Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 22, 22 September 1943 — He Moolelo No Opukahaia [ARTICLE+ILLUSTRATION]

He Moolelo No Opukahaia

Mahele lioakaka elua. MAHUKA A HOLO I AMELIKA

Maanei iho la nele loa keia lapeta Koloka hulu kamelo wahahee, aole mau huaolelo Karistiano oiaio" e kamailio ai, o na olelo haahaa loa e kau koke ana no 1 ka lehelehe kana i kamailio mal ai, rae kela manao mau no iloko o keia ohana lapeta hope loa, ke m-au nei no kela olelo kaulana ! loa a lakou, "Ka Hawaii pekana I hupo ahiu, aole i pa'u' ka hupo o ka poe Hawaii ke mau nei no."

A pela keia Tapeta "sn-a Karisto i noonoo mua ole ai i kana mea e kamailio ai, i keia au malamalama loa o k-a naauao, iluna hoi o ka lepo aloha o Hawaii nei, aole hoi ona mau kuono pouliuli poeleele i koe iho, a koe wale aku no i ka bepe ai waiu, ka la-

hui hou o ka honua, ka poe liilii loa hoi f k>aa-*t)le na noonoo o ka I mea no na'e hoi ia e hoon'ui

ia aku ai ka ike i kuu mau hoaheluhelu apau, a no ka mēa ua maa no keia poe ia lakou ponoi iho, helu ekahi A-l, aohe lua e like a ma ka mahuka, maka aina ma ka moana, mai kahi aina hoi a kahi aina, a maloko o na Halepa-ahao apau o ka Mokuaina o Amelika. Nolaila, o ka huaolelo mahuka, o na manao keia, a pili pu iohoi kela no keia poe a lakou i hoike maila 110 lakou ponoi iho, he poe kuka ioloa hulu kamelo i hana i na hana karaima lehulehn ame na ano ino apau. (A ko oukou e m-alama nei i ka moolelo oia mau kahunapule lapeta, o keia au malamalama o ka naauao i hana īna hana limakoko weliweli, maloko o na buke moolelo a lakou i mali hooia oiaio ma ko'u aoao.) A loaa ka lakou olelo namu ponoi, "He Stow-away! Pee mahuka!"

Poe mahuka keia, «le, maluna q na moku ma, ka mosM&, me ka nana gle a'e i ka ilihune dala iloko o ko lakōu mau pakeke, o ka hiki wale no i ka l&kou wahi i makemake nui ai, i ahona no na'e i ka paa o na wawae i ke kamaa, ike ole ia ke keokeo o na wawae o Sagobeta ke kanaka auwana.

Aole na'e loaa ia lahui ma ko kakou mau paeaina pekana hupo ahiu nei, ma ka aina wale no o keia poe iapeU i hele mai ai, kalii a ke Akua a lehove Sabaeta ame kp kakou Haku Kristo lesu ke Akua Ola i hele mai ai, a nohopaa iho io Hawai nei no ka wa mau ioa a hiki aku l ka hooma'ema'e hou ia ana o keia honua i elemakule loa.

Ma keia wahi pu « o'u mau hoaheluholu. aole kakau wale no ko oukou meakakau i keia mau mw* apau a\* o hoikoike nd iloko o keia mau hoakaka, aka, ik<? «o u iho ma kahi mau mea a koo ak\i no kekahi, no ka mea. \ ka aina a« o ka iw lapeta. k& «Ina «h«ukani kauiana o Asnelik>a, aole hōt lohe pt»p*iao wale iho no* o ka'u mau 01010 apau mr. koia wahi o ko kakou mooklo, he mau «w* owuo īk« tunkvi. i

... O ua 4>cc nialiuka cSio\\a.w»y o ka aina ante ka iuoaha ix< |H» loa, e kaah<ste aea ana maikahi jcnokuaina a i inokuaina, inai kalū kihi hoi o ka aka\i o AinolikA a i kahi kihi ma ka hema o Amelka, ru& na alaloa ame na kaamahu nialuaa o na aUhao, o na kaa paliu M.K. o ke alanui hao ko lakou niau Ijo me» kahi e hodiuotu ai o ko lakou Jaau poo i ka \vtv au.e ka \va nicshar.il.

ko lkl»m mau hokeW uanl, o ka iuau Kak«ta uaun iua o T^tA-^.noK^Marīv-ai;--&ic\\

luaui makuakane o Palaualolo ame Molowa ke Kaikaina, me ko -laua luaili makuahlne' aloha — o Makilo o keia na kupuna ponol o Wahahee Punaluu, | i ke kai Kauhaa hoi a ka malihini. MAHELE lIOAKAKA EKOLU. Loaa Aku Ma Ke Alapn O ka iialekula Nui O lale." Maanei ike oukou e o'u mau hoaheluhelu i ka oiaio o na lioakaka a ko oukou meakakau nei, i ka hiki hou ole iho i keia poe lapeta ke huna hou iho i ka. oin io na oiaio apau me kakou i keia la, ke aloha o ke Akua ko kakou Haku Kristo e lioike hou ia a'e ka moololo o kana Kauwa opio, Ke Kaula loane Hemelele Henry Opukahaia Kaimimoku, e iiioe Kau moe hooilo me ka malu- ' hia malalo iho o na lepo puanuana o kona home iminaauao, a kona mau kapuai, wawae opiopio h-oi i hehi malihini ai i Amelika, ame kona mau hoahanau pu hoi i me na welina hoomanao poipa ole o kc aloha, raaialo ponoi h na huna lepo pumakaiaulu o ke onehanau .i rf|£waii nei. aku lakou na Pualii wa mau loa, na kauwa a ke Akua, Ka imi A-kua, Ka imi Euanelio, Ka im| ike, aine lsa, malamalama o ka naauao no Ha-

waiianes i ko lakou au opiopio kaiiaka nui, ame Hawaii Kolopupu i ko kakou a\i elemakule loa, No-ī-ii analu lulii kanaka, pau iho la ixo ka ike o ka honua.

Mahele hooakaka Eha. "I kona ninani»au ia ana, hooakaka' oia ina mea apau iini nui e lawe ia mai ka pono i Hawaii nei."

Mamwū lioike a maka keia lapcta i ka mea oiaio loa, a no ka mea o ko ke Akua ko kakou haku Kristo makemake no ia, a 0 kona makemake wale nohoi ke hana a hooko ia, aole hoi ma ka "m-anao wale iho no o ke kanaka, a lakou i manaolana mau ai e huna in apuolo popopo a lakou 1 manaoio ai e nalo ana, eia nae ua hoea i kona ike laula hou la ana ae i ke akea, aole loa hoi meahuna e koe iho me ka ike ole ■ia. , - — - f

No ka mea, ua hookahāha a hoopuiwa ia aku lakou i ke kamailio a* ke kamaiki opiō malihini, ma ka iakou olelo Beretania me ka moakaka loa a lohe pono ko lakou ma'u popeiao, meheala o kana olelo makuahine ponoi, kā I mea nana i hoike aiku ia lakou [me ka hoohewahewa ole, ka lōaa i ana o ka lakou olelo i HaI wai nei, a he lahui akamai ike ka | iahui o ke kamaiki opio malihini i Sandwich Islands i ka olelo Ene--1 lani. v ■

Aole hoi he hupo e like me ~ka lakou olelu ho-ohaahaam-au he lahtii pekana ahiu, a i oi loa aku lakou mamua o kakou lua ole, a hc poe pu hoi lakou iloko o ka malam-alama ame ka naauao me ka inoa hanohano Polopeka, eia na*e he oia mau no ko lakou hupo, mai ia kuku ma mai ia papa ia mama a īa lakou lioi i leeia 1a

| aohe wa e pau ai, 'ua koīeoke e [ ka-a wali ka hon-ua i ka Papa-i- -| ta keiki. | Ika hoolilo ia ona wahine ui I nohea o Mareoana beauty, i mea ; pakaukāu kuai i ko lakou kino me 'ke dala, a o ka berita ma'ema'e [ laahia o ka mare ma ka inoa o ke Akua Mana l<oa, i Banako Hoahu |Dala Piliwaiwai, o ka ihiihi hoi [O ke kaula gu3a o ka mare 1 I kiaha waina ulaula helu ekahi no Ika papaaina, a na. ; Lunakanawai Oki-mare o Reno, Nemda. X T nited States.

Ke kulanakailhale momi o Baimlona i keia la lu'alu'a elemakxūe ioa o ka honua, ka makuahine nui elua Uoi o ka hookomakama, pua hope loa a Nepukaneka ame Bcnohakala; ano ai Hoi i& P&ra-o o Aig-upita, ame Herodt\ ludea, Eelelohenw.

ioaa o ktjiat_fe(apa kpo i ke j Au o ka luea uona jkeia iuooiiilo, aolo pu hoi iualioj>o niai ona aaw niau hoahanau o hookaUi' KeiMturia i. li)0) kauiakoiu- ] kuu>au,<Uia i iioiH? akuU. lula 110 iakou* hek j pu nolioi a n*iohu|i ke oivao>ua i molwhy. o«A , aiol;a g ] uei, & koe \sale Uw s no i! kojiA ui nolKNa uiumahiehie^ka' imi hoi * ka puuwui. oia mau no'

uua. wa. e jpau Hoouiiu;-ao e o 4 u inau hoaheluIwilu. o ka tualamaUn;a o ka ike 0 ko. cua:;oI:o an\o uaauao, he hookolū ha.r.cii pa-koncU i loaa, 1 na lapeU a !iu waie aku a puui. r.a Paoa:na o H&vvaii nei. o K&n&-i>a-kc:;cka iv*A<&xi;ai l uiia. ku- , KUI UWiiA ;i;&&i;;Āim;& &UiC i.'yw| - Ur.u\ iw keuoko» k k\\? U".o, oīa 2»iviu pouUuli, iKvUvlc ok\« no k&u&iuo o UnuUoA, soh< Xv;Kui. 0 k&kou h<H o «A Oi\u U«w&u k«L h^Lh;i;i o ;rr.,kr. ;-A:v l 5V.;- A |\& kv !K>kA walo iho IK\ i ikh.% p-OiK- iuVc |4U« kA Aiia oilY« hvHl O k& ,;u*&uv4 o kx ike a;rtc k& n*Au&o\

\+ ♦«***«*. aohe wa o pau '** ° mau oiia, i k& oīaio |« ko kakou haku ke Akua OI&. i E iho ar.fi paha cu!*»w * o*w ma\i hoaheiy> ;L ']u no f k««a ms« a oukcai »»atesk«u nei. E kalaa;ai ao na e *»*« me lw>is nsau hooahak& oi&io wi« k» nuk** kajvakuhi o!o. O »w Utsk«n : . Helopulo o kakew sp«Ax: n>.i k« okto X uun* *snvcW ana c c;ua ° >kh*«V: r.o wa kfv c\W maku&lune *<* **> jxxnc., o U huaV** r,o v> hoo~ **H! s v k4 *** «>k,v* o hv\>kahī (i j*auj

Hehry Opnkahaīa