Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 17, 18 August 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

I HOOPA-milA NA ALANIII I HAO l NA KKENA POO ONA AOAO HTTIĪA MA APELIK A AKAU.— Un noe aku la na mahete kaua aina o na aoao Huiia, a komo aku l<i hoi ma 'na alahele i weheia mahope o na iaina kaua Kelemania, ua nee aku la no ehikw mile a' lilopio maila o Naso ame Brolo, ma kahi he 30 mile ma ke komohana aku o Messina, oiai_ najriokulele hoopa-hu nunui kai wawahi pu aku ia Roma i ka wa ao a o ka lua hoi o ita hahau ia ana o : ke kapikala o Italia. B hoike ana ka lono no ka nee ana āku o na aumoku koua Amelika mamua o na pualikoa. me ke ki poka ana i kekahi kahua o 8 miie, a pa aku la na kahua o ka anemi a hoea loa aku i Marina Di Fatti. ;

O ka n>>o ana m>a ke kapaltai akau ua hoohann ia e na mahele Kaua Beretania aine Amelika a ua hoea aku 1-akou ma kahi ©

eha mile e hoea aku ai i kekahi wahi i kapaia o Randazzo.

Ma ke kukulu, hikina hoi, ua nee ae 3a na pualikoa Ewalu o xta Beretania me ke kau ana aku o ka weli maluna o Fiarre, he :;7 mile hoi ma ka hema mai o kekahi ka'uhale i kapa ia o Messina. E hoike ana ka lono kaua lewa no ka wawahi ia ana o na kahua hoolulu kaaahi ma Roma ame kekahi mau wahi e.ae ma Sana Lorenzo ame Litterio, me ka hahau ana ak'u o na muhele mokulele mua a he elua hora mahope mai ua. hahau hou aku la ka lua o na mahple mokulele.

Ua kupale maila nohoi na pua- i likoa kaua -aina ma ke kapakai hikina a ua hoike ia maila nohoi he hoailona ia no ka malaelae ana o ke alahelē o i*a aoao huiia ma ■o ka hoopae ana aku i ko lakou mau pualikoa me ka holopono loa. O na mok'u kaua i kokua aku i na pualikoa ma ka pae ana kai ki poka aku i na alanui, na ala-nuih-ao, na tiwapo mai Piraino a hoea i Marina Di Patti, me ka hoohiolo ana i na lua pao no ke alanui. O na mahele kaua moana Beretania, e ku -ana mawaho aku o Messina me ka nana ole ae i na pu e ki ia mai ana mai kakakai mai, kai kokua aku i n-a puaiikoa Beretania no ka nee ana mai ke kapakai hikina mai, a hoea aku ma kekahi wahi i kapaia o Archirafi, ho. ekalu mile ma ka hema aku o kekahi wahi nona ka inoa o Riposto.

Ua ki poka a.j na moku kana nunui ia Taormin-a ame Capeali ame ke kahua o Riposto oiai hoi na molm kaua iulīi kaī hooHana aku i ka lakou hana mawaho aku o Oapo Dell' Armi.

Eia ke hoomau ia maila kekahi kaua hahana ma ka hema ame ke kōmohana o Randazzo kahi hoi a na pualikoa Beretania i hoohui ai me na pualikoa Amelika ma knhi o eha mile ma ke komohanahema aku o Randazzo.

HE MANAOLANA' KO BERET\MA XO KE KOMO AKE O \A AOAO HI lIA Aia he lono apuni ka aina eKi uku ka hova kunono a hooa mai uo ka I<»U> ka'iia aku o na .'UK'O huua ina l<i- Uapakai komohana o nianwili o ka noo ana o na pualjk;vaa ma F: ( -rotania, o na keia e aku ;d ma ua knp<ikai ua paa pu I na nn\V.olo kaua. O na kaaahi kek» ua papa ia i na poe kiwila, a x»a

hool<;\av.alo Ia nohv>i no na p\wlikoa walo i-io,

! līo w;\u tsu«Anv o r.;\ kew Amo- | M<;a suuo "rVretama kai hot~>noo ta 1 aku keko!hi mau kahna : ' ?oh\j e '.nhu «n v>ule h*]V wai-; lh a \sa la\\V ae hoV 1 |nv;vu iv\ pii, vjīf; oia no ko kviku- ' i\i ia v,u»i n{i «a hale uoho rvo | "M koa. ( ] T*.\ hoiko 'M; kokaW w;xu hokek N | iehulehu kAi ! hvv,ke aku i na poe *e h.e'ie 4o ka h«.v>mj*ha ana jr-r, \\ N^h s , e hooT\=ntfA v\ - \ ' k;V UV,V. !#■ «O k:\ hookaA'\v;vv ;\r.;\ \ U;\ fUSV.f wa ua nvau ' hokelo U. ; | ' Tho ;v;\ k,i 'pt*f rei jw> Utd«uit4 mau \v*hi

e ae, a ke hooponopono ia maila' i.wlioi .nau halo i hoohiolo ia ai e na enemi. KE HOOMAU MAII A N*o NA AOAO lIUIIA Ma na lono i loaa maila mai ke komoliana hema aku nei o kakou, eia no na aoao huiia ke hoomau .maila i ke hooieie kaua ana maJui»a o ka enemi. Ma kekahi mau wahi oiai na Kepani e hoao, ana „e hoopae mai i na koa no ka

hoopuipui ana i kekahi kahua hxx>moana o lakou, o k-a manawa iho la no ia a. na mokulele Ameiika i hooiei iho ai i na poka pa-' hu, 'maluna o na kao i. piha nie na koa ame n-a ia~ko kaua, a o ka hopena oia hoolele kaua ana īho a na mokuleie Amelika, 'ua iioopiholo ia he 18 mau kao.

Ma kekahi mau wahi okoa aku -ua hoopiholo ia he maa' mokU kaua Kepani e na moku kaua Ameiika. ..■

Ua lilo mai nohoi kekahi mau j kahua o na Kepani i na aoao h'ui- | ia, aole nae hoi me ka maalahi ■ i iilo mai ai, aka, ua nee malie maila na pualikua o na aoao huiia me ka makemake ole e iuku wale ia na koa, oiai he maalea loa na Kepani, he pee malun-a o na kumulaau, a malaila e ki mai l ai "i na koa o na aoao huiia. I kekahi manawa e pee ana iloko I o na punana o lakou me ke ku : makaukau mau ona pu mikini. !

Ilpko nae hoi oia nee malie ana mai a na pualikoa o n-a aoao huiia ua piiipu na Kepani ma kahi haiki. Ua a'o ia na Kepani e paio po ka make a me ke ola, aole e haawipip wale. Oia no ke kumu q lakou; i makemake, loa ai e paio, nie ka nana ole ae i ko lakou ola.

O na poe nae hoi i paapio, ua hauoli lakou, no ka malama pono ia e na Amelika, me ka hanai ponoia, a hoaahu pono ia nohoi.

Ma Alika ua ki poka ia ak'u ke kahua hoomoana o na Kepani ma FCiska e nu mokukaua Amelika, a ua. panai aku ia nohoi na mokulele hoopa-hu Amelika ia hana hookahi maluna o na Kepani.

Ke pii mahuahua nei ko Amelika ikaika i kela ame keia nuinawa, a kakou paha i maopopo ole ai, a o na poe na iakou e hookole nei i keia mau iiana ka

mea i maopopo no ia I.aua o Anielika. O ka kakou mea w&ie no e ike nei oia na koa e hoomoana ne| ma na inokupuni like ole o keia mai; paemoku.

.. HOEA AE LA I CANADA Ua lc-aa maila kekahi lono np ka hoea ana ae o Kuhiiia Churcliill no Canada ma kane. huakai no ka hui ana nxe Peresidena Rusavela,. ma kekahi mau knmu~hana ano nui, e pili una i keia kaua honua e hooili ia nei.

I ka wa i loaa mai ai keia lono, aole hoi i hoike ia no ko Peresidena Riitavcla haalele Koke ana iiio i ka Halo Kcoiseo a hoio aku no ka hui ana me keia kanaka koikoi o Enelani. Ua hakalia nohoi kon? holo ana -aku e hui me Churehi!l.

Oiai nae hoi e kali mai ana o Churchill ia Husavela, ui holo makaikai maila oia ma kekaiu niau wahi o Canada, a ua. Uauoli nohoi no kona ike aua ia mau wahi.

No na moa aku i koo, ma keia mua aku e muopopo aī iu aiea ano nui a laua i knkakuka ai. Ma kekahi ano ae nohoi, he mea huna keia no ka oilwna kaua.

HE FXT' \ FNFMI A NA KOA \MFLIK V K K Al' A MAI NEI R hnohao iKiha kekalii ol miUou o na r.\«lvL\maka helulxelu o Hokn 5 kola poo aiaiiao e kau, ao la mnluna, aia ka he eaenu' hon akxi no ko ka laliui Amelika. j At>, aia aku iw he eaeiui hou & i iis koj» Amelika suuo ua jx>c kiwila e maila, a i Uke aku ao pnha me iw Kop&ui. Mai hookihAha nao ho» ko oukou in&tt&g w keh enewi, tto wuhi uioA no kn l&kou. aolo nae hoi i liko sku ti\c juue

Mam\s>! o ka l&ha ana maila o! kela ano enewi, ua hoohuli ae ial ka olhana ksua \ ke &no o kan*j rsso ar»s aku i keīa euonU. 1

O keia e j*shoU m&i uev, * t! * t* nv« Jsa mokupuui. o <"V*htt. o h:\ 3J\\r,A o WAikiki M k\a t\k\:: a o'.a no ka

o kA hana a ks uiAkik* O so, \ kv-h;A ai kekalu * *«» *n* man hou, *

I he lehulehu o na poe e waiho ma | aiei i ka ma'i. Mamuli o ko lako' ! laha ana i hoomalu ai kekah ma'u kahua o na ko« ma kahi e kokote ana i Waikiki , E hiki me na lono jl loaa maik aia ma kahi o na o ne makika e lukui,a ma o _kt ninini ia ana o na la;ui ma kah i manaoia. ai ua hookio iho kci£ mau makika, ka mea' hoi nana < halihali nei i keia ma,'i piwa. Ua like, jio keia mea o ka maki ka me na Kepani .e paio mai nei aia no he make iioko o ia mat mea. He aki wale iho no ka ks makika, ara nae hoi iloko ona k£ wai e hoopoino ana i ke ola o ke kahi kanaka. Aole wale no ma Waikiki e la> na mai nei keia maki,ka, aka, u£ laha ae ia m-a kekahi, mau apane e ae o Honoiulu He mea nae ho: k(?ia na "kakou e'' makaāla ai is kakou iho e na poe e noho ne

Ima keia mau mokūpunl. M-ai ae

aku i na makika e komo wale mai. I kou ike ana e ano loaa ana oe i ka ma'i, e hele i ke kauka, a nana e hooponopono mai ia oe. Ua hoouna ia ae la kekahi puali o na koa paele no ka hoao ana e luku i keia mea ē paio mai nei i ke kanaka. PANI NA AOAO HUIIA I KA MAKA

Aole e» ae ana na aoao huiia i ke kukala ana maila a Roma ma ka radio no kon-a lilo ana i kulanakauhale hamama, e like me na mea i hoike'ia^mai. Ua hoike ia ae e hoomau ana no na "aoao huiia i ka hoopa-hu ana •i#-Roma e like me ka loihi o kona lilo ana i kikowaena no ka oihana kaua Kelemania. Ua hoike ae kekahi kanaka i hoopaa ia ai ma ke ano he pio, i kona wa i haalele ai ia Roma, ua ike aku oia, ua lilo kekahi wahi hoolulu o Roma i kahua no na Kelemania e nee ai i a mai Apelika Akau mai.

(Pehea la e hiki ai keia kulanaka'uhale ke lilo i| kulanakauhale hamama i> na no eia ke hoo-

punana mai nei no na Kelemania iiialokō ona. I ka ae ia ana, e na aoao huiia, ua like no ia me ka eli ana i luakupapau no na aoao hūiia. No ka mea, aole i ike ia aku na hana a na poe hookamani, iloI:o paha o ka nanea' a i ke mo ana aku malaila, eia ka noho mai ana/i(a enemi ua maikaukau.) |

lIAHAI* IA O BERELINA ( E hoike ana kokaihi lono mai Apelika Akau n-ai no ka hookau' ana aku o na mok'ulele hoopa-hi; | Amellka i kekahi poiio nui maluna o kekahi mau alahao iy>g Roma no ka lua o ka manawa' o ke kaua m-aluna <0 ke kapikala 0 Italia v 1 ' Ua huīi lioi ae la na mokulele Amelik» ms ko lako'u ka&ua aie; ka poino ole o kekahi mokulele. 1 Ua hooili ia kekahi kaua hahana ma ka lewa malunā ae 0 jßoma i a -10 a i oie 50 Ipaha mau mokulele kikaka e ka pnemi i hoao at e akeakea t na mnkulele Ainelika, aka, ua hooman niaila no. na mokulole i ka hooko aiwi i ka lakou hana i hoouna ia mai ai. hoike ae nohoi na ko-lu o na mokulek» no ko lakou lohe ana i kr pa-hu ao o wahi -a lakou i hoolei iho ai i na pa-hu, me ka punohu ae o ka uw&hi

ma kahi o ka 3,000 kapuai Ee'kiekie.

Ua hoike pu ae nohoi keia poe pailaka me ka lokahi aole he poino i kau aku maluna o Roxna, mawaho ae o na hale hoolulu kaahi anje hoolulu mokulele. '

UA KUK'ALA AE LAO . ISEKEI.INA U-a loaa mai kekahi lonō mai Ladana mai e hoike ana no ka loaa ana o kekahi lono ma o ka radio Berelina, no ka lele ana a,e o na mokulele enemi m-aluna ae Hunagaria komohanahema. Aole nae hoi i hoike mai kēia iono radio .no ka hoopa-hu ia ana o xia wahi >a. Ma kekahi m-anawa ae nei, ua lohe. ia, aku aole i makemake keia aupuni e hoomau aku i ke kaua ana, aka, ua makemake no

lakou e hoopau ia keia kaua» a no ka mea ua manaka lakou i ke kaa mau aku o ka haawe o ke kaua maluna o lakou. Ua kau nui nvai nae iioi ko lakou 'manaolana maluna o Italia, i na nei no kona haawipio mai alaila e uhai mai ana lakou ma ia alahele hookahi. Ma ka hoomaopopo ana aku nae hoi, aole i iini -o Italia e loaa ke kuikahi mawaena nna ame na aupuni huiia.

AUIIEE NA KELEMAMA Ma na hoonee kaua ana a na aoao huiia ma ka mokupuni o Siclly, a i ke kokoke ana aku ma n-a ke'Uhalo hope loa o ua wahi mokupuni, kahi hoi a na Kelemaj nia e kupale mai ana, ua hiki j ole ke ku mai imua o keia mau t puali kaua, a o ka hope, ua Jioomaka aku la na pualikaua Kele-

mania e auh.ee. Ua hiki aku ma kalii o ke 80' mau moku nana i halihali i na koa Kelemania mai ka mokupuni aku o Sicily, a holo. aku la no k& aupuni o Italia. Ua, kau ka weli o na Keleuiania i na puali kaua o na aoao huiia, no ka mea u.o!e he iiiea nana e kaohi mai mai ka nee ana aku im-ua. O. na pualikoa Amelika no ka heke ma keia mau hana, aohe & lakou mea e makau ai, ua oi aleu ko lakou weliia mamua o kekahi mau aupunl e ae. ĪIOOPA-lIUIA O MILAX, GEXOA AME TUKIX Aole o Roma wale, no ka, na aoao huiia i hoopa-hu aku aī, aka, he m&u kulanakauhale e ae tio kekahi i loaa na poūio. Aia e kau ana hoi na hoailona ma MiKm, no kona hoopa-huia ana he 11 manawa, a ma ke kulanakauhale o Genoa, lie 13 man«vfa, a nia kahi kulanakiuhale o Turin, e kau ana ka hoailona, no kona hoopa-h.uia ana he 22 manav.:a, a he eīua wale no manawa 0