Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 27, 28 October 1942 — Na Meahou O Ke Ao Nei [ARTICLE]

Na Meahou O Ke Ao Nei

Hoea X Auseturalla. E hoike ana kekahi moolelo no ka hoea ana aku o kek»hi mau kanaka 1 Auseturalia ma? hope iho o ke kaahele ana nō elua mahina. O ua mau kanaka la oia no o Kapena William Lloyd Oaborn o Loa Angeles ame Lukanela Damon Gause o Winder, Ga. a o na kanaka Amelika m'ua ioa i mahuka aku mai Corregidor mai ka manawa i haulehia ai kela kahua o ke kaikuono o Manila he mau mahina i hala ae neī, mahope, iho o ke kahele ana ma ka wawae, ka waapa moto ame ka mokupe'a. . Ua paapio ae o Kapena Osborn •i ka wa i -haulepio ai o Balaan, eia nae hoi ua mahuka aku oia me elua mau L'ukanela Pilipino iloko o ka hihipea o ka nahele me ka holo kikeekee ana a hala mai ka ike ana a na. Kepani a hiki i ka loaa ana o kekahi waapa o kamaaina. U*a hoea aku la lr - kou •no _18 hora ma ke awa o Manila a holo aku la no ka hemā a hiki ma kekahi wahi kaawale loa aku. Mahope mai ua kaāwale ae j lakou a ua Koho oia he elua maI hina mai ka aina aku. ) • Halihali Meaai * ! O Gause hoi ua komo oia me ! ka Mahele Kaua ewa aka nae hoi e hana ana me ka puāli ka'ua wawae ma ka laina o mua ma j Bataan. Mff k-a .maopopo ole ua J haulepfo o Bataan, a e halihali lako ai ana oia no kana mau ka- i naka a o'kona paa no ia i na Kepani, a hoihoi ia ma kekahi j kahua hoomoana me 300 mau A- | f melika e ae. ( I ka hoea ana mai naē keia o| k-a manawa pono, a holo aku lal oiaT tto kahakai, a au aku la no kahi o kekahi waapa i moua ia, a e alo ana hoi i n*a poka o na pu laipala ame pu mikini a holo aku !a no Luzon. I ka po ua p'a maihi ka makani ik-aika a hookahuliia ka waapa. Ua au aku la o Gajiisc a pae i kahakai. Ilaila i lohe <ai j oia ma ka kelekalapa "no ka lanaI kila ana o Osborn" ma kaM J e kokoke ana i Luzon a ua hala , he mahina mamua o 'ko laua hui i I maoli ana. 1 Pakele Mai Ka Ino Mai *. i Mahope. mai "ua hoolala lauā no | ka mahuka ana aku a hoomaka I ma ka la o 15 Aukake m-aluna o i kekahi wahi waapa uuku a o ka laua wahi panana he panana pa : keke. U-a nee aku laua me ka l"uolohi mai kekahi mokupuni kekahi. mokupuni. A ma kekahi nianāwa ua aneane laua e halawai aku me k-a poino mai ka ike ia I ana e na. mokukaua Kepani, a ua pakele mai lauā mai kekahi maj kani ikaika i j>a ae no elua lamā ka moana iloko o Sepatemaba. He :hookahi manawa i ki ia āi .laua ■me ka pu mikini ia laua i holo 'aku ai. E pahola ana nohoi'ia i- . no ī kā hapanui o Jca manawa. I ka wa i ano nele ai laua fka aila*ua hoohui laua i ka aila me j ka aila niu. I kekalii hianawa ua k-aalo ae la laua a kalii o kekalvi

j mau nloku kaua Kepani e ukalL ] j ana i na moku halihali koa, aole! t nae hoi laua i ike ia mai. He ss! ,la mahope mai o ka lia&lele ana! } aku i na aina niipaio ua p&e aUu 1 . la laua i Auseturalia, me ka hau-! . aine ke oia kino maikai. ] I O, keia iho la ka-moolelo o ke£a! ■māu hauaka i paapio & mahuka i mai. I

Va!owale Ma Ka Mimw j ko. } Koncla Ēduio RicHcubackcr maUiiwā u Xa To7tv aiuv mawaoaa <> ■ Oah\i ame kekalii mokupuiil e i}kn o ka Paklpilōi. ola kal kuka-, . ta iv\ ac c ka oihaiia kaua «i& ka T\>attrua aku la, v I tT% hoike ia m?vi •o Ka\ckj. tUc--5 konhacker ua ia o | ka v.iani\\\ a ho4v loa i Wa aku ai } ka W>.w V.\vi K&nv*iUo wna me ] nia ke ] akv; o lleuolulu i?;a ke! o 2t ana hoi i aku al lawa walc uu ( na kakallaa no hora. nia.-, nawa kk, a malwpe nvai aok i. ,Wa V>u,lvfi lono a;ai iaki mai. ( hooimka koke ia ka huli' t«. ana o koiia motiukk e )&*' ? Tuok\rteio ame ua u i .s>kvi kaawak ■t koino ok ilok\> e # iwi oihana-. |tem. ; , He !io4 kuka o Ro;ick Rkkcu*, ( *w v ker no KuMua Kaua Hcniy L. , o plli aua L na mokuk;tc I & « kk &ua lua kekaiū *iv».-

kai n-ana ma kahi o Lukanela lU nolalii Honi'y H, Arnold, ke poo nui o ka ohana kaua lewa. Un hanau ia o ma kala 8 o Okakoha 1890. He.25 ana mokulele i hooh-aūle ai i ke Kaiia Honiia Mua iho nei. Ua hoike ae nohol kana wahine, he manaolana no kona eia no kana kane ke ola nei a e loaa aku ana no oia me kona mau lioa. [ Ua manao wale ia no nae hoi malia ua haule kona mokulele i ka moana 'a aia lakou mal'una o kekahi waapa e like me "kekahi mau mokulele e ae. Na kela mua aku nae hoi e hoike mai i na lono e pili ana i keia kanaka.

Pa O Haha ul 1 MA KEKAHI WAHI MA NU KINI: —- O ka huli ana maila no ia jna;hope o kekahi huakai lele kaua ma ke Kaikuono o Rabaul a o kahi o 10 mau moku enemi i hoopiholo ia ai a i ole poino paha, ua hoi maila na pai■laka Mokulele Amelika me ka piha hauoli a hoike no ka lilo an-a o na moku Kepani i mau ma-ka maikai no ka lakou mau poka pa-hu. ' Ua kuikahi like ka manao o na |Mekia William Benn o Wakinekoi na ame Allen Lindtoergh o West- ; fi«ld, N. J; i alakai aku i na maI he2e hoopa-hu, no ke kani ana o rna bele i na -poka pa-hu me ka holopono loa. i Oko Mekia Lindbergh mokulele fea mua loa oili ana aku mai luna ° ke kaikuono, me ka hoopa-hu ana he elua mau moku mai ke loa m-ai. He hookahi i pa aku maluna 0 kekahi moku halihali koa a ua hoomaka ae la ka a ana a ke ahi, a ; oia nohoi ka manawa o "kekahi mau mokulele nunui e ae i komo mai ai. . Ua hoike ae la nohoi o Lukanela David Turner ka mea nana ; e ki aku i na poka pa-hu, ua halii iho ka ino i ko lakou manawa i ! lele aku ai, aka nae hoi uā mawehe ae la na ao a poha maila i kamalamalama o ka mahina i ka | wa i kokoke aku ai n*a mokuleie i i ke kaikuono o Rabaul.

- Ua hoomaka maila nae hoi na pu ki mokulele o ka enemi mai na [ wahi like ole mai. Na'ka malamai lama o ke sdii e a ana i ka moku koa ka mea nana i hoomalamsUanna aku i na moku e afe e' ku kokoke mai ana a lilo i ma-ka t kupono no na mokulele hoopa-hu. Ili aku nae hoi maluna o Mekia l B«m ame kona mau hoa ka haj nohano 0 ke ki ana aku i na mojku o-~ ka enemi. ma o ko lakou I ki ana aku i na moku enemi ma I kahi haahaa loa, oiai na kūkuī } i hoolele ae ai i ko lakou malama- | lama iluna ma kahi kiekie ae, j a maiuna# ae o na naokulele A(melika. . . | Ua hoike ae o Mekia Benn i ( liolopono loa ka lakou hana hooipa>bu i na moku enemi no ka j mea o ka hapanui o na kanaka j®e ia iie poē i hele a laeula ia' ;itana. » . i | Nui Ka Poiuo Ma Genoa ; I Ma ka hoike H mal ua ia iwaila 0 Gcnoa, keka--Ihi o na Awa pooHela 0 lialia e Jna mokulele o ka Malielo RAF | 0 Beretaui\x, aua iuaoli uo ka I pouio i hekau aku maluua o kela I awa. k tTa lele aku kela mau I fIAF kekahi po* nialiuia koj uaiie \iua hul4 maila avohoi laikou ai\ya no ko lakou. kahua me ( kdvahi.

O ka 26 iho la keia o nā maimwa, a n-a mokulele EAF i lele aku ai a hoolei iho 'la i na pōka pa-h"u maluna o na wahi like ole 0 ītalia, a o ke ono hoi o na manawa maluna o na kahua oihana o Italia. O keia awa o Gen»a oia no ke awa ano nui no na mahele kaua e nee ai no Apelika no ka hui ana aku mo na mahele kaua o Ilamuku EJrwin Rommel o Kelemania e kau a nei ma Apelika. : —Mamuli o keia mau hanā. a na mahēle ka.ua lewa Beretania, o ka mea ia nana e hoopalupalu aku i kulana o na puali kaua Kelemania e kau a neia ma Apelika. Mamuli o keia mau hana a na maheie kaua lewa Beretania, o ka mea ia nana aku i kc kulana o na puali k-aua Kēlemania ma Apelika. Ma nalono mai i loaa mni ai, ua lele hou aku no »a Mokulele o na aoao Huiia a hoolei iho la ina poka pahu maluna o Milana, ā ua hoomaka ae ke ahi e holapu ia . wahi, a 'ua poino no kekahi poe mamuli o keia mau hana. He hoailona.no nae hoi keia e hoike ana ua .palaka pu na Italia, a malia paTia ma kekahi hoomaopopo ana aku, aole i iini nui na kanak-a Italia e kaua aku i-ka ienemi, Me he mea la naamuli o ikeia kaua ua uiha na kanakā a e ake ana paha e pau koke ke , kaua. * | Oke kolu iho la keia oka lele ikaua ana akti o na mokulele o na aoao huiia no keia mau kahua 1 iloko* o ekohi la. | Ua hoomaka ia ka lele kaua iia ana o keia wahi ma ka hora 5:04 P. M. r mahope iho o ka lele ana aku a na . ipokulele mai Enelena aku no 600 mile. Mamua ■aku o keia hoopa-hu ia ana o keia wahi ,he eha manawa i hoopa-hu ia ai a iloko no ia o Dekemaba 19, 1940. Ma na lono kaua e hoea mai nei ia kakou nei, aole he lohelohe nui loa ia aku na mea e pili ana i na puali kaua rtalia. o na Kelemania wale ia e lohe ia nvai nei.

Hoopilikia Ia Na Moku Kepaoi E "hoike ana ka lono no ka hoopilikia ana o na mokulele ame moku kaua Amelika i na moku Kepani ma na kahua hoolulu moku ma na Mokupuni So.lomona ma o ka hoao ana e wai hooakoAkoa ana a na ipuali kaua o ka enemi no ka * * tele kaua arva aku ia Guadalcanal 1 ma ka aim. " t Oi*i oo nae hoi na puali kaua ' «>na o Amelika e kakali mai ana ♦»o ka lel* kaua aku o ka enemi. iwomau ana no nae hoi na imolniWe t ki ar.a iho i n& *snokuiete hoopa-hu aiae hakaka «n* Kepani. oiai hoi n& moku kaua to «a aoao a i eiua e paīo ana ma |kahi e kokoke ia Guadalcanal.