Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 8, 17 June 1942 — Na Iliili Hanau [ARTICLE]

Na Iliili Hanau

«'Kakauia <• G<-orge K. Kane Sr.)

(H<x»naula) j Cfki iho la na olelo a ka Moi iopio LihoJiho, nana' hoi.i hoopih-a ! aku i k'a houpo o na paa mare me |.ka ilihia nui no na olelo a ka j Mol ia laua hoi i kulou iho ai I- ) mua o ko laua mau Moi oplo me ilia huaolelo hookahi ma ko laua j lohelehe. •• | I "Mahaio i kou lani punahele, a- ! me kou lani kiekie punahele, i ka I makana -a ka Moiwahine ame Tta I Moi, E Ola ka Moi ame ka Moi[wahine i ke Akua!" j A ka ohana'lii hoi ! laina mai I ai no ka ike -ana i na paa mare oplo ō na-mak«a3H ame na makuakanealii, ua olelo ia o na makuahinealii -apau loa, aole koe hookahi me ko lakou honi ole i ka wahine opi-o ame ke kane opio, rne ka lakou mau oleio e papahi hoi maluna o napaa mare opio a pau pu me na makuakanealii, iloko o ka uluwehiwehi o ka hauoli i luaa i ka ohana'lii Aimoku, e hoike mai ana hoi ua kuikahi , Ja.kou iloko o keia mare Kania- ( no o ke ,Akua ame ka oiaio o k-a Euanelio o Kristo, ka malamala- t ma hoi o ka naauao. j

MOKUNA VII Ke Koko Alii O Na Faa Mare, J Na Pua'lii O Hawaii Na Olelo | Papahi A Na Makua'lli Aimoku, J Ka Wehi, O Na Iliili Hanau O I Ka Alna j I ka hoomaka ana o na makua'lii Aimoku e ka'i no kahi o j na paa mare opio e kuku ana me na Moi ame na makjia Mikanele ame na makua Pelekane Eneiani mamua o ka awai, o ka makuahine alii Keopuolani no ka mua -ame Kaahumanu, a wahi a Keopuolani iaia i honi iho ai i ka wahi'ne opio Kam-amalu Delia Liholiho ame Thomas Hopu Liholiho, eia ka olelo ā keia makuihioe āiii aimoku Lani Kiekie 0 Hawaii Polunesia. "Na'tl no olua aia i kuu piko, ka Moi no kou hoahanau, kana wahine no ka olua wahine, hauoli ko olua la mare hanoh-ano kamaha'o e kuu keiki ame kuu kai- j kamahine, ka mg.re Karisiano mua , loa hoi o na pua alii o ka aina I hanau o Polunesia Hawaii, mahalo ka nani maikai o ke Akua!" i Makuahine alii K-aahumanu, "Laahia, hanohano ko olua mare, me ka rtani o ke Akua hou o Polunesia Hawaii nei» mahalo i na pua'lii a Kamehameha ke Alii!" Ke Aliiwahine Kiaaina o Oahu Kinau, "Ka oiaio o ke Ākua hou au e kuu keiki hoih-oi māi i kou aina hanau o Polunesia Hawaii nei, e a'o mai i ka ,i ke me naauao, mahalo i ko olua la mare me na pomaikai nie ka hauoli, na pua Alii oiaio o Hawaii nei!" Aliiwahine Kaikioewa Kiaaina o K-auai, (Kahu hānai ponoi o Moii Kauikeaouli Kamehameha HI), | "Hauoli me ka Mah»lff i ko olua i : mare, ka mare hoi i hanau pu ia . me ke Akua hou no Polunesio ! Hawaii nei, o na pomaikai me ka j ! hauoli i na la apau o ko olua olā ana, na pu-a'lii a Paiea Nui ke I Alii!" ! Alii walūue Piia Namahana, i "Maikai ke Akua hou, me ka hafnohano o ko olua la*mare kamaha'o lua ole, piha i na Alii ame ka lahui Polunesia o Hawaii nei!"

. Aliiwahine Kekauonohi, "O ka ; jmare hoohui <a ke Akua hou, oia jke Akua o Polunesia Hawaii nei, j he Alii na paa mare opior ! Aliiwahine Naihe. "O keia a)naina mare o keia mau pua ui Poi lunesia o Hawaii, ka mare o na Alii hanau o ka aina!" AUiwahine Uliha (Kn wahlne ui nohea o Polunesia ttawaii), "O na hiohiona kanaka ui i ame ka wahine ui o keia mau pua'Hi a Paiea, ua kāil! aku 1 n» hooMM ana Woke o ko'u puravs! no liwa?" Aliiwaliine Kalapua, "O ka*u mau hoohiM ai» apau, aia no ia | maluna o ke kano masv opio, Tu | nahele Thomas Hopu ī.iholiho, kojna kus a n a ki!aki!a hanohano | nme ke kanaka ui, Aole o oe wate no o Punahele Kamamaiu Delia Lilioliho p\i, wahino nraro a ko Alii!" j Aiiīwahine Kekauluohi» "O na | pu&lii mare mua lv\i keu*. ka \vaiha o ke Akua anu- ka oleV- a ke lAkua, malkai ke Aku» hou!"

i Aliiwahine Keou'a, "Maikai ke AiUhi hou, hanoaa.no laahia ka marc ana o n? pua'lH ōpio a Paiea Nui!" AHiwahine Kapule, "Kanaka ui ke kanaka, wahine u? hol J«i wahhie, lamalama nohea walonohln palupalu na maka na>na ako, o ka helu keia i ka'u ike 0 hoohihi I au i ka mare hanohano a ke Akua hou no na pua a Palea!" Aliiwahine Kalakua, "Ohuohii ke anaina mare o na Alii opio, ka alana hoi o ke Akua hou no Po- ! lunesia Hawaii nei a mau loa!" Ka Moiwahine opio Kamamalu, "Ke Alii Punāhele Thomas Hppu Liholiho, na kaili aku i lja puuwai o -ka Moiwahme ame k-a'u mau hoohihi ana no ke Kama'liiwahine opio Kamamalu Delia Hopu Liholiho!" Hoomanao e na hoa ha'iha'i olelo o na iliili hanau o ka aina, na , hoa heluhelu hoi o ka kakou hiwahiwa aloha, Ka Hoku O HaWaii helHhelu akahele me ka maīīē, a noonoo i na' ōlelo a na""makuahine 'Alii Kiekie aimoku no na pa-a mare opio, a oukou hol e ike ffto a me ka hoohewahewa ole i ko lāua mau kulana ame ka la-ania o ke koko e holo ala iloko o ko laua mau aa koko. Aole laua no ka pa-pa o ka Mahi ame ka Palena, aka, no ka pa-pa I—ka mea

nona ka pa-pa Alii Aimoku, na I pua'lii aloha hoi o Hawail nei a ! na Paiea Nui pono no. ! ike ae la kakou ina olelo pa- ! pahi hoohiwahiwa hoohiluhilu a na i m-akuahine Alii Lani Kiekie ame ka Moiwahine opio Kamamalu. | Maanei aku hoi ka na makuakane Alii Aimoku, i kulike aku no me ka na makuahine Alii ame na 'Kamaliiwahine opio, i huipu ia hoi e ka mea kakau o ha. makuahine alii ame na •aīiiwahine opio i hookahi laina, o na poe i hi'alu'a ame na opuu pua akahi ho a mohala -a'e na la ono hoi o ka wai oia pua, na aliīwahine opiopio. ' ■.'" -- ' ; : Makua'lii Kalani-mo-ku, "He Alii aole i keia la, mai.ko laua mau kupuna mai a ko laua māu makua mai na Alii punahele ai alo o Paiea, he mau alakai mamaka kaua ikāika koa, i e'hā ai ka ili i ka maka he ame ka pahoa i na kaua a ka Nai Āinā, he matx alii opio ma ke koko no Hawaii nei!" Makua'lii Kekuahao'a, "Punahele Hopu Liholiho he Alii na'u, hoomanao i ka Moi!" Ke Alii Bok, "O ka mua loa ame ka hope keia o na mar<> hanohano loa a'u i ike ai, ka mare aiia o keia mau pU'a'lii o ka aiika, t h(V mare hoi na ke Akua o Polunesia Hawaii!" ! Ke Alii Hoapili, "O ka hoohui mare ai\o hou hanohano o keia mau pu-a Alii Opio, o ke kapu ihiihi ame ka laahia o ke Akua hou o leho% s a me lesu Kristo, ke Akua no kākou Polunesia nēi. Ke Akua mau loa aku no PofoncMa Hawaii j nei, a hulihia keia honua, no ka mea, he Akua i imi a huli ia a ! loaa, a na ke Alii opio noi hbi!hoi mai i Akua mau loa no kona | aina hanāu, maikai ke Akua hou, ! hanohano ka Hoooo o na Alii o- | Pio'" ... . ! (Aole i pan)