Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 1, 29 April 1942 — Eia Hou No Ia Kanaka [ARTICLE]

Eia Hou No Ia Kanaka

Ma kela mau ffule aku nei, 119 hoouna maila kekahi makamaka helulielu o Ka Hoku O Hawaii e noho nei ma kela aina kaulana, i Ka Makani Kuehu Lepo, i kauoha pepa i Ka Hoku 0 Hawaii, na kekahi makamaka Ilipuakea, no kona iini nui e loaa ka makaukau ieiia ma ka kamailio ana i ka kakou olelo m<.,kuahine a kakou 'hoi ena Hawāii e hoopahemahema nei He manawa wa,le no ko keia kanaka e noho iho ai ma Hawaii nēi a'huli hoi aku no kona aina i hele mai ai, No kona ana no e mahuahua āe kona makaukau i ka olelo ana i ka kakou olelo makuahine i kauoha mai ai oia i nupepa nana. O' ka lua hoi o na kanaka oia no ka nui 0 ka Hoomana o na La Hope ma Hawaii oia- no o Roseoe Cox. Ua loaa maila he leka i kakau ia ma ka olelo Hawaii, e hoike mai aiia i kona iini ana e hoomau i ka lawe ana i Ka Hoku O Hawaii, a jjohoi 1 kona manawa e huli hōi aku ai no Uta, a i wahi e poina ole ai ika olelo nani oka honua.pei hoi 1 m^kei^a^ke 2 loa ai ua.noi maila e hoouna ia aku kana nupepa Hawaii

no Uta ma keia mahina ae. ' Ua kakau mai nohoi oia | keia papa pa'i aole ma ka olelo Beretania, aka, ma ka olelo Hawaii. He manawa pokole waie iho nei no kona hoea aiia mai i Hawaii nei, a ua poeko maoli no i ka olelo Hawaii, a o ka oi loa aku hoi ua makaukau maoli i ke kakau ana rna ka olelo Hawaii. . • _ " • ■ r ' ' I ka~hookuku ana i keia mea, a ua loaa ia makou ka hoomaopopo ana, ua oi .aku ka makemake ia o ka olelo Hawaii. Eia na hooia ana no keia makemake ia o ka olelo Hawaii. Ua mak'emake hoi keia mau mea e hoounaia ka laua mau nupepa no ko laua mau home ma ko laua aina, i loaa ai ka laua mea e heluhelu a e hoomahuahua ae ai i ko laua makaukau heluhelu a me ka olelo ana. Aole nae paha» hoi e poina ana ia laua ka olelo Hawaii, a no ka mea, i ka loaa ana o ka ike i kekahi mea, aole loa ia e poina ana. I na kanu ia"ka anoano iloko laūa, he mea maopopo loa e ulu mai ana no ia a e mau ana no, no ka mea o ka olelo maikai a oluolu 1 ka pepeiao ke hoolohe, aol.e ia e pau ana a hiki ika hopena. O na mea maikai ole aole no ia e mau ana, aka, o na mea maikai 01e,.e like ana no ia me ka nahelehele i ulu ae a waele ia. A pehea hoi kakou na Hawaii, ke hoohemahema nei kakou i ka kakou olelo a lilo aku. Ia i ka. olelo e, ma ka loaa ole nae hoi o ka makaukau ia mau olelo, aole keia no na poe apau, aia no he poe i makaukau ma ia mau olelo, a o kekāhi poe he namu paiai. Ke haawi nei makou i ka makou mahalo ana i keia mau kanaka i ko laua apo ana i ka kakou olelo makualiine, a hooiilo mf he mea ala o ka laua olelo makuahine no ia. He nui no na poe o kakou nei i lawa ole ka makaukau ma ka heluhelu Hawaii ana a pelaiiiohoi me ka olelo Hawaii ana, a i ko lakou wa e mele ai i na meie Hawaii e hoopuka ana i na olelo mdice paewaewa, a 1 ka hoolohe [ ana aku a ka poe i makaukau i ke kamailio ame heluhelu ]

e eha ana ka pepeiao, a e ]ohe iā ana no-Uo' lākou ke'ū !j aina ho ka pololei ole o ka hoopuka īa ana o ka huaolelo. O kekahi poe he heluhelu no eia nay hoi aole i maōpopo i ka manao maoli o ka huaolelo a lakou e heluhelu ana. Ma kela mau pule aku nei, ua loaa hou maila ia makou he mau kauoha pepa hou e hoike mai ana ua heluhelu lakou i na nupepa a kekahi poe okoa aku» a no ko lakou hoohialaai ia no meahou i hoopuka ia maloko o ka Hoku O Hawaii a oia ko lakou kumu i knuoha maila. Mahalo no īa oukou e na poe i waiho maila i na kauoha pepii. He nui na mea e kakau ia niai nei e kekahi jx>e no ka pono o na makamaka heluhelu o Ka Hoku. a i haawiia mai hoi no ka pono o na Hawaii, a pela pu no na pua o keia mua ak*i. He mau mea keia i kakau ia maila i maopopo m\ia ole ia makou mamua, a ua hauoli loa hoi i ka lo£ifi nna maila p keia meahou. Aole no e uele ke

ohohia ia ona makamaka heluhelu no keia mau mea. j E lilo hoi k<*ia mau makamaka Ilipuakea T mea e a*o | mai ia kiakou najHawaii, e lawe i fCa Hoku'O Hawaii, i! loaa Efi ka ika h[eluhe!ti ana i kakou ponoi.t . / ; , I :