Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 7, 9 June 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

PA KE KAHTTi\ MA BURMA O kekaht lor o ia loaa maila oia no ka hortl "le kaua ana aku a na mokulele hoopa-hu Amelika maluna o kekahi mau kah"ua o Burma, ma Asir\ me ka pa pono ana aku o kel:ahi mau wahi i m-anao ia o kahi hooki'o aila ia o ua la. He lehulehu na wahi o ua wahi aupuni la 1 pa aku i na poka pa-hu ana mokulele RAF. HOOWAHAWAHA NA KOA Ma kela nei "ua hoeilahaia maila no ka olohani ana o na poe eli lanahu ame kekahi mau mea e ae no fe& hoonee maa ana ame ke kokua ana i ka hoomahuahua ana i na mea kam, a i hiki -aku ma kahi o ke 50,000 a oi aku o ria poe e hana nei 'maloko o na lua pao i Aole wale no i laha mai kela lono ma Hawaii iiei aka, ua lkva 1

pu aku ia a hoea i na kahua kaua e kaua mai nei ma Apehka Oiai ua hooikaika ia nohoi e hoopau keia poe i ka lakou olohāni ana, g,ka ua oi akru. ko Takou paakiki, a ua kukala ia ae nohoi e koi mai ana ka Peresidena e hoi hou keia poe i ka lakou hana, ua ia aku nae nie I hc mea ole la ke Kauoha a ka I I Peres!dena | Me ka manao nae hoi o keia j poe olohani ma Amelika w-ale no '• keia mea, a aole e lohe ia aku ana mawaho aku. Eia nae ua lohe _ia ma na wd!hi apau. Ua lohe ia aku no na koa e hoomana ana ma Hawaii nei e hoopuka ana i ko lakou manao, no kei-a olohai>i. Ua oielo ae la kekahi c lakou, "aia paha ma kahi o ka elua hapa-kolu o keia poe olohani aja ka lakou mau keiki iloko o ka oihana kqa i keia la, a aole i noonoo ae keia poe i ke ola o ka lakou mau keiki."

O na koa hoi o Aj>elika, ua elelo ae kekahi o lakou, "he mea pono e hookomo ia keia poe o,lohajii iloko o ka oihana -koa, a e lawe ia aku no no, laina kaua o mua e like me kela mau koa." Ua olelo ae kekahi o'Tstfeou, no ka lohe ia ana aku e kukala mai an-a o Kelemania, a e hoike ana i keia mau koa, he mea waiwai ole ko lakou kaua ana ma Apelika oiai na poe mahope nei e olohani ana *a e hoole ana i ka hana ku pale; Mamuli o keia mau hana a keia poe olohani, ua lilo i mēa na tia koa o na k-ahua kaua lilee ole, e hoowahawaha loa ai i keia poe. Ua oi aku keia mau hana a keia poe kipi mamua o ne. hana kupono, no ka mea aole keia he manawa e olohani ai aka he ma-

nawa keia no ka paepae ana aku 1 i ke aupuni ma na hana e kokua ! ana i ka oihana kaua. i ALA KIPI XA PUALIKO V ! Ua loaa maila kekahi lono i! Hawaii nei nei, no ke ala ana! niaila o jia makaainana o ke au-! puni o ArgeuUna, ma Amelika' Hema, a &u-e ia Feresidena Ra ' mona Casti)lo, a ua huli kue aku ■ la nohoi na pualikoa malalo o ke' alakai ana ,a Kenelala Antonia! ; Ra\vson. Mamuli o keia alakai' i aiia a Kenelala Rawson 1 auhoe ■ ai o Peresidena CasUllo. ] O ke. kumu o ke ala kue ana o' keia pualikoa o kela Aupuui ma- ]

muli tw la o ke ku ana o ,kcU pefesidejia nui k;i aoao e kakoo aua ia Keleaiania ame kona mau aupuni liui. Ko ks lioihoi ole ana o keia nvau makaainana i ke kaa aku o kela aupuni malalo o Kelemania, ua[ huli kue aku ta' lakou, & o ka i hope oia no ka mahuka ana aKū; 0 ua i\ v rv s skkna la, I ilahope mai n\aila! ola iho u\< koaa mau Ku!uua! poe aupun, a p&a' "ho la i U hoj>u ia. Mahope o ko- • na hopu ia anā 4 ua Waiho maīla! oKi i kona kulaua peresidena uo aupum. I kon& \\-aiho aua l mai i kona kulana ua aku la malalo o ka hoemialu ana t ua au« puni 1«, ] i ko Keiteiaiift Ka\\son Ulo ana 1 « % kaa iaia ka. hotvsn\alu ana! 1 keia ua hoopuka ue u' «ai kona mahao e hui aku aie' na aoao 'huila, \ | hv>«oe ia a< «ohoi i k^a!

ī hookahuli aupuiii la <ana maila, he '.>2 wule.no poe i make a he 70 i hoeha ia iloko o hookahi la l | hookahuli ai. (Hana io na kanaka īa, me k-a I nana ole ae i ko lakou peresidena, j aka, o ka pono ame ka maluhia, j a me ke komo ole aku o ko laI kou aupuni iloko o na •umii ana i a na niea pakaha wale a hoopiI iikia wale i ke ola o na makaait nana o na. aupuni 1 komo ole aku iloko o ke kaua. Me he mea 'iā ua aneane loa keia aupuni e kukala kaua aka ia Kelemania ame kona mau aupuni hui. KA NA KOA I POINO . I7a maila keltaht lono mai Wakinekona mai e hoike ana i i ka nui o na koa Amelika i poi- ] no ma ke kaua. i s hooili ia> mai nei ma Attu kekahi o na mokupuni liilii ma Kiska, Alika. Ua hiki aku ma kahi o ka 342 poe i make r he 1,135 i hueha ia, a he 58 i _nalowale. hoike ana hoi keia lono aia

ma kohi ~o ka elima, Kepani i make i ka hookahi Amelika. 0 ka huma nui o na Kepani i make, wahi a ka oihana kaua moana, ua, hiki aku ma k,ahi o ka 1,791 i make. Aole nae.me ka maalahi i lilo mai ai kela wahi mokupuni i na Amelika, aka me ka hana nui no, uo ka mea aole i maopopo ia lakou kahi o na enemi e pee mai ai*a, no ka mea ua pee na Kepani iloko o na lua i eliia ma na puu. Iloko nae o keia pee -ana o nā Kepani il«co o na lua e like me na alopoiea, ua noke ia *aku kela mau iua i ke ; ki poka ia a hiki I i ke koe Kepani oie ana. j

I ka lilo ana mai o kela mokupuni i na Amelika,, ua koe kakaikahi no na Kepani,' eia nae ua loa-a aku no lakoU i na koa Amelika, a aole he hookahi o lakou i hookoe ia iho. Ua kukala ae nae hoi o Tokio ma ka olelo kupale, no ka uuku loa o na. Kepani ke kumu o ko lakou lilopio ana i na Amelika, He kumupale wu,le no nae hol kela, a i na no na Amelika kela, e kaena ana, lakou, no ko lakou ikaika maoli no ke kumu

haulepio o na enemi. Ua hoomaopopo ia nae hoi, o keia liio ana maila p kela wahi mokupmii ho la hale pokole loa ia no na mokuiele Amelika c lele ae ai hoopahu ia lapana, a ua hiki loa i na mokulele AmeUka ke 1010 ae me ka maalahi ioa.

Ma ka hookuku ana nae i ke kulana o na aupuni e kaua nei i keia manawa aole na aupuni kae iloko o na kulana ikaika ē J like me ka hoomaka, ana iho nei I o ke kaua. |. ■ .Na keia mua aku nae hoi e ihoike niai i ka hopena o keia I kaua e hwili ia mai nti. IHOIKE I KO LAKOU 'AXO OIAIO MAOLI I Ma keJa pule aku, la ua hoea la Hatu\ka opio o ka hanauna imiujt o Kenelala kc ivo !,uū o Ra oi-1 hana kaua aiua o ,'Hawaii nei, | mo kokahi pila kikoo dala banako ■ no ka huina o $10,340.00 a haawi l aku la i ua pila kikoo <Jala laJ t T a ae maila nohoi ke Keneiak ] i ua pīla kikoo dala! la 4 me kona • haawi ana mai i hoomaikui 1 aiw mai i kei» kam&ka me' ka ol*lo aiu\ mai, iinL u&'

Amelika i na hoomaikai ana ame ke kaulike, i na Kepani i kupaā ia makou a e hookau ia aku -no ke k&ulike m-aluna o lakou." Ua hoopuka aku la nohoi ke kanaka opio i haawi aku i kela pila kikoo dala me ka i ana aku, "Ua makaukau o Hawaii no ka halawai ana ana me kona maheie bona kaua i ka wa i kukala ia mai ai, no k-a pepehi wale ia ana o na pailaka mokulele -Amelika. O ko makou iini e hoohana ia huina dala no poka pa-hu no ka panai aktt i na hana a Tojo ame kona mahele oki puu." 1 O keia huina dala i haawiia aku na na poe like ole ia e noho nei ma Hawaii nei mai na kupa Amelika ame na poe no i hanau ia ma lapana, i hiki aku ko lakou nui ma kahi o ka 1,700. (Me he mea la ua manaka keia poe i na hana a na Kepani e luku wale mai nei no i na Amelika, oiai no nafe hoi aole i pan<ai aku na Amelika i na hana i hookau ia mai ai maluna e lakou.) . O ka m-akou nae hoi e iini nei/ e ma« ke kupaa ana a keia poe mahope e Amelika, i na no ko lapana lanakila paha a lanakila HOOKUEmiA M KELEMANIA He elua, manawa a na Kelemania i iele kaua mai ai maluna o na Rukini. Ma ke komohana aku o Donets, kekahi kahua kaua e paa ia nei e na Rukini, a ua hookuemiia nae hoi lakou i hope me . ka ntii o ka "poino i halawai aku me jia koa Kelemania. O keia na_ lono i hoikeia maila mai Moscow mai ma o ke alahele o Ladana.

Ua hooili ia kekahi kaua haha- | na ioa, a ua hoouna aku na Eu« ( kini ma kahi o ka 520 mau i mokulele hoopa-hu ma na lalna , kaua o mua no ka iioopa-hu iho i na k&hua ano nui o na Kelemania. Ua hoopa-hu ia Iho na wahi hooiulu kaaahi o na Kelemania, a pela nohoi na wahi hoaliu mea kaxia ame na wahi hooki'o aiia, a ua a ia ae la kela mau wahī e ke ahi. KOMO MA M ;v\TO\ENVHONU A Ma ka hoomaopopo ia aku ua malaelae ke alahele o na moku o huiia k« holp xna ke Kai Waenahonua, e like me kekahi lono i lv>aa maila, m.a o ke kanahiku mau moku ukana, amo na moku hallluxv amo na moku haUhali aila o holo an v \ no Aj>elika Akau. Maliopo iho o ka .hala ana aku a keia mau moku he kanahikvi* ua komo sku la he 60 o na moku ukana ame eono mau moku aīla ma ia alahele hookahi no + nxoku haukapila no \vahi hov>kahi e like jne kekahi mau e ae.