Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 47, 17 March 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

LUKUIA NA »C!UAiUA K NA NAZI

Ua pepehiia e na Kelemanla ma kahi o ka 1,250 mau makaainana Berabia, ma Bergrave wale no. O keia poe Serabia he poe lakou i makee i ko lakou aupuni a ua makemake ole I na hana hookikina a na Kelemania.

Ua hana ia keia mau hana e r?a Kelemania mamuli mai no ia o ko lakou hopohopo ana o komo aku na pualikoa o na aoao huiia iloko o na aupuni Ealakana, a kokua i keia lahui. i KAKOO I KK ' I KOMIBINA MAKAI i ' XJa hoik€" ae o Edwfe<©e, Silva, kekahi o na lunakiai o Hawaii Hikina nei, a he Demokalaka hoi, ma ka' aoao Kalaiaina, no kona kakoo ana i &amisina Makai no Hawaii nei, aka nae hoi ua makemake oia e waiho aku na ka lehulehu e haawi i ka olelo hooholo no ia ninau. Ua manao oia he mea pono e hoololi ke kulana o ka oihana makai, a e apono ana hoi i ka manao o ke kiaaina no ke 'kukulu ia o ke komisina makai, aka nae, hoi he mea pono e kuka ia keia ninau me ka lehulehu.

E HOOEMHA MAI ANA PAHA Me he mea ala ma keia mua aku e ōki ia mai ana ka mahele io pipl, a i k-a elua paona o na i'o holoholona o ka pule i kela ame keia rfiea, ma keia mua koke iho. 0 keia hooemiia ana o ka i'o holoholona ma Amelika, ua papalua ae ia oka mahele - i'o holoholona o na kanaka ma Beretania. Ke Kaua Ma Kharkov Eia no ke hooili ia mal nei ke kaua hahana ma ke kahua o Kharkov i ke ao «me ka po olat*| na Soviet e paio ana me ka ikaika I 1 na pualikoa nui hewahēwa o ka enemi, ame na mahele kaa kaua e onou mai ana. . | (E hoike ana hoi ke -alakai Kelemania no ka hoop'uni ana o na pualikaua Nazi ame ka noho ana i ke aila nui ame ke kikowaena o ke | iho o kā hooili ia ana o ke kaua hahana.) ;

Ua holopono ka onou ana a na Kelemania i ka pualikaua Ulaula no ka laina kupale hou ma hope aku, me ka nui nohoi o ka make. Ua hoike ia maila nohoi ka lono no ke ku ana aku o na pua likoa Rukini a paio ana i ka onou ana mai o na kaa ka\ia Kelemania ame ka hpoauhee ana aku i na lele kaua ia ana mai. Aole nohoi he lono i hoike ia mai no ka hooili _ia ana o kekohi kaua maloko o ke kulanakauhale o Kharkov.

PA NA MOKIILELE KEPAM

Ua lele aku 3a na mokulele Amelīka a hoopoino iho la i na Kepani e hoomoana ana ma Klska, me ka hoopoino ana i na mokulele Kepani, oiai ma kekahi wahi o Pakipika Hema oiai kekahl mau «iokulele i lele kaua aku al a hahau maluna i na mokulele Kepani ame ka luku ana o kekahi walU moku Kepani, wahi a ka oihana Kaua Moana i hoike ae ai. Ua huli hoi maila na mokulele Amelīka apau. Aole nohoi he mau mea i hoike ia mai no ka hopena i hookau ia -aku ai maluna o ka I onomi, ame ka ike i& 0 na mokulelo Kepanl e hoolulu &- na ma Kiska. O keia Uw la ka ewalu o m, n'Kinawa i lioopa-hu ia, ai o .iloko o keia maluna, oia hoi I niftn4\v4 ma m .niokupuoi I Solomona a he dua manawa ata Kiska. i Ao, ° mau mokulele Aaielika J i hoopoino tji m& keia huakai | hoojva-hu, j1? nana Kakou ia mua i«a hopona O kau 45\a a»lua* Q |nA

W<Y4KOAROA XV MOKTT?AI A KEl>.AN][ hoUv« V luaila pU nui tv«i ka Ho&koAkaei « n« moku Kepaai ju* na nK>k«p\mi ma Ksi Bjuivk iu* k*iu a 500 mik io&i Daru m Aku, kokahi wuiu iUA k« koiuohaaUi*» mA o k&kou. O k«i* n* lono i hoike it m « m v iilt)ta o n* «oao huii* l «k* «*

i ka lakou hūakai hoomakakiu. He eiua mau moku Kepar„i i hoopaIhuia e na mokulele hoopa-hu o na 3o&o huiia, mal waena> mai o na aumoku kepani e hoakoakoa ana ma ke kahua i hoike ia ae la maluna. E hoike pu ia ana nohoi no ka hoomahuahua ia ana aku o na pualikoa ma Dobo ma i ke komohanaakau aku o Nu Kini. i

Ua kukuiu mau kahua mokulele hou malaila. HOOPA-HUIA NA MOKU manawa hookahi nohoi, «ia na Kepani ke uku nei i uku kiekie no ka lakou hoao -ana e hoomahuahua aku i na pualikoa ma N'u Kini. O na moku elua i hpopa-hu ia ai mawaho aku o New>ark ua pii aku la ia i ka eha moku i pa ma ka lele kaua ana mai ka lewa m-ai maluna o na moku he ewalu i hoomaka ia ai kela kalia ®*~lwaena °o na moku i pa aku ma kela, kaua ana, ua hooakaka

ia mai he hookahi mokuJuka nui a o kekahi he moku uka,na o 7,000 tona. Ua pa pono aku ka ihu o ka mokuluku. UA PA-HU AE KA MOKU HALiyAU KOA O kekahi moku halihali koa o 8,000 tona, Jtai hoopa-hu mua ia aku, a mahope mai ua ike ia aku kona pa-hu ana. O kekahi moku i hoike mua ia ae *ua hoomaopopo ia aku he moku halihali aila, ua hoomaopopo ia nohoi no kona nalowale ana. Mawaho ae o fea hahau. ana aku i na moku ua hoppa-hu aku na inokulele o na aoao huiia ia' ma ka mokupuni o Timor, Üblli, Gasma£ā, T?ape Gloucester! na Nu Kini ame'ke kahua mokulele Madan ma Nu Kini no. (Ke hoomaopopo pu ia nei nohoi no ke ano nawaliwali mai kaj ikaika kaua moana o lapana)

IIOOPiHOLO HE MOKULUU ! E hōike ana ka* lono mai Otto-' wa, Canada mai no ka hooili ia' ana o kekahi kawa mawaena o ka mokuluu Italia -ame kekahi moku kua Canada nia ke Kai I Wenahonua, a ua hoopiholo ia ua J mokuluu Italia aia. Ua oi - aku mahina o 'ka 20 o na ko-lu o ka mokuluu i paāpio mai. O ke kolu ' iho la keia o na mokuluu enemi i hoopiholo ia ai e ka 'oihana kaua o Canada ma ke Kai Waenahonua ma keia makahiki. ALA HE KAUA HOU CHUNGKING — Ke mau maila no ka ne« ana a na Kepani o ewalu kolamu, a » aela i ka muliwai Yangtze a ka lono i hoike ia maila. Ua manao ia nohoi eia na Kepani ke nee nei no ka ulele kaua akv no ka' ha o ka manawa o Chāhgsha.^ Ma ke komohana loa aku, ua i hoike ia maila no ka lukuia ana o kekahi kolamu kaua o na Kepani, a ua nui maila no ka make maluna o na koa, a o kekahi kolamu okoa aku, ua akeakea īa «aaila e na pualikoa Pake.

*AIO NA PU KAUA XUXO E hoike ana kekahi lono niai I-«dana mai no ka nauena\ie ana o na kapakai o ke Kowa Enelani «me Kelemania, ma o ke kaua palua ma ke kowa halki. Na na pu kuniahi Beretania i hoonwak» aku i ke ki ana. me ka hoomau ana no hookahi hora. a . , _x--4 x

panai 'mai nohoi na pu kuniahi Keiemania. Aole he mau hoike no na poino mai na pu kuniahi Keiemania i hoomaopopo' ia i pa aku maiuna o ke kapakai o Enelani.

HOOAIAU IA KA 04HANA ÜBKA Ua kukulu ia ka oihana leka ea pakui ma keia pule aku la no HonolulUj pela na poonui o ka oihana leka ame mokulele i hoike ae ai. . B paa ana ka leka ma ka Hale-, leka o Hilo nei i nala. apau ma ka hora 2;30 P. M. no ka oihana lewa ieka hou, aole nae no keKahi mau wahi e aku a ka mokulele e ku ai mawaho aku o Honol\ilu. Mamuli o ka hooikaika ana a Lunaleka D. A. Devjne i loaa ai keia mahele lawe leka pakui. PA ELUA MOKU KEPANI * E hoike mai ana ka lono mai 'ka hema mai ma kela pule aku la, jfio ka lele kaua ana aku o na mokulele Hoopa-hu nunui i na moku Kepani. * Ua pa pono aku kekahi moku halihali Kepani o 8,000 tona, a pa aku la nohoi kekahi moku e ae o 4,000 tona. O ka nui o na moku e holo ana i ka manawa a na mokulele hdopa-hu 1 lele ka'ua aku ai, oia no he ekolu mokuluku, elima mau moku ukana a he hookahi moku e aku.

10 MAKAHIKI HOOPAI Ma ka Poalima aku nei i loaa ae ai ka olelo hooholo a ke kiure hookolokolo no ka hewa lawe ola maluna o kekahi makuahine o Mrs. Hannaha Momu Kukono, a ua hookau la maila ka hoopai e hoopaahao ia oia no ka manawa ō Umi amakahiki, e Lunakanawai f Albert M, Cristy.

E like me na ike i waiho aku iloko o ka aha hookolokolo, ua ho-a ae oia i ke ahi a a ia e ke ahi maloko o kona home a moa "kana wahi keiki i ke ahi a make ai lloko aku nei o lanuali.

HOOPEHOLO IA He 11 mau moku-ukana o na aoao huiia i 'hiki aku ka huina tona i ke 75,000 kai hoopiholo ia e na mokuluu Kelemania iloko 0 24 hora ma ke Kaiwaenahonua, Moana Arakika t Akelanakika, wa.hi a ka lono i hoike ia mai Kelemai. Iloko o na la he ekolu i lnala aku. ua hoike ia ae w> ka hoopiholo ia ana e~ na mok\Huu Kelemania, ma k&hi q ke 4? mau moku o na a<4o huiia, 1 hiki aku na tona ma kahi o ka ?S?,000.

MAI POMA f KĒ KUAI AKA I*BGNA KAUA. S kuai 1 keu keia nian&wa. M&i hooh&la i k« kual ana.