Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 45, 3 March 1943 — He Moolelo No Opukahaia [ARTICLE+ILLUSTRATION]

He Moolelo No Opukahaia

O ko'u iini ua ae oluolu mai ke Alii Kamehameha no ka'u nōi me ka<. hauoli no ka mea, aole kanaka_ o koia lahui e haalele iho i keia ma'u aina me ka ae ole •o ke Alii, o kekahi kanawai paakiki loa ia o mau Paeaina,. no ka'u noi, olelo mai oia ia'u e kali iki au, no. ka-mea o ke keiki opi-o a\j i makemake ai, ua like me kona na kekahi o kona mau Alakai. Aole loa i maopopo iā'u keia mau oleio.a keia Alii kaulana, a mahope wale mai maopopo'a ike au, na ke Alii wale no na wahine apau ana e makem-ake ai mai na Ohana'lii ame kona lahui, a ua nui na keiki a ke Alii i hanau ai me na mak-aainana o kona lahui aole ma keia mau Paeaina wale no, ma "ko'u aina pu kekahi ame na Aupuni o Europa. Hoomanao mai poina i ka makana Hiwahiwa a ke Komodoa Pelekane, i ka Na'i Aupuni Paiea Nui Kamehameha.

• "O KA NAAUAO KA'U MAKANA I KA MOI." MOKUNA VII v Houakaka VIII Kekahi Mau Mea I llunakele Ia Na Mea Oialo i Polna la. "Ka mea i huna ia ma kahi ma-lu, e lioike ia •ae i ke akea, Ka Nani o ke Akua ame Kona Malamalama mau loa."

E na hoahei'uhelu, mai ka Mokumi V, Hooakaka VI, a hiki maila i VII, Hooakaka yill na nwa "Ui apau, <a i poina a hunakele loa ia hoi, e liiki hou ole ai i ke k&naka ke huna iiou aku i ke oi&io o Akua īie hookaiu Iv«iwturia Uoi mo ka h-apu i aui hope akula mo «a mea oūuo i hunakel» ia, a he niau Uulaui la lt>hulohu koli'uli'u ' aui hope ;iku la hoi i poiua ia n«i hooinana\) ana, ]

I Arre? kakou pu hoi i ike ole i i koiu naui o ka nialamalaina mapalo o ko po'; o ko. kukui i inoa nv> ! kakou e ike a hugnuiopopo gle ai, i ka mea unu kvji muia ī ha&wi ; ke kukui o ka ske o ka nu&u&o nv> līawaii >>ei. ko Kouunioa Sa CA4>lauv AtviiuvM .OuWpWli 0 u& Auuioku. Kaua o ka iLsii iv<ioki TH o IVivt.an:a o KaolAnl. vKisvg O.vors;c 111 of Oreat Bri,taiu, Ktvgland.) O keui ke Kau;vxioa Kapeua. hanohano I lawe aku • AiueUka tee karaoiki Ka ioaue Kauki v3jpio X>fcvxikiali Oi l>0? i k;v HaMkul» rivtestaul Missioiv of Kvnv Hasx*u, ConvwaVi Oouu. j 3 I ! 1 -

O keia na mea oiaio apau o ke aloha o ke Akua me kakou i keia mau la lu'alu'a hope elemakule loa o ka honua nei, e ike kakou i na mea oiaio o ka ike 0 ka naauao ame ka malamalama o ka Ruanelio iffau loa o ke Akua 1 hele mai ai a hiki i ko kakou Aina nei, ina la opiopio hoi o Hawaii nei. ' Ka ai lani, kā mane hoi o ka uhane, ame ke a kakou e ai nei a piha a Ku wale aku i ka nui palena ole o Kona lokomaikai, ka waha o ke Akua ame ka olelo a ke Akua, a kakou e kāmailio 'pu mau 'nei rae ia*ma 'na wahi akea ame kou keena mehameha nou iho, oiā pu kekahi me oe i na wa apau, na kakgu e lawe a malama, a na kakou hoi e haalele a waiho aku.

" Ke Akua i imi ia me na waimāka' o ke aloha, ka- ike hoi o ka naauao i "huli ia, me ,ua waimaka o ke kaumaha, ame ka'malamalama o ka euanelio nei, me na waimaka o kahauoli, e na pua'lii wohi a Paiea Nui o Hawaii nei.*

Ke Kia Hoomanao poiua ole o ka lapeta hanohano o Beretania Nui Ka Makua ame ke Kuhiukula mua loa o ka naauao no Hawaii 'nei, he umikumamakahi makahiki mamua aku o na lapeta Mikanele o Amelika i ka 1820. O keia kekahi wahi i huna loa ia ai o ka mooīelo o Opukahaia, ka kākou Kaula opio loane, no ka mea,' aole makemake ia e ike ia a'e ka mea oiaio maoli, o ka lakou oiaio wale no kai i mikemakē ia e ike ia aku e kako'u, loaa kekahi o ka kakou mau 61elo nanenane Hawaii» kahiko hohonu i ke au o na Kupuna. Nukee—Kapakahi manuia O Keoko'i ka moku. Nana ka maka iluna, hapapa na lima malalo, pololei manuia aole nukee kapakahi, namu ka wahaolelo maitai fine, aole wuhahee, hoopunipuni huhu o Satana piha opala lauhulu o na Kona, loaa kahi moku kiakahi o n& lapeta o Keoko'i. (.Painuu, ike wale iho kaua _ame Mali'o, oia ka manao nuī o kela mau olelo nanenane ana Kupuna). j

A oukou hoi e o'u m&u iioaimluhelu, e ike ai i keia niau Iioo$k&k& ma na iucu 3jku aui iloko o keia mau mokuaa mua *me na hcKvakakft, i niea no oukou o hoomaopopo pono vū ma ouo momona kulunia o keia mooi«lo e»' uanelio, a pela pu hoi me u& two*k&ka piha apau ma na mokun* aku, hīki aku i Koba hop*?na, o hiki ole ai ke huu& &ou la ks oiaio o ka hana i ke a kakv}u haku aiue iuau tea\i\va, i hooiuaiiA ilio && wshthU Ooko o Kvui& iu^i^ Iwn. Hoonxauao p»u hoi he usau iioo* akaka &n«j uyi w&ie no L --- i >vcsiltfli akahele; loa i& i mo«ka»iu nt as\o o ka aee aam o ka «, hiki i y, wai e pau pow aS - *ViO ka haule ole e, kek*hi hooman&o waiwai nui ioa ia kakou iloko o keia m*u & lw>p<\ hook&he koko wekwek o ka honua holookoa r,ci, ho; hou i k* su o k\ N . kakou mau kupuiv& i eha *1 i ka niaka o ka ikv\

Hfnry Opiikahala