na kaukanawai e pīli aiva i ka teritori i ka wa e koila, mai. ai e .Mp„a]i,u„pela..e ia poe komite Jt ai ole e ka ahaolelo, ai ole e'k.e kmainā ame ka elele i ka Anāoielo Lanui; >, (6) E alakai ina huli ninaninau aua, ma oke kauoha ana a ka kiaaina ai ote.a ka ahaoM<,v e piU ana i na hana kaulike ole ai ole kupono ole ai ole poao ole, i ka ien'ion" ai ole i kona] ole na kumu oia maul hoike wahahee ai ole o na olelo hoopunipuni e piiī ana i ka teritori ame kona, mau makaainana, aiole e kaupale ana, e ; li.ue ana ika teritori ai olu i kona rn.au kupa Ameo'ika i hanau 5] Hawaii; . : | (7) E hookohji i jmana liwkuame na hope; kokua ehke me īa i īkeia ai ua kupono no na hooKo ana i kana mau hana 5 no na uku e hooholoia ai no ia poe kulana' maialo o kekahi papa hoonolio kulana e kauia ana maluna 0 na limahana e ka teritori, a e aelike aku no ua hana a ke komisina i ua. kupono ai ole i hiki. ke T hooko pono, ia aku kana mua nana ame na mana maluna ola mau aelike mē~ na ano, a no ia uku, elike me ka ke komisina i ike ai ua ku&>aQi _ i (8) E kokua a e hana like me kela ame keia, ona ahahui 4» aa kupa i kukuluia no ka hana o ka hooko ana aku a loaa kekahi o na mea iloko o na hana o keia ai ole o kona mana hooko; (9) E hana aku ia mau hana e a'e elike me ka ke komislua, nia o kona noonoo akahele ana, ua manaoia ia ua kupono aiole ua kupouo ma o ka hooholomuaia ana aku o ka pono ame pomaikai o ka teritori ame na makaainana no hi mea; <10) E hoomakaukau i hoike o elua makahiki a waiho aku ia hoike me ka Ahaolelo ma kona mau kau ku mau: Pauku 3. Keena o na nuhou—ike, na hana. Aia. hoi he keeena o na nuhou, ike iloko a e malamaia e ke komisina i kapaia ke keena o na nuhou, ike. 0 ke kakauolelo mana hooko o ke komisina e hooponopono i na hana o k<* kwnn. O ke kakauolelo mana hooko o ke komisina e loaa aku iaia ka mann hooponopono akea maluna oke keena, Ē hoohnna'aku oia i na mana a e hooko aku i na hana e haawiia akr. ai iaia ma kela a me keia manawa ai ole e koiia ai oia e hana e ke komisina. /*—""Oia keena oia no ke keena o na ike nui e pili ana i ka Teritori- E hoomakaukau ke keena i buke a e hoolaha aku i jna ike e piii ana i ke kulana o ka Teritori elike me ia i hoo--1 huiia ai ma ke kanawai "he teritori a he hapa maoli o Aroerika 1 Huipuia E hoomakaukau ke komisina i buke a e hoolaha au i na mea e kokua aku ai i ka haawiia ana mai o ka mokuaina ī ka teritori. E hoomakaukau pu ola i huke a e hoolaha nk u ! na mea ! makemakeia ehoopololei ai ole pale aku i ha ike pololei ote ai ole o na olelo wahahei 4 makokakau e pili an» 1 leo' Uvri- ! tori ai oe i kona mau m&kaaīivhna £like me ia e ho(»!ohfi!a aku |ai, hoolahaia ana ma krti\d'o ai 6k hooluhnU an.n aku ilok^ 0 Ameiika T Huipuia. ai ole ma na wahi e aku, K t:?\u mal n ! hoopaa a o hoonohonoho ! na hoopil o na mal; amana ō ka \ teritOri, na hu; nui, na hui, na ahahui am? ?ra h;;n.t hoohua I pomaikai mai amena keena aii]mni. na papa na komīsfna ame ' na hanahoohua pomaikai mai ame n$ keera aupun*. na papa, !«a kofttl§inā ame na ona h'ana, # ai ole ona I hana kupono ole ai ole kaulike ole ano lik-i 1 ka tevitoii ai oīe \ e laleou ,ai ole e nh anpuiii fē<lerala, mokuaiha, ai ole e \q la--1 kou poe hma ai o!e akena, a* oV e ūa kanawal ,al >A? han» | kue ai o!e hana pono ole i na kupa Amerika i HANAU I HA ) WAII a e iawe a ku aku ia mau hana, elike me ka ke hooholo.ai ua kupono, pa!e aku ai 3a mau hana k.up«>no ole tai na kanawai kauiike ok\ | E hooikaika ke koena e kokua aku i kela ame keīa ku]>a> •o ka tevitori, huinui, huiliilii, ahahui, oih&na nwhua ponuuIkai, hma. papa komisina a o!e akena ma o kue ar.a aku I o!e !a lakou o na aup\mi fede! nla ame tnokua!na, e apo -ina i ! ko Inkou mau mahele-pakiM A' % ;uaina." < Pnuku 2, Haawina da ! a. Vt\ keia ke hwkaawn!eia"R?TīTrAt k>Ra mii mm o ka teritori no na hana o keia Kanawa! ka | huina i lawa pono, i ka wae pakuiia aku ai me ke koena ' i hooliīo o?e la o koleahi o na c!ala ! hookaawa!et&, qo ka jviio !o ke Komisina Pono Kauīike o īīawaii o kekahi Kanawai e a*o fo ka Ahaolelo o Hawaii. oia kena ī hoolilo oK* ia e h«.y?io\>ui ! ma ka la e mana ai o keia Kanawai, e loaa ka huina o kanaha ! kaukam da!a (IMO.OOO^O), oia hulna nui e makaukau no ia ' hooliloia aku e ke konnVna • mai ka la e ir.a".u 'ai o keia Kanawai ahiki i ! 30,1?45, no na hana o kvli I Kanawai, o na hoolilo apau malalo o keia e ukuia aku [ ia ma o na bila kikoo aie i aponola e ka 0 ia nku no ka la ai ole o na o a'e o na hoa o ke f ao!e ia r kanpalenaia e na o ka pauku 102 o na Ka- ! nawai i Hooponoponoia o īlauaii I?s', elike me »a i h«-o\u:a i ai. 1 Pauku S. Elike me ka ke hana ia aku m&hope i iho o ka !a e mana a? o ke?a Kanawni, e hana aVu ke 1 i na hookt>hu hou ana o na h.oa e liookohuia aku ai e ke Ko m!<arm O Ka Pono Kaulike e !'awaii i kulike me na kauoha e i ka pauku o ke Kanawai 212 ; oleloia elike me iai hwloliia ;X e pili ana i na hwkohu mua o'a jxm} hoa e ke Ivon\bina, Pauku 4. P holo keīa i Kanawai i kona wa e a:. i Aponom r>, 1911, H. fi. 30, Kaua>m IH\ 'HE KAKAWAI. K Has*i At.a !n d Kaiana Ukk Ka Maiu, V t Ka 0 Ka Aii& Amo Hoohmahma Heu Ana Aku I Na Auu I Wahi E ! Koho A* ! o,\a r<rircr< 0 ĪĪAHWi; ! » ev* K;uuw Ai 1 H^iVUvUvite:^ ;r T?awati ohke me u » hv\>*oUU n\& k<k U UvvVa hou \anot ma oka palii-, ,uva ala uo ia mea.l napauku ■ hfxVl ;» ** *««hchi Mu)idu ana iKue!. HS hoopouopono i »,a aua* hou ,nna ak\i »w w ano o r..v ajr,a e Vvllui3L»A.ki ai r,c \vaM«»*oho aima\» ka i h*shdo U e o na Kaimwm 11!<viviv--ivsv !a I<*\ el\ke nu- ia I Uvk<!U KeiAe tuvU: ™ » m.ma oM Mui aku ao ia bk& 1 uakul : 1 hua.-.e>u lKluUdu -m& ixm.\, an» *>u an.t na ano • -a uaKu u iw && nohoaima o ka eW i e U Psuku rho * Ka;uv,\u i WA e iiiwk UMU E n. . _ HK Kj.V?C.V\V\L l" Uoekauu Ai*i, I>U Ha&\x ina lVu. Xo KeKahi r<K. 4 IWui r w i r Ka o k* o h**«u., l a\SKU 1 A:ake u.vi ka tuui*& j » e u«siloko «t o kv.k&h; Ona ,laU >Wo Nd « U u*ku U OIU wSIL f we hsi i lek&lu iie ua l.aiu\ |V * » I *» UAi kuhikuh; !\*Au TMI a?v.o ; .wss,; ... t. Ko na Uua o kv v , KuiU«J '

e pili ana i ka uku o na koa kiāi lahui 400-00 3. No na pahonohono ana ame na hana hou i ke kahua hoomana o na koa kiai lahui ma Maui $1,500.00 4. No ke paikii ia a ahuwale oloko o ke kanaka o na poe i waeia i koe no ka mai hokii- ai ole akepau ame na hoolilo e a'e o ke, paikii a ahuwale oloko o ke kino (oia haawina dala he pakuiia i kekahi o na haawina e a'e i hookaawaleia no 1941-43 elua makahiki no na hoolilo o ka manawa e nee ana o ke keena mai hokii o ke keena nui o ka papa ola) $7,500-00 5- No ka ha'i ana i elima lunanana ekahi iloko o ke keena o ka papa ola, no ka manawa o Noemapa 1, 1941' ahiki i lune 30, 1943 . $1^,066.66 6. No na koa kiai makaukau i komo iloko o ke kaua, koa kiai o Hawaii - $5,000.00 Pauku 2. O ke kala i hookaawaleia ihola e hooliloia aku ma oka bila kikoo i hoopukaia e ka lunahooia o ka Teritori, e pili ana i ka, itamu 1 o ka pauku 1, ma o na bila aie i aponoia e ke kakauolelo o Hawaii, a 3 e pili ana i ka itamu, 2 o ka pauku 1, maluna, e pili ana i ka jtamu 8 o ka pauku 1, ma o na bi!a aie i aponoia e ke alii koa nui, a e pili ana i ka itamu 4 ame 5 o ka pauku 1, ma o na bila aie i aponoia e ke komisina o ka papa ola. Pauku $. E holo i Kanawai i kona wa e aponoia ai. Noemapa 5,1941, S. B. 46, Kanawai 92-

HE KANAWAI. E Hoololi Ana I Ka Mokuna 128 O Na Kanawai I Hooponoponoia O Hawaii 1935, Elike Me Ia I Hoololiia ai, ma o ka Hoololi ana i na Pauku 4484 ame44BB 0 Ka Hookomo Ana I Elua Mau Pauku Hou Iloko Olaila A e IkeiaNa Pauku 4489A ame 4490J E Pili ana 1 Ka llookaawale Ana Ame Oki ft'!are Ame Malama Ola Kaawale, Ame Ka Hana Ana I Na Olelo Kauoha No Ka Olelo 1100- - hoīo O Ka Hookaawale Ana Ame Malama Ola Kaawale 1 Hooholoia Aiole I Hoopuka Mua la. E Hooholoia I Kanaioai E Ka Ahaolelo O Ke Teritori O Haioaii: Pauku 1. O ka Mokuna 328 o na Kanawai I Ilooponoponoia o Hawaii 1935, elike me ia ilioololiia ai, ma keia ke hoololi hou ia nei ma o ka hoololi ana i ka pauku 4484 e heluhelu ana elike penei: "O ka pauku 4484. Na kumu no ka hookaaw?le ana mai kahi moe ame ai ana, no ka manawa aole i oi aku mamua o elua makahiki e hooholoia auanei e kekahi lunakanawai kaano kekahi o na kumu no ia mea e moku loa ai mai na hipuu o ka mare, e hoopukaia aku ai." w Pauku 2. O ka Mokuna 128 o na Kanawai I Hooponoponoia o Ilawaii 1935, elike me ia i hoololiia ai, ma keia ke hoololi hou ia nei ma o ka hoololi ana i ka pauku 4188 e heluhelu ana elike penei: Pauku 4488. Hoopau ana i ka olelo liooholo hook.'awaleMa kahio kaolelo hooholo no ka hookaawale nna ua T'i;\,: v .iia a'e e pau, e na aoao, a i o3ua, e hoopauia auanei i ; la-l nawa n\ahope aku, inalalo o na hooponopono ana ame na| hoohaiki ana elike e ka ka lunakanawai e kau mai ai. ma o ka: palapala noi i huiia o na aoao a i elua, ame ko laua waiho anai mai i na olelo ike i kuix>no o ko laua hui launa alolia hou ana i kekahi a i Kekahi " Pauku 3.-0 ka īuoliuna 128 o na Kanawai I :a o liawaii 1935, nia keia ke hoooli ho ia nei ma o ka hookomo ana iloko olaila i pauku hou i ikeia ka pnuku 1189-A, oia pauku hou e heluhelu ana elike penei: j "Pauku 4489-A. oka pau ana oka manawa oka hoo-| kaawale ana- Oki Mare ame malama ola. Ma kahi o na olelo o ka hooHaawale ana. mai fealji.ni.oe ame ai ana, i hoopaaia eka; olelo hooholo, ua pau, e haawiia aku ka palapala oki mare maj

o ka palapala noi a kekahi o na aoao maluna o ke kunm, ina ua kukuluia, aia hoi aole i loa ia laua ka launa aloha ana, a o ka noho pu hou ana me ka maikai o na aoao a i elua, aole ia e hiki;; eia no nae, ma kekahi ano, oia hoi, mā kahi o ka hookaawale ana maī kahi moe ame ai ana ua hooholoia ma o ka hoikeia ana mai e ka wahine, oia hoi, ua hewa ke kane, o ka lunakanawai kaapuni ,e noho ana e hoolohe i ke oki mave, e ma o kona noonoo ana me ke akahele, ina 110 paha ka hihia olvi mare i laweia mai e ke kane, e hooholo aku no ka ukuia akū o ka malama ola i ka wahine." Pauku 4. O ka Mokuna 128 o na Kanawai I īlooponoponoia o Hawaii 1935, elike me ia i hoololiia ai, ma koia ke hoololi hou ia nei ma o ka hookomo ana iloko olaila i pauku hou e ikeia ka pauku 4490, oia hoi, e heluhelu ana elike penoi: "Pauku 4490. Olelo hooholo o ka malama ola kaawale, Kumu no ke oki mare. Malama ola, Ma kahi o ka noho kaawale ana o na aoao a e elua, i kaawale hoi no ka nmnawa o elua makahiki, ai ole oi akn malak» o ka palapala noi Uoko o ka aha kaulike, no ka malama ola kaawale, e haawiia aku auanei maluīia o ka palapala noi, a kekahi o na aoao maluna o ke kumu, ina he hiki ke kukuluia, aia hos, aole e loa hou ka launa aloha ana ia lua, a o ka noho pu hou ana aku o laua, ua hiki ole, ke kakooia aku; eia no nāe ma kekahi ano, oia hoi, ma kahi o ka olelo hooholo iīoko o ka aha kaulike, ua honholoia p ka hoikeia ana mai e ka wahine, oia hoi, o kekane kai hewa, alaila oka Uuiakanawai kaapuni e uoho ana e hoolohe i ke oki mare e, iloko o kona noonoo akahele ana, ina* no paha o ka hihia oki mare ua laweia mai o ke kane, e h<?oholoia no- ka ukuīa aku o ka malama ola i ka wahine " Pauku 5. O na olelo hooholo hookaawale i hoopukaia mamua. Ma kahi o ka olelo hooholo no ka hookaawale ana mai kahi me ame ai ana i hoopukaia mamua a e mau atu\ no kona niana no ka manawa aole i emi ai malMo o eha makahiki, e haawiia aku auanei ka palapala oki mnre mahvua o ka palapala noi a kekahi o na aoao mluna o ke kiunu, ina ia o hiki ke kukuhna, oia hoi aole he loaa o ka hui laua aloha hou ana ia laua. a o ka noho pu hou ana o laua ua hiki ole ke kakooia aku: eia nae, ma kekahi ano, oia hoi ma kahi o ka hookaawale ana mai kahi moe ame ai ana s ua hooholoia ma o ka hoikeia ana mai eka wahine, oia hoi, o kekane kai hewa, o ka limakanawai e noho ana e hoolohe ika hihia oki ivia o ]^na noonoo akahele ana, ina no paha o ka hihia oki mare ua laweia ai e ke Kane ,e hooholoia e ukuia aku ka malama oh\ i ka wahine. Pauku 6- Ma kahi o ka olelo hooh ; olo iloko o ka aha kiiulike no ka alama ola kaawalo i hoopuka mua ia, a ke'mau uoi no kona mana, no ka manawa aote ] euu m«i, malalo o eha makahiki, e haawiia auat>ei ka palapala oM mave n\aluna o ka palapala hol. a kokahi o na aoao !V,aluna o ke kumu, iha ia e hiki ke kukuhna hoi ao!e loaa ka launa alol.a hou ana ia laua. a o ko laua noho pu hou ana aku, aole h.iki ke kakooia aku, eia hou ma kokahi ano, oia h.oi koia, makahi o ka olelo hvoholo iloko o ku aha kaulike ua h.ooholoia U)a o ku hoikeia ana mai e ka wahine oia hoi keia, o ke kane kai alailn o ka lunakanawa: kaapuni o noho ana no ka hoolohe nna i ka hihia oki man\ ma o kona noonoo akahele an.a, iua no paha o ka hihia oki maro ua laweia mai e ko Keme maa 1 , e hooholoia e ukuia aku ka malama ola i ka wahme mare. Pauku 7. E ho!o i Kanawai kona wa e a|Vmoia a! Aponoia Noemapa 1"\ 1941, 11. 1?. SŪ Kanawai HE KAWWA! E Iloeloīi Ika Pauku Ona Kanawai 0 llnwaii 1 ??oo«tMiopono Hou la, T l!oolo!i : a, E Piii Ana tna T'ku Ame Na īioolllo Oka Aha Kaapuni,, I? TVnV ! rY 0 Panku I, Pauku ona Kanawai o 1905 i T!oU !a. i hoololiia. ma koia ko hoololi hou ; ā noi 4 a i^nei: 1. Ma ka hooloh' ana ika jxauku olelo mua pauku ! hoololiia, jH s hei ka heluhelu ans:

'Tauku 3940. Na Hoolilo oka Aha Kaapuni.' 0 kela ame keia Kalana ame kulapakauhale ame kalana o Honolulu, e uku ina hoolilo oka lakou mau aha kaapuni ame iiā ūTtu liana <ame na poe hana, ā ka Aha e hookohu ai, i ole, ma na mea e hoike ia nel malalo nei, noia mau hulnā, a uku āku Ina he mau [uku hana e ae kekahi, ī ole, mau hoolilo i ku ae mai kela ma|nawa keia manawa, i ole, i kulike me na hooponopono uku [ hana ake Kalana e hookumu ai i ole kulanakauhāle a kalana i o Honolulu ma ka hoahu hou ana i huina dala, i ole, mai na I huina hoolilo oia aha." I 2. Ma ka hoololi ana ika papa hoonohōnoho uku hana ame [uku ona hoolilo, malalo oke poo manao. "Aha Kaapuni Ekahi" ipenei ka heiuhelu ana: I **AHA KAAPUNI EKAHI .Oka makahiki i (a) Uku hana, Ona hana 1 hanaia $108,781.(K) [ (Na hoolilo 'mai keia itamu mai e hanaia t a e kulike ia 'ma na hooonopono uku hanā 0i ke kulanakauh'ale a kalana o Honolulu, a [ penei na ho'oakaka ana, keena hana ame kulana: Kakauolelo Mua oka Aha Kaapuni, Hope Kakauhlelo Mua oka aha kaapuni, t Hope Kakauolelo Mua ame malama buke, t Hope Kakauolelo ame malama pepa oka aha, ; f Hope Kakauolelo oka aha, [ Hope Kakauolelo oka aha, i- v • Kakau<slel© 'ito]aa ojhīl dala, I Hope kc^a-icakaupo , k<!)le, ' I Hope kokua-kakaupokole, i Hopekokua kakauolelo-kikolako, i Umi kakauolelo no ka aha, EHma kakaupokole, Unuhi-olelo Hawaii, Unuhi Olelo mua Pilipino, Unuhi Olelo mua Pukiki, no ka manawa, Poo Makai kamalii, Hope Makai kamalii ona poe 00, Hope Makai. kamalii elua, Kakauoleio-pōkole, Poo Makai no ka aha, Eha Makai no ka Aha, ' Hope Kakaumoolelo-pokoīe, Hope kakauolelo ame ohi dala,). (b) Kekahi mau kulana e aku, i ole oia ano, Na hoopii uku i aponoia eka Papa Lunakiai, na lako, pepa, na kaki i kau ia noia mau mea : _: ; 47,800.00 (Na heolilo mailoko ae o keia itamu no na iako, pepa, e hana ia noia i kulike me ka manao oke kanawai e ku nei iloko oka teritori, ame na kanawai kalana i hookumuia eka kulanakauhale ame kalana o Honolulu, i hoike i& £i6ld) MAHELE OKA AHA HOOPONOPONO IKA NOHONA"

4< Ona Lunanui apau, i ole, na poe hana, a e uku ia nei malalo o keia poo manao, malalo oke kanawai kiwila ona poe hana, e hookohuia a e hoopauia aku e ka hmakanawai o ka aha hooponopono ika nohona, a o na haawina dala apau malalo o keia poomanao e hooliloia aku malalo o ki\ hooponopono ana o ka lunakanawai o ka aha hooponopono ika nohona. O ka makahiki ; (a) Na hana pili ina poe hana, na uku $ 58,720.00 t (Na hoolilo mailoko a'e o keia itanvu e hooiiloia aku a kulike me ka hoonohoia ma ka papa ame na papa kuhikuhi uku o ka Kuianakauhale ame Kalana o Honolulu a no na keena ame na kulana: Poq makai hoomalu o na opio, Hope makai hoomalu o na opio, Ewaiu makai hoomalu o na opio, Eiua makai hoomalu o na opio, Kakauoldo-kakaupokole. Ekoiu hope kakauolelo-kakaupokolo, Eha makai no na keiki haalele kula, Eiua makai o na keiki haalele kula o na kua - aina, Lunahooponopono. Ilome hoopaa auaia, Eha makai waiiine no ka home hoopaa auaia, Kuke, Home hoopaa auaia, Na puulu lunakiai ame mea malama homo, Home hoopaa auaia. Kiai-po.Home hoopaa auaia). Vb> E hoolako aku ka papa o na Umakiai i na kokua kaa 'olomohiia no na makai hoomaiu o na opio ame na makai o m opif> haaieie kuia elike me la i hooholoia ai i kuponoa i koiia(c> Maiama ana, home e malu ai 9,000.00 (Na hooiilo maiioko a'e o keia iiamu no na iako ame na mea hoolako e hanaia aku o na kanawai e ku nei o ka teritori ame na kanawai o ke kulanakauhale ame kalana o e piii ana no ia mea). (d) Malama ia ana o na keiki makuaole an\o na keiki iawehala, anu lapaau aha 15,000.00 Pauku 2 E Hio keia i Kanawai ? kona a o aponoia ai mai ame mahope aku o lanuaii I, t*M2. Aponoia Noemapa 8, H R 22, Kanawai 94. HE KAJNA\YAI. lloololi Ana I Xa Pauku E!;ko Me Ia; 3046, Elike Mc la 1 Hoololiia Ai: 3046-A ame 3040-D 0 Na Kauawai I Ilooponoppnoia 0 Ilawaii l?r>o 4 E Pili Aiu\ I Na Uku Ame Na Uku Ilaua 0 Kekahi 0 Na lAuiaiwpum 0 Ke Kalana .Ai Ole Kulanakauhalo Anio tv\tana ? U Iloohaiki Aaia 1 Ka Mana 0 Ka Loio Kijlai\si 0 Tlavam E Koaw Aku lioko o Xa Loio Nona Fo''>n Atnc Iloaniaaia Ana I Kekahi Iloopii Uku 0 Na Ūiu 0 Na Hukai Ame Ka Kinai Aiii» 0 Kc Kuknakauuale A«iO Kalaiuu , (S l Kūn&ivai Eka Ahaoh īe Oka Tt rlto>L 0 . P&uku L 0 ka pauku o na fi o Ū^\ feikc me ia i hooloUU ai» iua, keia ke hoololi lum ia nei ma o ka pakui aua āku ia puuku i pauku olelo l\ou v heluholu poiei; f .. . ■ . . . , ka uaiia ole ana i, ua kauoha o kekahi o na kaimwai e ae &i uie i ua hapa o na kaiuw ui 4 o ka uku v na Im\a aupmu o ke kalaua o Maui, oia hoi koia» i>euel; Luuaiiooinalu iune iuna mana liooko o ka i*apA l«JWkki ::* ::» Pauku 2. Q k« uku i hooMoia* im e ukuia aks nw hope aku oka ia mua o lulai, U> U, o Kc k*laua Kc kauohaia aku uei e uku ī na luua ? hook&k&U ka huma o k«kahi hoopii iloW o ka uku i tto ko Ukou on;ana i.nika!u ; a m&hope akv, o ka la i okk*ia, Pauku S, oka paukuC£lo ona Ksna>v I Hooponopo ĪHHvi O UiiNN mi. i&<>v kCiit KC lkX)loU l\oUj -UavU b& U \ p£i:Ui\U O*V l'iOii C C like penei; i , w He ka n&n& ak ana aku i iui, o. r,a e$V « w i a* hA|>a o m kawaMl Ka nku o kalaua luiwaU oia Loi kda* ;vīk; , iua&wom&lu ame luiu iuar.a e

o naiunakial ."..".1x..55,0W.ō0j Loio Kalana (Aole oia e hana nona ponoi j e hana aku no ha'i i!oko o ka manawa hana o 1 kona keena no ke kalana) -1.- 5,400-001 Lunahooia, Kalana o Hawaii -4 j Boo.<ooj Puuku, Kalana o Hawaii 1... 4,200.00: Kakauolelo, Kalana o Hawaii 3,900.00_. Hope Makainui o Hilo Hema 4,200.00 Pauku 4. O na uku i hooholoia ma keia e ukiiia ak'u'ma[hope aku o ka la mua o Noemapa, 1941, a o ke kalana o Ha-1 waii ma keia ke kauohaia nei c uku aku i na luna aupuni_ i hoakakaia ka huina o kekahi hoopii iloko o ka uku i haawHa !no ko lakou kulana pakahi a mahope aku oka!a \ oleloia Pauku 5. Oka pauku 3016 ona Kanawai T Hooponoponoia, elike me ia i hoo]oli:a ni, ma keia ke hoololi hou ia noi <-• heluheu ana elike penei: T ' ! "Pauku 3046. Na uku o kekahi o na luna aupum. O na uku--0 na lunaaupuni penei 'o ke kuīanakahale ame kalana o Honolulu e ukuia aku ma ka hapa mahina a mahope 'aku o ka 1a 1 o Noemapa, 1941, mailoko a'e o ke keena puuku o ke kuīariākatihale ame' kalana o Honolulu na huina uku pakahi penei no ia: Meia $8,859.00 i Na hoa oka papa o na lunakiai ' . 1,500.00 f Makainui — h .. 4J920.00 Kakauo!el<> Kulanakauhale ame Kalana 6^60000 ! Luna?ioolā r . . W'.'-.l- 6 ? ē0000 Loio Kulanakauhale ame Kalana .7,500.00 o īiea iehulehū "tj590.00 Poo o na makai L* 7^oo-00 Poo Enikinla (Keena Kinai Ahi) 6,900.00 Pauku 6. Oka pauku 3046-A nna Kanawai T Hooponoponoia i oleloia, elike jne ia i hooholoia e 78, Mahele |B-75 o na Kanawai Kau o Hawaii 1937, ma keia ke noololiia nei ma o ke kapae ana a'e mai ilaila mai ina huaolelo ame na ; huahelu: "Poo ona makai j„ .ftfjtoo.oo i Pauku 7. O ka 3046-D o na Kanawai 1 Hooppnoponoia i i oleloia, elike me ia i hooholoia e kee Kanawai 78 mahele F>-75 ro na Kanawai Kau o Hawaii 1937, ma keia ke lioololiia nei ma o ke kapae ana a'e mai ilaila mai ina huaol'elo ame na huahelu : „ : i "Poo ēnikinia r ,.,55,600-00 t Pauku 8. Ke hoakak? maopopolea ia nei maanei o kela mau hoololi ana i hanaia e ktia mamuU no ia o ke, ano i maopopo aia hoi e hooholoia aku. ana i kanawai e hpomakaukau ana y»Jhoonohonoho ia ana o na limahana ma ka papa o na aupuni o ka Teritori, nakalana like ole, ame ke kulanakauhale anie kalana, ahiki i ka hooholoia ana i kanawaioia hoomakaukau ana no ka hooiohoia ma ka papa na pauku pakah! o na a e koeiho keia Kanawai me ka mans piha, maikai ame ka hookoia aku Pauku 9, Ma keia ke hoamanaia nei na lunakiai o ke kulanakauhale amelealana o Honolulu no ka hoomakāukau ana no ka uku ana aku e hoomaka ana maluna ai ole mahope aku 0 ka la mua o Noemapa, 19-11, i na hoa pakahi o ke keena makai ai ole keena kinai ahi o ke kulanakauhale am«* kalana ! oleloia, elike me ka olelo hooholo o ka papa i oleoia, um ka olelo hooholo o ka papn i oleloia, oliko me ka loihi o ka mau ana aku o keia kulana pilikia, eiima < j>akūia aku ai i na uku i hooholoia v kv knnauai no ia jx>e makai amo na poe kanaka kinai ahi, Pauku 10. E holo keia i Kanawai i kona wa aponenā ai, 1 kaa aku malalo, ma kekahi ano, o \ lioakakaia maloko o ka pauku 8 o keia Kanawai. Aponoia Noemai>a 10, 1941, S. B. 60, Kanawai 9i>. HE KANAWAI. E Hoololi Ana I Ke Kanawai 69 0 Na Ka- ( nawai O Ke Kau Kuikawa o Ifawaii 1941. H Pili Ana I Ke Kukuljj Ana 1 Ka Oihana Hookahe Wai A?r,e H<x>hana Ana I Ka Pono Wai Maluna o Ka o Mo--1 lokai, Ma OlKa Hoololi ana INa Pau'au 2, o an-o 6 "No | Ia Mea. IE Hooholoia l Konaioai £ Ahnoklu O ICc 7Vnferi O īfos<«is ! Pauku 1» O ke Kanawai o ns Kanawai o ke Kau Ku;k.-r a jo Mawaii 1941, ma keia ke hoo!oJi ia net ma. oka Ikh-Io!: i;ua fika pauku l no fa mea e ana e!Tke pene! ■ ! "Pauku 1, Ke ho&manaia nei a ke kauohaia nel ke o ka Teritori o Hawaii e aelike aki, t.:. ka aoao o ka Torit 0 Hawaii me Amerika ! Huipuia, a! v 'e o kekahi *unaauj-v,r,', ai ole akena i\o ia mea, no ke kukuīuia Amyrika t H,upuia, ai ole e kona akena, oka oihana hwkahe »i hoohanaia ana oka pono waī maluna oka o Mo«*- *. Teritori o Ilawiūi, ina o keta ha]>a o ka o ka «>P an. e haawiia aku i hookahe wai ana a e ho-okaaia ak\i f a A**v *- ka 1 Hoipuia aole e oi aku mamua o elima mnkma 000,000-00); a eia hou kekahi, a o kela aelike e hoakakak a ! ka aeliko o kela mea Iwe aelike o ke KoniMna o na Hawaii e loaa ko kuleana e loaa aku ia lakou ka iv:v w ; v ( r_> ho ana ,»me mahiai» i lawa j>ono mamua o ka k:ui a l '-a hooliloia aku i kekahi mea e aku al ole i na mea t ako, a e kela, ika manawa aia hoi ao!e wal keu ma* aho ,/e ■» pone wai ona mea lawe aelike, he mea pone e loaa ;<V.y 1 Aou wai holoakoa no la mea, "O ka huaolelo "hookahe wai" ana elike no ia : *■wV.an,r*a ilokoo keia Kanawai iloko o ka mamala <A*o 1 ■■ i hookahe wai ana o ka manao ke kukulu mao'wa ara e " hana wai, ame na ana ana 4 na palap&la kiī r V, M a 1 piii ia oih&na w&i ame apo na» aka a%>!e T ? hoolako ana ame maekliele ai\& I Ka eihaiu « aL n? luawai> kīo na pahu wai, Lia m na I Pauku U. oke 69 e o K.,u Kui jk«wa o lU\saU U J II mnkeiaU U<sjlcUia ne: -o ;ana i ka puuku t no iamea e heluhelu ;uu , : ;Tauku U, Oia aellke e Wxuj&aLuku* U; ;Vv kn .t:t? ( aku ia Amenka I u uu>ui&« me ka ukupa:;vc oVa * 1 ,ka keoWo o ke kukulu 54 1 >;n ana, aele ol aku maniua v\2 uiIIkHK» k k.\ kfml d&k (s£,soo»ooo.oci iw U lue* Uoi U Ku 0 Atv.i'viU 1 e tw&o!e ai i ka e! e ua nxa >a\ 0 Li lKvki>-ekaU asm aoxc V Vav.& . WKU ;\KU u.e,iv\ g.la sra aVv. v V: 1 , aua, aku :>v>K* C10) hapa,llKe 0 V„; v .v;;t\; o &»!»* 0 t aiia lUI U '"M e • |-ai ana i a f ;u\>iAr,mi w$ ellke :va u' :vā\&U'A. KunuuU .dIU aw U \\4.v * ku al oia hanal 0m 3dttk<x t;v\\kaVa .-r* <1! \>le aole i K«l( ok a\C et'W ir.< V;i ke V.& um1 1 ai ua t m\k« 10 W Kaw4 V 1 m, Kau4v , v ;, Kāu K,■ o t94t, < aiu t "'-V -u , U pauku § VK» ;a n\oa «AU* elike ixr A ' "K im im ke .m e U ct!iar.a * v ,v ame >uvV.;n* au ok< e ha:;a ar* V.. «.\k o ka Tevi;.-v. m* 0 \a e u* e ka le v U' ( e kv\a ke VuV.u\a e kx*a 110 ;a oHuiīu. :r.c, 0 \e ; a, ka v.v. na kum.it && iu: r& ..u^\ hm ka wai na laina i\%,; 1 kot;a 1 ku;v:.x r-.- \e %uWa ! ana anv ka wa'ama ana .u, •* v a"e v-Tx> ;me ia 0 K --uW jvtjo at m4lo e e V-.. v nme AIV.I ipoaewu no k& m a t m s>c:v « t %m inn? Ja \mevjkaj ue ua o r " * I%\M I.laMwa! eu& K^\u,L, lv Rj| 0 }U* m kv pe; r.;„ e U leeioi

ar.a i ka mamala olelo elima o ka pauku 6 no ia mea g helu'helu ana elike penei: " ! "E loaa pu iaia e loaa mai ma o ke iCan?.\vai ala, ka wai ame r.a kumu wai, na" pahu wai 4 na \vahijlua\vai, na ana wai, na pono alahele maluna o na aina ame waiwai n<J> na auwai, na onawai, na hawai ,ame na laina paipu i koiia ai ole i kupono no ke kukulu ana ame malama a»ia o ka oihana no ka hala ana, mahelehele ana, ame "hcoun ! a ana i ka wai no ka hookahekahe ana ame pono oka nohoaji& ame mi hana e a'e elike e ia e hauie pono ai maloko o na pal'ona o konA poe liana ma o "ke kukuiu ana ame malama ana i oihana hookaiie wai rme pono o ka noho ana a e hoolilo ia poe waiwai i loaa mai ia Amerika I Huipuia no na hana o kela Pauku 5- E holo i Kanawai 1 kona \va e apono|a ai. Aponoia Noemapa 10, S. B. J0 . —: ~ * t ' . - I HE KANAWAI- Hoomakaukau Ana No Ka Hoonoho Ana I\īa Ka Papa 0 Na Hoa O Na Kahu Kula Ame Na Poe Haiia E A'e 0 Ke Kula Nui 0 Hawaii Ame Hookaa>vale Ana I Haawina I)ala No Na Uku. E Uoohohna I Kanaimi E Ka Ahaohlo 0 Ke Teritori 0 Haimii; Pauku 1..0 na hana'o ka papa o'na kahu o ke Kulii Nw! o Hawaii e hoonoho ma ka papa i na hoa o na ''kumu kula o ko Kula Nui o Hawaii, e apo ana I na poe hana ipii akealea m:ii, na akeha hooakea naauao, ame na poe i liooh,anaia iloke 0 a hana a'o elike m'e ia i hoakakaia maloko oka pauku 4, pa-uk'i-pakui 5, o ke Kanawai hoonoho ma kā papa p 1911, a .« he .noho i papa hoonoho ma ka papa lioohalike,. ana eliki ,mo ke ano kokoke loa elike me ka hiki ke haiiaia f .i na papji |i hoakakaia iloko oke Kanawai hoonoho ma ka papa. Ka papii ' o na poe hana hoonoho ma ka papa o ka Teritoii i hookumuiii e ke Kanawai hoonoho ma ka papa i oleloia o, ma, o ke noi i ka papa o na kahu kula, e haawi i ke kokua ana elik,e me ka hi' ki ke hanaia e pīli ana ia i hoonoho ia ana ma ka papa. Pauku 2- O na hooponopono ana o ka uku i kulike ai mt ka hoonoho ana ma ka papa e hanaia aku ia ma ke ano nui at ku'ike, elike me ke hiki ke hanaia elike me na hoakaka o k< Kaiiawai i hoonoho ia ma ka 'papa, e pili ana i na )imahana ( ka Teritori- } Pauku 3. Na hoopii uku o ka makahiki e a'e :a auanei, a t haawiia aku, i kulike ma ke ano nui, elike mo ka hik: ke lianaia me na hoakaka o ke Kanaw ia ma ka papa i o leloia ae hoakaka ana no ka aeia ana o na hoopii nia ka makahiki no ka makaukau ma ka hana i na limahanā o ka teri : tori, a oia papa o na kahu kula e hoonoho i papa kuhikuhi kuP<»no no ka hoonoho ana ma ka papa ma o ka makaukau o n; limahana i>akahi i apoia e keia Kanawai. Pauku 4. Oia hoi ma keia ke hookaawaleia nei mai n; loaa nui mai o ka Teritori o Hawaii, i pakuiia mai rae n; haawina dala i loaa aiole i makaukau no ka ukuia ana aku e ka uku o na poe hana i kaa aku malalo o ka papa hoonoho i malalo o keia Kanawai, i ka huina o kanalima kaukani dali ($50,000.00) no ke kula'nui o Hawaii no ka hooliloia aki ma o ke kauoha ai ole hooponopono ana a ka papa o na kahi kuia o ke Kula Nui o Hawaii iloko o ka wa muwaena o No emapa ,1 1911. ame Tune 30, 1943, no na hooponopono uku a me na hoopii uku i hanaia malalo o na hoakaka nui ame n: hoohaiki ana i hoakakaia mahope aku nei.eia nae.o kela e na koona npau \ koi ok ia no ka liookoia ana o kela Kanawa e l-o'i hoi hou ia aku me ka Teritori ma ka la 30 o lune 1943 (b) I ka \va o kela huina i hookaawaleia e keia Kanawai 1 huipuia me na haawina dala i loaa ai makaukau no na liaiie pili kino i na poe hana i kaa aku ma'alo o k hoonoho.ana ma kj papa malalo o keia Kanawai, aole hoi ia i lawa no ka uku pih£ ana i na koi apau no na makahiki elua e nee ana a na pauke 2 ame 3 o keia Kauawai, o na dala i hookaawaleia e.keia Ka nawai e hooliloia aku e ka papa o na kahu kula mk ke ano kulana mua o ke ku ana penei ame na hoakaka penei e pili aki no ia: (1)0 ka huina nui i kohoia i kulike.me keia pauku olole i kupono e hooliloia aku mailoko a'o o ka haawina ,dala i ule loia i hookaawaleia o ka pauku pakui (a) o keia pauku no kr uku ana i na koi apau no na makahiki elua i na kula na i kauia aku ma ia papa i ole i kiekio a'e maluna o, ka papa ' o ka pili oihana hana ai ole maluna o na pupa o na.ooihana t a'e e auamo ana i ka nui o ka uku i kela ame keia o ka papa ok ioia 3 (o na papa apau i ololoia i kuhikuhiia mahope aku ne. muloko noi i ka puulu "haahaa iho"), oia ke kaiu mua maluni oia haawina lala. 0 ka papa o na kahu kula, elike me ka hiki w awe ke hanaia, e koho i ka huina nui e koiia aku ,ai e hooliloia ai mai ka haawina dala i oieloia no na hana o keia pauki elelo, ooia huma, nui ua kuliikuhila mahope aku nei malok( nei ma ke ano *'ka puulu haahaa iho o na koi." (2) Ina o ka huina o ka puulu haaiiaa iho o na koi e eui iho malalo o ka huina o ka haawina dala i hookaawaleia e ki p:\uku-pakui I oleloia (a) o ka like ole mawaena o na liuin? a elua, i kuhikuhiia mahopo aku nei maloko nei "o ke koon t kuikawa,'' e makaukau ia no ka hooliloia ana elike me ia hoakakaia iloko o ka pauku 01010 6 o keia pauku pakui. (3) Ina o a huina o ka puulu haahaa iho o na koi e lik( aku ai ole oi aku maluna o ka huina oka haawina dala i ole loia, ia wa i ka uku aole kulana, i hoonohoia a i haawiia luala lo o keia kanawai he, papa ia i kioKie u'e nialuna o ua papii o ki puulu haahaa iho, alaila e hoopiia na uku ana aku mai ki haawina Uala i oleloia, o na makaliiki elua i oleloia. <4) 0 na hooponopo>no ana o ka uku no na kuiana iloki o ka puuiu haahaa iho malalo o ka pauku 2 o keia Kanawa o hanaia aku, ma o ka hoomaka ana me na limahana e noh< nna ma nn kulana o auamo ana i ka uku haahaa loa ma ka nan; ; oie i ka papa ai ole hana a mai ilaila aku pii aku iluna ahik ī kn pau loa na hooponopnno ana i Va hanaia ai ole ahiki i k* p;:u ana o ka haawina daia(s) Ai oie mamua koke iiio o ka la 30 o lune 1942, e kohe hou ka pnpno nn kah ; u kula ika huina uul i kupono e hooliloia akii ai mailoko a o o ka ha:,\\ ina d:ila i oleloia no ka makaluki V\h dala e hoomaka ana :ra k;; la I 0 lulai, 1942, uo ka hmh\wa ana i ka uku o ka puulu luuiliaa iUo, e apo ana i ua hoopii i»ku i kohoia' o ukuia :u malulo o ka pauku k* huiiui j kohoom i em: iho malalo o ke koona o ka haawina dala i ma knukau hoi no la ?>!auah\ki pili i ko ūala, ia wa na hoopii uku * h;msvlia o?0 uku o luki 1, l94&e'hooiii«ka i iniA l iana 0 U i V '° aa " : \ ia e auamo ana i kn uku haahaa 'oa; mu ka ii«ua ole ia aaa o ka papa ai oie e kn hana. n e h(\opna aku ianui al..ki ika ana ona koi oka S no la pmilu haahaa :;;o ; oLloiu i pau ioa ai ai oie ahik: 5 kau pnu loa ana o ka li.iuwiua l0: } w kooika kuokv«, oiike me ia i hoakaia i- . )ko o ka pauku oielo Uh ia wa ia koeiui kuokoa e h.oolUui« j»i%u ai o papa no KOKa.u oua aooiKmopono ana oka uku i V. nU Kanawai r rt . iU»koo na maluna 0 M h«*naa, u;.i o;a o.oupuu* auu» i mahele liko u\ ai i iV V u I \ a " u s l ca c ka urt v k> hooholo ak» mim. o * -v v i ' v -' v niua loa la aku ai nana oKa iehuieiiu* !t , ,Uii kekahi nuuia\\a. i« o!o raanum o ka la 30 o īuik, y 5 '*"■*. ka p&iMi ai o;c o un: ; *u-ia o ka liaawina i omoia, i huipum me na haa\s; :i a da!a i * i makauk«u, aose hoi i iawa kujHHK> no A a m koi o U piuuu haanaa Uio no ka makahiki r i„ ,ko daUi e hoomaka au" ma 1 ° Uial » e auanoi rk& nu ka nui kutx>no e liuvpuia |k>.no a;. koi no ka mm h*a i 4 „a »no. ona uku hou aiu» axu ao oka haawina dala uo ka uku o na kukna Uoku o ua papa n^ uilifc g

haahaa iho, i oi aku mamua o na palena i"hoohSa e ka pau-i ku olelo (3) c keia q\q q ka papa! i Ha mahele like ana, ai ole I zm, ua uku ana elike me kona olelo hooholo, !oa ia akn m oj ka hana o ka lehulehu. Ina, lelīa, ke liiM ke "han^ lcr.hl o na hoo:;oncpono ana !loTco o na i]cko ,0] lia papa inali na r/e o a puulif \āahaa ioaīalo d pauku' olelo, e hannia al:u ma "ke anojo rfa l'mahana e r}nfin na Mana o aunmo ana Hia ūkn ]i£j&a&jßJiaia a!&l. (e) ī ka \va o ka papa o na Kahu kuia ī iktf rpaj l^] a , ame keia manawa iloko o ka mānāw'k o elua maTtahilti o m* <!aTa i hookaawaloia iloko o ke Kanawa! Ilaawin? ka, pono o ke kula nili'o HawaM i makerpai'pin xu*.aaj n'nnā" 1 no ai, āVl)au\an,a liQi no ka hoōrio aiia aku ia haawinā'3ala nia o ka pau ana o elua makahiki, oia haawina (lala, me„ ke apono una aī o ke kiaiiina, ia wa e lioonuiia ai ka da]a i e_k:eia a e liooliloia aku no f na .hana..o ke.īa p#jsu, xaa ke, ano i koakakaia maluna ae.,, t Pauku 5. K lilo keiaJ i ka wa e kolLai.ia bila, o ka Hale No. 49 o keia Kau a iawae man&aiina o kona aponola ana, oia, kek'am hoopil uku ī haawi mua ia a o j ukuia aku a kulike i keia Kanawai, a e ukuia aku īna ka manawa e hoomaka ana i ka la 1 o Nōemapa, 1911. Apoaoia Noemapa 14,1941, H- B. 51, lianawai 97|HE KANAWAI. E Hooponopono 1 Na Āno 0 Ea XXoolllt An* ' Ame Ke Kokua Ana .Me Ke Dala 1 Aeīike.Hoolil) Ma J Xva ilalule Ame Ka liuonolio Ana 1 Na No Ke I Kueia Ana 0 Na Puila,. . .. , .... ; , , E Huok&loia l Kanaum E Ka Miwhih 0 Ke Teruuri 0 llawaii; Pauku 1. Ka manao o ua.huaoielv>;,jia aelike 1 pili aku ai keia Kauawui, Iloko o keia Kanawai "auo o ka iiooiāo aaa," o ka manao (1) 0 kekahi aelike no ka hooliio aiia i ua mea , kuai malalo o ka \.na i haliia aku ai i ka mea nlma i kuai uiai, a o ka waiwai iloko o na mea kua ua lilo ai ole uapiliaku me ka mea i kuai mai, i na niea kual* nia kekahi manawa niahope , aku, ma o ka ukuiaana o ka liapa ai ole o ke kumukuai holookoa, ai ole, nui o ka liookola ana o.kekahi okīo hoopaa ai ole 0 kekahi mea i lianaia ai ok\ g iiekahi mea i hiki niai; ai ole , (2) o kekahi aelike ma o ka lioopaa ana ai ole iioolimalimaia ana o na mea kuai ai ole waiwai ma o ua mea.alaikamea i heopaa aku ai ole o ka mea i aelike aku & uku ma ke ano he uku panai i ka huina nui kupono no ka waiwaiio o ka mea ua ai ole mea hoolimalima e liiki ai ke lilo.ai ole i ke koho ana a lilo i ona oia mea kiiaL a| nlp waiwai ma o ka hopko ana a kuliko me na hoakaka o kaāelike; eia no nae, oia lioi, o keia Kanawai, aia aliiki i luki 1942, pili aku i kekahi aao aelike kuai maloko olaila ka huina nui o ke kumukuai hoolimalima ai ole o ke kumu kuai elike me ka mea i aelikeia ai, ole hoi i oiaku mamua o kanalima dala. "Mea Nana i kuai mai" ka manao o ka mea i kuai mai ai ole ka niea nana i lioihoi mai a loaa ka waiwai ai ole mea kuai i apoia e ka aelike kuai, ai ole o ka mea oia ka ona 4 ma kalii o ka oua, mua o ke kuleana oia mea, "Kalana' e apo aua i ke kulanakauhale ame kalana o Iloiwlulu. ) <l Mea kuai ai ole waiwai" ka manao na waiwai lewa apau |iuawalio a'e o ua iuuia ame dala, a e apo ana emblements, haJ nalnua hooulu hua mea ai, ame na mea i pili aku ai ole i lilo ,aku oia kekahi hapa o ka aiua i aelikeia e hookaawaleia aku j mamuao ka hooliloia ana ai ole malalo o ka aeŪke hoolilo ai ole | malalo o ka aelike hooiilo ai ole kuai. I "Hanaia aua o ka aeiike "ka manao o ka hiki ana mai | o ka manawa ai ole o ka hanala aua o ka mea maluna oia mea | -ia waiwai iloko o ka mea kuai e pili aku ai me ke kanaka i i kuai mai ia waiw«d ai ole mea kuai, ina paha oia hana ua hooi koia ka hana e Ka mea i lilo aku ai ka waiwiii ai oie i iianaia i ai ka hana- | "'Alea" e ai>o ana ia i kekahi mea ,hoahui, huVnui. asr»c na jiiui e a'e. . ,»:>■ j "Mea lvuai" e apo ana i ka molaki amo mea lux»i au. "Aelike hooiiio ma ka malieie" ka manao o kekahi auo |aelike hoohlo e apo ana i ka mea kuai hoolilo i hana o kekalū j mea kalepa oia mea hoi, ua komo iloko u ka oihana hooliio x\ ai I wailewa ī ikemaka ia ma ke ano mea hoolilo HiUi ai ole kuai I inai aku uo oka ai ia ai ole no ka hoohanaia e ka mea i kuai l mai ai ole i lilo aku ai ka waiwai, aole hoi, no ka hooliio hou ia |aku. 1 . "Mea hooiiio aku" ka manao ka mea hoolilo aku ai ole , iioolimalima aku i ka mea kuaiai ole waiwai i apoia e ka aelike i hoolilo, ai ole e kekahi hope ku i ke kanawai ai ole ona i kuI leana iloko oia mea. i Pauku 2. Na kuleana mua o ka mea kuai mai ai ole ka imea kuai i lilo aku ai ka WiOwaL O ka mea kuai mai e loaa ,iaia ke kuleana i ka wa e pili olē i\i īa i ka hewa e paa iloko o f koiia lima ka mea kuai ai ole waiwai, a e loaa pu aku iaia ke ! kuleana e loaa iaia ka waiwai iloko o na mea kuai ma o ka l hookoia ana o na oielo hoopaa o ka aelike (i hoakakaia no , ka ukp īa ana o na aie i hanaia mahope aku o ka iieiike e pili ana i ka hoohanaia ana» malamaia ana hoohanaia ana aku ai ole liooponopono hōu ia ana o ka waiwai i apoia i ka aelike i oleloia.) E ili aku maluua o ka waiwai no ka haki ana o na hooiuki ame na hooiaio ana, ma kaolelo ai ole ma ka olelo ike, 1 hanaia maloko o ka aelike iioolilo, ina paiuu ai ole i Wo Uu ka waiwai iloko o ka mea Kuai i ka mea i kuai mai i ka wa»V'>> Pauku 3. Na kuleana mua o ka mea hoolilo aku i ka wa. wai. 0 ka mea kuai niai e ku i ka uku aku i ka mea hoolilo aku no ke kumu kuai, ai ole uo na mahele uku no ia mea i ka manawa e hiki mai ai no ka hookaaia aku ai, a uo ka haki ana o na olelo hoopaa apau i hanaia e ia iloko o ka aeUke Uooiilo hooko ī na olelo hoopaa. iua piilia aole o ka \vahvai iloko o ka mea kuai i Ulo ai ole i pili aku i ka mea i kuai ai ia waiwai Pauku 4- N* hoolilo ma ka aeiike aiia i ku i ke kaiiawai koe nae elike me la i hoakakaia iua kekalii ano e aV, ua waiwai. O na hoaUka pkalū iioko o ka aelike hooliio a e aoouaa i ka w&iwiai iloko o ka kuia o ka mea hoolilo waiwai liope o ka paa t aiia o ka waiwai iloko o ka liiua i Ualiia aku ai i ka mea kuai mai a ua ku hoi i ke k;uia\\ai iua na ano apau koe nae elike i?ie ia mahope uku uei maloko aei o ke;a Kauawai ī liookakiua ius uno e a e. ina o ka o na waiwai ua koopilua aku i ka aiiia, ma o ka maiiawa o ka aeUke hooiiio ai ok maliope aku n>a ko ano e lilo ai i Uapa uo ia mea* a aok' !uu ma m? ano ai ole lua kekalū hapa me ka Uoopouia ole aku ī ka ka wahi o waiwai o pili aua i kekahi haua i aole i ku kaa,wa»e e Ulo i mea oie maliope aku o ka Uoop*ai« ana o ka kc auo e kue aaa i kekalu iuoa i ae mai« kai ole i ka walu. Pauku ō Aelike hoolilo o ua waiwai uo ka hooaio Uou aua aku. I ka wa e haaw āa ai o ka waiwai uuUuo o ka aelike h<L i \ IU> > «? ua ae ma ka olelo ike ka m*a hou aku ka m<* i kuai maii ka waiwai. k wa. tuamua o ka hookoia aua o ku aeiike, oia mea Uookaiii ma i*a a«o aaau' ua ku ike koe &a pa.ua aua o ka waiw*i e Uio i ! v\Se mawaena o na mea kuai aku luai ka moa kuai ;uai iue ka' manao maikai 4 no ka w aiw auo «oko o ka iaweiawe kaai aua o ī kaoihaua o ka.meakuai tnai nie ka oie aua ; iioopaa oia 4 j Pauku 6. ?lvHpauia ana o ka adike. Maliope o ka KOia ana o ka nuo ke koi ma o ke kakau i luawi kinu. ia aku m e;e nja o ka leka i i hoopaaia e ka mea kua« ; .4e e ke«vara okoa aku i loaa he lukaiaa ik4o o ka *aiwai.l * ka mea i ka \vaiwal, e haiu a e Uooia. a e haaui i ku i ka mea koi * -.oakaka o kela U«,H)uaa tk\ko * ** ua &id< 1 UOao ka UooUio v apoWiki ]}\* «o ™la o ka loa aiiat»u o *a k,H oka'i ftioa hoolilo i ia i *ku ai āMki>

ia palapala o ka apono ana, haawi wale aku i ($5 00) elima 0 kapoino, i hhīpuia meka uku kupono o kaloio e aela ai e ka aha. . Pauku 7- ka iAw,e m& id ole hoolilo ana aku rae l n h££syi ple ia o Jui. Iphe. ole i;elike ilimkaka nie kekaln ano, oka mea kuai mai, i-, m? k# ole <a»a pka mta hooiiio, lawe i na inea kuai ai oie, voiiwai mai ka «jok'ipum iloko olaila ka waiwai i malama muaiaiū no ka hoohanaia e ka mea ku&ī niai mahope o ka, hooliioia. ana, a e hoolilo,, molaki, ai ele haawi i konii kulta,na iloko o lakou; eia nac j mamua oka hookoia a«a o ka aolu ka mea kuai inai <; lawe i ka waiwai njai iu inokupuni aku koe no ka hooh*uia.ia m ka man&wa wale no» no ka majaawa aole e oi aku uuamua o kanakplu la mai ka mea kuai mai aok- e eni! iuo nialalo o uail la txxaimia oia laweia aua, e haawi. aku.i ka lohee ina kti kakau, iaa sa lawe kino ana aku ai x>le.ma ka leka i hoopaaia, o ka wahi e laweia aku ai o ka uaiwui ame ka manwa i kohoia i m&naoia jc4a laweia ana aku; aōle mamua o ka hookoia ana o ka aeiike, o ka mea kuai mai i k& waiwal e hioolilo, molaki, ai ole ma kekalii auo c a'e e haawi aku ai i ko.na kuleana iloko o ka waiwai, ke ole ka mea iaia e hoolilo, molaki aku ai, ai ole ma kekahi ano e a'e e hoolilo aku ai ia mea hookahi, e hoilie aku 1 ka~mea hoolilo ma ke kakau, ina ma ka lawe kino ana ai ole ma ka leka i hoopaaia, o ka inea l:ookajii ame ka. noho kanaka iafa kona kuieana i!oko o ka vs ai\\al i aneane e hewliloia, molakiia, ai ole hooliloia ma kekahi ano. Pawku 8. Na kuleana koi. Ke ole ka aelike i hoaokaka nmi kekahi ano e a'e, o ka mea hoolilo aku, mamua o ka hookola ana o ka aelike, i ma kekahi ano e a'e, o ka mea hootf!o tnnfntla o ka hooko'ā ana o ka aelike, i hoakakaia e ipili ana i na waiwai i mea e kaa aku ai lakou malalo o na i kuleana Uoi i haawiia e kekahi kanawai ai ole mla o ke kanawai. O ka hoohemahemnia ana e ka mea kuai mai a heopau i kekahi kuieana koi iloko o umi la mahope iho o ke koi haawi lohe i haawi pono ia e ka mea hoolilo e lilo ia i hewa; a © ka aeiike e hoakaka. 0 kela ame keia mau waiwai e kaa ai malalo o ke Kuluana | koi ma ke Kanawai i lilo ai i hewa. Xa kuleana koi o aa liiaahana malama iuile hoahu ukana maluna o na kaa īnalalo o na aelike e pahola aku wale ana no i na kuina aole | i oi aku mamua o kanalima <iala (SSU,£K)). Aok hi me* . | iloko o keia pauku i piha ai i manaoia e pahala aku na pono I kuleana koi ma ke kanawai o na poe i kuleana maniua aku o j na pono koi i haawiia e kekalii kanawai okoa akui Aole i pau J Hoopuka ia ma keia !a f Apelila 1, 1942.