Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 37, 6 January 1943 — Ka Makana Kalikimaka [ARTICLE]

Ka Makana Kalikimaka

Ua hoea mai ke K&likirnaka a uā hala aku la, aole nae hoi e Hiki ke hoopoina, ia eia no ke omamaka nei na hoomanao ana no ua !a ala. He la Koi a kekahi mēa e hoomanao mau ai i kela ame keia makahiki, no ka haawi ana aku i makana na kona hoaloha. Ua like paha keia mea ma kekahi olelo ana ae, e like me kau e hana aku ai, pela iio auanei e pahola ia mai ai. 0 ke Kalikimaka a makou e hoopuka nei, oia no ka hoomanao makana Kalikimaka ana aku a Amelika Hui- : puia ia lapana ma ka la Kalikimaka iho nei. Ua ike aua heluhelu nohoi kakou i na meahou no ka lele ana aku o na mokulele Amelika a hoolei iho la i na poka pa-hu ma Tokio ame kekahi mau kulanakauhale e ae o lapana kekahi manawa ma kela makaKiki aku nei, a pela nohoi ma ke Kalikimaka ( hala iho la. Me ka maopopo mua ole ae i ka lahui Amelika, i na mea i hoolala ia e ka oihana kaua aina, ame ka moeuhane ole ae no ka hoolala ia ana e haawi aku i makana Kalikimaka i hala iho la, ua kukakuka ka oihana kaua ahooholo i.kana mea e makana aku ai. 1 ke kokoke āna i'ka la Kalikimaka, ua lele aku la na mokulele hoopa-hu Amelika no kekahi wahi e hoomalu ia nei a na Kepani, no ka halihali ana-aku i na makana KaHkfmaka o ka poino maluna o ua mokupuni la. Nolaila, he mau la mamua aku o ke Kalikimaka iho nei, ua lele aku la na mokulele hoopa-hu o Ameilka no kahi mokupuni uuku o Wake, no kahaawi ana aku i na.makana poka pa-hu i na pualikoa Kepani e noho hookano .nei nei malu'na o ua wahi mokupuni nei, a o kahi wale no o ka laki aole he mau pio Amelika māluna o ua wahi mokupuni uUku la. Iloko o ka nanea pu o na koa Kepani e noho ana maluna o ua wahi mokupuni la, ame ka moeuhane mua ole ae, eia aku na mokulele Amelika ke halihali aku la i na makana poka pa-hu no ka hoopoino ana i ko lakou kahua. ' akif la na mokulele hoopa-hu Amelika i luna | lilo lōa o ka lewa me ka lohe ole ia o ka hu o na enekini. E pa konane ana nohoi ka mahina me ka malamalama maikai, ahe kalae maikai no nae hoi. I ke kani ana oka hora 12:00 o ka po Poaha Dekemaka 24, ua hookokoke aku la na i kahi mokupuni uuku o Wake. I keia mau mokulele e lele aku nei, ua kiekie loa ka lakou "lēle ana, a i ke kokoke iki ana aku, ua hooiho iho Ia ka iho ana, a aia ka manao o na poe o ka mokulele o mua ua ike ia mai lakou a e ki mai a!ra na Kepani ia lakoū me na pu # ki mokulele, eia nae hoi ike kokoke ana iho keia ona mokulele i ka honua, ua haawi ia aku la na' kauoha uo ka

aiia iho i na makana Kalikimaka (pota-pa-hu) maluna o ka kahua hoomoana o na Kepani, a o ka wa iho la no ia i hoolei ia iho ai na ahailone o ka poino. Ua hiki aku ma kahi o ke 38 tona poka pa-hu i hoolei ia iho la. I ka pa ana iho keia o na poka pa-hu maluna o'ke kahua hoomoana o na ua ike ia aku ka naholo o na Kepani iloko o ko lakou mau paleili wale no. Ua ki ia maila no na mokulele i ka pu, eia nae hoi ua hala hu loa ae !a ka poka ma kani e, aole he hookahi o na mokulele Amelika i pea ma| i na poka o na pu a na Kepani. Ilka pau ana keia o ka hooko ia ana o ka huakai halihali Makana Kalikimaka a Amelika na na Kepuni, ua huli hoi maila lakou me ka palekana, a hiki i ko lakou kaliua hoomoanA mā kekahi wahi o ka Pakipika nei. Nolaiīa, e like me ka lapana i makana mai ai ia Amelika ma ka la 7 o Dekemaka, 1941, ua panai ia aku ia hana i hana ia maj, ma o ka hoolei īa ana iho la he 38 iona * poka pa-hu ma kahi e noho ia nei e na Kepani ma kela wahi mokupuni iiuku o \X'ake, kahi hoi a na koa maiina kakaikahi i paio hoomanawanui ai no 16 la a hiki i ka haulehia nnn mnlalo e na Ke?x\ni ] Ua ike pu ia aku nohdi ka a ia ana o kela kahua e ke ahi, mamuli o ka pa ana aku i na ahailono o ka poino mai: na mokulele Amelika aku. j Nolaila ua panai ka ino no ka ino,' a o ka Makanal

hoi a Amelika i panoī aku ai, no ki\ ino i hookau ia mai uialuua o Puuloa. j I!o lono Kauoli nohoi keia na kakou e heomanao a| 4 |i keia nianawa a ke ao liakumakuma o ke |vaua e poi n|i imaluna o ka aina, a kakou hoi e hoomanawanui ■ noho pouiiuli i nahoia o ka po. J j E nonoi mau aku laia i kela ame keia pianawa 1 | vsehewehe ia ae ai ua mau aoao hakumakuma nei e oivi \ uei maluna o ko kakou aupuni aloha. , ' |- !