Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 29, 10 November 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

c HE 10 MOKU KEI'AM I PIIIOLO Ua hoike in maila kekahi loho kaua mal Wakinekona mai no ka hoopiholo ia ana mai nei ma kahi o 10 muu inoku ukana Kepani. ame ka hoopoino ia ana he ekolu mau moku okoa aku e na Amelika a ua hiki aku ,"la ia ma kahi o ka 487 ka nui o na moku Kepani i hoopiholo ia ame ka hoopoinoia ana e na mokuluu. E hoike pu ana nohoi ka lono no ka hoopiholoia, ana o kekahi moku ukana *q 1,000 tona e na mokulele o ka aihana kaua moa- ; na mawaho aku o ka mokupuni [ Oeean, he 750 mile ma ka hikina akau aku o Guadalcanai. O keia mau moku apau i hoopiholo ia ai, he mau moku lakou no ka hoolako an-a aku i na kahua hoomoana o na Kepani, he eono oia mau moku he mau moku ukāna, he hookahi moku halihali koa ame ukana ame elu-a mau moku halihali aila. O na moku i poino oia no he elua mau moku ukana a he hookahi moku I halihaii -aila.

O kahi o na mokuluu Amelika e hoohana ana i ka lakou mi-

siona. mawaho mai no ia o na kapakai o lapana.

LANAKILA NA AOAO HUIIA MA KE KAUA LEWA**AME .. MOANA

E hoike iana kekahi lono kaua mai ke komohiana-hema mai no ka hoopiholo ana aku o na. mahele ka'ua moana ame lewa Amelika ma kahi o ka. 18 m-au moku Kepani ame ka hoopomo ana aku ma kahi o 11 mau moku hou akū. Ua pulumi pu ia ke āwa o Rabaul i ka wa o na moku apau kai pa pono aku i na poka pahu 0 1,000 paona i hooiliia iho mai ka iewa iho. Ua hoike ae o Kenelala MaeArthur ma ke kaua moana i hooiliia ai no elua hora me ka hapa ma ia la heokahi no ma Bougainville, ua poino he hookahi moku kaua mama Kepani.#me elua mau mokuluku. O'na poe i moku Kepani he 12 ua atihee aku ia no ko lakou mau kahua. Aole he hookahi moku Amelika 1 poino. O k-a huina nui' o na poino i hekau ak'u maluna o na aoao huiia oia he 19 mau mokulele i nalowale ame kekahi mau poino uuku maluna o ka'mahele ka'ua. Ua nui nohoi ka poino i hekau aku maluna o na mokulele Keparti a i hiki' aku ma Kahi o ka 129 mokulele. Mamua nae hoi o ka hiki ana i na Kepani ke ulele kaua hou mai m-aluna o na pualikaua t» MacArthur ma Bougainville, he mea pono no lakou e pani ae i

na mokulele i poino ma keia kaua ae la maluna. NUI HOU NO KA POINO O NA MOKU KEPANI Ma kekahi lono kaua hope m-ai nei mai ka hema mai e hoike ana, m&hope iho o ke kaua mua L hooiliia ai mawaena o na nioku

kaue Kepani ame na Ainelika, a i k* noho ana aku o na pualikaua 0 na huiia ina Kabaul, manao na Kepani ik\ nanea na aoao huiia, ua hoouna maila i ko lakou ma\i inoku kaua nia na hora o ka po nne ka maJW.o e lele poipu mai i na papu Ameiikeu [ O ka moa apiki nae hoi, ial i Uoio niai ai, ua hemol i *ku 1« ns> ua moku kaua Ameli-j ? ka, a mamua o ka hiki ana i n& . iiioku Kepaiu ke hoomaopopo i [ka lakou mea e han» m&£ ai, u% | iioouMka. aku la ma. uwku « i<ite kaua iuaiuu* o lakou U iiui o tvA *u\»ku Kepaiu i 4. 4KiiuN>, j Ma kHW l Uoikvta MiU, jiua u Ka tuau uioku iwei iwhoio 4HMuo niu keia hoo* jiU kaua ta aiwu . Aoi« nae hoi i kokoke mai u& j iiiAu moku ia i ka. aina, a aia p& r jiwi kaiu o ke -40 mile ieA j iUAi ku aina aku kelaka.ua. i hooiUia ai. 1 Aoie no i īMkek ua iu\>ku Kaua. j Aiuelika, AiMk, ua I\>&a ivo k» ia lakoo, a ia Ukou e UuU t hoi uiai aiia uo ke Ukeu iwa, jka aua» ua Uu: luauU. (avc iakou he īihau mhek

lele o na Kepani, aka, aole lakou i holo, a ua huli lakou a paio me keia mau mokulele, a o ka hopena he 10 o keia mau mokulele i hoohauleia iloko o kē kai.

Ma na iono hope mai nei, ua hoikeia maila aole no i iho na Kepani, aka, ua ike ia aJtu la kekahi mahele nui o na Aāoku kaua e nee aku ana no ke i e paa ia nei e na Amelika me i kona aoao hui, aia nae hoi ma i kahi mamao loa keia mau moku kahi i nee aku ai.

Ma na lono nae hoi i hoikeia aku, he mau moku kaua, me ka manao ia ana paha o keia mau moku kaua oia no na moku kaua nunui. Man-a mea i hoomaopopo ia aole keia mau moku o na moku kaua nunui o lapana, aka, o na mokukaua mama no ia me nā mokuluku.

Ua kukala ia ae nae hoi, eia no na moku kaua Amelika ke ku makaukau maila, a ua makaukau. e halawai mai me ka enemi: .

Ma kekahi lono i loaa maila, no ka hoopiholoia ana he el'ua mau moku halihali ; mokulele i hoopiholo ia a he e}ima moku e ae i poino. Aia nae hoi ma kahi o ka 522 mau mok'ulele i lukuia.

Aole no i kan-a mai ka nui o ka poino i kau aku maluna o na Kepani. Iloko nae hoi oia hUi o ka poino nee aku no f

I na pela iho la kei, lakou hana, aole kakou e pono e noho walewale, aka ,e ku mafcaukaa mau

NUI NA KELEMANIA I LUKUIA

Ua loaa maila nohoi kekahi lono mai Ladana mai e hoike ana no ka lukuia ana ma k-ahi o ka 900.000 mau Kelemania e na Rukini, a lie 98,000 i paapio, a ua oi aku maluna o ka hapalua o kei-a helu i hoehaia,, iloko o eha mahina o ke kaua ana.

Ua nui no na kulanakauhale i lilopio aku i na Rukini, aole nae hoi lakou i hoopau iho i ka lakou nee an-a aku no mua. E hoike ana kekalii lono hope loa maila no ka lilopio ana maila 0 ke kulanakauhale ano nui o Kiev i na pualikaua, Rukini. MAHUKA HE ELUA I'AAIiAO Ma kela pule aku nei ua mahuka ae la kekahi mau paahao mai ka Halepaahao, mai o San Quentin mai, ma o ke oki ana 1 ka paiia o ka rumi paahao o laua i hoopaa ia ai. I wahi nae hoi e holopono ai ka laua hana i hoolala ai, ua kahea aku la laua i ,na kiai o ka halepaahao no ka a ana o kekahi ahi mawalio ahfu o ka haifepaahao. A lilo na il-aila o ko iaua hemo aku Ia no ia ma ka puka a" laua i oki ai, a hookuukuu iho la a pa i ka honua a hoomaka e iiolo. U$ ike nae hoi he mau hana apuka keia a laua ua huli maila na kiai a ki ia laua, a ua nalqwale aku la laua iloko o ka pouli a pau ka ike hou ia ana> Eia no ke huli nei laua e na poe makaikiu anio i.a makai. ' :

*AAPIQ XA K.OA KELI:M I \M V! E hoike. aiia koiahi lono uo ka paapio aiia maiiv nia kahi o ka 100,000 mau KekuianiA ma kahi e kokoke ana 10 DnioiKr, i na pualikaua Rukit;ti. XTa hiki ok

i n>a Kelemania ke ku aku.imua 0 na pualikaua Rukini e neē mai ana. ■ . . • * ■■■ ' Ke nee nei na pualikaua Rukini imua me he .mea la aohe he poe i kuleana ia lakou. NUI NA KEPANI I LUKUIA E hoike ana kekahi īono mai ka hema mai, aia mā kahi o ka 1070 mau Kepani i iukuia ma ke kaua i hooiliia mai nei ma Nu Kini, a ai-a paha ma kahi o ka 3,000 i hoeha ia, O keia miu huina ae la aole 1 huii a me na poe i make a hoeha ia mamuli o ka hoopa-hu ia ana e na mokulele o na aoao huiia. Ua hoomakaukau nohoi ka enemi a e hooma£aukau -ana no i ka wa a na puali kaua Auseturalia i pae aku ai ma Nu Kini. Uā hoomaka aku no nā puali kaua Auseturalia e kaua mai ko lakou manawa i hoomaka aku ai e lele mai n-a kao aku, me kajpaio ana me hookahi lima oiai kekahi lima e kiola ana i na poka pa-hu.

LIKE OLE NA HOniE Ua le-aa maila kekahi lono mai Stockholm, Suedana mai, e hoi ana no ka like oie o na lono i pēpa' o Pin'alana. Ua hoike *ae kehoolaha fa ae e kekahi mau nukahi nupepa o Finalana, eia ka o Pinalana ke hoomakaukau nei e waīho aku i kek-ahi noi ia Rusia, no kona makemake ana e hana ia kekahi kuikahi ku kaokoa me Rusia. Ua hoike ae Ia nohoi e kekahi nupepa okoa aku, aole ka. he pololei o ka lono i wawa ia ae no ko Finalana makemake ana e loaa ke kuikahi. Ua hoike ae la nohoi kekahi nupepa okoa aku no ke kauoha ana a Finalana i kekahi kuhina no ka holo aku i Rusia, no ke kukakuka ana i na mea e pili ana i ke kuikahi, a uu hoole ia no ka oiaio lono. O ke aha la ka ka pololei.