Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 27, 27 October 1943 — E Hamau, Mai Walaau Wale [ARTICLE]

E Hamau, Mai Walaau Wale

Ma kekahi. la'o kela pule aku nei, ua lioolaliaia ae ia kek?ihi lono e koi ana i na luna nana o kela ame keia apana o ke kulanakauhale o Hilo nei, no ka akoak :a ano aku ma kahi Hooikaika kino Kikowaena o Hilo nei,

'i malaila e hoikeike ia mai ai kekahi mau kii e pili ana i ,na mea e hana al no ka hoopakele ana i ke ola o kekahi mea i ka wa e loaa ai i kekahi eha inai na hana 'hoopahu mai a ka enemi.

O ka lunahooponopono nei kekahi oia mau lala a ua hoea aku la nohoi me ko makou poonui o ko makou apana. .

I ka hoea ana aku keia, ua hoomaka mua ia ke kii e pili ana i ke ano o ka hoopakele ana ame na mea e hana ai 1 ka wa a ka enemi e hookuu iho ai i na ea make (gas) maluna o ka aina. He maikai no keia kii i hoikeike ia mai ai.no kamea he mea e a'o mai ana i kau hana ana e loaa nui ole ai ia oe a i ole i kou hoakanaka ka poino. O ka lua o ke kii i hoikeike ia mai ai, oia no ke poo mānao e kau ae !a maluna. E hamau, mai walaau wale."

Ua hoomaka ia ke kii mai kinohi a hiki i ka pau ana, a e hoike ana i ka hana a kekahi poe e walaau nui wale ana rio, na mea e pili ana i ko lakou aupuni. Ma o ia hana ana a kamailio walē ana aku, uu"hoikc ae oia i kekahi mea ano nui e lawelawe ia ana e ke aupuni, me ka manao ole ana nae hoi, eia he mea e hoolohe mai ana, a i manao hoi e hoopoino i na mea i hoolala ia ai no ka hoouna ia ana aku no na kahua kaua no ka paio ana i ka enemi Ma kela kii e hoike ana i ka lawelawe ana o ka oihatia kaua i kekahi hana no ka hooili ana aku i kekahi mau lako kaua no na kahua kaua. Ia manawa pu no nae hoi, aia no he poe e noho ana maloko o ua aupuni la, i lilo i tnea paahana na ka enemi. Ua hoao keia mea e hoouna i kona mau paalalo no ka hoolohe ana i na mea e hana ia ana eke aupuni. Ua ko i'o no ko lakou iini ma kekahi mahele, eia nae hoi aoie i noho wale keia aupuni, aka, ua hoouna. aku i kona mau makaikiu kaulana no ka hookolo ana aku i keia poe ohumuhumu. Ua holopono no keia manao ana a keia poe ohumuhumu, a mai ko nohoi ko lakou manao i na aole i hoohuoi ia kekahi mea no ka lilo ana i agena no ua puulu ohumuhumu la. Ua kiai ia e na makaikiu a hiki i ka maopopo ana ia lakou na mea i hoolala ia ai. Mamuli wale no o ka makaala ana o na poe na lakou e lawelawe ana i ka hana a ke aupuni i pakele ai na kaa kalaka i piha me na lako kaua. Ua paa pu aku nohoi na makaikiu i ka hopu ia e na poe aka, aole lakou i lanakila mamuli o ka hikiwawe o ka noonoo o na makaikiu i hopuia ai. O ka hopena oia no ka paa ana o na agena o enemi ika hopu ia a make nohoi kekahi poe, a pakele ke ola o na kalaiwa kaa kalaka ame na lako kaua, i na la ua lilo i moepuu na ka manao ino o ka poe kipi. Heaha iho la ka mea i loaa mai ia kakou ma keia mau hoakaka?" 'Eia no, e hoike mai ana ia kakou, e hamau, e paa ka waha mai hoopuka iki i kekahi mea au i ike a hoomaopopoai." la oe i ike ai, a walaau kou waha a hoopuka i na mea i hana ai, me keu manao ana, aole he mea e lohe mai, a»ca nae hoi, ua kuhihewa ia mau manao anaau pela, no ka mea he olelo kaulana no ia, "He pepeiao ko na paia." E lohe ana i na mea apau. I kou walaau wale ana. eia ka he mau mea aloha kau iloko o ke kaua, a i ka hamama ana o kou waha, ua like ia me kou kumuakaia ana i kou aupuni ame kau mau aloha. E paa ka waha mai kamailio wale. Ma ka paa ana o kou waha ame ka hamau loa āna me ka hoopuka ole ae i kekahi mea au i ike a i hana m, he mea ia e KoopoKihihi aku ai i na poe kumakaia. Nolaila, i lohe oe no kekahi mea e pili ana i ka oihana kaua ame kou aupuni, e hamau !oa mai hoopuka iki. i na ttd paha o kau wahine ame kau mau keiki ponoi ia. niai j