Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVII, Number 50, 7 April 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

[POINO lIE EHIKU MAU MOKUI.EI.E KEPANI E hoike ana kekahi Chungklng, Kina hnal no ka hoo-haulei-a ana he ellma mau mokhlele Kepanl o ka mahele Zero i lalo e na mokulele e hōolulu nei ma Kina malalo o Kenelala Chennault o Amelika Ua lele aku kela mau mokulele Kepani no ka lele kaua anā aku mal'una o ke kahua hoolulu mokulele Amelika ma Kina, a ua lele maila he 12 mau mokulele

Amēlika tj ka mahe'le P-40 a kaua me keia mau mokulele Kepani he eiwa a ūa pau ka hapanui o lakou i ka hooh>aulefe a pakele'aku he «lua. Ua hoopuehu ia aku kekahi mau mahele mokulele o na Kepani e* na mokulele Amelika. He hookahi mokulele !P-40 i hoohaule ia

HĒ 400 MAU SERABIA I KIIA BERN — Ua loaa maila kekahi lono mai Yugosiav mai e hoike anano ke kiia ana he 400 mau kanaka Serabia ma ke kauhale o Pozarevac i hoopai no ka hoole ana i ka hooko ana i lte kahea a Kelemania no ke komo ana iloko o ka mahele hana no Kele-m-ania.

LUKUIA NA BUKE MOOLELO LADANA — Ua lele aluka aku la. na kanaka Holani kupaa ma Amsterdam maluna o na kiai Kelemania, a puhi ia ka buro o na mahele moolelo helu kanaka i ke ahi Aj£ maloko o kela hale hoahu na buke hoopaa inoa o ka I lehulehu i paa ;i ria poe Nazi no [ ke komo ana aku i ka hana me . na Kelemania'. j O keia n'a lono i hoike ia ae , e ka nupepa Aneta o Hoīani (O ko lakou kuleana no ia, a i na ua aloha lakou i ko lakou aina , eme ko lakou lahui, ai makemake | ole hoi i na kauoha a na Kelemania ia lakou no ka lioi ana i K&emania e hana ai no ka hoo- : mahuahua ana i na lako keua o Kelemania.) *

LUKUIA HE 850,000 MATT KELEMANIA Ma ka hooil; ka'ua ana mai nei a na Pualikana» Ulala"" -(Rukini) ma ke Kau Hooilo, ua leukala ia ae la no ka lukuia ana ma kahi o ka 850,000 Kelemania, a ua nee aku la kona mau !aina kaua no Velizh, ma kahl o ke 70 mile ma ke komohana akau aku o Smoiensk a mf>, kahi e aneane aku ana i ka 15 mile o Kunia Keokeo, e like me na mea i hoolaha ia ae la ma Moscow. E hahau īna h'oi me ka ikaika maluna o na Kelemania ma Ca*ucasus, ua r.ee ana hoi ma na pukapa *iikina r. Novorossisk, o ke kahtia kaua moana o ke kai Eieele, aia ma "na ipuka o mua o Staraya Rtfssa ma ka mahele o Loko limen a he 12 milo wale no ma ka hikimi aku o Taganrog ma ke Kai o Azov, ma ke komohana o Rostov O keia na mea i hoomaopopo ia ma Moscow, i ka. ioihi o ka laina kaua o mua o na mahele kaua Rukini. Ua loaa mai keiiL lono piamuii o kekahi lono i h*3ke ia

mai ai i ka hiki &n& i ka p&lena' 0 ke kau hooiio & o k& m&nawa j hoi i hoike ae «.I no ka poino ana Ima k&hi o 1,019,352 *anaka, i huiia me 830,000 i luku ia Ua Ulo hou maila l na Ruktni ma kalū o 185.325 mile kuea a me ka ana a 1 oh? iuku ana he 5,090 mau mokuWk K«l«tu&nia, 91 $0 nuu kaa k&ua am« 30,360 wa\i pu kaua, (Ua ike &« na« hoi na Kele-1 matu& «o ka hoolole kaua ansj aku o na puaKkaua Ke&mania w»; ka> s hem& ,aku o t-oko Hmon, me k% v Jultfi ia ana %ic 1,C25 ir.au Kukuii &nw ka lawopio ana <i<? ,370.) '■* UA Uoike AC ua I\ukuU Va n»a mua loa aU o na iiuhini nva kekihi \vvau svi\h\. a 1 oL aku mamua o t\a \ mv uau īa ai jxx\ ATOXO IA EA BH,\ Ma kela puk* aku nei i apono ae ai ke seiiato l lea hoiko a ke koadte w&e o Haw~&U <■ apono a na i Ka hofc»„ o ka biU no kSL Kyhuv AnA i Ajssava. o Hilo Heaw» Hilo Akau am« r\bi, n&. _ r B kauoha &t>i o ua. tuu&k<uu\Y&jL. o Hilo tīcv!",a e uolio uia ke aao; he no ua asu ekoiu,!

me ka uku 'o ke poo "lunakanawai <e J(4U ia he $500 o ka mahina. I na e holo ana keia bila alaila, u kua ana keiu mau aha hookolokolo o lunakanawai

KU KE KAE.NA A NA AX!S j Ua hoike ae la. na Axis mamuli o ka pii mahuahua ana ae o na ku i ka w«iiw§U $,ka enemai no ke komo aku i, Europa, a ua'hoike ae. la no ka, lawe ia ana o keleahi keehina no ka hoopakele ana i ke aupym o EĪuropa mai ka lele kaua ana aku a ka enemi. Mahope ka huli hoi ana mai o.Moi Boris mai kan-a huakai ike ia Hitler, ua kukala aela ka radio Kelemania; _ i

"Ua hookaawaie ia aku na mea apau a ua lilo hoi na aupuni Ealkan i pukapa kupono' e hoea ak'u ai i Europa."

L T n hoomau maila nohoi ka rādio a e kaena ana no iee kukulu ia ana o kekahi papu e hiki ole ai ke ike m. Ē hoike pu ana nohoi ka _lono o keia l>apu ua hiki aku ma kahi o k-a 125 mile ka loihi aku mamua p ka pa pohaku o Kina.

Ua olelo ia ae nohoi ua 'hiki aku ma kahi o ka hapa miliona I>oe nana i kukulu i keia papu.

HOOPUNI IA \A PUALIKOA KEPANI CHUNGKING — He leh'ulehu o na pualiKoa Kepani a i huiia me kekahi mahele o 2,000 koa, kai ho-okuu ia aku e nee niai

imua iloko o kekahi umii i hoomakaukauia e na Pake, a i puni hoi i ka hoopuni ia e xia pu-alikaua Pake malalo o kekahi ua hahana $na a na pualikoa Pake. Ua walewale keia mau pualikoa Kepani, me ko lako'u manao ana ya ko lakou alahele no ka lele kaua ana aku i na pualikoa Pa,ke, ~a manaō ae paha tia liiki ia lakou ke lanakila m-aluna o na, Pake, aka, nae hoi aole i moeuhane mua ae he mau hana pahele keia a na Pake ia lakou, a i ke poholo ana keiia. ilokp o ka umii, iu. ku nana a maopopo ole ka mea e hana aku ai.

Mamuli n~ v .o' o keia mau hana hupo ana a na Kepani i poholo ai lakou iloko o ka umii o ka pilikia. HOONAHAHA IA NA AIIMOKU KAUA KEPANI O kekahi lono i loaa maiia mai ke Jtomohana hema aku nei, no ka hoopuehu liilii ia ana o kekahi mau aumoku kaua Kepani e hoolulu ana ma o na mokupuni liilii maluna mai o Auseturalia, e na mokulele hoopa-hu o MaqArthur, aka nae hoi e hoike _pu ana nohoi kekahi lono na ka nalowale ana o Kenelala, Howi ard K. Ramey ame kona kolu oiai lakou ma ka lakou huakai hoopathu. ,

O Kenelala Ramey, ke alakai nui o ka mahele kaua lewa o ka mahele hoopahu, ka na kenelala o Amelika i make, i kau ia hoi i nalowale a i ole hoeha ia paha ilpko o ke kaua Ua hoopiha aku o Kenelaia Ramey i ka makalua o Kenelala Kecneth M. Walker, i uaiowale hoi ma kaua hunkai hoopa-hu ia Rabaul ih>ko aku iwi o lanuali.

UELē kala akv «A KAWENō O keia hoopuehu ia ana o na aumoku kaua Kepani ua hooko

i ama kela pule aku nel ma ke kaileuono o Kavieng ma ka akau loa o Nu Trelani, he 500 mlle ma ka hikina akau aku o Awa" Moreslsy. He umikumamakolu mau moku i hulia "me na mokuhiku kai ike i-a aku maloko o ke awa a aia ma kahi o ka hapa kaklni m'au moku $ ae ma ke kowp, _e pili kokoke ana 1 Steffens—malia paha ma kahi o ke 50,000 tona ka huina nul.

E hoike ana ka lono he moku halihali koa o .10,000 tona ame kekahi moku ukana o 6,000 tona kai pa aku paha Ua hiki 61e i na poe o na mokulele ke lke iho mamuli o fia pouliuli loa.

Ua hoopa-hu ia aku na hale hoolululū mokulele ma Kavieng a ma Gasmata ame Lae Gloucesta, ma Nu Beretania, kai Jjoopahu like ia aku. Ua pa aku na kao ukana ame na wah! i kukulu hou ia ma Flnschhafen i na poka pa-hu a na mokulele hoopa-hu o na aoao *huiia..

He ehiku poe i make mamuli 0 kekahi ulia mokulelē ma Nu lerese . jna kekahi manawa o kelā pwle aku nei, a he elima o lekou 1 lele aku mai luna aku o ka mokulele me na paluna, hoopakele. manao e hoonele I NA MEA KAUA Ma kela pule aku nei i ko Kuhina o feo na Aina e Antll<aiy hoea ana aku ma Ottowa, Canada, tia hoike aku la oia i kona manao ponoi imua o na makaainana malaila, e pili ana i na aupuni ku-e, oia hoi i na e lanakila na aupuni huila maluna o ko iakou mau enemi, e pono e hoonele loa ia i na mea kaua. Wahi ana, aole oia i hilinai i na loina oiaio o na kanaka kalaiaina oia mau aupuni aole nohoi i na olelo pelo o ko lakou mihi ana

Ua oielo ae oia he mea pono [i na aoao huiia e kukuhi i kekahi hoomaopopo iea ame kei kahi mau alaheie o ka kuikahi oiai lakou e nee ana pmmim o kekahi mau hana no ka hoomakft ana ae e kukulu i ka wa pokole.

HOOMANAO PIHA 55 MAKAHIKI Ma ke Sabati iho nei i hoomaka ia ai na hana hoomano no ka piha ana he 75 makahiki o ke ku ana o ka Ekaleaia Haole o HUo nei. K hoom&u ia ana nohoi keia mau hana hooman&o a hiki i Apeliia 25

Ua hoomaka ia na hana ma ka hoomanao ana i na hoah&nau l Kala e ma keia ao, a rwa>«npo o kekahi mau hana e ae. O kekahi o na kalrunapuik e komo pu mai ana ma na hoomanao oia no na Rev. Beter Huyler auw Duaetan o Honoiulu.