Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 6, 2 June 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

NA INOA I WAWA IA AE Ma'ka hoea oua mai nei a ko kiaaina i Hawaii, "he lehu o na inoa 1 wawa ia ae no ke kulana komisina makai no ke kalana o Hawaii nei, a no lakoU na inoa malalo iho r,ei: Oia no o Kauka George J. Silva, A. Hartwell Carter, ka Rev. S. L. Desha, R. Leighton Hind, Nicholas Lycurgus, A1 Rud<3le, H. K. Kellner, Robert Trent, T, J. Davis, John Eeukema, Kauka C. A. Goo, Kauka Louis G. Serrao, Kauka- Arehie» Orenstein, W. L. S. Williams, Royden Bryan, A. D. Ednie, A. T. Spalding, William Goldsmith, A. M. M. Osorio, An thony J. Kimi ame Gabriel Pea. Ma ka hookuku ana ame ka

noonoo akahele ana, o kekahi o na kanaka k'upono loa ma keia wahi oia no ka kakou keiki o Rev. S. L. Desha. He Hawaii oia & he kanaka i makaukau ma ke kanawai a He kanaka-nohōi i loaa ka ike e pili ana 'i na ]awclavve hana ana a ka oihana makai. O ka frtakou e upu nei, oia kekahi o na" "k6misina e hookBhuia mai e ke kiaainā. HE 3,242 I IiUKUIA E NA KELEMANIA B hoike ana kekahi lonoTiai Ladana mai no ka lukuia ana he 2,242 poe Cezch- e na Kelejnania ma ka makahiki i hala aku la. O keia na mea i hoike ia ae Ia e ke aupuni Czecho£lovakian. Menemene ole no kein poe i ka luku wale aku i na kanaka o na aupuni palupal-u i kaa aku malalo o Kelemania. *tlIULI 1101 NO KA LAKOU MAĪ7 HANA Ma kela pule aku nei ua loaa maila kekahi lono no ka olohani ana mai nei o na limahana o loko o na hale hana laholio, a ua hiki aku ma kahi o ke 50,00® mau limahana i olohani. Mahope iho o ke kū ana o kela mau hale hana laholio 'no elima la i hooholo hou ai ua mau limahana la e huli hoi aku no ka lakou hana. HAALELE MAIIA HAWAII NEI Ma kela pule aku r,ei i loaa mai ai ke kauoha ia Kenelala Emmona, no ka nee aku no Anielika, no kekahi kahua okoa aku, a e pani ana hoi i ka m<akalua o kekahi mea okoa aku ma Amelika. - Ua' hoea pu maila nohoi o Keneiaia Ri<giardso.n, no ka hoopiha ana i ka makalua o Kenelala Emmons, a lilo ae la i poo nui no ka oihana kaua aina e hoolulu nei ma Hawaii nei. Ma kekahi anaina hoolaulea i malamaia ai no Kenelala Emj mons, ua ku ae oia * haawi I maila i kana mau hoomaikai j paiena ole i na puali malalo o ; kana lioomalu- ana a ua haawi ipu maila nohoi i na hoomaikai i na -māka&inana o Ha[waii no ko lakou ku, ana aku . mahope oiwi no keia mau niahina I ana i noho hoomalu ai nia Haj waii uei, me iea nana 010 ae i na j haawe kaumaha i kau aku malu- : na o lakou, a e. auamo ana hoi

I nio ko auo o na Aiwelika oiaio. | Ua ninau ia aku nao oia Lna ipalia c ( hoi ana oia a nolio auv kokalii kahua i hoohakalnika e, kok&hi nioa i kapae ia maUa, ma Amolika, l-a paiie maila oia»' aolo e hiki U\Uv ke hoike ae X' t kona tvahi o Uoi aku ai a uoho, aka, ma kahi ona o ia ai, ma?ailvi oia e noho aku ai. O kana walo no o ka hooko i kp kauoho o haawi ia mai ana. iaia. t?a noho oia ma līawaii noi uo \w\t-kxima ma)ihia mahopo s ia ana o ruu« na K^jvani. POKRl>Krt> N".V MOKI'LEU amkuka X lia Wa niaila kekahī iono mai kahua mokulek Aniehka nu En«laui, o hoik« no ka leie aaa aku o na mokuhik aunul o Ann lika no kck«hi k*bu* m* no ka aua i ua mau kahua ia, a uva ka iak>©u Kuakai kk hoot>a-hu ua h*. la\\*ai «ku «« me k«kalupuau UMLfeete aui o na.

nia nn iea paio ana mai i na i mokulele Amelika. I

| Ua lilo nae hol" keia mau mokwlele i lele kaua mai i wai auau no na mokulele Amelika, a o_ka hopena oia lele kaua ana, ua lui kuia he 74 mau mokulele Kelemania i ka la hookahi. Mamuli o keia lukuia ana o keia mau mokulele Kelemania, ua hiki aku ka heluna nui o na-mo-leulele Kelemania i lukuia ma kahi o ka 297, iloko o ewalu hooili kaua ana a na mokulele Ame* lika. "Pokeokeo no." G ke kiekie loa ma kekahi manawa i hala ae nei, he 64 mokulele o _ka la hookahi. Ma keia hooili kaua lewa ia ana pa-hu Amelika i lukuia. Iloko o na hooili kaua lewa ia ana ma ka mahina nei Mei, ua hiki aku ma kahi o ke ,49 0 na mokulele hoopa-hu nunui 1 huli hoi ole mai no ko lakou mau kahua hoolulu. Ma \kē ano nui nae hoi ma keia mau hooili kaua lewa ia ana © kela huina he' 49 mokulele i lukuia aole ia he nui ke hookuku ia aku me.ko ka enemi i lukuia. j LUKUIA NA POE HOLANI I O kek%t>i .lonb i %raa maila ] e hoike ana no ka lukuia an<a he i 1,000 po|f Holani ma ke kahua e I noho ia nei e na Nazi ma kekahi manawa o ka mahina aku la i hala, mamuli o ko lakou j hoalaala ana i na hoohau- j naeie, oiai ka aina malalo o ka oihana koa. Eia. hou ia mau hana gakaha wale a na Kelemania, aole paha i makemake e lanakila hou keia mau aupuni hiln mai kana umu ana. .• ■: UA LOAA NO JJO POINO I M. AMELIILI - v« — E hoike ana kekahi lono mai Amelika mai, e olelo ana, ma ke ka.ua i hooiliia ai ma Apelika Akau, ua halawai mai no na puaU kaua Amelika me kekahi poino, aole nae i e like me ko na Axis. Ma na helu pa keneta, ua emi loa ko Amelika poo i make, lilopio a i ole nalowale,.i; ko na Axis.

O Jta huina nui o na Kelemania i make, lilopip y a nalowale. ma kahi o ke ekolu haneri kanakolu tausani a oi aku, a o ko na Amelika ua hiki aku ma o ke kanahiku tausani a oi aku.

Nolaila, ua hiki loa ia kakou ke ike a hoomaopopo iho i ka aui maoli o na poino o na Keiemania ame kona hoa hui.

MALAEILAE ltE ALAHELE O NA MOKU Ua hoike pu ia maila kesaEi lono, e olelo ana niamiili o na hana ho»pahu a na moknlplo n laa aoao huiia, trea nana i waele aku i ke alahele no ko laua mau moku e 1 holo laelae ai ma ke Kai Waenahonua. a hala loa aku no ke Alawaī Suez. ma Apelika.

O ke kumxi o keia malaelae o keia alahele. ua kaū ka weli i na Xtalia> mamuli o ka hoopa-liu mau ia I kona mau moku amo na kaui»le, a rm ia kumu ua makau lakou i ka hoonahoa mai, o loaa i aku auanei i na ai awahia a na I aoao huiia. Nolaila. ua hiki 010 i kona mau moku ke holo Tftai a *k«ak«a i na moku o na aoao Imiia e holo ana ma ko kai Waenaiwaiua. 1

MAKE MA 'KE iiAIH A KAUA E hoike ana kekalii lono mai Ladana mai, no_ka make ana o Kenelala Ho Hoffman o ka oihana k>aua lewa o Kelemania ma ke kaua lewa i hooili ia ai ma ke kahua kaua, oiai e paio ana tnc na aoao huiia. HE EONO MAU KOA AMIOLIKA I MAKE Ua loaa maila, kekahi lono no ka make ana o eono mau kōa Amelika i ka wa a na mokulele Kelemania i lele *ae ai mal'una o ke kulanakauhale o Ladana, a hoolei iho la i na poka pa-hu. Ua hoike ia ae, ,ua hookuu ia aku lakou mai ko lakou wahi hoomoana no ka hele holoholo ana, a ia lakou i kaawale aku ai mai ko lakou kahua' hoomoāna -aku, ua hele aku la lakou ,no kekahi hokele me ka manao e Soo-

hala ī ko lako'u mau la kaawale malaila, a ia lakou nae hoi maloko o ua hokele la, aia hoi ua lele maila na mokulele Kelemania a hooīei iho la i na poka pa-hīī maīuna o ke kulanakauhale, a ua haule iho la kekahi o na poka pa-hu a pa ua hokele nei, a ua noohioio ia ua hokele nei, a paa kela mau koa malalo o ka hale i hiolo. HOOPUIPUI NA KEPANI O kekahi lono i hoike ia jnaōla mai Chungking, Kina mai, eia na Kepani ke hoopuipui nei i kona mau pualikoa ma kekahi kahua ma Kina, a o ka oi loa aku ma kahi e kokoke ana i ka muliwai Yangtso-. O kei-a wahi e ke kikowaena ia o kahi e loaa aku ai na lako ai i na Pake, kahi hoi i kanu nui ia ai ka taki. Mai laila aku ka laiki e loaa ai i Chūngkmg. HOONIONI IA KA MAHELE ALIIKOA Ō lAPANA E hoike ana keksahi lono niai Tokio mai no ka hoonioni ia ana 0 ka papainoa o na aliikoa Kepani. Ua waiho ia ae na inoa o Kenelala Iwane Matsui ame na hope akimalala Saiikichi Takahashi. ame Ryuta.ro !Cagai i mau hoakuka hou malalo o ka papa inoa hou, wahi a ka radio Tokio i hoike ae ai. > HAHĀU na kelemania 1 NA LAINA KI KIM

E hoike ana ka lono mai Moacovv nuu no ka onou aku o na pualikoa Kelemania i na laina kaua Kukini ma kek&hi mau laina kaua o muw, eia nae hoi ua hookuemiia aku lakou i hope.

O keia mau iele kaua ana mai a na Kelemania e holo ana ko iakou ikaika mai ka 2,000 a i ka 5,000, a ua hoomakaukau hoi iakou no ka kaua ana mai nie ka manao e ulupa i na Rukim mamua o k\\ hiki ana i n& ao&o huiia ko komo mai a kokua i na Rukini.