Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 27, 27 October 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

KA N|Tl O NA POE I MAKE, IPOINO A 'LILOPIO E hoike ana kekahi lono niai Wakinekona mai o k-a nui o na poe i make, hooha ia a nalowale iloko o na mahele kaxia Amelikā ma Ikalia mamua iho nei o ke kaua i hōomaka ia ai ma Volturno, ua hiki aku ma kahi o ka 6,774 mau koa. Ua emi iho nae hoi keia huina mamua o ka mea i manao ia ai i kinohi. Ua hoike ae o Kuhina Kaua Aina Henry L. Stimson, aia ma kahi o ka 879 mau Amelika i make, he 3,047 i hoeha ia amo 2,848 i nalowale mawaena o Sepatemaba 8 ame ka hooiliia ana ai o ke kaua ma Volturno. ; Ua hoike ae o Mr. Stimson aole i maopopo ka iiuina n'ui no ke kaua ma-Volturno, aka aia nae na hoike ana ua oi aku ka nui o na poino i kau aku maluna o na Beretania mamua o na Ameiika. ■ ' Ua hoike pu ae oia aia ma kahi o ka 140,000 mau pio kaua* a o ka hapanui no o na koa Kelomania, ke paa ia nei ma keia aupuni, a eia ke hoohana ia nei no ke kokua i ka hoopau anā i ka p6kole o na limahana.

Ua hele aku kekahi huina nui no ka hana ma ka ohi ana ma na kihapai, na hale mikini, ame kekahi mau hana lehulehu e ae i pokole i na Ilmahāna kiwila.

He hookahi hapaha o keia mau pio kaua ke lawela\ve nei i ka h-ana no ka oihana kaua aina ma na kahua hoomoana o na koa. He umi pakeneta ke hoohana ia nei maloko o na kahua 0 na pio kaua.

Me ka hoike ole ia o na hUina i hoolimalima ia aku i na poe lawe ukupau, ua hoike ae o Mr. Stimson, i kekahi mau hana i hoohana ia e na pio kaua—oia no ka hana ana i na lako kaa otomobile, ka hoomaemae ana i kekahi mau kahua ame ka hana ana i na luawai hooki'o.

Ua hoike ae oia aia he 'ekoiu mau pio kaua Kelemania i kā hookahi Ikalia. Ua Imiih'uka aku nae kekahi mau pio aka, uā paa hou mai no he mau hora kakaikahi mahope iho o ko lakou mahuka ana. Aole no i kana mai ka nui o na pio kaua e paa ia mai nei. I na iho la pela ka nui o na poe e hoohana ia nei ma na wahi like "■ole, alaila aole no e pokolē' ana 0 Amelika i na limahana, ke olohani na limahana, e like me ia c olūihanī mai nei. HOOMAIIUAHUA NA KEPANI 1 KONA MAU KOA

O kekahi lono i loaa maila mai Chungking, Kina mai, e hoike ana no ka hoomahuahua ia ae la o na pualikoa Kepani e hoomoana nei ma ka palena o Yunnan-Burma, i hiki aku i ke 40,000 koa, me ka manao ana nae hoi e hoopuni i na pualikaua o na Pake. Ua like keia me elua mahele kaua, a ua hiki aku la ka heluiia' nui o n« koa Kepani ma kela] mau kahua hoomoana ma kahi O' ka elima a i ole ehiku mahole, a ua like ia mo 100,0(10 a i ka 1-10,-000. B hoike ana no nae hoi ka lono h'Ope maila. no ka 1010 aint maila o na mokulole RAF mai Inia mai a hoopa-hn iho la i na k«ihua hoomoana o n:\ Kopani ma Bur-

*na. ir>e ka loaa o!<hj kekaiii .poino ] i m mokuk-lo RAF. |

O Iwkahi lono i hoikeia īuaila mai ke konwh;\na-)\oma mai, no ka piH p\i \-\na o na mahele kaua o n» Koi>ani ma kokahi mau walii o *»« Sotomona. T Y a paio aku na mokuMo o na aoao huiia me ko k* wmi, a ua hikuia h? 26 n.au mok\\lt»V Kopani. a hw\pi)\olo ta |h* «kohi mau mo>ku anw 17 mau 1 ♦ k«ri halihaH Ikoa. mo ka nui nohoi fo m K*j>ani i mako.

howhwkma KEKAHI MOKl' KEI.KMAMA Ma ?v;\v; Li aku nel ua h?»ifcoia ma;';\ kokahi louo» eia uo na Ruk ! n* ko paio r.oi $v.e as Koiewania. a \n> hookuemiia aku na KoV«>,\n!a, a ua hoi»»ia ao aia ma kahi o ka I,SOO wau KoU\\;.a«īa \ iukuia, Va new aku la no pu*SV:v.A Kukiiu i W ?.\jV v\.\ kokahl «\au wahi * ma lwkahi ua oi aku.

| T)n lrlr pu maila liohoi kekahi nuiu mokulele lioopa-hu a hoopa- | h~u iho la ia Palani, a ua ukaliia nae hoi e na mokulele Beretania, Canada. Ua holo aku la nohoi kekahi mokuluu Amelika a hoopa-hu i kekahi moku Kelemania nui, me ka piha i na lako kaua, a ua piholo ua moku la. EIA MA KA MOANA PAKIPIKA NEI No ka manawa mua loa, akahi no a hoike ia āe la i ke akeā, eia kekahi Moku halihali mokiilele Beretariia ma ka moana Pakipika nei i keia manawa, a ke komo pu nei iloko o n-a hāna kokua' aku i ke kaua ana aku me na Kepani. k ' >■ • i Ua hoike ia ae la 'he mau ma- ! hina keia o ua mokii nei e holo nei ma ka moana Pakipika nei no ka .lawelawe ana i kana mahele hana ma ke kokua ana- ia Amelika. Aole nae h'oi i hoike i<a ae kona wahi e hoohana ia nei. 1 He meahuna nohoi ia na ka oihana kaua.

Hei mea paha keiqi la e pii ai ka lena, a kau ka lia ma"ke kumu pepeiao o ko kakou enenii.

E KAPILI IA AKU ANA WAKINEKONA — Ua kukala ae la o K'uhina Frank Knox, no ke kapiliiei aku he ekolu mau moku halihali mokuleZe nunui loa, e hiki ai kē halihali i na mokulele hoopa-hu nUnui loa o elua enekini o ka mea hookahi, e ka oihana kBūa moana. O k-a kaumaha o .ka moku hookahi i manao ia ai oia no he 45,000 tona, a o na moku nun'ui loa hoi oia ano ma ke ao holookoa. ! ! Ua hoike pu ae la, o Mr. Frank Knox, e hoomaka ia ana aku ke kapili ia ana o keia mau moku ma keia m'ua koke iho. Ua hoike ae nohoi oia no ka hoomoe ia aku o ke kila o ke kolu o na moku keia makahiki ae. E kapili ia ana mau moku mamuli o. ka pii, ana o ke kapili ia ana o na mokulele nunui. Ua hoakaka ae oia o keia mau moku e hoomaopopo ia ana oi,a no na CVB, a e oi ae ana nohoi ka palekana i ka, hoohana ia ana o -keia mau haiihali mokulele. E oi aku ana nohoi }co lakou ikaika ame ka mama holo ame ka nui.e ,ai ke halihali i kekahi y na mokulele nunui.

KI POKA IA HE 1 46 POE PIO E hoike ana kekahi lono fftai Ladana mai, he 46 mau pio i lawe ia e na Kelemania ma War- j saw, 131 iho nei a ua ki poka ia lakeu, e like me ka ' lono i loaa akti mai ka agena nu- ' hou aku o Polani. Ma ka la 16 o Okakoba, \vahv a ka hoike, ua ka'i aku la na Kelemania he 20 poe i aahu ia me ko lakou mau paleili wale no a hiki i ke alanui 1 poo nia \Varsaw a ki poka aku la ia la.kou apau ma ke' alanui. Ua iilo n-a poe Polani i poo ni lakou o hoo'ponopono i keia inau niea, a ua ' uhi iho la i ki'o koko me na pua a ho-a ae la i na ihoiho kukui. Ma kekahi la mai ua ka*i hou ae la no na Kelemania ho 20 hou ae. ! huiia me hookahi* wahine, a hoea i kekahi alanui 1 kapaia 0 ke Alaiuii Puis, a ki

poka aku ia no ia iakou, Ma keia mau mahele -elua ua ho&e ae n-a Kelemania no ka lu~fsuia ana o kekahi mau koa Kelemania mamua aku nei maluna o ua mau alanui la e kekahi poe i ,m-aopopo ole.

Aole no keia he hoomainoino a lohe mai i ke ao, ua panaiia paha ka ino i ka ino, O na poe pakaha wale e.like me ia aole jio lakou e lanaklla ana, aka e kau mai ana no ka hoopai oi ae o ka wellweli mamua o kei-a. HOOKUI HE MAU MOKU AILA Ua loaa maila kekahi lono no ka hookui ana mai nei o kekahi mau moku haiihaii aila mawaho aku o na kapakai o Polorida, a pa-hu ua mau moku nei, a pa'u aku ka hapanui o na luina o ua mau moku nei i ka make maiwuli o ke pa-hu ana, a pakele mai ma kahi o ka 28 mau luina. Ua olelo ia ae o keia hookui ana o. keia mau moku, aole no ka manao kipi o na kanaka, aka, mamuli no ia o ko laua holo ana i.i ka wa pouliuli o ka po. t Ika wa i hookui ai laua, aia ka hapanui o na kanaka ma na lumi o lalo o laua pakahi. Ua holapu ae la nohoi ke ahi mahope iho o ko laua ana. IK>OPAI NO KA HONI WALE ANA NO No ka honi wale ana no he hookahi manawa ua kau maila •» maluna o Axthur Hughes, 24, o Columbus, ka hoopai hoopaahao a pau ke ola.

Ua ae a'e ua kanaka opio la

i kona hewa i kona ku an*a aku imua o ka aha no ke komo ana aku maloko o ka honie o Marion Will, 22, i na hora o ka wanaao o ka la 18 o Sepatemaba aku nai, me ke kokolo ana -aku no loko -o ka rumi moe ame ka honi ana aku i ua wahine la, no ka mea he kumukula kana, oihana. : Ua haawi maila ka lunakana-~ wai i kana olelo a'o i ua kanaka opio nei, 'O n& wal\i apau o keīa kauhale e hoopakele ia, a 0 ka oi loa i na manawa e like me keia i ka wa a na kane lehulehu i kaawale aku iloko o ka oihana kaua." Ua hookau maila ka lunakanawai i ka hoopai koikoi loa maiuna o kela kanaka opio no ka hewa wawahi hale maloko o ke--1 kahi haie i noho ia e ke : *ie mea a'o mai keia i kekahi poe, mai komo wale aku maloko o ka hooK o na wahine aia ka iakou mau mea aloha iloko o ka <whana kaua. E laa ka poino la e Uke me keia kanaka. Pau k« A ola maioko o kai haiepaahao. Mai hoao pu nohoi e waw&hi i ka home o kekahi mea i haawi «wh iho no ka ianakiia o kou au* pum, K nana mua ta oe īho, niaiuu«L o kou hauia ana ia h»r> a