Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 26, 20 October 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

LANAHILA NA YUOOSLAVIA M\IXNA O KOMMEL

E hoike ana kekani lono mai Ladana mai no ka paiie ,ana aku la cv na poe kupaa no lee ktkala a Hitler i hoolaha. ae

ai no kon?. hookohu ana ia Ilaimūai Kanimel l alakai h.ul no na hooili kiuia ana ma Yugosl'avia ma o k-a loaa ana. he elua lanai:ila ano nui ma kekahi ma'u wahi ano nui o Uvi aupuni la.

O na pualikoa o na poe kupaa, i hooauhee ia «iku ai mai na kahua paa aku o Croatin ame Kraljevic>a e na Kelemania ma ka la 10 O Okakoba iho nei, kai hoāla hou ae i ko lako'U mau pualikaua a hahau aku la i na kahua o ka enemi. a o ka hope loa ua hooauhee aku la i na enemi mai ,ka kahua i hlo mdi ia lakou, ma o ka hooiil ia ana o ke kaua ha-kak-a lima maoli.

He 150 mile ma ka hikina aku, o na mahele kaua o ka pauli ekahi e paīo ana malalo o Kenelala Josep; (Tito) Drozovith, ko lakou alakai aui, me. ka iilopio ana mai o na k;aona o 2ivnica me kekahi kaona okoa ae,

(Ma kela helu aku nei, ua hoopuka aku no makou i ka hana a keia wahi aupuni i na Kelemanīa, no ka mea ua aloha keia lahui i ko lakou aiy?uni 'a ua makawelawela Loa hoi i na ! Kelemania mamuli o ka lakou mau .hana lukii \vale ī na makai ' KE HOOMAKAUKAU MAI NEI I NA PUKIKI Ua hoopuka ae la o Lisabona, ke kapikala -o" Pokukala, no ke I kauoha ana o na luna aupuni o i ua aupuni la, no ke pa'ni ana i | iia haiekuai lehulehu i kukuluia i nmluiia o ka pohaku paa ma na | kak'4i pali o 100 kapuai ke kiekie i ma ke kikowaena o Lisabona. i hoohana ia ana keia mau j waiii i mau wahi e pee ai na [kanaka i l.e wn a ka enemi e j lelo kaua iho ai maluna o ua I aupuni la. j (O ke kumu no pahlt i kukala j ae la keia aupuni e hana i-a pela, i mamuli no ia o kona haawi ana j aku i kona mau kahua mokulele j ame na awa ku moku i na aui puni huiia o Enelani, Amelika, Kina, ame Rusia, ame kekahi |mau aupuuni e ae i ku aku ma- ! hope o keia mau aupuni ae la. i AIA MA KAHI O KA 10,000 MAU KOA KEPAM j E hoike ana kekahi lono mai i Chungking, Kina mai, o na hoonee ka.ua ana a na pualikaua Kepani ma ke komohana aku o ka mahele aina <3 Yunan, oia no ka manao ana e hookuemi aku i na pualikaua Pake mai kekahi aoao aku o ka muliwai Sa.lween, ma ke ano he hoomakaukau mua ana ia no ka wa a na pualikaua o na aoao huiia e lele kaua mai ai, i walu e hlo hou ai. kekahi kahua paa o Myitkyina ma ka akau aku o Burma. O ka lilo hou ana o Myitkyina i na huiia o ke alahele ia e welie hou ia ai ke alahele aina iio ka hoolako ana aku ia Kina j me na lako kaua. | Ua hoike ia ae nia ka Kenelala The:i£ kohokoho ana ae aole i otni iho i\iaiaio o ka 10,000 mau koa Kepani e laweiawe. nei i keia hana. Ua hoiko ia ae ka iot:o nwi na kahua hvw>inoiimi mai o na Bojl» lania, no ka hooiii kaua ana ae o

paui no ka iua o ka manawa ma kokaiii mau la aku noi ma Maun&da\v, ma kaiii o ka 100 mik «k\ ika hikinaakau aku o Akyabv 1 Ua hoomau «ku i* no na moI kuloio o ka malwAo RAF i ka i lakvHi l«lo kaua uua aku uialuna iO na kait.ua o na oj>aiki ma ka jpuu o C3*itu ka mokupuui v> Ak- , vab, amo ko kah\ia o kokoko |i ka muiiwai o lrra\va«My, j OLOUAM N.l LXMAIiANA ! Ua vUvvliar.i inaiia ho heluna nu» jO «a lin\*hana < hana mai n«i ma jna kahua kapih moku o Amohka < ma na wahi hko 010 ma ka hikma f AkU o I x*a haak'k :ho Sa ho ?,vX*> mau >v«;ahana o »a kahua kajnh uiviku Koarnj\ Ku loiv» N a h«*kfe [ia Hvo 1* hv »i*u moku kaua k*«~

n-iiii iinie i.'.-niun muu moAU i' ae «a, na n;a.ii,ua ivapi;h &J.oicu oia, waie, Ua oiohani pu inauu iiohoi he ĪUO 1 muu māivai o i\enesi, 6 kui ana nae i»oi jio ku iiomoi hou id ana mai o Keiiani mau iiiaHai ī uapaeia tu, me Ka iioopn koke ia aiu o Ho mKou mau uku nana. ivia V, a.Ui Via naaitle ihu ia ne poē laiuihu i ihkou mau nuiia. 2viamuli o keia aaua a Keia poe oiohani ua oki pu īa ka iioop:uka ia ana o ke iuia ame ka hao iio'ke kapiii aua .1 na imku kaua AiineiiKa.

(Kupaianana nohoi keia poe ia, Ke kapa nei ia lakou iho 'mau AmeiiKa, a o ka Amelika oiaiō iftp ia ka ia, o ka olohani, a e KOi ana iioi e iibomahuahua ia ae' ko ia,Kou mau ukuiiana. Aole nohoi. keia he wa 110' ka olohaui. xj.e wa kei-a. no ke kokua ana a&u a na 'AmeLka oiuio i kb. iakou

uupuni, ma o ka paepae ana aku i. wu hana no Ka hoomahualiua -ao i ko Amelika ikaika kaua.) Nlj£ KA POINO O IVA KEPANI ' ■ E like me na lono hope loa ! x ioaU ae la mai.ka oihana kaua moana mai, e hoikie aiia no ka hoea ana aku o kekahi mau īaomokulele a«u a haliaīTl kekahi mau puupuu īkaikā ioa maluirir 0 na Kepani ma ka Moiiupum Wake mai ke kakahiaka nui o Okakoha 5 iho nei a hiki i ke awakea.o Okakoba 6, me ka hooiho he ?72 mau tona j poka pa-hu ame na ( poka ame ka naaleie ana aku ia ua wam moKupuni ia, ine ka loaa oie mui hoi o kewahi panai' mai na Kepam mai. I lii hoiKe pu -ana. nohoi koia iono no ka iioiko ia ana ae rio ka nookokoke ana aku o na ma- | iieie kaua Ainelika ma kahi e j naiiau aku ai i Ka niokupuiū I shaii i nono ia e na Kepani. Ua | hoao ae na mokuiele Kepani e wawahi i na laina mokuiele Ameiika, eia ruie hoi aole he hookaiii 1 pohoio aka mawaena o na iaina mokulele Amelika.

lie 30 xaau mokulele Kepani i hoohauleia a he 31 i iukma ma Ka honua. Ua nee aku 1-a nohoi aa mokukaua a ma kahi e ike koliuliu ja aku ai kela wahi mokupmu ma Ka auinala mua, a 'no elua hora ka iliki ana aku i na poka pa-hu ma na kahua o na Kepiuii. Ua nui no ka poino i hekau aku maluna o na Ua a ia ae na kula ail*a. 9 kekahi mau mahele o iia hale fyoahu ma na apana like ole kai luku a. lioohiolo ia. Ua lilo ae t kekahi liaie hoolulu i puuloliu u-9. ke ahi. He ekolu mau hale uwila aiue elua wahi hoomaemae wai i hoopoinoia. Ua hoopoiuo p;u ia ka hale hooleleleo o ua wahi mokupuui la, JTa kekalii kahua o eouo niviu hale hoahu, he elua \vale u3 hale i koe iho. Mai waena 0 ua kahua pu kaua ,lehujehu he hookalii wale no pu i hoao ae e ki i na mokukaua eia nae lioi ua hoohamau ia iloka ka poiwk loa. Manmli o ke kul4e.hu, a Hope Akimalaī-.i E. ,Mout£OM«iry, us hookaulua iho na. auiuoku kaua malalo ona e nolio uo ka lua o ka la.

Mawaho ao o ekolu moku kaua uuku, o na moku apau i hoea aku tn& kela huakaī .hooleie kaua, ua kapili wak ia 110 inu puuloa.

Eia ke nee nei ko kakou oihgLna kaua moana no k-a luku ana ,i na Kepani. - No ka hamo ana ina eha o u,a ' Kepani me ka paakai, .ua. lele maila nst mokulele nunui m-ai na . = kah'ua aiiia mai a mahope hoi o ■. ke ki poka ana aku a na moku kaua, ua hoolei iho la lakou i na puupuu paakai o ka poino. maluna o na poe i eha, a hoopa-hu ia, maluna o ka mokupuni Wake. O keia hana luku ana a na Amelika o ka lua iho la ia o ka lele kaua palua ana aku a na Amelika ame ka hoopa-hu ia ana o Wako mai ka manawa mai a na Kepani i lanakila ai maluna o r.a kra marina he 400 ma De- ' kema'oa 23, 1941. Ua T^ ala ae nae koi ka Jta£i6 Toldo, aia ma kahi o ka. a»0 mau mokulele mai ka moku halihali aku -a komo ma keia hooili kaua ana, a he eha oia mau mokulele i hoohauleia ia ilalo. Aole ho pololei o keia. O ko makou poino ma keia hooili kaua ana he 13 mau mokulele i poino. He ehiku mau kanaka i hoopakel* ia. He māikai nohoi ka lewa ma keia hoolili kaua ana. Aole hoi he haule ua no ke ake'ake'a ana. i ka lele ana ame ka 'hoi ana. mai o na mokulele; a ua pa maikai no nae ka makani me ke koKua nui ana i k" a hoolele ia ana o na mokulele; ua uhl ae la nohoi ke ao i na mokulele Amelika mai na mokulele Kepani mai.

Aole nohoi i loaa aku na Kepani e noho nanea ana, aka. ua lele mua <ae no ko lakou mau mokulele mai ke kahua ae, a ua hoomaka e maila no e ki i ka lakou r»au pu mamua o ka hoomaka aku a na mahele mokulele Amelika e lele kaua no ka l»a o ka manawa. Mamua o ka pau ana o keia hoolele lōaua he 31 mau mokulele Kepam i . lukuia oiai e ku ana no ma ke kahua hoomoana o na mokulele | Kepani. * j Ua hoike ae kekahi ona ! ka i lele ai maluna o na mokulele Amelika, ua ki mai no na Kepani ia lakou, e he ike ia aku no ka lele ae o kekahi mau poka, ma ulaula o na poka. HOOI'OINO IA KA MOKLKAUA kelemania I-ADAXA — Ua ioaa maila ktkal\i ]\jno mai loko iuai o Kele~ mani\i c hoike ana no ka poino $na o ka uokukaua LueUow, a i ike ia mamua aku nei o ka Ino ' iU kauei DcutclUanU, mamuii o uu iuuia kipi a kona m&u iuiiuu I ka loaa &na u keia poino | ua moku la, ua lvolo aka la. oia iuai kokahi awa u a kekaiū na kapaiīai o Xorcwai, isua i huli hai Hku ai no Dansig ao ka pa-. U/>nohono iiuu ia »na.

| 4 kei& pouio ONuiiuU o j ka oliumuUvuuu. ana o kaaa \ hiina.